Ανταρκτική πλάκα
Η Ανταρκτική πλάκα ή Πλάκα της Ανταρκτικής είναι μεγάλη τεκτονική πλάκα της λιθόσφαιρας της Γης, που περιλαμβάνει την ήπειρο της Ανταρκτικής, τη βυθισμένη μικροήπειρο Κεργκελέν και τον βυθό του Νότιου Ωκεανού. Μετά τον διαχωρισμό της από την Γκοντβάνα (το νότιο τμήμα της υπερηπείρου Παγγαίας), η Ανταρκτική πλάκα άρχισε να κινεί την ήπειρο της Ανταρκτικής προς τα νότια, μέχρι τη σημερινή απομονωμένη θέση της.[1] Τα όρια της πλάκας ορίζονται σχεδόν αποκλειστικά από εκτεταμένες μεσοωκεάνιες ράχες. Οι πλάκες με τις οποίες συνορεύει είναι η Πλάκα της Νάσκα, η Νοτιο-Αμερικανική πλάκα, η Αφρικανική πλάκα, η Σομαλική Πλάκα, η Ινδο-Αυστραλιανή πλάκα, η Πλάκα του Ειρηνικού και, μεταξύ αυτής και της Νοτιο-Αμερικανικής πλάκας, η μικρή Πλάκα της Σκωτίας.
Η Πλάκα της Ανταρκτικής έχει έκταση περίπου 60.900.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα[2], κάτι που την καθιστά την πέμπτη μεγαλύτερη τεκτονική πλάκα της Γης.
Εκτιμάται ότι η Ανταρκτική πλάκα κινείται με ταχύτητα τουλάχιστον 1 εκατοστόμετρο ανά έτος προς την κατεύθυνση του Ατλαντικού Ωκεανού.[3]
Καταβύθιση υπό τη Νότια Αμερική
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Πλάκα της Ανταρκτικής άρχισε να καταβυθίζεται κάτω από τη Νοτιο-Αμερικανική πλάκα πριν από 14 εκατομμύρια έτη, κατά τη Μειόκαινο εποχή. Αρχικώς καταβυθιζόταν μόνο κάτω από το νοτιότατο άκρο της Παταγονίας. Καθώς το νότιο μέρος της Πλάκας της Νάσκα και της Μεσοωκεάνιας ράχης της Χιλής διαλύονταν, οι βορειότερες περιοχές της Ανταρκτικής πλάκας άρχισαν να βυθίζονται κάτω από την κυρίως Παταγονία.[4][5] Η τελευταία εικάζεται ότι ανασηκώθηκε και πάλι στην πλευρά, διότι μειώθηκε η παρασύρουσα προς τα κάτω ροή του μανδύα που προκαλεί η καταβύθιση της Πλάκας της Νάσκα κάτω από την ανατολική πλευρά της Παταγονίας. Η δυναμική τοπογραφία που προκαλεί αυτή η ανύψωση φαίνεται στις υπερυψωμένες παραλίες της Τεταρτογενούς περιόδου κατά μήκος της ακτής του Ατλαντικού στην Παταγονία.[5]
Χερσαίοι όγκοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ανταρκτική (ήπειρος)
- Νήσος Μπουβέ (ανήκει στη Νορβηγία)
- Αρχιπέλαγος Κροζέ (ανήκει στη Γαλλία)
- Νήσος Άμστερνταμ (ανήκει στη Γαλλία)
- Νήσος Αγίου Παύλου (ανήκει στη Γαλλία)
- Αρχιπέλαγος Κεργκελέν (ανήκει στη Γαλλία)
- Νήσοι Χερντ και Μακντόναλντ (ανήκουν στην Αυστραλία)
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Fitzgerald, Paul (2002). «Tectonics and landscape evolution of the Antarctic plate since the breakup of Gondwana, with an emphasis on the West Antarctic Rift System and the Transantarctic Mountains». Royal Society of New Zealand Bulletin (35): 453-469. http://www.geology.cwu.edu/facstaff/huerta/g501/pdf/Fitzgerald2002.pdf. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2015.
- ↑ Wohletz, K.H.· Brown, W.K. «SFT and the Earth's Tectonic Plates». Los Alamos National Laboratory. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Φεβρουαρίου 2013.
- ↑ Jiang, Wei-Ping; E, Dong-Chen; Zhan, Bi-Wei; Liu, You-Wen (2009). «New Model of Antarctic Plate Motion and Its Analysis». Chinese Journal of Geophysics 52 (1): 23–32. doi:. ISSN 2326-0440.
- ↑ «Late Cenozoic Tectonics of the Southern Chile Trench». Journal of Geophysical Research-Solid Earth and Planets 91: 471–496. 1986. doi:.
- ↑ 5,0 5,1 «Uplift of quaternary shorelines in eastern Patagonia: Darwin revisited». Geomorphology 127 (3–4): 121-142. 2011. doi:. https://hal-insu.archives-ouvertes.fr/insu-00610899/file/pedoja2011.pdf.
