Τσεμπνίτσα

Τσεμπνίτσα
Σημαία Έμβλημα
Τσεμπνίτσα 51°18′38″N 17°3′47″E
Χώρα	Πολωνία
Διοικητική υπαγωγή	Gmina Trzebnica
Ίδρυση	13ος αιώνας
Έκταση	8,36 km²
Υψόμετρο	160 μέτρα
Πληθυσμός	13.631 (31  Μαρτίου 2021)
Ταχ. κωδ.	55-100
Ζώνη ώρας	UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα)
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα

Η Τσεμπνίτσα (πολωνικά: Trzebnica, γερμανικά: Trebnitz, τσέχικα: Třebnice) είναι πόλη και η διοικητική έδρα του Πόβιατ Τσεμπνίτσα, καθώς και της Γκμίνα Τσεμπνίτσα, στο Βοεβοδάτο Κάτω Σιλεσίας στη νοτιοδυτική Πολωνία.

Η πόλη βρίσκεται στους ανατολικούς Λόφους Τσεμπνίτσκιε στην ιστορική περιοχή της Κάτω Σιλεσίας, 20 χιλιόμετρα βόρεια της περιφερειακής πρωτεύουσας, Βρότσουαφ. Είναι μέρος της μητροπολιτικής περιοχής του Βρότσουαφ. Ο πληθυσμός της πόλης είναι 13.331 κάτοικοι (2019).

Το Ιερό της Αγίας Γιαντβίγκα στην Τσεμπνίτσα είναι ένας από τους ιστορικούς χώρους ταφής Πολωνών μονάρχων και συζύγων τους.

Το 2017, η πόλη ήταν συνδιοργανώτρια των Παγκόσμιων Αγώνων (αγωνιστικός προσανατολισμός, μεσαία απόσταση).

Ιστορία

Μεσαίωνας

Στο 12ο αιώνα, η περιοχή ήταν μεταξύ των κτήσεων του μοναστηριού του Αγίου Βικέντιου στο Βρότσουαφ. Η ίδια η Τσεμπνίτσα αναφέρθηκε για πρώτη φορά σε μια πράξη του 1138, στη συνέχεια κρατήθηκε από τον Πολωνό βοεβόδα Πιοτρ Βουοστόβιτς και αργότερα κατακτήθηκε από τον Σιλεσίο Δούκα Βλάντισλαφ Β΄ τον Εξόριστο. Ως αποτέλεσμα του κατακερματισμού του Βασιλείου της Πολωνίας ήταν μέρος της σιλεσικής επαρχίας της Πολωνίας.

Ιερό της Αγίας Γιαντβίγκα

Το 1202, ο εγγονός του Βλαντίσλαφ, ο Δούκας Ερρίκος Α΄ ο Γενειοφόρος και η σύζυγός του Χέντβιχ της Σιλεσίας, ίδρυσαν ένα μοναστήρι των Κιστερκιανών, το σημερινό Ιερό της Αγίας Γιαντβίγκα στην Τσεμπνίτσα, το πρώτο στην Πολωνία. Το ζευγάρι υπέγραψε την πράξη της δωρεάς στις 23 Ιουνίου 1203 παρουσία του αδελφού της Χέντβιχ, Έκμπερτ Αρχιεπισκόπου του Μπάμπεργκ. Στο μοναστήρι εγκαταστάθηκαν Γερμανές μοναχές που κατέβαιναν από το Μπάμπεργκ της Φραγκονίας. Το 1218, η κόρη της Χέντβιχ, Γερτρούδη, έγινε ηγουμένη της Τσεμπνίτσα, η πρώτη από τις πολλές πριγκίπισσες των Πιαστ που κατείχαν αυτό το αξίωμα. Αφού ο Δούκας Ερρίκος πέθανε το 1238 και θάφτηκε στην εκκλησία, η χήρα του μετακόμισε στο μοναστήρι των Κιστερκιανών, το οποίο τότε ηγούταν η κόρη της. Η Χέντβιχ πέθανε τον Οκτώβριο του 1243 και θάφτηκε επίσης εκεί, ενώ μερικά από τα λείψανα της σώζονται στο Αβαείο του Άντεχς στη Βαυαρία, η οποία οσιοποιήθηκε το 1267

Το 1250, η Τσεμπνίτσα έλαβε προνόμια πόλης, πέρασε υπό τη δικαιοδοσία του Κάτω Σιλεσικού Δουκάτου της Ολεσνίτσα το 1323, ένα βοημικό φέουδο από το 1328. Το 1480 ο Δούκας Κορράδος Ι΄ ο Λευκός παραχώρησε την πόλη στο μοναστήρι των Κιστερκιανών. Η πόλη και το μοναστήρι καταστράφηκαν αρκετές φορές, από τις πυρκαγιές, καθώς και από την πανούκλα, αλλά και από χουσιτικά στρατεύματα το 1430.

Σύγχρονη εποχή

Κατά τη διάρκεια του Τριακονταετούς Πολέμου, η πόλη λεηλατήθηκε από σουηδικές δυνάμεις και οι καλόγριες έπρεπε να φύγουν πέρα από τα σύνορα προς την κοντινή Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία. Μετά τον πόλεμο οι εγκαταστάσεις ξαναχτίστηκαν με το σημερινό μπαρόκ στιλ. Τον 17ο αιώνα, η Τσεμπνίτσα ανήκε στην πολωνόφωνη περιοχή της Σιλεσίας.

Το 1742, η Τσεμπνίτσα (ως Trebnitz) με το μεγαλύτερο μέρος της Σιλεσίας προσαρτήθηκε από το Βασίλειο της Πρωσίας και το μοναστήρι τελικά εκκοσμικεύθηκε το 1810. Εν τω μεταξύ, η πόλη είχε γίνει κέντρο κατασκευής υφασμάτων. Το 1870, το Τάγμα του Αγίου Ιωάννη απέκτησε τα κτήρια της πρώην αβαείου για να ιδρύσει ένα νοσοκομείο, το οποίο φρόντιζαν μέχρι τότε οι Αδελφές του Ελέους του Αγίου Μπορομέο. Μεταξύ 1871 και 1945 η πόλη ήταν μέρος της Γερμανίας. Καταστράφηκε σοβαρά κατά τη διάρκεια της Επίθεσης Βιστούλα-Όντερ του Κόκκινου Στρατού τις τελευταίες ημέρες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Επαρχιακό Γραφείο

Μετά την ήττα της Ναζιστικής Γερμανίας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η πόλη έγινε και πάλι μέρος της Πολωνίας. Ο τοπικός πληθυσμός εκδιώχθηκε και αντικαταστάθηκε από εθνοτικούς Πολωνούς. Από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο του 1945, η Τσεμπνίτσα (αντί του Βρότσουαφ) ήταν η πρώτη μεταπολεμική περιφερειακή πρωτεύουσα του Βοεβοδάτου Κάτω Σιλεσίας.

Υδάτινο πάρκο στην Τσεμπνίτσα

• Αγίας Αγνή της Βοημίας (1211-1282), κόρη του Βασιλιά Ότακαρ Α΄ της Βοημίας, εκπαιδεύτηκε στο Αβαείο της Τσεμπνίτσα
• Πσέμισλ Α΄ της Μεγάλης Πολωνίας (1220/21-1257), Δούκας της Μείζονος Πολωνίας
• Ευφροσύνη της Μείζονος Πολωνίας (1247/50-1298), κόρη του Δούκα Πσέμισλ Α΄ της Μεγάλης Πολωνίας, ηγουμένη της Τσεμπνίτσα από το 1278
• Γιαν Βίλενμπεργκ (1571-1613), σχεδιαστής ξυλογραφιών, χαρακτικής και σχεδίων, που δραστηριοποιούταν στη Μοραβία και τη Βοημία
• Μαρία Λεστσίνσκα (1703-1768), πριγκίπισσα της Πολωνίας, κόρη του Βασιλιά Στανίσουαφ Λεστσίνσκι της Πολωνίας, βασίλισσα της Γαλλίας (γεννήθηκε εδώ)
• Ερνστ Νίκις (1889-1967), Γερμανός πολιτικός και εκπρόσωπος του Εθνικού Μπολσεβικισμού (γεννήθηκε εδώ)
• Γκίλα φον Βάιτερσχαουζεν (γενν. το 1944), Γερμανίδα ηθοποιός
• Ιρενέους Μάμροτ (γενν. το 1970), Πολωνός προπονητής ποδοσφαίρου
• Κσίστοφ Ουλατόφσκι (γενν. το 1980), Πολωνός πρώην ποδοσφαιριστής

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Εβραϊκή κοινότητα στην Τσεμπνίτσα στο Virtual Shtetl