Αναπηρία και καταστροφές

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Οι φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές συχνά έχουν δυσανάλογα σοβαρές επιπτώσεις στα άτομα με αναπηρία.[1] Αυτό το ζήτημα αναγνωρίζεται και αντιμετωπίζεται από το Άρθρο 11 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία που αναφέρει:

Τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις τους από το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και του διεθνούς δικαίου δικαιωμάτων του ανθρώπου, όλα τα απαραίτητα μέτρα για να εξασφαλίσουν  την προστασία και την ασφάλεια των ΑμεΑ σε καταστάσεις κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων καταστάσεων ένοπλης σύρραξης, ανθρωπιστικών κρίσεων και την εμφάνιση φυσικών καταστροφών.[2]

Ευρείας κλίμακας φυσικές καταστροφές

Τα άτομα με αναπηρία συχνά παραβλέπονται κατά τη διάρκεια καταστροφών ως αποτέλεσμα προκατάληψης και, ενίοτε, έλλειψης ορατής εκδήλωσης της αναπηρίας.[3] Ανάλογα με την αναπηρία, ένα άτομο με αναπηρία μπορεί να μην είναι σε θέση να αναγνωρίσει ότι συμβαίνει μια καταστροφή ή ότι βρίσκεται σε κίνδυνο.[4] Άλλα άτομα, όπως εκείνα με αναπηρίες που περιορίζουν την κινητικότητά τους, μπορεί να έχουν δυσκολία εκκένωσης κάποιου χώρου.[4]

Έρευνα και μελλοντικές κατευθύνσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπάρχουν περιορισμένες έρευνες, αλλά πολλές αναφορές σχετικά με το τι συμβαίνει όταν οι καταστροφές επηρεάζουν τα άτομα με αναπηρία.[5][6] Οι περιβαλλοντικές καταστροφές επηρεάζουν δυσανάλογα τους ευάλωτους πληθυσμούς, ιδιαίτερα τα άτομα με αναπηρία.[7] Ωστόσο, τα προγράμματα ανακούφισης από καταστροφές εξακολουθούν να μην προσαρμόζουν τις πολιτικές και τις προσπάθειές τους για να βοηθήσουν αυτόν τον ευάλωτο πληθυσμό.[8] Τα άτομα με αναπηρία μπορεί να επηρεαστούν σε μεγάλο βαθμό από φυσικές καταστροφές και να αγνοηθούν κατά τον σχεδιασμό καταστροφών.[5][9] Τα άτομα με σωματικές αναπηρίες μπορεί να διατρέχουν κίνδυνο κατά την εκκένωση χώρων εάν δεν υπάρχει διαθέσιμη βοήθεια. Τα άτομα με γνωστικές αναπηρίες μπορεί να δυσκολευτούν να κατανοήσουν τις οδηγίες που πρέπει να ακολουθούνται σε περίπτωση καταστροφής.[9][10][11] Όσοι είναι τυφλοί, έχουν προβλήματα ακοής κ.λπ. μπορεί να δυσκολευτούν στην επικοινωνία κατά τη διάρκεια της έκτακτης ανάγκης. Τα άτομα με αισθητηριακές, κινητικές και σωματικές δυσκολίες συχνά βρίσκονται σε μειονεκτική θέση κατά την εκκένωση χώρων. Ωστόσο, εκείνα που έχουν νοητικές, γνωστικές ή αντιληπτικές αναπηρίες συχνά παραβλέπονται ακόμη περισσότερο λόγω της λιγότερο προφανούς φύσης της αναπηρίας τους. Έτσι, η μείωση του κινδύνου από καταστροφές επικεντρώνεται σε άτομα χωρίς νοητική και συναισθηματική έκπτωση. [8] Οι πολιτικές για την ανακούφιση από καταστροφές είναι ροσανατολισμένες σε άτομα χωρίς αναπηρίες,[8] παρά το ότι το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού είναι ανάπηροι, με τον επιπολασμό να συνεχίζει να αυξάνεται.[7] Ο επιπολασμός είναι πιθανό να αυξάνεται λόγω της παγκόσμιας αύξησης χρόνιων παθήσεων, πέρα από τη συνολική γήρανση του παγκόσμιου πληθυσμού.[7] Στα παιδιά συγκεκριμένα, το 10% αυτού του ήδη ευάλωτου πληθυσμού εκτιμάται ότι έχει αναπηρία.[12] Παρά το υψηλό αυτό ποσοστό, τα παιδιά με αναπηρίες συχνά αποκλείονται από πρωτοβουλίες μείωσης του κινδύνου από καταστροφές, κάτι που τα καθιστά πιο ευάλωτα.[12] Ειδικά στις φτωχότερες χώρες, τα άτομα με αναπηρίες είναι λιγότερο πιθανό να τύχουν της ίδιας προσοχής με τα πιο προνομιούχα άτομα στις ίδιες συνθήκες.[12] Όλοι αυτοί οι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν τον βαθμό διακύμανσης του κινδύνου από καταστροφές σε άτομα με αναπηρία.[13]

Διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι καταστροφές επιδεινώνουν τις διακρίσεις που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία.[14] Ορισμένες μελέτες έχουν εντοπίσει διακρίσεις σε βάρος ατόμων με αναπηρία σε όλες τις φάσεις μιας καταστροφής.[5] Ο πιο συνηθισμένος περιορισμός είναι ότι οι άνθρωποι δεν έχουν σωματική πρόσβαση σε κτήρια ή μέσα μεταφοράς καθώς και σε υπηρεσίες που σχετίζονται με καταστροφές.[5] Ο αποκλεισμός αυτών των ατόμων προκαλείται εν μέρει από την έλλειψη εκπαίδευσης σχετικά με την αναπηρία στο αρμόδιο προσωπικό.[15] Τα άτομα με γνωστικές ή νοητικές αναπηρίες συχνά εμφανίζουν άγνοια κοινωνικών και πρακτικών κινδύνων, με αποτέλεσμα να έχουν περισσότερες πιθανότητες να βιώσουν αρνητικά αποτελέσματα από μια καταστροφή.[12]

Αναπηρία και σχεδιασμός διαχείρισης καταστροφών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αναπηρία ως παράγοντας στον σχεδιασμό διαχείρισης καταστροφών είναι ένα ζήτημα που τυγχάνει προσοχής από ορισμένες δικαιοδοσίες διαχείρισης καταστροφών, ενώ διάφορες οργανώσεις για τα δικαιώματα των αναπήρων δραστηριοποιούνται προκειμένου οι αρχές να συμπεριλάβουν τις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία στον προγραμματισμό τους.[16][17][18][19][20] Σε αγροτικές χώρες και περιοχές με χαμηλού εισοδήματος, υπάρχει χάσμα μεταξύ εκείνων που χρειάζονται οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους και εκείνων που τους λαμβάνουν, επομένως τα άτομα με αναπηρία δεν λαμβάνουν τις υπηρεσίες που χρειάζονται.[21]

Το 2022, ανακοινώθηκε ότι η υπηρεσία πολιτικής προστασίας στην Ελλάδα σχεδιάζει την κατάρτιση καταλόγων με άτομα με αναπηρία σε κάθε δήμο της χώρας καθώς και μέτρα για την αποτελεσματική προστασία τωνα ατόμων αυτών από φυσικές καταστροφές.[22]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Disability Inclusion in Hospital Disaster Risk Management (INGRID-H ) - PAHO/WHO | Pan American Health Organization». www.paho.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2023. 
  2. «Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και Προαιρετικό Πρωτόκολλο». Περιφερειακό Κέντρο Πληροφόρησης του ΟΗΕ - Greece. 23 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2024. 
  3. King, Julie; Edwards, Nicole; Watling, Hanna; Hair, Sara (2019-03-01). «Barriers to disability-inclusive disaster management in the Solomon Islands: Perspectives of people with disability» (στα αγγλικά). International Journal of Disaster Risk Reduction 34: 459–466. doi:10.1016/j.ijdrr.2018.12.017. ISSN 2212-4209. Bibcode2019IJDRR..34..459K. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2212420918311518. 
  4. 4,0 4,1 Alexander, David (2015), Kelman, Ilan; Stough, Laura M., επιμ., «Disability and Disaster: An Overview», Disability and Disaster: Explorations and Exchanges (London: Palgrave Macmillan UK): 15–29, doi:10.1057/9781137486004_2, ISBN 978-1-137-48600-4, https://doi.org/10.1057/9781137486004_2, ανακτήθηκε στις 2022-05-15 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 «Children With Disabilities in the Context of Disaster: A Social Vulnerability Perspective» (PDF). Child Development. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 12 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2013. 
  6. «Disaster Case Management and Individuals With Disabilities» (PDF). Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2013. 
  7. 7,0 7,1 7,2 Stough, Laura M. (2015). «World Report on Disability, Intellectual Disabilities, and Disaster Preparedness: Costa Rica as a Case Example» (στα αγγλικά). Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities 12 (2): 138–146. doi:10.1111/jppi.12116. ISSN 1741-1130. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/jppi.12116. 
  8. 8,0 8,1 8,2 Lunga, Wilfred; Bongo, Paradzayi Pathias; Niekerk, Dewald van; Musarurwa, Charles (2019). «Disability and disaster risk reduction as an incongruent matrix: Lessons from rural Zimbabwe» (στα English). Jàmbá Journal of Disaster Risk Studies 11 (1): 648. doi:10.4102/jamba.v11i1.648. PMID 31049163. PMC 6489144. https://www.proquest.com/docview/2210872591. 
  9. 9,0 9,1 Stough, Laura M. (2009). «Chapter 15: The Effects of Disaster on the Mental Health of Individuals with Disabilities». Στο: Neria, Yuval. Mental Health and Disasters. Cambridge University Press. σελίδες 264–276. ISBN 9780511730030. 
  10. McAdams, Ducy, E.· Stough, L. M. (2012). «Choosing Agency in the Midst of Vulnerability: Using Critical Disability Theory to Examine a Disaster Narrative». Στο: Cannella, Gaile Sloan. Critical Qualitative Research Reader. Peter Lang Publishing. ISBN 978-1-4331-0688-0. 
  11. McAdams Ducy, Elizabeth; Stough, Laura M. (2011-07-29). «Exploring the support role of special education teachers after Hurricane Ike: Children with significant disabilities». Journal of Family Issues 32 (10): 1325–1345. doi:10.1177/0192513X11412494. 
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 Ronoh, Steve; Gaillard, J. C.; Marlowe, Jay (March 2015). «Children with Disabilities and Disaster Risk Reduction: A Review» (στα English). International Journal of Disaster Risk Science 6: 38–48. doi:10.1007/s13753-015-0042-9. https://www.proquest.com/docview/1661950145. 
  13. «Effective Emergency Management: Making Improvements for Communities and People with Disabilities: National Council on Disability». Ncd.gov. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Φεβρουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2013. 
  14. Alexander, David; Gaillard, JC; Wisner, Ben (2014), «Disability and Disaster», Handbook of Hazards and Disaster Risk Reduction (Routledge), doi:10.4324/9780203844236.ch34, ISBN 978-0-203-84423-6, http://dx.doi.org/10.4324/9780203844236.ch34, ανακτήθηκε στις 2022-04-11 
  15. «UN Enable - Disability, natural disasters and emergency situations». Un.org. 31 Μαΐου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2013. 
  16. «Project REDD at Texas A&M University». Project REDD at Texas A&M University. 
  17. «Disability sensitivity in disaster management». Practical Action. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2013. 
  18. «Mainstreaming Disability into Disaster Risk Reduction: A Training Manual» (PDF). Handicap International. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 8 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2013. 
  19. «Disaster Management». Napas.org. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2013. 
  20. Jagger, Jessica Carol. «ProQuest Document View - Disaster Management Policy and People with Disabilities in the United States and Jamaica». Gradworks.umi.com. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2013. 
  21. Landry, Michel D.; Sheppard, Phillip S.; Leung, Kit; Retis, Chiara; Salvador, Edwin C.; Raman, Sudha R. (1 November 2016). «The 2015 Nepal Earthquake(s): Lessons Learned From the Disability and Rehabilitation Sector's Preparation for, and Response to, Natural Disasters». Physical Therapy 96 (11): 1714–1723. doi:10.2522/ptj.20150677. PMID 27277496. 
  22. «Άτομα με αναπηρία: Αναβάθμιση του 112 και καταγραφή τους σχεδιάζει η Πολιτική Προστασία». Η Ναυτεμπορική. 3 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2024.