Μετάβαση στο περιεχόμενο

Υπνωτικό

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Υπνωτικά)
refer to caption
Τρυγική ζολπιδέμη, ένα κοινό αλλά ισχυρό ηρεμιστικό-υπνωτικό φάρμακο. Χρησιμοποιείται για σοβαρή αϋπνία.

Τα υπνωτικά είναι κατηγορία (και γενικός όρος) ψυχοδραστικών φαρμάκων των οποίων η κύρια λειτουργία είναι να προκαλέσουν ύπνο[1] (ή χειρουργική αναισθησία[note 1]) και για τη θεραπεία της αϋπνίας.

Αυτή η ομάδα φαρμάκων σχετίζεται με τα ηρεμιστικά. Ενώ ο όρος ηρεμιστικό περιγράφει φάρμακα που χρησιμεύουν για να ηρεμήσουν ή να ανακουφίσουν το άγχος, ο όρος υπνωτικό περιγράφει γενικά φάρμακα των οποίων ο κύριος σκοπός είναι να ξεκινήσουν, να διατηρήσουν ή να επιμηκύνουν τον ύπνο. Επειδή αυτές οι δύο λειτουργίες συχνά αλληλεπικαλύπτονται και επειδή τα φάρμακα αυτής της κατηγορίας γενικά παράγουν δοσοεξαρτώμενα αποτελέσματα (που κυμαίνονται από αγχόλυση έως απώλεια συνείδησης), συχνά αναφέρονται συλλογικά ως ηρεμιστικά-υπνωτικά φάρμακα.[2]

Τα υπνωτικά φάρμακα συνταγογραφούνται τακτικά για την αϋπνία και άλλες διαταραχές ύπνου, με πάνω από το 95% των ασθενών με αϋπνία να συνταγογραφούνται υπνωτικά σε ορισμένες χώρες.[3] Πολλά υπνωτικά φάρμακα δημιουργούν συνήθεια και -λόγω πολλών παραγόντων που είναι γνωστό ότι διαταράσσουν τον ανθρώπινο ύπνο- ένας γιατρός μπορεί να συστήσει αλλαγές στο περιβάλλον πριν και κατά τη διάρκεια του ύπνου, καλύτερη υγιεινή ύπνου, αποφυγή καφεΐνης και αλκοόλ ή άλλων διεγερτικών ουσιών ή συμπεριφορικές παρεμβάσεις όπως η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία για την αϋπνία (CBT-I), πριν από τη συνταγογράφηση φαρμάκων για τον ύπνο. Όταν συνταγογραφούνται, τα υπνωτικά φάρμακα θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για το συντομότερο απαραίτητο χρονικό διάστημα.[4]

Μεταξύ των ατόμων με διαταραχές ύπνου, το 13,7% λαμβάνει ή συνταγογραφείται μη βενζοδιαζεπίνες, ενώ το 10,8% παίρνει βενζοδιαζεπίνες, όσον αφορά το 2010, στις ΗΠΑ.[5] Οι παλαιότερες κατηγορίες φαρμάκων, όπως τα βαρβιτουρικά, πλέον δεν χρησιμοποιούνται στις περισσότερες περιπτώσεις, αλλά εξακολουθούν να συνταγογραφούνται για ορισμένους ασθενείς. Στα παιδιά, η συνταγογράφηση υπνωτικών δεν είναι ακόμη αποδεκτή—εκτός εάν χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία νυχτερινού τρόμου ή υπνοβασίας. [6] Οι ηλικιωμένοι είναι πιο επιρρεπείς σε πιθανές παρενέργειες όπως ημερήσια κόπωση και έκπτωση των γνωστικών διαταραχών και μια μετα-ανάλυση διαπίστωσε ότι οι κίνδυνοι γενικά υπερτερούν των οριακών οφελών των υπνωτικών στους ηλικιωμένους.[7] Μια ανασκόπηση της βιβλιογραφίας σχετικά με τα υπνωτικά βενζοδιαζεπίνες και τα φάρμακα-Ζ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτά τα φάρμακα μπορεί να έχουν ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως εξάρτηση και ατυχήματα, και ότι η βέλτιστη θεραπεία χρησιμοποιεί τη χαμηλότερη αποτελεσματική δόση για το συντομότερο θεραπευτικό χρονικό διάστημα, με σταδιακή διακοπή προκειμένου να βελτιωθεί υγεία χωρίς επιδείνωση του ύπνου.[8]

Εκτός των προαναφερθεισών κατηγοριών, η νευροορμόνη μελατονίνη και τα ανάλογά της (όπως η ραμελτεόνη) έχουν υπνωτική δράση.[9]

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Le Vieux Séducteur του Charles Motte [fr] .
(Ένας διεφθαρμένος γέρος προσπαθεί να αποπλανήσει μια γυναίκα προτρέποντάς την να πιει ένα υπνωτικό ποτό)

Τα υπνωτικά ήταν μια κατηγορία φαρμάκων και ουσιών που δοκιμάστηκαν στην ιατρική τη δεκαετία του 1890 και ύστερα. Αυτά περιλαμβάνουν την Ουρεθάνη, την ακετάλη, τη Μεθυλάλη, τη Σουλφονάλη, την παραλδεΰδη, την Αμυλενυδρατη, το Hypnon, τη Χλωραλουρεθάνη και το Οχλωραλαμίδιο ή Χλωραλιμίδιο.[10]

Η έρευνα σχετικά με τη χρήση φαρμάκων για τη θεραπεία της αϋπνίας εξελίχθηκε κατά το τελευταίο μισό του 20ού αιώνα. Η θεραπεία για την αϋπνία στην ψυχιατρική χρονολογείται από το 1869, όταν η ένυδρη χλωράλη χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ως υπνωτικό.[11] Τα βαρβιτουρικά εμφανίστηκαν ως η πρώτη κατηγορία φαρμάκων στις αρχές του 1900,[12] μετά από την οποία η χημική υποκατάσταση επέτρεψε τις παράγωγες ενώσεις. Αν και ήταν η καλύτερη οικογένεια φαρμάκων εκείνη την εποχή (με λιγότερη τοξικότητα και λιγότερες παρενέργειες), ήταν επικίνδυνα σε υπερδοσολογία και έτειναν να προκαλούν σωματική και ψυχολογική εξάρτηση.[13][14][15]

Κατά τη δεκαετία του 1970, οι κιναζολινόνες[16] και οι βενζοδιαζεπίνες εισήχθησαν ως ασφαλέστερες εναλλακτικές λύσεις για την αντικατάσταση των βαρβιτουρικών. Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, οι βενζοδιαζεπίνες επικράτησαν ως το ασφαλέστερο φάρμακο.[11]

Οι βενζοδιαζεπίνες δεν είναι χωρίς τα μειονεκτήματά τους. Η εξάρτηση από ουσίες είναι πιθανή και μερικές φορές συμβαίνουν θάνατοι από υπερδοσολογία, ειδικά σε συνδυασμό με αλκοόλ και/ή άλλα κατασταλτικά. Έχουν τεθεί ερωτήματα σχετικά με το εάν διαταράσσουν την αρχιτεκτονική του ύπνου.[17]

Οι μη βενζοδιαζεπίνες είναι η πιο πρόσφατη εξέλιξη (δεκαετία 1990-σήμερα). Αν και είναι σαφές ότι είναι λιγότερο τοξικά από τα βαρβιτουρικά, δεν έχει τεκμηριωθεί η συγκριτική αποτελεσματικότητα έναντι των βενζοδιαζεπινών. Αυτή η αποτελεσματικότητα είναι δύσκολο να προσδιοριστεί χωρίς διαχρονικές μελέτες. Ωστόσο, ορισμένοι ψυχίατροι συνιστούν αυτά τα φάρμακα, επικαλούμενοι έρευνες που υποδηλώνουν ότι είναι εξίσου ισχυρά με λιγότερες πιθανότητες για κατάχρηση.[18]

Τύποι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βαρβιτουρικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα βαρβιτουρικά είναι φάρμακα που δρουν ως κατασταλτικά του κεντρικού νευρικού συστήματος και επομένως μπορούν να παράγουν ένα ευρύ φάσμα επιδράσεων, από ήπια καταστολή έως ολική αναισθησία . Είναι επίσης αποτελεσματικά ως αγχολυτικά, υπνωτικά και αντισπασμωδικά φάρμακα. Ωστόσο, αυτές οι δράσεις είναι κάπως αδύναμα, αποτρέποντας τη χρήση βαρβιτουρικών στη χειρουργική απουσία άλλων αναλγητικών. Έχουν ευθύνη εξάρτησης, τόσο σωματική όσο και ψυχολογική. Τα βαρβιτουρικά έχουν πλέον αντικατασταθεί σε μεγάλο βαθμό από βενζοδιαζεπίνες στη συνήθη ιατρική πρακτική – όπως στη θεραπεία του άγχους και της αϋπνίας – κυρίως επειδή οι βενζοδιαζεπίνες είναι σημαντικά λιγότερο επικίνδυνες σε περίπτωση υπερβολικής δόσης. Ωστόσο, τα βαρβιτουρικά εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται στη γενική αναισθησία, στην επιληψία και στην υποβοηθούμενη αυτοκτονία. Τα βαρβιτουρικά είναι παράγωγα του βαρβιτουρικού οξέος.

Ο κύριος μηχανισμός δράσης των βαρβιτουρικών πιστεύεται ότι είναι η θετική αλλοστερική τροποποίηση των υποδοχέων GABAA.[19]

Παραδείγματα περιλαμβάνουν την αμοβαρβιτάλη, την πεντοβαρβιτάλη, τη φαινοβαρβιτάλη, τη σεκοβαρβιτάλη και τη θειοπεντάλη νατρίου.

Κιναζολινόνες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι κιναζολινόνες είναι επίσης μια κατηγορία φαρμάκων που λειτουργούν ως υπνωτικά/ηρεμιστικά που περιέχουν έναν πυρήνα 4-κιναζολινόνης. Η χρήση τους έχει προταθεί και στη θεραπεία του καρκίνου.[20]

Παραδείγματα κιναζολινονών περιλαμβάνουν κλοροκαλόνη, διπροκαλόνη, ετακουαλόνη (Aolan, Athinazone, Ethinazone), μεμπροκαλόνη, αφλοκουαλόνη (Arofuto), μεκλοκαλόνη (Nubarene, Casfen) και μεθακουαλόνη (Quaalude).

Βενζοδιαζεπίνες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι βενζοδιαζεπίνες μπορεί να είναι χρήσιμες για τη βραχυπρόθεσμη θεραπεία της αϋπνίας. Η χρήση τους πέραν των 2 έως 4 εβδομάδων δεν συνιστάται λόγω του κινδύνου εξάρτησης. Προτιμάται οι βενζοδιαζεπίνες να λαμβάνονται κατά διαστήματα — και στη χαμηλότερη αποτελεσματική δόση. Βελτιώνουν τα προβλήματα που σχετίζονται με τον ύπνο συντομεύοντας τον χρόνο που περνάτε στο κρεβάτι πριν κοιμηθείτε, παρατείνοντας τον χρόνο ύπνου και, γενικά, μειώνοντας την εγρήγορση.[21][22] Όπως το αλκοόλ, οι βενζοδιαζεπίνες χρησιμοποιούνται συνήθως για τη βραχυπρόθεσμη θεραπεία της αϋπνίας (τόσο με συνταγή όσο και με αυτοθεραπεία), αλλά επιδεινώνουν τον ύπνο μακροπρόθεσμα. Ενώ οι βενζοδιαζεπίνες μπορούν να κοιμίσουν τους ανθρώπους (δηλαδή, να αναστέλλουν τον ύπνο NREM σταδίου 1 και 2), ενώ κοιμούνται, τα φάρμακα διαταράσσουν την αρχιτεκτονική του ύπνου μειώνοντας τον χρόνο ύπνου, καθυστερώντας τον χρόνο για ύπνο REM και μειώνοντας τον βαθύ ύπνο βραδέων κυμάτων (το πιο αποκαταστατικό μέρος ύπνου τόσο για ενέργεια όσο και για διάθεση).[23][24][25]

Άλλα μειονεκτήματα των υπνωτικών, συμπεριλαμβανομένων των βενζοδιαζεπινών, είναι η πιθανή ανοχή στα αποτελέσματά τους, αϋπνία μετά τη διακοπή χρήση τους και μειωμένος ύπνος βραδέων κυμάτων και μια στερητική περίοδος που χαρακτηρίζεται από αϋπνία ανάκαμψης και παρατεταμένη περίοδο άγχους και διέγερσης.[26][27] Ο κατάλογος των βενζοδιαζεπινών εγκεκριμένων για τη θεραπεία της αϋπνίας είναι παρόμοιος στις περισσότερες χώρες, αλλά ποιες βενζοδιαζεπίνες ορίζονται επίσημα ως υπνωτικά πρώτης γραμμής που συνταγογραφούνται για τη θεραπεία της αϋπνίας μπορεί να διαφέρουν αρκετά μεταξύ των χωρών.[22] Οι βενζοδιαζεπίνες μακράς δράσης όπως η νιτραζεπάμη και η διαζεπάμη έχουν υπολειμματικές επιδράσεις που μπορεί να επιμείνουν την επόμενη ημέρα και, γενικά, δεν συνιστώνται.[21]

Δεν είναι σαφές εάν τα νέα μη βενζοδιαζεπινικά υπνωτικά (φάρμακα-Ζ) είναι καλύτερα από τις βραχείας δράσης βενζοδιαζεπίνες. Η αποτελεσματικότητα αυτών των δύο ομάδων φαρμάκων είναι παρόμοια.[21][27] Σύμφωνα με την Υπηρεσία Έρευνας και Ποιότητας Υγείας των ΗΠΑ, η έμμεση σύγκριση δείχνει ότι οι παρενέργειες από τις βενζοδιαζεπίνες μπορεί να είναι περίπου δύο φορές συχνότερες από τις μη βενζοδιαζεπίνες.[27] Ορισμένοι ειδικοί προτείνουν τη χρήση μη βενζοδιαζεπινών κατά προτίμηση ως πρώτης γραμμής μακροχρόνια θεραπεία της αϋπνίας.[22] Ωστόσο, το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Κλινικής Αριστείας του Ηνωμένου Βασιλείου (NICE) δεν βρήκε κάποιο πειστικό στοιχείο υπέρ των μη βενζοδιαζεπινών. Μια ανασκόπηση του NICE επεσήμανε ότι τα Z-φάρμακα βραχείας δράσης συγκρίθηκαν ακατάλληλα σε κλινικές δοκιμές με βενζοδιαζεπίνες μακράς δράσης. Δεν έχουν υπάρξει δοκιμές που να συγκρίνουν βραχείας δράσης Z-φάρμακα με κατάλληλες δόσεις βενζοδιαζεπινών βραχείας δράσης. Με βάση αυτό, το NICE συνέστησε την επιλογή του υπνωτικού με βάση το κόστος και την προτίμηση του ασθενούς.[21]

Οι ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας δεν πρέπει να χρησιμοποιούν βενζοδιαζεπίνες για τη θεραπεία της αϋπνίας - εκτός εάν άλλες θεραπείες ήταν αναποτελεσματικές.[28] Όταν χρησιμοποιούνται βενζοδιαζεπίνες, οι ασθενείς, οι φροντιστές τους και ο γιατρός τους θα πρέπει να συζητούν τον αυξημένο κίνδυνο βλαβών, συμπεριλαμβανομένων στοιχείων που δείχνουν διπλάσια συχνότητα τροχαίων συγκρούσεων σε οδηγούς- ασθενείς, καθώς και πτώσεων και κατάγματος ισχίου για όλους τους ηλικιωμένους ασθενείς.[3][28]

Δρουν κυρίως στους υποδοχείς GABAA.[29]

Μη βενζοδιαζεπίνες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι μη βενζοδιαζεπίνες είναι μια κατηγορία ψυχοδραστικών φαρμάκων που είναι πολύ «σαν βενζοδιαζεπίνες» στη φύση τους. Η φαρμακοδυναμική των μη βενζοδιαζεπινών είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου ίδια με τις βενζοδιαζεπίνες, και επομένως συνεπάγεται παρόμοια οφέλη, παρενέργειες και κινδύνους. Οι μη βενζοδιαζεπίνες, ωστόσο, έχουν ανόμοιες ή εντελώς διαφορετικές χημικές δομές και επομένως δεν σχετίζονται με τις βενζοδιαζεπίνες σε μοριακό επίπεδο.[18][30]

Παραδείγματα περιλαμβάνουν τις ζοπικλόνη (Imovane, Zimovane), εζοπικλόνη (Lunesta), ζαλεπλόνη (Sonata) και ζολπιδέμη (Ambien, Stilnox, Stilnoct).

Η έρευνα για τις μη βενζοδιαζεπίνες είναι νέα και αντικρουόμενη. Μια ανασκόπηση προτείνει τη χρήση αυτών των φαρμάκων για άτομα που έχουν πρόβλημα στην έλευση του ύπνου (αλλά όχι να κοιμούνται),[note 2] καθώς οι επιπτώσεις της επόμενης ημέρας ήταν ελάχιστες.[31] Η ομάδα σημείωσε ότι η ασφάλεια αυτών των φαρμάκων είχε τεκμηριωθεί, αλλά ζήτησε περισσότερη έρευνα σχετικά με τη μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητά τους στη θεραπεία της αϋπνίας. Μια διαφορετική ομάδα ήταν πιο δύσπιστη, βρίσκοντας μικρό όφελος σε σχέση με τις βενζοδιαζεπίνες.[32]

Άλλα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μελατονίνη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η μελατονίνη, η ορμόνη που παράγεται στην επίφυση στον εγκέφαλο και εκκρίνεται στο αμυδρό φως και το σκοτάδι, μεταξύ των άλλων λειτουργιών της, προάγει τον ύπνο στα ημερόβια θηλαστικά.[33] Η ραμελτεόνη και η τασιμελτεόνη είναι συνθετικά ανάλογα της μελατονίνης που χρησιμοποιούνται επίσης για ενδείξεις που σχετίζονται με τον ύπνο.

Αντιισταμινικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε κοινή χρήση, ο όρος αντιισταμινικό αναφέρεται μόνο σε ενώσεις που αναστέλλουν τη δράση στον υποδοχέα ισταμίνης Η1 (και όχι στο Η2 κ.λπ.).

Κλινικά, οι ανταγωνιστές Η1 χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση ορισμένων αλλεργιών. Η καταστολή είναι κοινή παρενέργεια και ορισμένοι ανταγωνιστές Η1, όπως η διφαινυδραμίνη (Benadryl), η υδροξυζίνη (Atarax) και η δοξυλαμίνη, χρησιμοποιούνται επίσης για τη θεραπεία της αϋπνίας.

Τα αντιισταμινικά δεύτερης γενιάς διασχίζουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό σε πολύ χαμηλότερο βαθμό από τα πρώτης γενιάς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να επηρεάζουν κυρίως τους περιφερειακούς υποδοχείς ισταμίνης και επομένως να έχουν πολύ χαμηλότερη ηρεμιστική δράση. Οι υψηλές δόσεις μπορούν ακόμα να προκαλέσουν την επίδραση της υπνηλίας στο κεντρικό νευρικό σύστημα.

Αντικαταθλιπτικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ορισμένα αντικαταθλιπτικά έχουν ηρεμιστική δράση.

Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν:

Ανταγωνιστές σεροτονίνης και αναστολείς επαναπρόσληψης
Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά
Τετρακυκλικά αντικαταθλιπτικά

Αντιψυχωσικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ενώ ορισμένα από αυτά τα φάρμακα συνταγογραφούνται συχνά για την αϋπνία, αυτή η χρήση δεν συνιστάται εκτός εάν η αϋπνία οφείλεται σε υποκείμενη πάθηση ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζεται με αντιψυχωσικά, καθώς οι κίνδυνοι συχνά υπερτερούν των οφελών.[40][41] Μερικές από τις πιο σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες έχουν παρατηρηθεί ότι συμβαίνουν στις χαμηλές δόσεις που χρησιμοποιούνται για αυτή την εκτός ετικέτας συνταγογράφηση, όπως η δυσλιπιδαιμία και η ουδετεροπενία,[42][43][44] και μια πρόσφατη δικτυακή μετα-ανάλυση 154 διπλά τυφλών, τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών φαρμακευτικών θεραπειών έναντι εικονικού φαρμάκου για την αϋπνία σε ενήλικες διαπίστωσαν ότι η κουετιαπίνη δεν επέδειξε βραχυπρόθεσμα οφέλη στην ποιότητα του ύπνου.[45] Παραδείγματα αντιψυχωσικών με καταστολή ως παρενέργεια που χρησιμοποιούνται περιστασιακά για την αϋπνία:[46]

Πρώτη γενιά
Δεύτερη γενιά

Διάφορα φάρμακα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Άλφα-αδρενεργικός αγωνιστής
Κανναβινοειδή
Ανταγωνιστής υποδοχέα ορεξίνης
  • Σουβορεξάντη
  • Λεμπορεξάντη
  • Νταριδορεξάντη
Γκαμπαπεντινοειδή

Αποτελεσματικότητα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μια σημαντική συστηματική ανασκόπηση και δικτυακή μετα-ανάλυση των φαρμάκων για τη θεραπεία της αϋπνίας δημοσιεύθηκε το 2022.[47] Βρήκε ένα ευρύ φάσμα μεγεθών επίδρασης (τυποποιημένη μέση διαφορά (SMD)) όσον αφορά την αποτελεσματικότητα στην αϋπνία.[47] Τα φάρμακα που αξιολογήθηκαν περιελάμβαναν βενζοδιαζεπίνες (π.χ. τεμαζεπάμη, τριαζολάμη, πολλές άλλες) (SMDs 0,58 έως 0,83), Z-φάρμακα (εζοπικλόνη, ζαλεπλόνη, ζολπιδέμη, ζοπικλόνη) ( SMDs 0,03 έως 0,03 έως 0,63), ηρεμιστική αντικαταθλιπτικά και αντιισταμινικά, (δοξεπίνη, δοξυλαμίνη, τραζοδόνη, τριμιπραμίνη) (SMDs 0,30 έως 0,55), το αντιψυχωσικό κουετιαπίνη (SMD 0,07), ανταγωνιστές των υποδοχέων της ορεξίνης (SMDs 0,23 έως 0.44) αγωνιστές υποδοχέα μελατονίνης (SMD 0,00 σε 0,13).[47] Η βεβαιότητα των αποδεικτικών στοιχείων διέφερε και κυμαινόταν από υψηλή έως πολύ χαμηλή ανάλογα με τη φαρμακευτική αγωγή.[47] Ορισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται συχνά ως υπνωτικά, συμπεριλαμβανομένων των αντιισταμινικών διφαινυδραμίνη, υδροξυζίνη και προμεθαζίνη και τα αντικαταθλιπτικά αμιτριπτυλίνη και μιρταζαπίνη, δεν συμπεριλήφθηκαν στις αναλύσεις λόγω ανεπαρκών δεδομένων.[47]

Κίνδυνοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η χρήση ηρεμιστικών φαρμάκων σε ηλικιωμένους γενικά θα πρέπει να αποφεύγεται. Αυτά τα φάρμακα σχετίζονται με χειρότερα αποτελέσματα υγείας, συμπεριλαμβανομένης της γνωστικής έκπτωσης .

Επομένως, τα ηρεμιστικά και τα υπνωτικά θα πρέπει να αποφεύγονται σε άτομα με άνοια, σύμφωνα με τις κλινικές οδηγίες που είναι γνωστές ως Εργαλείο Καταλληλότητας Φαρμάκων για Συννοσηρικές Καταστάσεις Υγείας στην Άνοια (MATCH-D). Η χρήση αυτών των φαρμάκων μπορεί να εμποδίσει περαιτέρω τη γνωστική λειτουργία σε άτομα με άνοια, τα οποία είναι επίσης πιο ευαίσθητα στις παρενέργειες των φαρμάκων.

Σημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Όταν χρησιμοποιούνται στην αναισθησία για να παράγουν ή να διατηρήσουν την απώλεια συνείδησης, ο ύπνος είναι μεταφορικός καθώς δεν υπάρχουν τα φυσιολογικά στάδια του ύπνου ή κυκλικές φυσικές καταστάσεις. Οι ασθενείς σπάνια επανέρχονται από την αναισθησία αισθάνοντας ανανεωμένοι.
  2. ↑ Τα φάρμακα έχουν μικρότερη περίοδο ημιζωής καθώς μεταβολίζονται ταχύτερα. Οι μη-βενζοδιαζεπίνες ζαλεπλόνη και ζολπιδέμη έχουν περίοδο ημιζωής 1 και 2 ώρες αντίστοιχα. Συγκριτικά, η βενζοδιαζεπίνη κλοναζεπάμη έχει περίοδο ημιζωής περίπου 30 ώρες. Αυτό καθιστά αυτά τα φάρμακα καλύτερα για την επέλευση του ύπνου.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Dorlands Medical Dictionary:hypnotic». Mercksource.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2008. 
  2. ↑ «17: Hypnotics and Sedatives». Goodman & Gilman's The Pharmacological Basis of Therapeutics (11th έκδοση). The McGraw-Hill Companies, Inc. 2006. ISBN 978-0-07-146804-6. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2014. 
  3. ↑ 3,0 3,1 National Prescribing Service (2 Φεβρουαρίου 2010). «NPS News 67: Addressing hypnotic medicines use in primary care». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2010. 
  4. ↑ «Criteria for selection of appropriate benzodiazepine hypnotic therapy». The Journal of Clinical Psychiatry. 52 52 (Suppl): 42–46. September 1991. PMID 1680126. 
  5. ↑ «Trends in prescribing of sedative-hypnotic medications in the USA: 1993-2010». Pharmacoepidemiology and Drug Safety 25 (6): 637–645. June 2016. doi:10.1002/pds.3951. PMID 26711081. 
  6. ↑ Psychiatry (3rd έκδοση). New York: Oxford. 2005. σελ. 238. 
  7. ↑ «Sedative hypnotics in older people with insomnia: meta-analysis of risks and benefits». BMJ 331 (7526): 1169. November 2005. doi:10.1136/bmj.38623.768588.47. PMID 16284208. 
  8. ↑ «What's wrong with prescribing hypnotics?». Drug and Therapeutics Bulletin 42 (12): 89–93. December 2004. doi:10.1136/dtb.2004.421289. PMID 15587763. 
  9. ↑ «Melatonin as a hypnotic: pro». Sleep Medicine Reviews 9 (1): 51–65. February 2005. doi:10.1016/j.smrv.2004.04.003. PMID 15649738. 
  10. ↑ Pacific Record of Medicine and Surgery - Volume 5 - Page 36 1890
  11. ↑ 11,0 11,1 «Benzodiazepines». A Historical Dictionary of Psychiatry. Oxford University Press. 2005. σελίδες 41–2. ISBN 978-0-19-517668-1.  Η παράμετρος |access-date= χρειάζεται |url= (βοήθεια)
  12. ↑ «Barbiturates». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2007. 
  13. ↑ «Suicide in Brisbane, 1956 to 1973: the drug-death epidemic». The Medical Journal of Australia 1 (24): 737–743. June 1975. doi:10.5694/j.1326-5377.1975.tb111781.x. PMID 239307. 
  14. ↑ «Sleep and hypnotic drugs». Drugs 9 (6): 448–478. 1975. doi:10.2165/00003495-197509060-00004. PMID 238826. https://archive.org/details/sim_drugs_1975_9_6/page/448. 
  15. ↑ «[New hypnotics: perspectives from sleep physiology]». Vertex 18 (74): 294–299. July–August 2007. PMID 18265473. 
  16. ↑ «Synthetic Approaches Towards Quinazolines, Quinazolinones and Quinazolinediones on Solid Phase». QSAR & Combinatorial Science 23 (6): 440–459. July 2004. doi:10.1002/qsar.200420018. ISSN 1611-020X. 
  17. ↑ «Benefit-risk assessment of zaleplon in the treatment of insomnia». Drug Safety 28 (4): 301–318. 2005. doi:10.2165/00002018-200528040-00003. PMID 15783240. 
  18. ↑ 18,0 18,1 «Beyond benzodiazepines: alternative pharmacologic agents for the treatment of insomnia». The Annals of Pharmacotherapy 32 (6): 680–691. June 1998. doi:10.1345/aph.17111. PMID 9640488. https://archive.org/details/sim_annals-of-pharmacotherapy_1998-06_32_6/page/680. 
  19. ↑ «How theories evolved concerning the mechanism of action of barbiturates». Epilepsia 53 (Suppl 8): 12–25. December 2012. doi:10.1111/epi.12025. PMID 23205959. 
  20. ↑ «In silico design, synthesis, and biological evaluation of radioiodinated quinazolinone derivatives for alkaline phosphatase-mediated cancer diagnosis and therapy». Molecular Cancer Therapeutics 5 (12): 3001–3013. December 2006. doi:10.1158/1535-7163.MCT-06-0465. PMID 17172404. 
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 21,3 «Technology Appraisal Guidance 77. Guidance on the use of zaleplon, zolpidem and zopiclone for the short-term management of insomnia» (PDF). National Institute for Clinical Excellence. Απριλίου 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 3 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2009. 
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 «Treatment options for insomnia». American Family Physician 76 (4): 517–526. August 2007. PMID 17853625. http://www.aafp.org/afp/2007/0815/p517.html. 
  23. ↑ «The diagnosis and management of benzodiazepine dependence». Current Opinion in Psychiatry 18 (3): 249–255. May 2005. doi:10.1097/01.yco.0000165594.60434.84. PMID 16639148. 
  24. ↑ «Long-term outcome after discontinuation of benzodiazepines for insomnia: a survival analysis of relapse». Behaviour Research and Therapy 43 (1): 1–14. January 2005. doi:10.1016/j.brat.2003.12.002. PMID 15531349. 
  25. ↑ «Chronic benzodiazepine usage and withdrawal in insomnia patients». Journal of Psychiatric Research 38 (3): 327–334. 2004-06-01. doi:10.1016/j.jpsychires.2003.10.003. PMID 15003439. 
  26. ↑ Handbook of Integrative Clinical Psychology, Psychiatry, and Behavioral Medicine: Perspectives, Practices, and Research. Springer Publishing Company. 13 Δεκεμβρίου 2009. σελίδες 128–30. ISBN 978-0-8261-1094-7. 
  27. ↑ 27,0 27,1 27,2 «Manifestations and management of chronic insomnia in adults». Evidence Report/Technology Assessment (Agency for Healthcare Research and Quality) (125): 1–10. June 2005. doi:10.1037/e439752005-001. PMID 15989374. 
  28. ↑ 28,0 28,1 American Geriatrics Society. «Five Things Physicians and Patients Should Question». Choosing Wisely: an initiative of the ABIM Foundation. American Geriatrics Society. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2013. , which cites
  29. ↑ «GABA and glycine». Basic Neurochemistry: Molecular, Cellular and Medical Aspects (7th έκδοση). Elsevier. 2006. σελίδες 291–302. ISBN 978-0-12-088397-4. 
  30. ↑ «GPs' attitudes to benzodiazepine and 'Z-drug' prescribing: a barrier to implementation of evidence and guidance on hypnotics». The British Journal of General Practice 56 (533): 964–967. December 2006. PMID 17132386. 
  31. ↑ «Diagnosis and treatment of chronic insomnia: a review». Psychiatric Services 56 (3): 332–343. March 2005. doi:10.1176/appi.ps.56.3.332. PMID 15746509. https://archive.org/details/sim_psychiatric-services_2005-03_56_3/page/332. «Evidence for the utility of currently available nonbenzodiazepine hypnotics points to their primary efficacy as sleep-onset, rather than as sleep-maintenance, agents. Once again, longer-term randomized, double-blind, controlled studies that demonstrate efficacy of these agents have not been performed, but safety over the longer term has been demonstrated in open-label studies, with minimal evidence of rebound phenomena. By comparison with benzodiazepines, there has been less evidence of subjective and objective next-day residual effects associated with zolpidem or subjective next-day impairment with zaleplon, even when the latter has been delivered in the middle of the night.». 
  32. ↑ «Beyond benzodiazepines: alternative pharmacologic agents for the treatment of insomnia». The Annals of Pharmacotherapy 32 (6): 680–691. June 1998. doi:10.1345/aph.17111. PMID 9640488. https://archive.org/details/sim_annals-of-pharmacotherapy_1998-06_32_6/page/680. «New developments in benzodiazepine receptor pharmacology have introduced novel nonbenzodiazepine hypnotics that provide comparable efficacy to benzodiazepines. Although they may possess theoretical advantages over benzodiazepines based on their unique pharmacologic profiles, they offer few, if any, significant advantages in terms of adverse effects.». 
  33. ↑ «Melatonin as a chronobiotic». Sleep Medicine Reviews 9 (1): 25–39. February 2005. doi:10.1016/j.smrv.2004.05.002. PMID 15649736. 
  34. ↑ «Trazodone. A review of its pharmacology, therapeutic use in depression and therapeutic potential in other disorders». Drugs & Aging 4 (4): 331–355. April 1994. doi:10.2165/00002512-199404040-00006. PMID 8019056. 
  35. ↑ «Levate (amitriptyline), dosing, indications, interactions, adverse effects, and more». Medscape Reference. WebMD. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2013. 
  36. ↑ «Doxepin in the treatment of primary insomnia: a placebo-controlled, double-blind, polysomnographic study». The Journal of Clinical Psychiatry 62 (6): 453–463. June 2001. doi:10.4088/JCP.v62n0609. PMID 11465523. 
  37. ↑ «Efficacy and side effects of mianserin, a tetracyclic antidepressant». Postgraduate Medical Journal 59 (690): 229–231. April 1983. doi:10.1136/pgmj.59.690.229. PMID 6346303. 
  38. ↑ «Mirtazapine: a newer antidepressant». American Family Physician 59 (1): 159–161. January 1999. PMID 9917581. 
  39. ↑ «Insomnia in patients with depression: some pathophysiological and treatment considerations». CNS Drugs 23 (4): 309–329. 2009. doi:10.2165/00023210-200923040-00004. PMID 19374460. 
  40. ↑ Off-Label Use of Atypical Antipsychotics: An Update. Comparative Effectiveness Reviews, No. 43. Rockville: Agency for Healthcare Research and Quality. 2011. 
  41. ↑ «Safety of low doses of quetiapine when used for insomnia». The Annals of Pharmacotherapy 46 (5): 718–722. May 2012. doi:10.1345/aph.1Q697. PMID 22510671. https://archive.org/details/sim_annals-of-pharmacotherapy_2012-05_46_5/page/718. 
  42. ↑ «Use of low-dose quetiapine increases the risk of major adverse cardiovascular events: results from a nationwide active comparator-controlled cohort study». World Psychiatry 21 (3): 444–451. October 2022. doi:10.1002/wps.21010. PMID 36073694. 
  43. ↑ «Comparative effects of 18 antipsychotics on metabolic function in patients with schizophrenia, predictors of metabolic dysregulation, and association with psychopathology: a systematic review and network meta-analysis». The Lancet. Psychiatry 7 (1): 64–77. January 2020. doi:10.1016/s2215-0366(19)30416-x. PMID 31860457. 
  44. ↑ «Dose-dependent effects of antipsychotics on efficacy and adverse effects in schizophrenia». Behavioural Brain Research 402: 113098. March 2021. doi:10.1016/j.bbr.2020.113098. PMID 33417992. 
  45. ↑ «Comparative effects of pharmacological interventions for the acute and long-term management of insomnia disorder in adults: a systematic review and network meta-analysis» (στα English). Lancet 400 (10347): 170–184. July 2022. doi:10.1016/S0140-6736(22)00878-9. PMID 35843245. 
  46. ↑ «Comparative efficacy and tolerability of 15 antipsychotic drugs in schizophrenia: a multiple-treatments meta-analysis». Lancet 382 (9896): 951–962. September 2013. doi:10.1016/S0140-6736(13)60733-3. PMID 23810019. 
  47. ↑ 47,0 47,1 47,2 47,3 47,4 «Comparative effects of pharmacological interventions for the acute and long-term management of insomnia disorder in adults: a systematic review and network meta-analysis». Lancet 400 (10347): 170–184. July 2022. doi:10.1016/S0140-6736(22)00878-9. PMID 35843245. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Υπνωτικό&oldid=10469953"