Αμπελικό Λέσβου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μετάβαση στην πλοήγηση Πήδηση στην αναζήτηση

Συντεταγμένες: 39°03′28″N 26°18′50″E / 39.05778°N 26.31389°E / 39.05778; 26.31389

Αμπελικό Λέσβου
Τοποθεσία στον χάρτη
Τοποθεσία στον χάρτη
Αμπελικό Λέσβου
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα[1]
ΠεριφέρειαΒορείου Αιγαίου
Περιφερειακή ΕνότηταΛέσβου
ΔήμοςΜυτιλήνης
Δημοτική ΕνότηταΠλωμαρίου
Γεωγραφία και στατιστική
Γεωγραφικό διαμέρισμαΝησιά Αιγαίου
ΝομόςΛέσβου
Έκταση21,011 (η κοινότητα) χλμ2
Υψόμετρο370 [2]
Πληθυσμός326 (2011)
Άλλα
Ταχ. κωδ.81 200
Τηλ. κωδ.+22520
http://ampeliko.gr/index.php

Το Αμπελικό είναι χωριό της Λέσβου. Διοικητικά είναι έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας Πλωμαρίου, του δήμου Μυτιλήνης, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Λέσβου, στην περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης, καθώς και των μεταβολών μετά από αυτό το πρόγραμμα. [3][4] Πριν το σχέδιο Καποδίστριας και το πρόγραμμα Καλλικράτης, ανήκε στην επαρχία Πλωμαρίου του νομού Λέσβου, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Νήσων Αιγαίου. [5][6]

Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Αμπελικό είναι χωριό της νότιας Λέσβου. Βρίσκεται στις νοτιοδυτικές κλιτύς του βουνού Όλυμπος, νοτιοδυτικά της Αγιάσου και σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 370. Απέχει 34 χλμ. περίπου ΝΔ. της Μυτιλήνης. Η τοπική κοινότητα Αμπελικού είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ημιορεινός οικισμός, με έκταση 21,011 χμ² (2011). [7][6][8][9][3]

Πληθυσμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μόνιμος [10][11][12]
Έτος Πληθυσμός
1991 293
2001 229
2011 326
Πραγματικός (de facto) [5][6][3]
Έτος Πληθυσμός
1961 504
1971 319
1981 231
1991 291
2001 230
2011 326

Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο οικισμός αναγνωρίστηκε το 1918 και ορίστηκε έδρα της κοινότητας Αμπελικού του νομού Λέσβου. Με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 αποσπάστηκε από την κοινότητα Αμπελικού και προσαρτήθηκε στον δήμο Πλωμαρίου. Με το ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010, αποσπάστηκε από τον δήμο Πλωμαρίου και προσαρτήθηκε στον δήμο Λέσβου. Με το ΦΕΚ 43Α - 09/03/2019, αποσπάστηκε από τον δήμο Λέσβου και προσαρτήθηκε στον δήμο Μυτιλήνης. [4][13]

Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με την παράδοση το Αμπελικό έχει αλλάξει επτά φορές τοποθεσία. Στους ελληνιστικούς χρόνους το χωριό ονομαζόταν Βάκχειον, δηλαδή ήταν αφιερωμένο στο Διόνυσο, όπως μαρτυρείται και από ένα πήλινο σκεύος ελληνιστικής περιόδου με αυτή την επιγραφή, που βρέθηκε μέσα στον οικισμό. Στη θέση «Βαρύ» βρέθηκε κεραμοσκεπής τάφος της Ρωμαϊκής περιόδου

Αξιοθέατα και διατηρητέα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ο ενετικός τετράπλευρος πύργος (15ος αιώνας), ο οποίος έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο. Έχει ύψος 16 μέτρα αντί 27 που είχε παλαιότερα. Το ύψος του πύργου ελαττώθηκε το 1830 επί Αντωνίου Μπόλικου, λόγω της μεγάλης επικινδυνότητας του. Είχε πολεμίστρες και καταπακτή η οποία οδηγούσε στην εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης (μετέπειτα τζαμί). Εσωτερικά υπάρχουν τρία διαζώματα, με δυο τζάκια αραβικού τύπου. Επίσης υπάρχει μέσα στα τοιχώματα πήλινο κανάλι ροής, θέρμανσης και ύδρευσης.
  • Το κτήριο του παλαιού δημοτικού σχολείου, κτίσμα του 1928
  • Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, τρίκλιτη βασιλική του 18ου αιώνα με τον ξενώνα της, στη δυτική έξοδο του χωριού
  • Το Μουσείο Ρητίνης του χωριού, απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Ιδρύθηκε από τον ιερέα Ευστράτιο Κακάμπουρα και περιλαμβάνει εκκλησιαστικό και λαογραφικό υλικό, καθώς και αίθουσα αφιερωμένη στη μακρόχρονη συλλογή ρητίνης (ρετσινιού) από τους κατοίκους. Στον αύλειο χώρο υπάρχει απολιθωμένος κορμός δέντρου, καθώς και λίθινη βάση συμπίεσης ελαιοπολτού από τα βυζαντινά χρόνια
  • Τα 23 ξωκκλήσια του χωριού, με παλαιότερα αυτά των Αγίου Ευσταθίου, Αγίου Θεράποντος και Αγίου Δημητρίου, κτίσματα του 17ου αιώνα
  • Το Πάρκο Ρητίνης, ένα χιλιόμετρο από το χωριό, στη θέση «Πεθαμένοι». Ιδρύθηκε το 2007 και συνδέεται με το Μουσείο Ρητίνης. Υπάρχει καλύβα στην οποία έμεναν οι ρετσινάδες, παλιά υπόγεια δεξαμενή ρητίνης, το δασικό καταφύγιο καθώς και το εξωκκλήσι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος

[9][14][15][16]

Εκδηλώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο Πάρκο Ρητίνης γίνεται κάθε χρόνο τον Αύγουστο, σε ανάμνηση της εργασίας των ρετσινάδων, η «Γιορτή της Ρητίνης»

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
  2. ↑ Geonames.org
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
  4. ↑ 4,0 4,1 https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=15501
  5. ↑ 5,0 5,1 ΠΛ 2:758-9
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 ΠΛΜ 8:29
  7. ↑ ΠΛ 2:758-9
  8. ↑ Εκδόσεις «Ελλάδα»
  9. ↑ 9,0 9,1 «Διακοπές», σ. 59, 65
  10. ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
  11. ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
  12. ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
  13. ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/dkmet_details.php?id=2569
  14. ↑ http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=12402
  15. ↑ http://ampeliko.gr/index.php
  16. ↑ https://www.kastra.eu/castlegr.php?kastro=ambeliko

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1981, 2006 (ΠΛΜ)
  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963
  • Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (εκδ. Βαρελάς)
  • Περιοδικό «Διακοπές», εκδ. Δ.Ο.Λ., 2010
  • eetaa.gr

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αμπελικό_Λέσβου&oldid=9425967"