Αμπέρ (πόλη)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 45°32′58″N 3°44′30″E / 45.54944°N 3.74167°E / 45.54944; 3.74167

Αμπέρ
Το Δημαρχείο (παλιά αγορά σιτηρών)

Έμβλημα
ΧώραΓαλλία
Διοικητική υπαγωγήΠουί-ντε-Ντομ και διαμέρισμα του Αμπέρ
Ταχυδρομικός κώδικας63600[1]
Κωδικός Κοινότητας63003[2]
Πληθυσμός6.616 (1  Ιανουαρίου 2021)[3]
Έκταση60,48 km²[4]
Υψόμετρο514 μέτρα
Ζώνη ώραςUTC+01:00 (επίσημη ώρα)
UTC+02:00 (θερινή ώρα)
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Αμπέρ
45°32′58″N 3°44′30″E
Ιστότοποςhttp://www.ville-ambert.fr[5]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το Αμπέρ (γαλλικά: Ambert, ωβερνιά: Embar [6]) είναι γαλλική κοινότητα, που βρίσκεται στο νομό Πουί-ντε-Ντομ, στην περιοχή Ωβέρνη-Ρον-Αλπ.

Είναι μία από τις τέσσερις υπονομαρχίες του νομού, οι άλλες είναι οι Ισουάρ, Ριόν και Τιέρ. Οι κάτοικοί του ονομάζονται Αμπερτουά (ζ).[7]

Η πόλη είναι γνωστή για τη γαστρονομία της. Το φουρμ ντ'Αμπέρ είναι ένα γνωστό τυρί που παράγονταν στο παρελθόν στις αγροικίες του Φορέζ κατά τη θερινή περίοδο. Αυτή η κοινότητα έχει την ιδιαιτερότητα να έχει ένα δημαρχείο σχήματος ροτόντας, το οποίο είναι η παλιά αγορά σιτηρών, το δε ιστορικό κέντρο έχει διατηρήσει τα μεσαιωνικά σπίτια με ξυλοδεσιές.

Τοπωνυμία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπάρχουν αρκετές θεωρίες για την προέλευση του ονόματος της πόλης, η επικρατέστερη είναι ότι είναι κελτικός (γαλατικός) όρος.[8] Προέρχεται από το Amberitus που  κατά τη διάρκεια της Γαλατο-Ρωμαϊκής περιόδου σήμαινε «το πέρασμα στο ποτάμι (Ντορ)», καθώς σύμφωνα με το Λεξικό της γαλατικής γλώσσας (Dictionnaire de la langue gauloise)[9] η γαλατική λέξη «ambe» σημαίνει «ποτάμι» και η λέξη «ritus» είναι ισοδύναμη με το «πέρασμα».

Γεωγραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η κοινότητα Αμπέρ
Χάρτης της Ωβέρνης, θέση του Αμπέρ στο νομό Πουί-ντε-Ντομ

Η πόλη βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα του νομού Πουί-ντε-Ντομ, στην περιοχή Ωβέρνη-Ρον-Αλπ.  Ήταν μέρος της πρώην διοικητικής περιοχής της Ωβέρνης.

Είναι υπονομαρχία του νομού, με πληθυσμό 6.707 κατοίκους (2016) και το κέντρο της ευρύτερης περιοχής που συγκεντρώνει 10.973 κατοίκους (2015).

Οδικώς, το Τιέρ απέχει 53 χιλιόμετρα στα βόρεια, το Ισουάρ 58 χιλιόμετρα στα δυτικά και το Κλερμόν-Φεράν 75 στα βορειοδυτικά.[10]

Το Αμπέρ βρίσκεται στην ομώνυμη πεδιάδα του Αμπέρ και περιβάλλεται στα ανατολικά από τα Όρη του Φορέζ και στα δυτικά από την οροσειρά του Λιβραντουά.

Η πόλη διασχίζεται, έξω από την αστική περιοχή, από τον ποταμό Ντορ, παραπόταμο του Αλλιέ. Δύο μικρά υδάτινα ρεύματα, τα Βαλέρ και Κρο, διασχίζουν επίσης την πόλη.[11] Το Αμπέρ διαθέτει επίσης μια τεχνητή λίμνη στα δυτικά του κέντρου της πόλης.

Η έκταση της πόλης είναι 60,48 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μεσαιωνικό σπίτι στην πλατεία Μινίμ

Σύμφωνα με κάποιους ιστορικούς,[12]οι κάτοικοι της περιοχής θα μπορούσε να είναι οι Αμπιβαρέτοι (Αmbivareti) που αναφέρει ο Ιούλιος Καίσαρας που βρίσκονταν σε διχόνοια με τους Αρβέρνους και που «ακόμη και μετά τη μάχη της Αλέσιας παρέμειναν απείθαρχοι», προσθέτοντας ότι το όνομά τους θα μπορούσε να σημαίνει «εκείνοι που προστατεύονται από όλες τις πλευρές» (από τα βουνά).

Μέχρι τον 15ο αιώνα, η πόλη Αμπέρ ήταν χωρισμένη σε τρεις χωριστές γειτονιές, που αντιστοιχούσαν σε τριμερή διάσπαση της κοινωνίας: μια εμπορική συνοικία, μια εκκλησιαστική και μοναστική γειτονιά και μια «διοικητική» περιοχή. Συνενώθηκαν μετά την κατασκευή των τειχών της πόλης, που ήταν γνωστά ως 19 πύργοι (τώρα εξαφανισμένοι).

Κατά τον 16ο αιώνα, η πόλη επηρεάστηκε από τα γεγονότα της Νύχτας του Αγίου Βαρθολομαίου. Οι Ουγενότοι, υπό την εντολή του ηγέτη τους Ματιέ Μερλ, κατέλαβαν την πόλη το 1574, την λεηλάτησαν και σφαγίασαν τον πληθυσμό που στην πλειοψηφία του ήταν καθολικός. Η πόλη αργότερα ανακαταλήφθηκε από τους Καθολικούς.

Ο ληστής και ο λαθρέμπορος Μαντρίν πέρασε από την πόλη το 1754. Υπάρχει ένας πύργος Μαντρίν στην πόλη, όπου ο ληστής κρυβόταν.

Η κατασκευή χαρτιού στο Αμπέρ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο μύλος χαρτιού Ρισάρ ντε Μπα

Η προέλευση της χαρτοποιίας του Λιβραντουά χρονολογείται από το δεύτερο μισό του 15ου αιώνα, σύμφωνα με τους ιστορικούς.

Για τρεις αιώνες, αυτή η χαρτοβιομηχανία άνθισε, τα εργαστήρια του Αμπέρ κατασκεύαζαν χαρτί εξαιρετικής ποιότητας που πωλούσαν στους εκτυπωτές της Λυών, και στη συνέχεια, στο Παρίσι. Οι πρώτες εκτυπώσεις της Εγκυκλοπαίδειας των Ντιντερό και ντ'Αλαμπέρ εκτυπώθηκαν το 1751 σε χαρτί Αμπέρ.[13]

Αρκετές οικογένειες χαρτοποιών χρησιμοποιούσαν μύλους, που διατήρησαν τα ονόματά τους, στις τρεις κοιλάδες της περιοχής.

Ένας θρύλος,[13] που δημιουργήθηκε τον 19ο αιώνα από την οικογένεια Μονγκολφιέ, ήθελε να προσδώσει στις χαρτοποιίες του Αμπέρ μια καταγωγή που χρονολογείται από τις Σταυροφορίες. Σύμφωνα με το θρύλο, ο Ζαν Μονγκολφιέ έφυγε σταυροφόρος το 1147. Αιχμαλωτίσθηκε και φυλακίσθηκε από τους Τούρκους. Εργάστηκε για τρία χρόνια στη Δαμασκό σε μια χαρτοποιία στις όχθες του ποταμού Μπαράντα. Κατάφερε να δραπετεύσει με δύο συντρόφους του και στις αποσκευές τους έφεραν μερικά δείγματα της Δαμασκινής χάρτας (φύλλο χαρτιού της Δαμασκού) και στο νου τους τα μυστικά της κατασκευής του. Όταν επέστρεψαν στο Αμπέρ, αγόρασαν έναν παλιό αλευρόμυλο που μετέτρεψαν σε χαρτοποιία.[14] Ωστόσο, όπως και άλλες οικογένειες χαρτοποιών στο Αμπέρ, οι Μονγκολφιέ είναι γνωστοί ως χαρτοβιομήχανοι μόνο από το τελευταίο τέταρτο του 16ου αιώνα.

Στις αρχές του 19ου αιώνα, ο ανταγωνισμός ήταν μια από τις αιτίες της μείωσης της χαρτοποιίας της περιοχής Λιβραντουάζ.

Το Αμπέρ ειδικεύτηκε επίσης στην ύφανση, στα διακοσμητικά σιρίτια, το πλέξιμο και τις δαντέλες, καθώς και στο κέντημα και την κατασκευή κομπολογιών, από τον 17ο αιώνα και μετά.

Φυσική κληρονομιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η κοινότητα Αμπέρ είναι μέρος του περιφερειακού πάρκου Λιβραντουά-Φορέζ.

Τμήμα της κοινότητας κατατάσσεται και προστατεύεται από το ευρωπαϊκό δίκτυο προστασίας της πανίδας και χλωρίδας, του δικτύου Natura 2000. [15]

Προσωπικότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Αμπέρ ήταν ο τόπος γέννησης του μαθηματικού Μισέλ Ρολ (1652-1719), του συνθέτη Εμμανυέλ Σαμπριέ (1841-1894) και του ανθρωπολόγου Ανρί Πουρά (1887-1959), ο οποίος συγκέντρωσε τις προφορικές παραδόσεις της Ωβέρνης.

Ο Ζυλ Ρομαίν (1885-1972) επέλεξε το Αμπέρ ως περιβάλλον για το μυθιστόρημα Οι φίλοι (Les Copains, 1913).

Αξιοθέατα-Τουρισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η εκκλησία του αγίου Ιωάννη του Αμπέρ
Φουρμ ντ'Αμπέρ, το τυρί της πόλης
  • Το ιστορικό κέντρο της πόλης με τα μεσαιωνικά σπίτια και τα λιθόστρωτα δρομάκια.
  • Ο μύλος χαρτιού Ρισάρ ντε Μπα. Στεγάζει επίσης και μουσείο και βρίσκεται στην κοιλάδα του Λαγκά, του οποίου το ρεύμα τροφοδοτεί τον τροχό του μύλου και πιστοποιεί μια βιομηχανία που υπάρχει στην περιοχή από τον 14ο αιώνα. Ακόμη σε δραστηριότητα, παράγει φύλλα χαρτιού σύμφωνα με τις παραδοσιακές τεχνικές.[16]
  • Το ντολμέν ντε Μπουασέρ.
  • Η εκκλησία του αγίου Ιωάννη, του 15ου αιώνα, γοτθικού ρυθμού.
  • Το Δημαρχείο, ένα στρογγυλό κτίριο που κάποτε χρησίμευε για αποθήκευση σιτηρών, έχει επίσης μεγάλο τουριστικό ενδιαφέρον.
  • Το κτίριο του Ταμιευτηρίου.
  • Το μουσείο Ενέργειας. Το μουσείο παρουσιάζει διάφορους τρόπους ενέργειας που χρησιμοποιήθηκαν διαχρονικά από τον άνθρωπο για να τραφεί, να ζεσταθεί και να παράγει αγαθά.
  • Το μουσείο τυριού φουρμ του Αμπέρ.[17]
  • Το σχολείο του 1900. Κοντά στην πόλη, ένα αυθεντικό σχολείο του 1880 παρουσιάζει μια αναδρομική έκθεση των σχολείων των αρχών του 20ού αιώνα. Εικονογραφεί επίσης την ιστορία μιας εποχής και μιας περιοχής με τα έθιμά της.[18]
  • Το τουριστικό τρενάκι Agrivap. Προσφέρει ένα μικρό ταξίδι μέσα από τις πεδιάδες και τα δάση της περιοχής με το ρυθμό των τρένων του παρελθόντος.

Η πόλη συμπεριλαμβάνεται στους «Πιο ωραίους προορισμούς της Γαλλίας».

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Base officielle des codes postaux» La Poste. 1  Οκτωβρίου 2018.
  2. (Γαλλικά) Code INSEE.
  3. «Populations légales 2021» Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής και Οικονομικών Μελετών. 28  Δεκεμβρίου 2023.
  4. 4,0 4,1 répertoire géographique des communes. Institut national de l'information géographique et forestière. Ανακτήθηκε στις 26  Οκτωβρίου 2015.
  5. Annuaire de service-public.fr. Ανακτήθηκε στις 23  Σεπτεμβρίου 2023.
  6. Karl-Heinz Reichel, Grand dictionnaire général auvergnat-français , Nonette, Créer, 2005, 878 p. (ISBN 2-8481-9021-3), p. 149.
  7. . «habitants.fr/ambert». 
  8. . «Collectif et François Angeli (gravures sur bois), Ambert et son église : 1471-1971, Clermont-Ferrand, G. de Bussac, 1971, 233 p., p. 10». 
  9. Xavier Delamarre,Dictionnaire de la langue gauloise : une approche linguistique du vieux-celtique continental , Paris, Éditions Errance, coll. « Collection des Hespérides », 11 mars 2003, 2e éd., p. 41.
  10. Αποστάσεις σύμφωνα με το Google Maps.
  11. . «google.fr/maps». 
  12. Guide de l'Auvergne mystérieuse, Paris, Tchou, coll. « Guides noirs », 1973, rééditions diverses.
  13. 13,0 13,1 Michel Boy et Jean-Louis Boithias,Moulins, papiers et papeterie d'Auvergne , Éditions des Monts d'Auvergne, 2014, p. 206-207
  14. Jean Anglade, Les Montgolfier, Éditions Perrin, 1990
  15. . «natura2000». 
  16. . «musee-moulin-richard-de-bas-ambert». 
  17. . «musee-maison-fourme-ambert». 
  18. . «musee-de-lecole-1900». 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]