Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γναίος Οκτάβιος (ύπατος το 87 π.Χ.)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γναίος Οκτάβιος (ύπατος το 87 π.Χ.)
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Gnaeus Octavius (Λατινικά)
Γέννηση130 π.Χ. (περίπου και πιθανώς)[1]
Αρχαία Ρώμη
Θάνατος87 π.Χ.[1]
Ρώμη
Αιτία θανάτουαποκεφαλισμός
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΡωμαίος πολιτικός
Ρωμαίος στρατιωτικός
Οικογένεια
ΤέκναΛεύκιος Οκτάβιος[2][3]
ΓονείςΓναίος Οκτάβιος (ύπατος το 128 π.Χ.)[2][4]
ΑδέλφιαMarcus Octavius
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΡωμαίος συγκλητικός (άγνωστη τιμή)[5]
Ύπατος στην αρχαία Ρώμη (87 π.Χ.)[5]

Ο Γναίος Οκτάβιος, λατιν.: Gnaeus Octavius (απεβ. το 87 π.Χ.) ήταν Ρωμαίος συγκλητικός που εκλέχθηκε ύπατος της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας το 87 π .Χ. μαζί με τον Λεύκιο Κορνήλιο Κίννα. Απεβίωσε κατά τη διάρκεια του χάους που συνόδευσε την κατάληψη της Ρώμη από τον Κίννα και τον Γάιο Μάριο.

Αρχική σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ήταν μέλος του πληβείου γένους των Οκταβίων. Ο πατέρας του, που ονομαζόταν επίσης Γναίος Οκτάβιος, ήταν ύπατος το 128 π.Χ., ενώ ο θείος του, Μάρκος Οκτάβιος, ήταν μια βασική προσωπικότητα που αντιτέθηκε στις μεταρρυθμίσεις του Τιβέριου Σ. Γράκχου το 133 π.Χ. Ήταν 3ος εξάδελφος του Γάιου Οκτάβιου (Οκταβιανού), του πατέρα του μελλοντικού Αυτοκράτορα Αυγούστου.

Αν και δεν είχε επιλεγεί αγορανόμος, γύρω στο 90 π.Χ. ο Οκτάβιος εκλέχθηκε πραίτωρ, και το επόμενο έτος (89 π.Χ.) του δόθηκε η προπραιτωρική διοίκηση σε μια από τις ανατολικές επαρχίες.[6] Το 88 π.Χ. ήταν πίσω στη Ρώμη, όπου εκλέχθηκε να γίνει ύπατος για το επόμενο έτος (87 π.Χ.). Ενώ ορίστηκε ύπατος, ο Σύλλας ορκίστηκε μαζί με τον συνάδελφό του, τον συγκλητικό των Λαϊκών (Populares) Λεύκιο Κορνήλιο Κίννα, ότι θα υποστηρίξει τις αλλαγές που θεσπίστηκαν από τον τότε ύπατο, Σύλλα, και δεν θα αφαιρέσει τον Σύλλα από τη νόμιμη διοίκησή του τού Α΄ Μιθριδατικού Πολέμου. [7] Ένας σχολαστικά θρησκευόμενος άνθρωπος, ο Οκτάβιος κράτησε τον όρκο του. [8]

Ο Οκτάβιος δεν ήταν φυσικός υποστηρικτής του Σύλλα. Δεν του άρεσε τόσο η πορεία του Σύλλα προς τη Ρώμη, όσο και η προσωπική εκδίκηση του Σύλλα εναντίον του Γάιου Μάριου, που οδήγησε στην εξορία του Μάριου. Ανήκε στους Αρίστους (Optimates) ως μέλος της Συγκλήτου και είχε δυσπιστία στο λαϊκιστικό πρόγραμμα του Κίννα.[9] Αυτές οι πολιτικές διαφορές είδαν τους δύο υπάτους σχεδόν αμέσως να αρχίζουν να διαφωνούν το 87 π.Χ. για θέματα πολιτικής: ο Κίννα ήθελε να εγγράψει τους νέους πολίτες (Ιταλούς συμμάχους) σε όλες τις Ρωμαϊκές φυλές. Πρότεινε επίσης την ανάκληση του Μάριου και όλων των υποστηρικτών του.[10] Σε αυτές οι προτάσεις αντιστάθηκε έντονα ο Οκτάβιος, μιλώντας ορθολογικά και ενεργά εναντίον τους στη Σύγκλητο.

Λόγω του ενδιαφέροντός του για τους μάντες, οι σύγχρονοι μελετητές υποθέτουν ότι ο Οκτάβιος ήταν μέλος των δέκα ανδρών των ιερών πράξεων (decemviri sacris faciundis), των ιερέων που ήταν υπεύθυνοι για τα βιβλία των Σιβυλλών.[11]

Συγκρούσεις με τον Κίννα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα πράγματα έφτασαν στο τέλος, όταν οι τριβούνοι των πληβείων που υποστήριζαν τον Οκτάβιο, επέβαλαν βέτο στον νόμο στη συνέλευση των φυλών. Ο Κίννα και οι υποστηρικτές του άρχισαν να χρησιμοποιούν τη βία, για να εκφοβίσουν τους τριβούνους να ανακαλέσουν το βέτο τους, οδηγώντας σε πλήρη εξέγερση στη Ρωμαϊκή Αγορά.[12] Ο Οκτάβιος συγκέντρωσε γρήγορα μια ένοπλη ομάδα υποστηρικτών των Αρίστων και επιτέθηκε στον Κίννα, ο οποίος αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πόλη. Κατά τη διάρκεια της μάχης, οι άνδρες του Οκτάβιου δολοφονούσαν ανοικτά έναν μεγάλο αριθμό νέων δικαιούχων πολιτών, με τον Οκτάβιο να χρησιμοποιεί την εξουσία του ως πυπάτου για να δικαιολογήσει τις δολοφονίες.[13]

Ο Οκτάβιος τότε παράνομα αφαίρεσε από τον Κίνα το υπατικό αξίωμα και την ιδιότητα του Ρωμαίου πολίτη, και εξέλεξε στη θέση του τον Λεύκιο Κορνήλιο Μερούλα.[14] Ακούγοντας ότι ο Κίννας είχε κερδίσει την υποστήριξη τού στρατού τού Άππιου Κλαύδιου στη Νόλα, ο Οκτάβιος και η Σύγκλητος άρχισαν να προετοιμάζουν τη Ρώμη να αντέξει μια πολιορκία, ενώ έστελναν εκκλήσεις στους διάφορους στρατιωτικούς (promagistrates) να έρθουν στην βοήθεια της Συγκλήτου. Ο Πομπήιος Στράβων αρχικά δεν ήθελε να συνεργαστεί με τον Οκτάβιο, αλλά τελικά μετακίνησε τα στρατεύματά του στις γειτονιές της Ρώμης, ακριβώς έξω από την Πύλη Κολλίνα.[15]

Όταν ο Κίννα και ο Μάριος άρχισαν την πολιορκία της Ρώμης, ο Στράβων, ο οποίος έπαιζε διπλό παιχνίδι με τον Οκτάβιο και τον Κίννα, προσπάθησε να πείσει τον Οκτάβιο να εισέλθει σε διαπραγματεύσεις με τον Κίννα.[16] Μια επίθεση από τις δυνάμεις του Μάριου κατέλαβε τον Ιανίκουλο λόφο, αλλά αποκρούστηκαν από τον Οκτάβιο και τον Στράβωνα, με τον Οκτάβιο να έχει σοβαρές απώλειες. [17] Αυτές οι απώλειες και το αιφνίδιο τέλος του Στράβωνα, σύντομα έκαναν τον στρατό του Οκτάβιου να γίνεται όλο και πιο αποθαρρημένος. Χάθηκαν 6.000 στρατιώτες στη μάχη, ενώ ο Στράβων είχε χάσει περίπου 11.000 στρατιώτες, τόσο από τη μάχη, όσο και από την πανώλη, που έπληξε στον στρατό του. Λόγω του φόβου της πείνας στη Ρώμη, ο Οκτάβιος ενέταξε τους άνδρες του στις μονάδες του Στράβωνα, που τοποθετήθηκαν έξω από τις πύλες, μετά από το οποίο έφυγε από τη Ρώμη.[18]

Καθώς συνάντησε τον Κόιντο Καικίλιο Μέτελλο Πίο και τον Πόπλιο Λικίνιο Κράσσο (που τελικά είχε υπακούσει στην έκκληση του Οκτάβιου να επιστρέψει στη Ρώμη) στον Αλβανό λόφο, ήταν απογοητευμένος όταν άρχισαν να διαπραγματεύονται με τον Κίνα, φτάνοντας ακόμη και στο σημείο να αναγνωρίσει τον Κίννα ως ύπατο.[19] Φοβισμένος από αυτή τη στροφή των γεγονότων, και από τα νέα ότι η Σύγκλητος επίσης σκεφτόταν να έρθει σε συμφωνία με τον Κίννα, διαφώνησε με τον Mέτελλο Πίο, ο οποίος αρχικά είχε αρνηθεί τις απαιτήσεις των στρατιωτών του να πάρει την διοίκηση από τον Οκτάβιο.[20] Η προφανής απιστία του στρατού τελικά έπεισε τον Οκτάβιο να επιστρέψει στη Ρώμη.

Το τέλος και η υστεροφημία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αν και προσπάθησε να συνεχίσει την αντίσταση κατά του Κίννα, ο Οκτάβιος δεν κατάφερε να εμποδίσει τη Σύγκλητο να συμφωνήσει με τον Κίννα, που εισήλθε στη Ρώμη ως ύπατος.[21] Αν και ο Κίννα έδωσε μια ασαφή υπόσχεση ότι δεν θα επέλθει κακό στον Οκτάβιο, ο Οκτάβιος πείστηκε από μια ομάδα συναδέλφων να εγκαταλείψει την Αγορά (Forum) και να σταθεί στον Ιανίκουλο λόφος ως ύπατος σε διαμαρτυρία κατά της αναγνώρισης του Κίννα, συνοδευόμενος από έναν μικρό αριθμό ευγενών και ένα μικρό υπόλοιπο των στρατιωτικών δυνάμεών του. Αρνήθηκε να διαφύγει, όταν ο Γάιος Μάριος Κενσορίνος και μια μικρή δύναμη ιππικού εισήλθαν στον Ιανίκουλο, συλλαμβάνοντάς τον. Ο Οκτάβιος αποκεφαλίστηκε από τον Κενσορίνο, ο οποίος έφερε το κεφάλι του στον Κίννα, πριν το καρφώσει στα Ρόστρα.[22]

Ο Οκτάβιος λέγεται ότι είχε τηρήσει αυστηρές αρχές στην πολιτική του και ήταν γνωστός για την ειλικρίνειά του. Ο Πλούταρχος, ο οποίος τον περιγράφει στους Βίους του Μάριου και του Λεύκίου Κορνήλιου Σύλλα, περιγράφει τον χαρακτήρα του Γναίου Οκτάβιου ως "περίφημου". Δυστυχώς, ήταν επίσης αργός στην δράση, γεγονός που συνέβαλε στην τελική αποτυχία του εναντίον του Κίννα.[23] Είχε τουλάχιστον έναν γιο, τον Λυύκιο Οκτάβιο, ο οποίος έγινε ύπατος το 75 π.Χ.

Βλέπε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημείωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1873. Ανακτήθηκε στις 29  Ιουνίου 2021.
  2. 2,0 2,1 2,2 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1873. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  3. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 2036. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  4. 4,0 4,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1617. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  5. 5,0 5,1 Thomas Robert Shannon Broughton: «The Magistrates of the Roman Republic» (Αγγλικά) Αμερικανική Φιλολογική Εταιρεία. 1951. ISBN-10 0-89130-812-1.
  6. Broughton, pg. 26; Smith, pg. 8
  7. Broughton, pgs. 39-40
  8. Keaveney , pg. 73
  9. Keaveney, pg. 72
  10. Broughton, pg. 46; Lovano, pg. 32
  11. Rüpke (ed.), Fasti Sacerdotum, p. 818.
  12. Lovano, pg. 33
  13. Lovano, pgs. 33-34
  14. Broughton, pg. 46
  15. Lovano, pg. 39
  16. Lovano, pgs. 39-40
  17. Broughton, pgs. 48-49; Lovano, pg. 41
  18. Lovano, pg. 42
  19. Lovano, pg. 44
  20. Broughton, pg. 47
  21. Lovano, pg. 45
  22. Lovano, pg. 47
  23. Smith, pg. 8

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Λοβάνο, Μάικλ, Η Εποχή της Κίννα: Το Κρίσιμο της Νωρίτης Ρώμης (2002)
  • Κεαβένεϊ, Άρθουρ, Σούλα: Ο τελευταίος Ρεπουμπλικάνος (1982)
  • Μπρότον, Τ. Ρόμπερτ Σ., Οι Δικαστές της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας, Βόλος ΙΙ (1951)
  • Ο Τζόργκ Ρούπκε, η Άννα Γκλόκ, ο Ντέιβιντ Ρίτσαρντσον (μεταφραστής), το Fasti Sacerdotum: Μια Προσοπογραφία Παγανών, Εβραίων και Χριστιανών Θρησκευτικών Αξιωματικών στην Πόλη της Ρώμης, 300 π.Χ. έως το 499 μ.Χ., Oxford University Press, 2008.
  • Σμιθ, Γουίλιαμ, λεξικό Ελληνικής και Ρωμαϊκής Βιογραφίας και Μυθολογίας, Τρίτο Τόμος (1867).