Κάρολος Α΄ της Αυστρίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Για άλλες χρήσεις, δείτε: Κάρολος (αποσαφήνιση).
Κάρολος Α΄ της Αυστρίας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Karl I. (Γερμανικά)
Γέννηση17  Αυγούστου 1887[1][2][3]
Persenbeug Castle
Θάνατος1  Απριλίου 1922[1][4][2]
Φουνσάλ[5][6]
Αιτία θανάτουπνευμονία
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςIgreja de Nossa Senhora do Monte
Χώρα πολιτογράφησηςΑυστρία[7]
Κισλεϊθανία
ΘρησκείαΡωμαιοκαθολική Εκκλησία
Eορτασμός αγίου21 Οκτωβρίου
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[8][9]
Τσεχικά[10]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Καρόλου
Schottengymnasium (1899–1901)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααξιωματικός[11]
πολιτικός
μονάρχης
Οικογένεια
ΣύζυγοςΖίτα των Βουρβόνων της Πάρμας (1911–1922)[12]
ΤέκναΌθων των Αψβούργων
Ροβέρτος, Αρχιδούκας της Αυστρίας - Έστης
Κάρολος Λουδοβίκος, αρχιδούκας της Αυστρίας (1918-2007)
Ροδόλφος, αρχιδούκας της Αυστρίας
Ελισάβετ της Αυστρίας[13]
Αδελαΐδα, αρχιδούκισσα της Αυστρίας[14]
Φέλιξ των Αψβούργων[14]
Καρλόττα της Αυστρίας[14]
ΓονείςΌθων, αρχιδούκας της Αυστρίας και Μαρία Ιωσηφίνα της Σαξονίας
ΑδέλφιαΑρχιδούκας Μαξιμιλιανός Ευγένιος της Αυστρίας
ΟικογένειαΟίκος των Αψβούργων-Λωρραίνης
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςΣτρατάρχης
Πόλεμοι/μάχεςΑ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαβασιλιάς της Ουγγαρίας (1916–1918)
Αυτοκράτορας της Αυστρίας (1916–1918)
Μέλος της Αυτοκρατορικού Συμβουλίου των Λόρδων (Αυστρο-ουγγαρία) (1907–1916)
King of Bohemia (1916–1918)
Head of the House of Habsburg
ΒραβεύσειςPour le Mérite
Ιππότης του Τάγματος του Χρυσόμαλλου Δέρατος
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Μαρίας Θηρεσίας
Τάγμα του Μαύρου Αετού
Τάγμα του Σιδηρού Στέμματος
Στρατιωτικός Σταυρός της Αξίας (Αυστροουγγαρία)
Military Order of Max Joseph
Κυρίαρχο Στρατιωτικό Τάγμα της Μάλτας
Τάγμα του Σιδερένιου Στέμματος (Αυστρία)[15]
Τάγμα του Αγίου Στεφάνου της Ουγγαρίας[15]
Τάγμα της Μαρίας Θηρεσίας[15]
Υπογραφή
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Κάρολος Α΄ (Karl I, 17 Αυγούστου 1887 - 1 Απριλίου 1922) από τον Οίκο των Αψβούργων-Λωρραίνης ήταν ο τελευταίος αυτοκράτορας της Αυστροουγγαρίας από τον Οίκο των Αψβούργων-Λωρραίνης και ο τελευταίος βασιλιάς της Ουγγαρίας ως Κάρολος Δ΄ (1916 - 1918).

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κάρολος Φραγκίσκος Ιωσήφ Λουδοβίκος Ουμβέρτος Γεώργιος Όθων Μαρία ήταν γιος του Όθωνα, Αρχιδούκα της Αυστρίας, και της Μαρίας Ιωσηφίνας των Βέττιν, κόρης του Γεωργίου της Σαξονίας. Ο πατέρας του ήταν ανιψιός του Φραγκίσκου Ιωσήφ της Αυστρίας και αδερφός του Φραγκίσκου Φερδινάνδου της Αυστρίας που δολοφονήθηκε στο Σαράγεβο το 1914.

Αφού τελείωσε το σχολείο, υπηρέτησε ως αξιωματικός του στρατού μεταξύ 1906 και 1908 στην Πράγα όπου παράλληλα σπούδαζε νομική και πολιτικές επιστήμες. Το 1911 παντρεύτηκε τη Ζίτα της Πάρμας. Καθώς η Σοφία, η σύζυγος του διαδόχου Φραγκίσκου Φερδινάνδου δεν προερχόταν από βασιλική γενιά, τα παιδιά τους δεν είχαν δικαιώματα διαδοχής. Με τη δολοφονία τού θείου του Φραγκίσκου Φερδινάνδου, κάτι που στάθηκε αιτία για την έκρηξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1914), έγινε διάδοχος του Αυστριακού θρόνου. Στις αρχές του πολέμου τοποθετήθηκε στο αρχηγείο του στρατού στο Τσέσυν και στη συνέχεια ανέλαβε τη διοίκηση του ΧΧ Σώματος Στρατού στην επίθεση κατά της Ιταλίας την άνοιξη του 1916. Από κει μεταφέρθηκε τον Αύγουστο στο Ρουμανικό Μέτωπο.

Το Νοέμβριο διαδέχθηκε τον υπερήλικα θείο του Φραγκίσκο Ιωσήφ στον αυτοκρατορικό θρόνο· η στέψη του έγινε στις 30 Δεκεμβρίου 1916. Μέχρι τότε ο Κάρολος δεν είχε αποκτήσει ιδιαίτερη εμπειρία στην άσκηση εξουσίας, καθώς δεν είχε συμπεριληφθεί στους ανώτερους κύκλους λήψης αποφάσεων. Χαρακτηριζόταν από ιδεαλισμό και αναποφασιστικότητα, ενώ επηρεαζόταν ιδιαίτερα από τη σύζυγό του στη λήψη αποφάσεων.[16]

Με την άνοδό του στον θρόνο προσπάθησε να φέρει ένα τέλος στον πόλεμο. Χρησιμοποίησε τον κουνιάδο του Σίξτο των Βουρβόνων-Πάρμας, ο οποίος υπηρετούσε στο ως αξιωματικός στον Βελγικό στρατό για να έρθει σε μυστικές διαπραγματεύσεις με τη Γαλλία με στόχο τη σύναψη ειρήνης. Οι διαπραγματεύσεις αυτές που διήρκεσαν έως τον Ιούνιο του 1917. Ο Κάρολος ήταν διατεθειμένος να παραχωρήσει στη Σερβία έξοδο στην Αδριατική εφόσον οι Σέρβοι θα κατέπνιγαν κάθε αντι-αυστριακή δραστηριότητα ενώ ήταν πρόθυμος να υποστηρίξει και τα δικαιώματα της Γαλλίας επί της Αλσατίας-Λωρραίνης. Από την άλλη, οι δυνάμεις της Αντάντ παρά τη διακήρυξη τους για απελευθέρωση των εθνοτήτων της αυτοκρατορίας, δεν ενδιαφέρονταν τόσο για το ζήτημα και οι Γάλλοι ήταν έτοιμοι να προσφέρουν ακόμα και την προσάρτηση της Σιλεσίας και της Βαυαρίας από την Αυστρία. Οι διαπραγματεύσεις κατέρρευσαν καθώς η Ιταλία ήταν κάθετη στην απαίτηση της για εδαφικές προσαρτήσεις που ο Κάρολος δεν μπορούσε να δεχτεί. Επιπλέον, ο στόχος των Αυστριακών ήταν κυρίως η σύναψη μιας γενικής ειρήνης ενώ η Αντάντ επιδίωκε την απόσπαση της Αυστροουγγαρίας από τις Κεντρικές Δυνάμεις και ξεχωριστή ειρήνη.[17]

Η μεγάλη πίεση που δέχτηκε η αυτοκρατορία στα χρόνια του πολέμου οδήγησε σε κοινωνική αναταραχή καθώς και αποσχιστικές τάσεις μεταξύ των διαφόρων εθνοτήτων. Ο Κάρολος είχε ανεπιτυχώς προσπαθήσει να κερδίσει την εμπιστοσύνη των εθνικιστικών δυνάμεων δίνοντας χάρη σε αρκετούς καταδικασμένους ριζοσπάστες.[18] Με τα Δεκατέσσερα Σημεία του, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ουίλσον απαίτησε να υπάρξει μεγαλύτερη αυτονομία των εθνοτήτων. Καθώς η Αυστροουγγαρία αναγκάστηκε τον Οκτώβριο του 1918 να ζητήσει ανακωχή, ο Κάρολος προσπάθησε να μετατρέψει το αυστριακό τμήμα της αυτοκρατορίας σε ομοσπονδία μεταξύ των Ουκρανών, Τσέχων, Αυστριακών και Νοτιοσλάβων ενώ παραχώρησε πλήρη ανεξαρτησία στους Πολωνούς ώστε να ενωθούν με τους Πολωνούς της Ρωσίας και της Γερμανίας στη νεοσύστατη Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία. [19] Ήταν ήδη πολύ αργά καθώς η Αντάντ πλέον υποστήριζε πλήρως τα κινήματα ανεξαρτησίας των σλαβικών εθνοτήτων. Η Τσεχοσλοβακία και το Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων ανακηρύχθηκαν ανεξάρτητα κράτη.

Εκθρόνιση του Καρόλου Α΄[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 11 Νοεμβρίου 1918, τη μέρα της ανακωχής της Κομπιέν, ο Κάρολος δημοσίευσε διακήρυξη, σύμφωνα με την οποία αναγνώριζε το δικαίωμα των Αυστριακών να καθορίσουν τη μορφή διακυβέρνησης και παραιτούταν από κάθε συμμετοχή στη διοίκηση. Αναγκάστηκε επίσης να αποδεσμεύσει τους ευγενείς από τον όρκο που είχαν κάνει υπέρ του. Την επόμενη μέρα η Αυστρία κηρύχθηκε δημοκρατία, ενώ η Ουγγαρία ήδη από τις 30 Οκτωβρίου είχε αποκηρύξει την πίστη προς τον αυτοκράτορα.[20] Ο ίδιος δεν παραιτήθηκε ποτέ από το δικαίωμα του στον θρόνο και διατήρησε τυπικά τον τίτλο αναχωρώντας με την οικογένειά του για την Ελβετία στις 23 Μαρτίου 1919.[21] Τον Απρίλιο η Αυστρία με νόμο εκθρόνισε και εξόρισε τον Κάρολο, απαγορεύοντας την είσοδο στη χώρα και σε κάθε μέλος του οίκου των Αψβούργων που δε θα αποκήρυσσε τα δικαιώματα στον θρόνο. Με ενθάρρυνση από Ούγγρους μοναρχικούς ο Κάρολος επιχείρησε δύο φορές το 1921 να ξανακερδίσει τον θρόνο της Ουγγαρίας, αλλά απέτυχε, διότι ο Ούγγρος αντιβασιλέας Μίκλος Χόρτυ αρνήθηκε να τον υποστηρίξει. Την ίδια χρονιά το Ουγγρικό κοινοβούλιο εκθρόνισε οριστικά τη δυναστεία των Αψβούργων. Μετά την τελευταία απόπειρα να ξανακερδίσει τον θρόνο της Ουγγαρίας, ο Κάρολος με ολόκληρη την οικογένεια του εξορίστηκαν στην Πορτογαλική νήσο Μαδέρα, όπου πέθανε στις 1 Απριλίου 1922 από πνευμονία.[21]

Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με τη σύζυγό του Ζίτα των Βουρβόνων-Πάρμας, κόρη του Ροβέρτου της Πάρμας, παιδιά του είναι:


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 6596304. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Charles-I-emperor-of-Austria. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27  Σεπτεμβρίου 2015.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  6. «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  7. LIBRIS. 2  Ιανουαρίου 2013. libris.kb.se/katalogisering/c9psx30w0rnzsgf. Ανακτήθηκε στις 24  Αυγούστου 2018.
  8. CONOR.SI. 62069859.
  9. CONOR.SI. 91854691.
  10. plus.rozhlas.cz/mel-posledni-habsbursky-cisar-karel-i-vztah-k-ceskym-zemim-ano-dokonce-vrely-8173281.
  11. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 2  Απριλίου 2015.
  12. p10129.htm#i101288. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  13. Ανακτήθηκε στις 2  Οκτωβρίου 2016.
  14. 14,0 14,1 14,2 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  15. 15,0 15,1 15,2 Ανακτήθηκε στις 24  Ιανουαρίου 2022.
  16. Herwig, Holger H. (1997). The First World War : Germany and Austria-Hungary, 1914-1918. London: Arnold. σελ. 229. ISBN 0-340-67753-8. 34996156. 
  17. «The Failure of Peace by Negotiation in 1917». The Historical Journal, Vol. 34, No. 1. March 1991. 
  18. Herwig, Holger H. (1997). The First World War : Germany and Austria-Hungary, 1914-1918. London: Arnold. σελ. 242. ISBN 0-340-67753-8. 34996156. 
  19. Watson, Alexander, 1979-. Ring of steel : Germany and Austria-Hungary in World War I. New York. ISBN 978-0-465-01872-7. 870986745. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)
  20. Gerwarth, Robert,. The vanquished : why the First World War failed to end (First American edition έκδοση). New York. σελ. 201. ISBN 978-0-374-28245-5. 932060360. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link) CS1 maint: Extra text (link)
  21. 21,0 21,1 Gerwarth, Robert,. The vanquished : why the First World War failed to end (First American edition έκδοση). New York. σελ. 125. ISBN 978-0-374-28245-5. 932060360. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link) CS1 maint: Extra text (link)
CC-BY-SA
Μετάφραση
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Charles I of Austria της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).