Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γλώσσα Γκουτζαράτι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γκουτζαράτι
ગુજરાતી
Φυσικοί ομιλητές56 εκατομμύρια στην Ινδία
ΤαξινόμησηΙνδοευρωπαϊκές
Σύστημα γραφήςΑλφάβητο Γκουτζαράτι
Κατάσταση
Επίσημη γλώσσαΓκουτζαράτ (Ινδία)[1]
Νταμάν και Ντίου (Ινδία)
Ντάντρα και Ναγκάρ Χαβέλι (Ινδία)
ISO 639-1gu
ISO 639-2guj
ISO 639-3guj
  Είναι η γλώσσα της πλειοψηφίας
  Είναι επίσημη γλώσσα, αλλά είναι η γλώσσα της μειοψηφίας

Η γκουτζαράτι ή τα γκουτζαρατικά είναι μια Ινδοάρια γλώσσα γηγενής στην Ινδία στην πολιτεία του Γκουτζαράτι. Είναι μέρος της Ινδοευρωπαϊκής ομάδας γλωσσών. Κατάγεται από την παλαιά Γκουτζαράτι (περίπου 1100-1500μ.Χ.). Στην Ινδία, είναι επίσημη γλώσσα στην πολιτεία του Γκουτζαράτ, όπως και στα ηνωμένα εδάφη του Νταμάν και Ντίου και Ντάντρα και Ναγκάρ Χαβέλι. Η Γκουτζαράτι είναι η γλώσσα των Γκουτζάρ που κυριάρχησαν στην Ράτζπουτάνα και Παντζάμπ. Το 4,5% του πληθυσμού στην Ινδία(1,21 δις πληθυσμός σύμφωνα με την απογραφή του 2011) μιλάνε την Γκουτζαράτι, που αναλογεί σε 54.6 εκατομμύρια ομιλητές. Υπάρχουν περίπου 65.5 ομιλητές Γκουτζαράτι παγκοσμίως, κανοντάς την 26η πιο ομιλούμενη γηγενή γλώσσα στον κόσμο. η Γκουτζαράτι ήταν η πρώτη γλώσσα του Μαχάτμα Γκάντι και του Μουχάμαντ Αλή Τζινάχ. Η Γκουτζαράτι εξελίχθηκε από τα Σανσκριτικά

Μορφολογικές διαφορές από τα Σανσκριτικά είναι η συγχώνευση του δυικού αριθμού με τον πληθυντικό, η αντικατάσταση των πτώσεων με προθέσεις και ανάπτυξη του περιφραστικού τρόπου κλίσεων των ρημάτων.

Η Γκουτζαρατική υπάρχει για πάνω από 700 χρόνια και μιλιέται από περισσότερους από 55 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως.[2] Έξω από το Γκουτζαράτ ομιλείται σε πολλά άλλα μέρη της Νότιας Ασίας από τους Γκουτζαρατιανούς μετανάστες, ιδίως στη Βομβάη και το Πακιστάν (κυρίως στο Καράτσι).[3] Τα Γκουτζαράτι ομιλούνται επίσης σε πολλές χώρες εκτός της Νότιας Ασίας από τη Γκουτζαρατική διασπορά. Στη Βόρεια Αμερική, τα Γκουτζαράτι είναι μία από τις γρηγορότερα αναπτυσσόμενες και πιο διαδεδομένες ινδικές γλώσσες στον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες.[4][5] Στην Ευρώπη, οι Γκουτζαράτι αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη νοτιοασιάτικη βρετανική κοινότητα και τα Γκουτζαράτι είναι η τέταρτη πιο συχνά ομιλούμενη γλώσσα στην πρωτεύουσα του Ηνωμένου Βασιλείου, το Λονδίνο.[6] Τα Γκουτζαράντι ομιλούνται επίσης στη Νοτιοανατολική Αφρική, ιδιαίτερα στην Κένυα, την Ουγκάντα, την Τανζανία, τη Ζάμπια και τη Νότια Αφρική.[7][8][9] Αλλού, τα Γκουτζαράτι ομιλούνται σε μικρότερο βαθμό στην Κίνα (ιδίως το Χονγκ Κονγκ), τη Σιγκαπούρη, την Αυστραλία και τις χώρες της Μέσης Ανατολής όπως το Μπαχρέιν.[7][10][11]

Ο Μοχάμεντ Αλί Τζίνα και ο Μαχάτμα Γκάντι γελούν στη Βομβάη το 1944, για πολιτικές συνομιλίες με κακά αποτελέσματα. Αυτές οι δύο πρωταρχικές πολιτικές προσωπικότητες της ινδικής υποηπείρου του 20ου αιώνα ήταν Γκουτζαράτι και οι γηγενείς ομιλητές της Γκουτζαρατικής γλώσσας. Για τον Τζίνα, τα Γκουτζαράτι ήταν σημαντικά μόνο ως μητρική γλώσσα. Δεν γεννήθηκε ούτε μεγάλωσε στο Γκουτζαράτ,[12] και το Γκουτζαράτ δεν κατέληξαν μέρος του Πακιστάν, του κράτους που ανέλαβε. Συνέχισε να υποστηρίζει μόνο την Ούρντου στην πολιτική του. Για τον Γκάντι, τα Γκουτζαράτι χρησίμευαν ως μέσο λογοτεχνικής έκφρασης. Τον βοήθησε να εμπνεύσει μια ανανέωση στη λογοτεχνία του,[13] και το 1936 εισήγαγε τη σημερινή σύμβαση ορθογραφίας στη 12η συνάντηση της Λογοτεχνικής Εταιρείας των Γκουτζαράτι.[14]
Ουπντεσμάλα, χειρόγραφο στα Τζαϊνιστικά Πρακρίτ και Παλαιά Γκουτζαράτι σε χαρτί, Ρούπναγκαρ, Ρατζαστάν, Ινδία, 1666, 4 γραμμές κύριου κειμένου.

Τα Γκουτζαράτι (επίσης γράφεται μερικές φορές ως Γκουτζεράτι, Γκουτζαράθι, Γκουζράτι, Γκοουτζαράτι, Γκουτζράθι και Γκουτζεράθι[15][16]) είναι σύγχρονη Ινδοάρια γλώσσα που εξελίχθηκε από τα σανσκριτικά. Η παραδοσιακή πρακτική είναι η διαφοροποίηση των ινδοάριων γλωσσών με βάση τρία ιστορικά στάδια:[16]

  1. Παλιά Ινδοάρια (Βεδικά και Κλασικά Σανσκριτικά)
  2. Μέσα Ινδοάρια (διάφορα Πρακρίτ και Απαμπράμσα)
  3. Νέα Ινδοάρια (σύγχρονες γλώσσες όπως Χίντι, Παντζάμπι, Βεγγαλικά, κτλ.)

Μια άλλη άποψη δηλώνει διαδοχικά σχίσματα στο οικογενειακό δέντρο, στο οποίο θεωρείται ότι η Γκουτζαράτι έχει διαχωριστεί από άλλες Ινδοάριες γλώσσες σε τέσσερα στάδια:[17]

  1. Οι Ινδοάριες γλώσσες χωρίστηκαν σε Βόρειες, Ανατολικές και Δυτικές διαιρέσεις βασισμένες σε καινοτόμα χαρακτηριστικά στη φωνολογία.[18]
  2. Δυτικά, σε Κεντρικά και Νότια
  3. Κεντρικά, στα Γκουτζαράτι/Ρατζαστάνι, Δυτικά Χίντι και Παντζάμπι/Λαχάντα/Σίντι, στη βάση της καινοτομίας των βοηθητικών ρημάτων στα Γκουτζαράτι/Ρατζαστάνι.[16]
  4. Γκουτζαράτι/Ρατζαστάνι σε Γκουτζαράτι και Ρατζαστάνι μέσω της ανάπτυξης χαρακτηριστικών όπως το βοηθητικό ch- και το κτητικό δείκτη -n- κατά τη διάρκεια του 15ου αιώνα.[19]

Οι πρωταρχικές αλλαγές από τα Σανσκριτικά είναι οι ακόλουθες:[17]

  • Φωνολογικές
    • Απώλεια του αρχικού φωνημικού μήκους για τα φωνήεντα
    • Αλλαγή συνδυασμών συμφώνων και τελικά στη συνέχεια μετατροπή σε ενιαία σύμφωνα (με αντισταθμιστικό μήκος φωνηέντων)
Ελληνικά Σανσκριτικά Πρακρίτ Γκουτζαράτι Παραπομπή
χέρι hasta hattha hāth [20]
επτά sapta satta sāt [21]
οχτώ aṣṭā aṭṭha āṭh [22]
φίδι sarpa sappa sāp [23]
  • Μορφολογικές
    • Μείωση του αριθμού των συμφώνων
    • Συγχώνευση του δυικού με το πληθυντικό
    • Ανάπτυξη κατασκευών περιφραστικού χρόνου/φωνής/διάθεσης
  • Σύνταξη
    • Εργατικότητα σχίσματος
    • Πιο περίπλοκο σύστημα συμφωνίας

Στη συνέχεια, τα Γκουτζαράτι διαιρούνται συνήθως στα ακόλουθα τρία ιστορικά στάδια:[16]

Παλαιά Γκουτζαράτι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύγχρονα Γκουτζαράτι (1800–σήμερα)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μια σελίδα από την μετάφραση του Νταχεστάν-ε Μαχαζέμπ στα Γκουτζαράτι, προετοιμασμένη και τυπωμένη από τον Φαρντούντζι Μαρμπάν (25 Δεκεμβρίου 1815)

Μία σημαντική φωνολογική αλλαγή ήταν η διαγραφή του τελικού ə, έτσι ώστε η σύγχρονη γλώσσα να έχει λέξεις που λήγουν σε σύμφωνα. Γραμματικά, αναπτύχθηκε ένας νέος δείκτης πληθυντικού για το -o.[24] Στη λογοτεχνία, το τρίτο τέταρτο του 19ου αιώνα είδε μια σειρά ορόσημων για τα Γκουτζαράτι, τα οποία προηγουμένως είχαν τον στίχο ως το κυρίαρχο τρόπο λογοτεχνικής σύνθεσης.[25]

Δημογραφία και κατανομή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Χάρτης του Γκουτζαράτ
Η Πλατεία Ινδίας στο Τζέρσεϊ Σίτι του Νιού Τζέρσεϊ στις ΗΠΑ. Το Γκουτζαράτι έχει επιτύχει μεγάλη γλωσσική προβολή σε πολλές αστικές περιοχές παγκοσμίως, ιδιαίτερα στη μητροπολιτική περιοχή της Νέας Υόρκης.

Από τους 46 εκατομμύρια ομιλητές της Γκουτζαράτι το 1997, περίπου 45.5 εκατομμύρια κατοικούσαν στην Ινδία, 150.000 στην Ουγκάντα, 50.000 στην Τανζανία, 50.000 στην Κένυα και περίπου 100.000 στο Καράτσι του Πακιστάν, εξαιρώντας αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες Μεμόνι που δεν αυτοπροσδιορίζονται ως Γκουτζαράτι, αλλά κατάγονται από μια περιοχή εντός της πολιτείας του Γκουτζαράτ.[26] Ωστόσο, οι ηγέτες της κοινότητας των Γκουτζαράτι στο Πακιστάν ισχυρίζονται ότι υπάρχουν 3 εκατομμύρια ομιλητές των Γκουτζαράτι στο Καράτσι.[27] Αλλού στο Πακιστάν, τα Γκουτζαράτι ομιλούνται επίσης στο Κάτω Παντζάμπ.[28] Τα Πακιστανικά Γκουτζαρατικά είναι πιθανώς διάλεκτος των Γκαμάντια.[28]

Υπάρχει ένα ορισμένο ποσοστό του πληθυσμού του Μαυρικίου και ένας μεγάλος αριθμός κατοίκων της νήσου Ρεϋνιόν που προέρχονται από την κάθοδο των Γκουτζαράτι. Ορισμένοι από αυτούς ομιλούν ακόμα τα Γκουτζαράτι.

Στη Βόρεια Αμερική υπάρχει σημαντικός αριθμός ομιλητών της Γκουτζαράτι, ιδιαίτερα στη μητροπολιτική περιοχή της Νέας Υόρκης και στην ευρύτερη περιοχή του Τορόντο, με πάνω από 100.000 και 75.000 ομιλητές αντίστοιχα. Μεγάλες κοινότητες υπάρχουν και σε όλες τις μεγάλες μητροπολιτικές περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών και τον Καναδά. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, τα Γκουτζαράτι είναι η δέκατη έβδομη γλώσσα που ομιλείται στην περιοχή του Μεγάλου Τορόντο και η τέταρτη πιο ομιλούμενη Νοτιοασιατική γλώσσα μετά τα Χίντι-Ούρντου, Παντζάμπι και Ταμίλ.

Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει πάνω από 200.000 ομιλητές, πολλοί από τους οποίους βρίσκονται στην περιοχή του Λονδίνου, ειδικά στο Βορειοδυτικό Λονδίνο, αλλά και στο Μπέρμιγχαμ, το Μάντσεστερ και στο Λέστερ, στο Κόβεντρι, στο Μπράντφορντ και στο Λανκασάιρ. Ένα μέρος αυτών αποτελείται από τους Ανατολικοαφρικανούς Γκουτζαρατιανούς οι οποίοι, υπό τις αυξανόμενες διακρίσεις και τις πολιτικές αφρικανοποίησης στις πρόσφατα ανεξάρτητες χώρες τους (ιδιαίτερα στην Ουγκάντα, όπου ο Ίντι Αμίν απέλασε 50.000 Ασιάτες), έμειναν με αβέβαιο μέλλον και ιθαγένεια. Οι περισσότεροι, με βρετανικά διαβατήρια, εγκαταστάθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο[13][29]. Τα Γκουτζαράτι προσφέρονται ως μάθημα GCSE για μαθητές στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Οι γονείς των Γκουτζαράτι στην διασπορά δεν αισθάνονται άνετα με τη δυνατότητα να μην επιβιώσει η γλώσσα τους.[30] Σε μια μελέτη, το 80% των γονέων Μαλαγιάλι θεωρούσαν ότι «τα παιδιά θα ήταν καλύτερα με τα αγγλικά», σε σύγκριση με το 36% των γονέων των Κανάντα και μόνο το 19% των γονέων των Γκουτζαράτι.[30]

Εκτός από το γεγονός ότι ομιλείται από τους Γκουτζαράτι, οι μη Γκουτζαράτι κάτοικοι και μετανάστες προς τη πολιτεία του Γκουτζαράτ θεωρούνται επίσης ομιλητές, μεταξύ των οποίων και οι Κούτσι (ως λογοτεχνική γλώσσα),[13] οι Πάρσι (που την υιοθέτησαν ως μητρική γλώσσα) και οι Ινδουιστές πρόσφυγες Σίντι από το Πακιστάν. Η κατανομή της γεωγραφικής περιοχής μπορεί να βρεθεί στη «Γλωσσική έρευνα της Ινδίας» από τον Τζορτζ Α. Γκρίρσον.

Τα Γκουτζαράτι είναι μία από τις είκοσι δύο επίσημες γλώσσες και δεκατέσσερις περιφερειακές γλώσσες της Ινδίας. Είναι επίσημα αναγνωρισμένη στην πολιτεία Γκουτζαράτ της Ινδίας και στις ενωσιακές επικράτειες Ντάντρα και Ναγκάρ Χαβέλι και Νταμάν και Ντίου.

Τα Γκουτζαράτι αναγνωρίζονται και διδάσκεται ως μειονοτική γλώσσα στις πολιτείες Ρατζαστάν, Μάντια Πραντές, Μαχαράστρα και Ταμίλ Ναντού και στην ενωσιακή επικράτεια του Δελχί.[31]

Σύμφωνα με τον Βρετανό ιστορικό και φιλόλογο Ουίλιαμ Τίσνταλ, πρώην μελετητή της γραμματικής Γκουτζαράτι, υπάρχουν τρεις μεγάλες ποικιλίες των Γκουτζαράτι: μια τυπική «ινδουιστική» διάλεκτος, μια διάλεκτο «Πάρσι» και μια «μουσουλμανική» διάλεκτος.[32]

  • Πρότυπα Γκουτζαράτι: αυτό αποτελεί κάτι από μια πρότυπη παραλλαγή των Γκουτζαράτι που χρησιμοποιούνται στις ειδήσεις, την εκπαίδευση και την κυβέρνηση. Ομιλείται επίσης στους θύλακες της γλώσσας στη Μαχαράστρα. Στις ποικιλίες του περιλαμβάνονται τα Γκουτζαράτι της Βομβάης, Ναγκάρι, Πατνούλι και Πρότυπο Σαουράστρας.
  • Γκαμάντια: ομιλείται πρωτίστως στο Αχμενταμπάντ και τις γύρω περιοχές, εκτός από το Μπαρούτς και το Σουράτ, όπου ονομάζεται Σουράτ. Οι ποικιλίες περιλαμβάνουν τις Αχμενταμπάντ Γκαμάντια, Ανάουλα, Μπραθέλα, Τσαροτάρι, Γκράμια, Πατάνι, Πατιντάρι, Σουράτι, Βαντοντάρι και άλλες.
  • Καθιαουάρι: μια διακριτική παραλλαγή που ομιλείται κυρίως στην περιοχή Καθιαουάρ και υπόκειται σε σημαντική επιρροή από τα Σίντι. Οι ποικιλίες περιλαμβάνουν τις Μπαβναγκάρι, Γκοχιλουάντι, Χολάντι/Χαλάρι, Τζαλαουάντι και Σοράθι.

Οι Χάρουα, Κακάρι και Ταριμούκι (Γκισάντι) αναφέρονται επίσης συχνά ως πρόσθετες ποικιλίες των Γκουτζαρατικών.

  • Πάρσι: ομιλείται από τη μειοψηφία των Ζοροαστριανών Πάρσι. Αυτή η ιδιαίτερα διακριτή ποικιλία έχει υποστεί σημαντική λεξική επιρροή από τα Αβεστανικά, τη λειτουργική γλώσσα του Ζοροαστρισμού.
  • Λίσαν ουντ-Ντάουατ: ομιλείται πρωτίστως από τις μουσουλμανικές κοινότητες των Γκουτζαράτι Μπόχρα, έχει υποστεί μεγαλύτερη λεξική επιρροή από τα αραβικά και τα περσικά και είναι γραμμένη στο αραβικό αλφάβητο.

Η Κούτσι αναφέρεται συχνά ως διάλεκτος των Γκουτζαράτι, αλλά οι περισσότεροι γλωσσολόγοι θεωρούν ότι συγγενεύει περισσότερο με τα Σίντι. Επιπλέον, ένα μείγμα μεταξύ των Σίντι, Γκουτζαράτι και Κούτσι που ονομάζεται Μεμόνι σχετίζεται με τα Γκουτζαράτι, αν και έχουν μακρινή συγγένεια.[33]

Επιπλέον, οι λέξεις που χρησιμοποιούνται από τις μητρικές γλώσσες των περιοχών όπου ο λαός των Γκουτζαράτι έχουν γίνει κοινότητα διασποράς, όπως η Ανατολική Αφρική (Σουαχίλι), έχουν γίνει δανεικές λέξεις στις τοπικές διαλέκτους των Γκουτζαράτι.[34]

  1. Dwyer 1995, σελ. 5
  2. «Gujarati: The language spoken by more than 55 million people». The Straits Times. 2017-01-19. http://www.straitstimes.com/singapore/gujarati-the-language-spoken-by-more-than-55-million-people. «Gujarati is at least 700 years old and is spoken by more than 55 million people worldwide.» 
  3. Parekh, Rauf (2017-01-20). «Situationer: The future of Gujarati language in Pakistan». Dawn. https://www.dawn.com/news/1309537. 
  4. Chitnis, Deepak (2013-08-14). «Hindi and Gujarati fastest growing Indian languages in the US». The American Bazaar. https://www.americanbazaaronline.com/2013/08/14/hindi-and-gujarati-fastest-growing-indian-languages-in-the-us/. 
  5. Bhattacharyya, Anirudh (2017-08-03). «Punjabi among top three immigrant languages in Canada». Hindustan Times. https://www.hindustantimes.com/world-news/punjabi-among-top-three-immigrant-languages-in-canada/story-mSpOPf0BCPBKFAJYUpBQ7L.html. 
  6. Edwards, Viv. «Gujarati today». BBC. Gujaratis form the second largest of the British South Asian speech communities, with important settlements in Leicester and Coventry in the Midlands, in the northern textile towns and in Greater London. 
  7. 7,0 7,1 Πρότυπο:E20
  8. Barlas, Robert· Yong, Jui Lin (2010). Uganda. Marshall Cavendish. σελ. 96. ISBN 9780761448594. Of the non-Ugandan languages, Hindi and Gujarati are commonly spoken among members of the Asian Hindu community that migrated to Uganda during the early part of the 20th century. 
  9. «Indian South Africans». South African History Online. English is spoken as a first language by most Indian South Africans, although a minority of the Indian South African population, especially the elders, still speak some Indian languages. These languages include Hindi, Tamil, Telugu, Urdu, Punjabi, and Gujarati. 
  10. «Gujarati Community in Hong Kong organizes grand reception in the honour of Gujarat CM». Official Portal of Gujarat Government. Addressing the community in Gujarati 
  11. «Indians make up over 1 per cent of Australia’s population». The Indian Express. 2014-06-27. http://indianexpress.com/article/world/indians-abroad/indians-make-up-over-1-per-cent-of-australias-population/. 
  12. «Muhammad Ali Jinnah (1876–1948)». Timeline: Personalities. Story of Pakistan. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2007. 
  13. 13,0 13,1 13,2 Dalby 1998, σελ. 237
  14. Mistry 1997, σελ. 654
  15. Πρότυπο:E18
  16. 16,0 16,1 16,2 16,3 Mistry 2001, σελίδες 274
  17. 17,0 17,1 Mistry 2003, σελ. 115
  18. Mistry 1997, σελίδες 654–655
  19. Mistry 1997, σελ. 655
  20. Turner 1966p. 811. Entry 14024.
  21. Turner 1966p. 760. Entry 13139.
  22. Turner 1966p. 41. Entry 941.
  23. Turner 1966p. 766. Entry 13271.
  24. Cardona & Suthar 2003, σελ. 661
  25. Yashaschandra, S. (1995) "Towards Hind Svaraj: An Interpretation of the Rise of Prose in 19th-century Gujarati Literature." Social Scientist. Vol. 23, No. 10/12. pp. 41–55.
  26. Πρότυπο:E16
  27. Rehman, Zia Ur (2015-08-18). «With a handful of subbers, two newspapers barely keeping Gujarati alive in Karachi». The News International. https://www.thenews.com.pk/print/57104-with-a-handful-of-subberstwo-newspapers-barely-keeping-gujarati-alive-in-karachi. Ανακτήθηκε στις 2017-01-14. «In Pakistan, the majority of Gujarati-speaking communities are in Karachi including Dawoodi Bohras, Ismaili Khojas, Memons, Kathiawaris, Katchhis, Parsis (Zoroastrians) and Hindus, said Gul Hasan Kalmati, a researcher who authored "Karachi, Sindh Jee Marvi", a book discussing the city and its indigenous communities. Although there are no official statistics available, community leaders claim that there are three million Gujarati-speakers in Karachi – roughly around 15 percent of the city’s entire population.» 
  28. 28,0 28,1 William Frawley (Μάιος 2003). International Encyclopedia of Linguistics: 4-Volume Set. Oxford University Press, USA. σελίδες 292–. ISBN 978-0-19-513977-8. 
  29. Dwyer 1995, σελ. 273
  30. 30,0 30,1 Kachru, Braj B.· Kachru, Yamuna· Sridhar, S. N. (2008). Language in South Asia. Cambridge University Press. σελ. 531. ISBN 9781139465502. 
  31. «51st REPORT OF THE COMMISSIONER FOR LINGUISTIC MINORITIES IN INDIA» (PDF). nclm.nic.in. Ministry of Minority Affairs. 15 Ιουλίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2018. 
  32. A simplified grammar of the Gujarati language by William St. Clair Tisdall (1892)
  33. Πρότυπο:E19
  34. Ogilvie, Sarah (2009), Keith Brown, επιμ., Concise Encyclopedia of Languages of the World (1η έκδοση), Amsterdam, Netherlands: Elsevier, ISBN 9780080877754, https://books.google.com/books?id=F2SRqDzB50wC&pg=PA469#v=onepage&q&f=false 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Wikipedia
Wikipedia