Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ιωάννης ο Βαπτιστής

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος)
Ιωάννης ο Πρόδρομος
Προφήτης, Άγιος
Γέννηση24 Ιουνίου του 6 π.Χ.
στην πόλη Χεβρών ή κατ΄ άλλους, στην πόλη Ιούττα
Κοίμηση29 Αυγούστου του 31 μ.Χ. ή 32 μ.Χ.
Εορτασμός7 Ιανουαρίου
ΠολιούχοςΞάνθη, Πτολεμαΐδα, Κρανίδι, Τυχερό Έβρου, Άγιος Ιωάννης Ρέντη (29 Αυγούστου), Κάτω Αχαΐα (24 Ιουνίου), Μεσσήνη (7 Ιανουαρίου)
Σημαντικές ημερομηνίεςβλέπε παρακάτω «Αναγνώριση από την εκκλησία»
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής (Ιωάννης ο Βαπτίζων), αποκαλούμενος και Ιωάννης ο Πρόδρομος είναι Άγιος και προφήτης του Χριστιανισμού. Ήταν σύγχρονος-συνομήλικος τού Ιησού Χριστού και θεωρείται ότι με τη διδασκαλία του προετοίμασε τον κόσμο να υποδεχθεί τον Μεσσία Ιησού[1] (Λουκ. 1,76), εξ ου και ο χαρακτηρισμός "Πρόδρομος", τον οποίο και βάπτισε.[2]

Η διδασκαλία του υπήρξε δηκτική, ζητώντας από κάθε άνθρωπο να σταματήσει την ανηθικότητά του, βαπτίζοντας όσους έπαιρναν μια τέτοια απόφαση. Σύμφωνα με το Ευαγγέλιο του Λουκά, αποδοκίμασε ανοικτά τη σχέση του τότε τετράρχη της Γαλιλαίας Ηρώδη Αντίπα με την Ηρωδιάδα, την γυναίκα του αδελφού του. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη φυλάκιση[3] και στη συνέχεια τον αποκεφαλισμό του Ιωάννη.

Ως βιβλικό πρόσωπο θεωρείται ότι βρίσκεται στο μεταίχμιο μεταξύ της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης. Στην Παλαιά θεωρείται ως «Προφήτης» και αγγελιοφόρος του Θεού[4] (Μαλαχίας 3,1) και στην Καινή ως "Πρόδρομος". Ο Ιωάννης αναφέρεται και από τους τέσσερεις Ευαγγελιστές.

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή Λουκά, ο Ιωάννης ήταν γιος του ιερέα Ζαχαρία και της Ελισάβετ που ήταν συγγενής της Θεοτόκου. Σχετικά με την σύλληψη και την γέννησή του, που συνέβη 6 μήνες πριν από τη γέννηση του Ιησού Χριστού ο ίδιος Ευαγγελιστής εξιστορεί θαυμαστά γεγονότα. Επιπλέον, τότε όλος ο κόσμος πήγαινε να συμβουλευτεί τον Ιωάννη, και, βαπτίζοντάς τους, οι ίδιοι εξομολογούνταν τις αμαρτίες τους. Tο κυριότερο και θαυμαστότερο γεγονός, ήταν η γέννησή του. Αν και η Ελισάβετ θεωρούνταν στείρα, ο αρχάγγελος Γαβριήλ διαμήνυσε στον Ζαχαρία ότι η γυναίκα του θα γεννήσει αγόρι και να του δώσει το όνομα Ιωάννης[1] (Λουκ. 1,13). Ο Ζαχαρίας δέν πίστεψε τα λόγια του Γαβριήλ με αποτέλεσμα να χάσει τη φωνή του. Οκτώ ημέρες μετά τη γέννηση του βρέφους, όταν ζητήθηκε από τον ίδιον να φανερώσει το όνομα του παιδιού, εκείνος έγραψε σε μια πινακίδα το όνομα «Ιωάννης» και αμέσως επανήλθε η φωνή του[1]. (Λουκ. 1,63)

Πατρίδα του Ιωάννη, κατά μία παράδοση, θεωρείται η Χεβρών, κατ' άλλη όμως γνώμη φέρεται η πόλη Ιούττα. Περί της νεανικής ζωής του Ιωάννη και του ιδιωτικού του βίου καμία πληροφορία δεν υπάρχει εκτός της πολύ λιτής αναφοράς του ίδιου παραπάνω Ευαγγελιστή ότι: «το παιδίον ηύξανε και εκραταιούτο πνεύματι και ήν εν ταις ερήμοις έως ημέρας αναδείξεως αυτού προς τον Ισραήλ».

  • Σημειώνεται εν προκειμένω, με τη λέξη «ερήμοις» (δοτική πληθυντικού) χαρακτηρίζονται τα διάφορα μέρη της ίδιας της ερήμου της Ιουδαίας, οι οποίες έφεραν διάφορες επιμέρους ονομασίες. Στις ερήμους αυτές φαίνεται να κατέφυγε ο Ιωάννης, για προπαρασκευή του έργου του όπως παλαιότερα είχαν ομοίως καταφύγει ο Μωυσής και ο προφήτης Ηλίας.

Σύμφωνα με αναφορά του Ευαγγελιστή Λουκά, ο Ιωάννης εμφανίζεται πλέον σε ηλικία 30 ετών «κατά θείαν εντολήν», «εν τη ερήμω της Ιουδαίας». Κάνοντας όμως λόγο περί του ποταμού Ιορδάνη συνάγεται ότι αναφέρεται στο νότιο τμήμα της χώρας, την περιορδάνεια περιοχή, κηρύσσοντας: «Μετανοείτε, ήγγικεν γαρ η βασιλεία των ουρανών», «βαπτίζοντας τους προσερχόμενους προς αυτόν» [5](Ματθ. 3,2).

Παράλληλη με τα κηρύγματά του, ήταν και η εμφάνισή του καθώς ο ασκητικός βίος και η διατροφή του. Φορούσε μάλλινο ένδυμα «από τρίχες καμήλου και ζώνη δερμάτινη περί την οσφύ του», ενώ η διατροφή του ήταν άγριο μέλι και ακρίδες. Φαίνεται πως δεν παρέμενε συνέχεια στο ίδιο μέρος αλλά περιερχόταν «πάσαν την περίχωρον του Ιορδάνου κηρύσσων βάπτισμα μετανοίας».

Τόσο η εμφάνιση αυτή όσο και ο ασκητικός βίος του Ιωάννη παράλληλα με τα κηρύγματα και τις βαπτίσεις μετάνοιας που προέβαινε ήταν επόμενο να προκαλέσει πλήθος ακροατών αλλά και πολλών θαυμαστών του απ' όλη την Παλαιστίνη που έσπευδαν να τον ακούσουν, μεταξύ των οποίων και στρατιώτες και Σαδδουκαίοι και Φαρισαίοι. Έτσι δεν άργησε αυτή η δράση του να προκαλέσει και τη προσοχή του Μεγάλου Συνεδρίου των Εβραίων που έστειλε αντιπροσωπεία για να ελέγξει τι συνέβαινε και να μάθει περί αυτού, από την οποία και έλαβε ως απάντηση σχετική προφητική ρήση του Προφήτη Ησαΐα «φωνή βοώντος εν τη ερήμω, ευθύνατε την οδόν Κυρίου»[1]. (Ιωαν. 1,23)

Εκεί τον συνάντησε και ο Ιησούς Χριστός και του ζήτησε να τον βαπτίσει. Εκείνος αρχικά αρνήθηκε, λέγοντας ότι δεν είναι άξιος να βαφτίσει τον Μεσσία, αλλά ο Μεσσίας πρέπει να βαφτίσει αυτόν[5] (Ματθ. 3,14), όμως ο Χριστός επέμενε, και έτσι ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος βάπτισε τον Ιησού Χριστό στα νερά του ποταμού Ιορδάνη.

Ο αποκεφαλισμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα λόγια του Προδρόμου ενοχλούσαν τους Φαρισαίους καθώς και τον τετράρχη της Γαλιλαίας και Περαίας Ηρώδη Αντίπα, όταν τον έλεγξε για την παράνομη συμβίωσή του με τη σύζυγο του ζώντος αδελφού του Ηρώδη Φιλίππου, την Ηρωδιάδα, ο οποίος και γι αυτό τον φυλάκισε. Σε κάποια γιορτή των γενεθλίων του, ο Ηρώδης ζήτησε από την κόρη τής Ηρωδιάδας Σαλώμη να του χορέψει και της υποσχέθηκε με όρκο να της δώσει ό,τι του ζητήσει. Η Ηρωδιάς, η μητέρα της, που μισούσε τον Ιωάννη, βρήκε τότε την ευκαιρία που αναζητούσε και προέτρεψε την κόρη της να ζητήσει το κεφάλι του προφήτη Ιωάννη μέσα σε ένα πινάκιο (πιάτο). Έτσι ακολούθησε ο αποκεφαλισμός. Μετά από το μαρτυρικό αυτό τέλος του Ιωάννη, προσελθόντες οι μαθητές του «ήραν το πτώμα αυτού και έθηκαν αυτό εν μνημείω». [6][7][8]

Αγία Σοφία, Κωνσταντινούπολη

Αναγνώριση από την εκκλησία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο αναφέροντας το όνομά του μετά την Παναγία στις προσευχές και στις δεήσεις.

Στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο είναι αφιερωμένες έξι ημέρες του χρόνου:

  • 7 Ιανουαρίου - Σύναξις Προφήτου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου, η αρχαιότερη εορτή[9]
  • 24 Φεβρουαρίου - 1η & 2η εύρεση της Τίμιας Κεφαλής του[10]
  • 25 Μαΐου - 3η εύρεση της Τίμιας Κεφαλής του[11]
  • 24 Ιουνίου - Γεννέθλιον του Τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου (εορτάζεται μαζί με τους γονείς του, Ζαχαρία και Ελισάβετ), ορίσθηκε μετά τον καθορισμό των Χριστουγέννων (4ος αιώνας).[12]
  • 29 Αυγούστου - Αποτομή της Τίμιας Κεφαλής του, καθορίστηκε ομοίως τον 4ο αιώνα[13], και
  • 23 Σεπτεμβρίου Η σύλληψή του από την μητέρα του, Αγία Ελισάβετ.[14]

Να σημειωθεί επίσης ότι, κατά την διάρκεια του ημερολογιακού έτους, υπάχουν και άλλες εορτές προς τιμήν του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου και Βαπτιστή, πιό ειδικού χαρακτήρα, που αναφέρονται σε μεταφορά τών Τιμίων του Λειψάνων, Εγκαίνια ναών αφιερωμένων σ' αυτόν κλπ, όπως αναφέρεται στο καθημερινό συναξάρι.

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1». users.sch.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019. 
  2. ↑ «ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3». users.sch.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019. 
  3. ↑ «ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7». users.sch.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019. 
  4. ↑ «ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ: ΜΑΛΑΧΙΑΣ». users.sch.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019. 
  5. ↑ 5,0 5,1 «ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3». users.sch.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019. 
  6. ↑ «ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6». users.sch.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019. 
  7. ↑ Ματθαίος 14: 3-12
  8. ↑ «Η κολασμένη πλανεύτρα της Καινής Διαθήκης Σαλώμη». newsbeast.gr. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2020. 
  9. ↑ thewebform. «7 Ιανουαρίου - Εορτολόγιο 2019». Εορτολόγιο. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019. 
  10. ↑ thewebform. «24 Φεβρουαρίου - Εορτολόγιο 2019». Εορτολόγιο. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019. 
  11. ↑ thewebform. «25 Μαΐου». Εορτολόγιο. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019. 
  12. ↑ thewebform. «24 Ιουνίου». Εορτολόγιο. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019. 
  13. ↑ thewebform. «29 Αυγούστου - Εορτολόγιο 2019». Εορτολόγιο. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019. 
  14. ↑ ix8ys. «Ορθόδοξος Συναξαριστής :: Αρχική σελίδα». www.saint.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2019. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ιωάννης_ο_Βαπτιστής&oldid=10852607"