Φριντέρικ Σκάρμπεκ
| Φριντέρικ Σκάρμπεκ | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 15 Φεβρουαρίου 1792[1][2][3] Τόρουν[4] |
| Θάνατος | 25 Νοεμβρίου 1866[2][5][6] ή 25 Οκτωβρίου 1866[7] Βαρσοβία[4] |
| Τόπος ταφής | Κοιμητήριο Ποβόνσκι |
| Ψευδώνυμο | Nieznajomy Autor[8] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ρωσική Αυτοκρατορία Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Μητρική γλώσσα | Πολωνικά |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Πολωνικά[1] |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | οικονομολόγος[7] συγγραφέας ζωγράφος[7] ιστορικός[7] πολιτικός[9] |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Joseph Skarbek |
| Οικογένεια | Skarbek family |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Τάγμα του Αγίου Στανισλάου, Β΄ Τάξη |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Φριντέρικ Φλόριαν Σκάρμπεκ (πολωνικά: Fryderyk Florian Skarbek) (15 Φεβρουαρίου 1792 – 25 Σεπτεμβρίου 1866), μέλος της πολωνικής αριστοκρατίας, ήταν οικονομολόγος, μυθιστοριογράφος, ιστορικός, κοινωνικός ακτιβιστής, διαχειριστής, πολιτικός και ποινικολόγος που σχεδίασε την κακόφημη Φυλακή Πάβιακ του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.[10]
Είναι επίσης γνωστός για τη φιλία του με τον βαφτισιμιό του, Φρεντερίκ Σοπέν και την οικογένεια του Σοπέν. Ο γιος του, Γιούζεφ, θα παντρευόταν την πρώην αρραβωνιαστικιά του Σοπέν, Μάρια Βοντζίνσκα.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Φριντέρικ Σκάρμπεκ έζησε κατά τη διάρκεια μιας περίπλοκης ιστορικής περιόδου: ξεκινώντας από την ανεξάρτητη Πολωνία, συνεχίζοντας από το 1793 στην Πρωσική Πολωνία,[α] αργότερα στο Δουκάτο της Βαρσοβίας (1807–13) που δημιουργήθηκε από τον Ναπολέοντα και στη συνέχεια από το 1815 στο Βασίλειο της Πολωνίας, βασιλιάς του οποίου ήταν ο Τσάρος της Ρωσίας.
Παιδική ηλικία και εκπαίδευση (1792-1818)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Φριντέρικ Σκάρμπεκ γεννήθηκε στο Τόρουν. Ήταν γιος του Κάτσπερ Σκάρμπεκ, του οποίου η αριστοκρατική οικογένεια είχε ρίζες που χρονολογούνται από τους μεσαιωνικούς χρόνους, και της Λουντβίκα Φένγκερ, κόρης ενός πλούσιου εμπόρου του Τόρουν, γερμανικής καταγωγής. Ήταν το πρώτο από τα τέσσερα παιδιά. Γύρω στο 1800 η οικογένεια, που είχε ζήσει στην Ιζμπίτσα Κουγιάφσκα, μετακόμισε στη Ζελαζόβα Βόλα. Το 1802, ο Νικολά Σοπέν (ο πατέρας του συνθέτη) προσλήφθηκε ως δάσκαλος των παιδιών.
Το 1808, ο Φριντέρικ αποφοίτησε από το Λύκειο της Βαρσοβίας. Το 1809 έφυγε για το Παρίσι, όπου σπούδασε οικονομικά. Έγινε, ενώ απουσίαζε στο Παρίσι, εμμέσως νονός του συνθέτη Φρεντερίκ Σοπέν (1810–49), ο οποίος είχε γεννηθεί στο Κτήμα Σκάρμπεκ στη Ζελαζόβα Βόλα.[β] Το 1812 επέστρεψε στην Πολωνία και εργάστηκε ως μεταφραστής στη διοίκηση του Δουκάτου. Στη συνέχεια αφιέρωσε μερικά χρόνια στην τοπική διοίκηση της περιοχής Σοχάτσεφ.
Ο Σκάρμπεκ παντρεύτηκε δύο φορές:
- το 1818, την Πρακσέντα Γκζόφσκα (πέθανε το 1836): είχαν ένα παιδί, τον Γιούζεφ, ο οποίος θα παντρευόταν την αρραβωνιαστικιά του Φρεντερίκ Σοπέν, Μάρια Βοντζίνσκα.
- το 1838, την Πελάγκια Ρουτκόφσκα: απέκτησαν μια κόρη και δύο γιους, οι οποίοι φυλακίστηκαν πολλές φορές για πολωνικές πατριωτικές δραστηριότητες.
Καθηγητής και κοινωνιολόγος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1818 έγινε καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας. Έλαβε διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο της Κρακοβίας το 1819.
Το 1820-30 δημοσίευσε πολλά βιβλία για την οικονομία, στα πολωνικά (1821, 1824) και στα γαλλικά (1829).
Υπό την επιρροή του Στανίσουαφ Στάσιτς, άρχισε να ενδιαφέρεται για ζητήματα που αφορούσαν τους φτωχούς, τα φιλανθρωπικά σπίτια και τις φυλακές. Εργάστηκε στο τμήμα φυλακών και φιλανθρωπικών ιδρυμάτων του Υπουργείου Εσωτερικών. Όταν το 1828 πήγε στο Παρίσι για να εκδώσει ένα βιβλίο, η κυβέρνηση του ανέθεσε να κάνει αναφορά για τις φυλακές στην Ολλανδία και τη Μεγάλη Βρετανία. Επιστρέφοντας στη Βαρσοβία, σχεδίασε τη Φυλακή Πάβιακ (ολοκληρώθηκε το 1835).
Ήταν πρωτοπόρος στην οικονομική θεωρία[11] και το έργο του το 1829, Théorie des richesses sociales (Θεωρία του Κοινωνικού Πλούτου), επηρέασε τη θεωρία της εργασίας του Καρλ Μαρξ.[12] Έγραψε επίσης δράματα και μυθιστορήματα.
Κρίση 1830-31
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολιτικά, ο Σκάρμπεκ ευνοούσε τη συνεννόηση με τις ρωσικές αρχές. Τον Νοέμβριο του 1830, στο ξέσπασμα της πολωνικής Νοεμβριανής Εξέγερσης του 1830 κατά της Ρωσίας, βρισκόταν στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας, αφού είχε κληθεί από τον Τσάρο Νικόλαο Α΄ για να επιθεωρήσει τις ρωσικές φυλακές.
Παρέμεινε στη Ρωσία κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης. Τον Μάρτιο του 1831 έγινε μέλος του Προσωρινού Συμβουλίου του Βασιλείου[γ] και επέστρεψε στην Πολωνία μόνο αφού η Βαρσοβία είχε καταληφθεί τον Σεπτέμβριο του 1831 από τον Ρώσο στρατηγό Ιβάν Πασκέβιτς.
Μετέπειτα καριέρα (1832-58)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παρά την επιδείνωση της κατάστασης της Ρωσικής Πολωνίας υπό τον Πασκέβιτς ως Αντιβασιλέα του Βασιλείου της Πολωνίας (1831–55) - με την αλλαγή του Συντάγματος το 1832, το κλείσιμο του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας το 1833, την προώθηση της εκρωσισμού - ο Σκάρμπεκ συνέχισε να υπηρετεί στη διοίκηση, ως πρόεδρος του Κεντρικού Συμβουλίου Φιλανθρωπικών Έργων Πρόνοιας, και αργότερα ως πρόεδρος της Διεύθυνσης Ασφαλίσεων.[11]
Ο Τσάρος Νικόλαος Α΄ του απένειμε το Τάγμα του Αγίου Στανίσλαου Β΄ Τάξεως και το 1846 του έδωσε τον ρωσικό κληρονομικό τίτλο του Κόμη, αφού ο Σκάρμπεκ δεν είχε επιβεβαιώσει έναν προηγούμενο κληρονομικό τίτλο του κόμη.
Το 1854, ο Σκάρμπεκ έγινε διευθυντής της Επιτροπής Δικαιοσύνης (Υπουργός Δικαιοσύνης).
Αποσύρθηκε το 1858 και επέστρεψε στο επιστημονικό και λογοτεχνικό έργο, συμπεριλαμβανομένων των Απομνημονεύσεών του, που εκδόθηκαν το 1876. Πέθανε στη Βαρσοβία το 1866, από σήψη.
Επιλεγμένα έργα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ακαδημαϊκά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Η Εθνική Οικονομία, 1829
- Théorie des richesses sociales (Θεωρία του Κοινωνικού Πλούτου), 1829
- Γενικές Αρχές της Επιστήμης της Εθνικής Οικονομίας, 1859
- Το Αγρόκτημα και η Εθνική Οικονομία, 1860
- Η ιστορία του Δουκάτου της Βαρσοβίας, 1860
Λογοτεχνικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Pan Antoni, 1824
- Pan Starosta (Σταρόστα), 1826
- Życie i przypadki Faustyna Feliksa na Dodoszach Dodosińskiego (Η ζωή και οι περιπέτειες του Φαούστιν Φέλικς Ντοντοσίνσκι του Ντοντόσε), 1838
- Pamiętniki Seglasa (Τα απομνημονεύματα του Σέγκλας), 1845
Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Το Τόρουν έγινε πρωσικό το 1793 (στο δεύτερο διαμελισμό της Πολωνίας), η Βαρσοβία το 1795 (στον τρίτο διαμελισμό της Πολωνίας).
- ↑ Το μητρώο βάπτισης του Σοπέν της 23ης Απριλίου 1810 δίνει ως νονό έναν Φρανστίσεκ Γκρεμπέσκι, αλλά ο Σοπέν είχε νωρίτερα βαφτιστεί εκτάκτως μετά τη γέννησή του (γύρω στην 1η Μαρτίου) και σε ορισμένες επιστολές (π.χ. το 1846) ο Σοπέν γράφει ότι ο Σκάρμπεκ ήταν νονός του.
- ↑ Πρβλ. NIFC 2007. Το «Προσωρινό Συμβούλιο» ήταν πιθανώς δημιούργημα του Ρώσου Τσάρου, για να σταθεί ως αντίπαλος της «Εθνικής Κυβέρνησης» που είχε δημιουργηθεί τον Ιανουάριο του 1831 από το Πολωνικό Σέιμ.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 162331092. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Benezit Dictionary of Artists» (Αγγλικά) Oxford University Press. 2006. B00170494. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017. ISBN-13 978-0-19-977378-7.
- ↑ 3,0 3,1 International Music Score Library Project. Category:Skarbek,_Fryderyk. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 le.3341.1.1.
- ↑ (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. skarbek-fryderyk. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 162331092.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 The Fine Art Archive. 159076. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021.
- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jx20110722011. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2020.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2019.
- ↑ Hertz, Aleksander (1988). The Jews in Polish culture. Northwestern University Press. σελ. 254. ISBN 0-8101-0758-9.
- ↑ 11,0 11,1 Wandycz, Piotr Stefan (1974). The Lands of Partitioned Poland, 1795-1918. University of Washington Press. σελ. 93. ISBN 0295953586.
- ↑ Dussel, Enrique D.· Moseley, Fred (2001). Moseley, επιμ. Towards an unknown Marx: a commentary on the manuscripts of 1861-63. Routledge. σελ. 35. ISBN 0-415-21545-5.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Jerzy Sewer Dunin-Borkowski, Almanach błękitny (Το Μπλε Αλμανάκ), Λβουφ, 1909, σελ. 547 et passim .
- Piotr Mysłakowski, Andrzej Sikorski, Fryderyk Chopin: The Origins, Ινστιτούτο Φρεντερίκ Σοπέν, Βαρσοβία, 2010, σελ. 216–30.
- Piotr Mysłakowski, Andrzej Sikorski, Fryderyk Skarbek Αρχειοθετήθηκε 2014-10-13 στο Wayback Machine. Αρχείο (στα πολωνικά), Ινστιτούτο Φρεντερίκ Σοπέν, 2007.
- Teodor Żychliński, Złota księga szlachty polskiej (Χρυσό Βιβλίο της Πολωνικής Αριστοκρατίας), rocznik XXV (τόμος XXV), Πόζναν, 1903, σελ. 110–15.