Τσαρλς Πιάτσι Σμάυθ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τσαρλς Πιάτσι Σμάυθ
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Charles Piazzi Smyth (Αγγλικά)
Γέννηση3  Ιανουαρίου 1817[1][2][3]
Νάπολη
Θάνατος21  Φεβρουαρίου 1900[1][2][3]
Ρίπον
ΥπηκοότηταΗνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και Bedford School
ΣύζυγοςJessica Duncan Piazzi Smyth
ΓονείςWilliam Henry Smyth και Eliza Anne "Annarella" Warington
ΒραβεύσειςΕταίρος της Βασιλικής Εταιρίας, Keith Medal (1865), εταίρος της Βασιλικής Εταιρείας του Εδιμβούργου και Makdougall Brisbane Prize (1878)
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέαςαστρονομία, Αιγυπτιολογία και Πυραμίδα
ΑξίωμαAstronomer Royal for Scotland (1846, 1888)
Ιδιότητααστρονόμος, ανθρωπολόγος, ζωγράφος, φωτογράφος, συγγραφέας και αιγυπτιολόγος

Ο Τσαρλς Πιάτσι Σμάυθ (Charles Piazzi Smyth, 3 Ιανουαρίου 181921 Φεβρουαρίου 1900) ήταν Ιταλοβρετανός αστρονόμος, που διετέλεσε Βασιλικός Αστρονόμος για τη Σκωτία από το 1846 ως το 1888 και είναι γνωστός για πολλές καινοτομίες στην αστρονομία, καθώς και για τις πυραμιδολογικές και μετρολογικές μελέτες του για τη Μεγάλη πυραμίδα της Γκίζας.

Αστρονομική σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τσαρλς Πιάτσι Σμάυθ γεννήθηκε στη Νάπολη της Ιταλίας. Γονείς του ήταν ο πλοίαρχος (μετέπειτα ναύαρχος) Γουίλιαμ Χένρυ Σμάυθ και η Ιταλίδα σύζυγός του Ανναρέλλα. Ο Τσαρλς έλαβε το πρόσθετο όνομα «Πιάτσι» από τον νονό του, που ήταν ο Ιταλός αστρονόμος Τζουζέπε Πιάτσι, γνωστός του πατέρα του από το Παλέρμο. Ο Γουίλιαμ Χένρυ Σμάυθ εγκαταστάθηκε αργότερα στο Μπέντφορντ και εξόπλισε εκεί ένα αστεροσκοπείο, στο οποίο ο Πιάτσι Σμάυθ έλαβε τα πρώτα μαθήματα αστρονομίας. Σε ηλικία 16 ετών ο Πιάτσι Σμάυθ έγινε βοηθός του σερ Τόμας Μακληαρ στο Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδος, από όπου παρατήρησαν τον Κομήτη του Χάλεϋ και τον Μέγα Κομήτη του 1843, ενώ συμμετείχαν ενεργά στην επαλήθευση και την επέκταση του τόξου μεσημβρινού του Νικολά-Λουί ντε Λακάιγ.

To 1846 ο Πιάτσι Σμάυθ διορίσθηκε Βασιλικός Αστρονόμος για τη Σκωτία, με βάση το Αστεροσκοπείο της Πόλεως του Εδιμβούργου, γνωστό τότε ως Αστεροσκοπείο του Λόφου Κάλτον. Διορίσθηκε επίσης καθηγητής της αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. Λίγο μετά τον διορισμό του όμως το Αστεροσκοπείο τέθηκε υπό τη δικαιοδοσία του Υπουργείου Οικονομικών και άρχισε να υποχρηματοδοτείται επί πολλά χρόνια, με αποτέλεσμα οι περισσότερες αξιόλογες έρευνες του Σμάυθ να γίνουν αλλού. Ο Πιάτσι Σμάυθ ολοκλήρωσε την αναγωγή και συνέχισε τη σειρά των παρατηρήσεων του προκατόχου του, Τόμας Χέντερσον. Το 1853 ήταν υπεύθυνος για την εγκατάσταση της μπάλας-σήματος χρόνου πάνω στο Μνημείο του Νέλσονα στο Εδιμβούργο, που έδινε τον ακριβή χρόνο στα πλοία στο λιμάνι Λιθ της πόλης.

Το 1704 ο Ισαάκ Νεύτων είχε γράψει στην αρχή της Οπτικής του: «... δεν είναι δυνατόν να κατασκευασθούν τηλεσκόπια που να αφαιρούν τη σύγχυση των ακτίνων που προκαλείται από το τρέμουλο της ατμόσφαιρας. Η μόνη θεραπεία είναι ένας πιο ήρεμος αέρας, όπως αυτός που ίσως μπορεί να βρεθεί στις κορυφές των υψηλότερων βουνών.» Αυτή η συμβουλή δεν είχε εισακουσθεί ποτέ μέχρι το 1856, όταν ο Σμάυθ ζήτησε από το Ναυαρχείο ένα κονδύλι 500 λιρών προκειμένου να μεταφέρει ένα τηλεσκόπιο στις πλαγιές του ηφαιστείου Τέιδε στην Τενερίφη και να ελέγξει αν ο Νεύτων είχε δίκιο ή όχι. Στη Νότια Αφρική είχε περάσει πολλές νύχτες παρατηρώντας από βουνοκορφές, ενώ όταν είχε μετακομίσει στο Εδιμβούργο είχε φρικιάσει από τις άσχημες συνθήκες για αστρονομική παρατήρηση που επικρατούσαν εκεί.

Το Ναυαρχείο ενέκρινε το κονδύλι, ενώ τού προσφέρθηκαν δάνεια σε είδος, επιπλέον εξοπλισμό από πολλές πηγές. Ο Ρόμπερτ Στήβενσον δάνεισε τη θαλαμηγό του «Τιτανία« των 140 τόνων για το εγχείρημα. Ο Χιου Πάτινσον δάνεισε ένα διοπτρικό τηλεσκόπιο 18 εκατοστών με αστροστάτη και ο στρατός σκηνές.

Ο αστέρας α Ιχθύων όπως παρατηρήθηκε από το Εδιμβούργο (άνω) και από την Άλτα Βίστα σε υψόμετρο 3300 μέτρων (κάτω). The separation is 3.5″ and the diameter of the Airy disc 1.5″

Σε αυτό και σε όλα τα επόμενα ταξίδια του ο Σμάυθ συνοδευόταν από τη σύζυγό του, με την οποία είχαν παντρευτεί το προηγούμενο έτος. Το 1856, φθάνοντας στην Τενερίφη, κατασκήνωσαν στο Όρος Γκουαχάρα, μία κορυφή 2.718 μέτρων 6,5 χιλιόμετρα νότια του Τέιδε χωρίς ηφαιστειακή δραστηριότητα. Μετέφεραν εκεί τον εξοπλισμό τους πάνω σε μουλάρια, εκτός από το τηλεσκόπιο του Πάτινσον, που αποδείχθηκε υπερβολικά ογκώδες. Παρέμειναν στο βουνό έναν μήνα, διεξάγοντας όχι μόνο αστρονομικές, αλλά και μετεωρολογικές και γεωλογικές παρατηρήσεις. Οι παρατηρήσεις του της σταθερότητας και καθαρότητας των αστρικών ειδώλων με τηλεσκόπιο των 9 εκατοστών έδειξαν πολύ καλύτερη ποιότητα από ό,τι στο Εδιμβούργο. Επίσης, ανίχνευσε για πρώτη φορά θετικά θερμότητα που προερχόταν από τη Σελήνη. Δυστυχώς τους ενοχλούσαν συχνές μεταφορές σκόνης από την Αφρική (Σαχάρα), που ταλαιπωρούν ακόμα τους αστρονόμους στα Κανάρια. Ακόμα όμως και στο χειρότερο επεισόδιο μεταφοράς σκόνης, η διαύγεια στο ζενίθ ήταν καλύτερη από ό,τι στο Εδιμβούργο.

Μετακινούμενος σε υψηλότερο σημείο, στο Άλτα Βίστα (3300 μέτρα) στην ανατολική πλευρά του Τέιδε, και χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο του Πάτινσον, ο Σμάυθ μπόρεσε να φθάσει στη μέγιστη θεωρητική μεγέθυνση και να δει καθαρά τον δίσκο του Airy, ενώ έκανε και πολλές κρίσιμης σημασίας παρατηρήσεις και εξαιρετικά σχέδια.

Τα επιστημονικά αποτελέσματα της αποστολής περιγράφηκαν στις αναφορές τους προς το Ναυαρχείο, τη Βασιλική Εταιρεία, και στο δελτίο του Αστεροσκοπείου του Εδιμβούργου του 1863 (τόμ. 12). Ο Πιάτσι Σμάυθ έγινε έτσι ο προάγγελος της σύγχρονης πρακτικής να εγκαθίστανται τα ερευνητικά τηλεσκόπια σε μεγάλα υψόμετρα για να έχουν καλύτερες ατμοσφαιρικές συνθήκες.

Ο Σμάυθ συνέγραψε και ένα εκλαϊκευτικό βιβλίο για το θέμα με τίτλο Τενερίφη, το πείραμα ενός αστρονόμου. Αυτό ήταν το πρώτο βιβλίο στην ιστορία που εικονογραφήθηκε με στερεοσκοπικές φωτογραφίες (που τις ονόμασε «στερεογραφήματα», stereographs), 20 τον αριθμό.

Το 1871 και το 1872 ο Σμάυθ ερεύνησε τα φάσματα του σέλαος και του ζωδιακού φωτός, ενώ ανακάλυψε μαζί με τον Αλεξάντερ Χέρσελ, την αρμονική σχέση ανάμεσα στις γραμμές εκπομπής του μονοξειδίου του άνθρακα. Το 1877-1878 συνέταξε από τη Λισαβόνα χάρτη του ηλιακού φάσματος, για τον οποίο κέρδισε το Βραβείο Thomas Makdougall Brisbane το 1880.

Το 1888 ο Σμάυθ παραιτήθηκε από τη θέση του Βασιλικού Αστρονόμου διαμαρτυρόμενος για τη χρόνια υποχρηματοδότηση και τη γήρανση του εξοπλισμού. Μέτα την παραίτησή του, αποσύρθηκε στο Ρίπαν της Αγγλίας, όπου έζησε μέχρι τον θάνατό του.

Πυραμιδολογικές έρευνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Σμάυθ αλληλογραφούσε με τον θεωρητικό των πυραμίδων Τζων Τέιλορ (1781-1864) και επηρεασθηκε πολύ από αυτόν. Ο Τέιλορ στο βιβλίο του The Great Pyramid: Why Was It Built? & Who Built It? (1859) είχε υποστηρίξει ότι η Πυραμίδα του Χέοπα είχε σχεδιαστεί (και η ανέγερσή της είχε εποπτευθεί) από τον ίδιο τον βιβλικό Νώε. Παρότι η Βασιλική Εταιρεία αρνήθηκε να τον χρηματοδοτήσει, ο Σμάυθ οργάνωσε μία αποστολή στην Αίγυπτο για να μετρήσει με ακρίβεια κάθε επιφάνεια και διάσταση της πυραμίδας αυτής. Μετέφερε εξοπλισμό για να μετρήσει τις διαστάσεις των δομικών λίθων και τις ακριβείς γωνίες ανοιγμάτων όπως το εσωτερικό πέρασμα, καθώς και μία φωτογραφική μηχανή ειδικής κατασκευής για να φωτογραφήσει το εσωτερικό της πυραμίδας, αλλά και άλλα όργανα για την πραγματοποίηση αστρονομικών υπολογισμών και τον ακριβή προσδιορισμό των γεωγραφικών συντεταγμένων της πυραμίδας.

Διάγραμμα από το βιβλίο του Σμάυθ Our Inheritance in the Great Pyramid (1877) που δείχνει μερικές από τις μετρήσεις του και αντίστοιχες χρονολογήσεις

Επιστρέφοντας έβγαλε το βιβλίο του Our Inheritance in the Great Pyramid (= «Η κληρονομιά μας στη Μεγάλη Πυραμίδα») το 1864 και αργότερα το επεξέτεινε, με τον τίτλο σε κάποιες εκδόσεις να αλλάζει σε The Great Pyramid: Its Secrets and Mysteries Revealed (= «Η Μεγάλη Πυραμίδα: Αποκάλυψη των μυστικών και των μυστηρίων της»). Σε αυτό ο Σμάυθ ισχυρίζοταν ότι οι μετρήσεις του της πυραμίδας υπεδεικνυαν μία μονάδα μήκους, την «ίντσα της πυραμίδας», ίση με 1,001 βρετανική ίντσα ως τη μονάδα που χρησιμοποίησαν οι αρχιτέκτονές της. Από αυτή τη μονάδα, προχώρησε στην «εξαγωγή» και άλλων υποθετικών μονάδων, όπως της πίντας της πυραμίδας, του ιερού πήχεος (ίσου με 25 ίντσες της πυραμίδας ακριβώς), ακόμα και της «θερμοκρασιακής κλίμακας της πυραμίδας».

Ο Σμιθ υπεστήριξε ότι η ίντσα της πυραμίδας ήταν ένα δοσμένο από τον Θεό μέτρο, από την εποχή του Σημ (γιου του Νώε), και ότι οι αρχιτέκτονες της πυραμίδας δεν μπορούσε παρά να κατευθύνονταν από το χέρι του Θεού. Για να υποστηρίξει τις θέσεις του, ο Σμάυθ είπε ότι βρήκε τον αριθμό των ιντσών στην περίμετρο της βάσεως ίσο με χίλιες φορές τον αριθμό των ημερών σε ένα έτος, αλλά και μία αριθμητική σχέση ανάμεσα στο ύψος της πυραμίδας σε ίντσες και στην απόσταση Γης-Ηλίου σε μίλια. Στήριξε επίσης τη θεωρία ότι η Πυραμίδα του Χέοπα ήταν ένα αποθετήριο προφητειών, που θα ήταν δυνατό να αποκαλυφθούν με λεπτομερείς μετρήσεις της. Οι θεωρίες του Τέιλορ τον οδήγησαν στην εικασία ότι οι Υξώς ήταν ο λαός των Εβραίων και ότι αυτοί είχαν ανεγείρει τη Μεγάλη Πυραμίδα υπό την ηγεσία του Μελχισεδέκ. Θεωρώντας την «ίντσα της πυραμίδας» ως μία θεϊκή μονάδα, ο Σμάυθ, ως πιστός οπαδός της Αγγλοϊσραηλίτικης θεωρίας, χρησιμοποίησε τα συμπεράσματά του ως επιχείρημα εναντίον της εισαγωγής του μετρικού συστήματος στη Μεγάλη Βρετανία. Ο Σμάυθ ήταν αντίθετος στο μετρικό σύστημα μονάδων, το οποίο θεωρούσε ως προϊόν του μυαλού των αθέων Γάλλων ριζοσπαστών, μία άποψη που υποστηρίζεται σε πολλά από τα έργα του[4].

Παρά την περιφρόνησή του από τους σημερινούς επιστήμονες αιγυπτιολόγους, ο Σμάυθ πραγματοποίησε και χρήσιμη έρευνα στην Γκίζα: έκανε τις ακριβέστερες μέχρι τότε μετρήσεις της Πυραμίδας του Χέοπα και φωτογράφησε τα εσωτερικά της περάσματα χρησιμοποιώντας για πρώτη φορά φως από την καύση μαγνησίου. Η εργασία του απέφερε πολλά σχέδια και υπολογισμούς, που ενσωματώθηκαν στα βιβλία του. Για τις έρευνές του τιμήθηκε με χρυσό μετάλλιο από τη Βασιλική Εταιρεία του Εδιμβούργου, αλλά το 1874 η Βασιλική Εταιρεία απέρριψε την εργασία του επί του σχεδιασμού της Πυραμίδας του Χέοπα, όπως είχε απορρίψει και τις απόψεις του Τέιλορ. Η απόρριψη των θεωριών του, συνέτεινε στην παραίτηση του Σμάυθ από το αξίωμα του Βασιλικού Αστρονόμου για τη Σκωτία το 1888.

Επιδράσεις των θεωριών του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι θεωρίες του Σμάυθ για τις προφητείες των πυραμίδων ενσωματώθηκαν στα έργα και τις προφητείες του Τσαρλς Τ. Ράσελ (όπως στις Γραφικές Μελέτες του), ο οποίος ίδρυσε το Κίνημα Σπουδαστών της Γραφής. Τα έτη που πρότεινε ο Σμάυθ για τον ερχομό της Δευτέρας Παρουσίας ήταν πρώτα το 1882 και μετά ημερομηνίες στο διάστημα 1892 έως 1911.

Οι θεωρίες των Τέιλορ και Σμάυθ βρήκαν αρκετούς εξέχοντες υποστηρικτές στο πεδίο της αιγυπτιολογίας μέχρι το 1880, αλλά στο τέλος του αιώνα είχαν ήδη απαξιωθεί από το κύριο ρεύμα της επιστήμης. Το μεγαλύτερο κτύπημα των θεωριών αυτών δόθηκε από τον μεγάλο αιγυπτιολόγο Φλίντερς Πέτρι, που τις είχε αρχικώς υποστηρίξει. Συγκεκριμένα, όταν ο Πέτρι πήγε στην Αίγυπτο το 1880 για νέες μετρήσεις, βρήκε ότι η Πυραμίδα του Χέοπα ήταν ολόκληρα μέτρα μικρότερη από όσο έγραφε ο Σμάυθ. Τότε ο Πέτρι απέρριψε τη θεωρία του Σμάυθ, γράφοντας: «δεν υπάρχει αυθεντικό υπόδειγμα, που να αντέχει στην εξέταση, σχετικώς με τη χρήση ή την ύπαρξη οποιασδήποτε μονάδας μετρήσεως όπως της «ίντσας της πυραμίδας» ή κάποιου πήχεος 25,025 βρετανικών ιντσών.»[5]

Οικογένεια, γάμος και ταφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πυραμίδα και Σταυρός: Ο τάφος του Σμάυθ στο προαύλιο της εκκλησίας του Σάροου

Ο Τσαρλς Πιάτσι Σμάυθ είχε δύο αδελφούς και δύο αδελφές: τον γεωλόγο Γουόρινγκτον Γουίλκινσον Σμάυθ (Warington Wilkinson Smyth, 1817-1890), τον ανώτερο στρατιωτικό Χένρυ Σμάυθ (1825-1906), τη Χενριέτα Γκρέις (που παντρεύτηκε τον μαθηματικό αιδεσιμώτατο Μπέηντεν Πάουελ και έγινε μητέρα του ιδρυτή του προσκοπισμού Ρόμπερτ Μπέηντεν-Πάουελ) και την Τζωρτζιάνα Ροζέτα (που παντρεύτηκε τον ανατόμο και χειρουργό Γουίλιαμ Χένρυ Φλάουερ.

Το 1855 ο Τσαρλς Πιάτσι Σμάυθ νυμφεύθηκε τη Σκωτσέζα Τζέσικα Ντάνκαν (Jessica Duncan, 1812-1896), κόρη του Τόμας Ντάνκαν. Ο Σμάυθ απεβίωσε σε ηλικία 81 ετών και τάφηκε στο προαύλιο του ναού του Αγίου Ιωάννου, στο χωριό Σάροου κοντά στο Ρίπαν. Μία μικρή πέτρινη πυραμίδα με χριστιανικό Σταυρό στην κορυφή της βρίσκεται πάνω από το σημείο ταφής του[6].

Honours[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Ιούνιο του 1857 ο Σμάυθ εκλέχθηκε εταίρος της Βασιλικής Εταιρείας[7], ενώ το 1859 ανακηρύχθηκε επίτιμο μέλος του Ιδρύματος Μηχανικών και Ναυπηγών της Σκωτίας (Institution of Engineers and Shipbuilders in Scotland)[8]. Ο κρατήρας Πιάτσι Σμάυθ (Piazzi Smyth) στην ορατή από τη Γη πλευρά της Σελήνης ονομάσθηκε έτσι προς τιμή του.

Εργογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 (Αγγλικά) SNAC. w6hq5w0c. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 (Αγγλικά) Find A Grave. 27152297. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 «Luminous-Lint» (Αγγλικά) Charles_Piazzi__Smyth. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Reisenauer, Eric Michael (2003). «"The Battle of the Standards": Great Pyramid Metrology and British Identity, 1859–1890». The Historian 65 (4): 931–78. doi:10.1111/1540-6563.00043. https://archive.org/details/sim_historian_summer-2003_65_4/page/931. 
  5. W.M. Flinders Petrie: The Pyramids and Temples of Gizeh, Λονδίνο 1883, σελ. 189 [1].
  6. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουλίου 2006. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2016. 
  7. «Library and Archive Catalogue». Royal Society. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2010. [νεκρός σύνδεσμος]
  8. Honorary Members and Fellows

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]