Στέρλινγκ Χέιντεν
| Στέρλινγκ Χέιντεν | |
|---|---|
 | |
| Γέννηση | 26 Μαρτίου 1916[1][2][3] Μοντκλέρ |
| Θάνατος | 23 Μαΐου 1986 (70 ετών) Sausalito |
| Αιτία θανάτου | καρκίνος του προστάτη |
| Συνθήκες θανάτου | φυσικά αίτια |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής |
| Ιδιότητα | αξιωματικός, μυθιστοριογράφος, αυτοβιογράφος, καρατερίστας, ηθοποιός τηλεόρασης, ηθοποιός ταινιών, ηθοποιός, στρατιωτικός, μοντέλο και δημιουργός γραπτών έργων |
| Σύζυγος | Μάντλεν Κάρολ (1942–1946) |
| Είδος τέχνης | Γουέστερν, δραματική κινηματογραφική ταινία, Φιλμ νουάρ, ταινία περιπέτειας, ταινία δράσης, πολεμική κινηματογραφική ταινία και κωμική κινηματογραφική ταινία |
| Βραβεύσεις | Αργυρός Αστέρας |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Στέρλινγκ Γουόλτερ Χέιντεν (αγγλ.: Sterling Relyea Walter), (26 Μαρτίου 1916 - 23 Μαΐου 1986) ήταν Αμερικανός ηθοποιός, συγγραφέας, ναυτικός, διακκεκριμένος αξιωματικός των Πεζοναυτών και πράκτορας της OSS (Στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφορίων κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου). Υπήρξε κορυφαίος ηθοποιός για το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του, κυρίως σε ταινίες γουέστερν και φιλμ νουάρ σε όλη τη δεκαετία του 1950, όπως Η ζούγκλα της Ασφάλτου του Τζον Χιούστον (1950), Τζόνι Γκιτάρ του Νίκολας Ρέι (1954), και Το χρήμα της οργής του Στάνλεϊ Κούμπρικ (1956). Αργότερα πρωταγωνίστησε σε διάσημες ταινίες όπως το S.O.S Πεντάγωνο καλεί Μόσχα ή Πώς έμαθα να πάψω να ανησυχώ και να αγαπώ τη βόμβα (1964) και Ο νονός του Φράνσις Φορντ Κόπολα (1972).
Πρώτα χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Στέρλινγκ Ρέλυα Γουόλτερ γεννήθηκε στο Upper Montclair του Νιου Τζέρσεϊ στις 26 Μαρτίου 1916 και ήταν γιος του Τζορτζ και της Φράνσις Γουόλτερ. Μετά τον θάνατο του πατέρα του, υιοθετήθηκε σε ηλικία εννέα ετών από τον Τζέιμς Χέιντεν και άλλαξε το όνομα του σε Στέρλινγκ Γουόλτερ Χέιντεν. Τα παιδικά του χρόνια τα έζησε στο Νιού Χάμσαϊρ, την Μασαχουσέτη, την Πενσυλβάνια, την Ουάσινγκτον και το Μέιν, όπου και σπούδασε στη Σχολή Wassookeag του Ντέξτερ.
Ο Χέιντεν ήταν τυχοδιώκτης και άνθρωπος της δράσης, χωρίς να ζηλέψει τίποτα από τους χαρακτήρες που υποδύθηκε αργότερα στις κινηματογραφικές ταινίες. Σε ηλικία 17 ετών, αγόρασε μια βάρκα για να δει τον κόσμο και έγινε ψαράς στα μεγάλα λιμάνια της Νέας Γης. Αργότερα, υπηρέτησε ως ναύτης σε σκούνα, γυρίζοντας τον κόσμο πολλές φορές.
Πρώιμη καριέρα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τη δεκαετία του 1940, ο Χέιντεν θα αρχίσει να εργάζεται ως μοντέλο και σύντομα θα υπογράψει συμβόλαιο με την Paramount Pictures. Στην πρώτη του ταινία, θα συναντούσε την πρώτη σύζυγο του Μαντλίν Κάρολ, την οποία ερωτεύτηκε και αργότερα θα παντρευόταν. Αλλά μετά από μερικές ταινίες, έφυγε από το Χόλυγουντ για να υπηρετήσει ως μυστικός πράκτορας υπό τον Γουίλιαμ Ντόνοβαν στο OSS.[4][5][6] Ο Χέιντεν στρατολογήθηκε στο Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ με το όνομα Τζον Χάμιλτον (δεν χρησιμοποιήσε ποτέ το πραγματικό του όνομα). Η στρατιωτική θητεία του στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο περιλαμβάναν μεταξύ άλλων τεχνικές συμβουλές σε Γιουγκοσλάβους αντάρτες και ως αλεξιπτωτιστής στην Κροατία. Έλαβε το Αργυρό Αστέρι για την σημαντική συνεισφορά του στη Γιουγκοσλαβία του στρατάρχη Τίτο.
Επιστροφή στο Χόλυγουντ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο θαυμασμός του για τους κομμουνιστές αντάρτες τον οδήγησε να γίνει μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος των Ηνωμένων Πολιτειών για σύντομο χρονικό διάστημα. Σύμφωνα με τη βιογραφία του, όταν ξεκίνησε το «κυνήγι μαγισσών» συνεργάστηκε με την Επιτροπή Αντιαμερικανών Δραστηριοτήτων, ομολογώντας ονόματα μελών που ανήκαν στο κόμμα. Η σύζυγός του εκείνη την εποχή, η Μπέτι Ντε Νουν, υπερασπίστηκε τον σύζυγό της,[7] υποστηρίζοντας ότι τα ονόματα που ανέφερε ο Χέιντεν ήταν ήδη στα χέρια της Επιτροπής, η οποία είχε αντίγραφο του καταλόγου των μελών του Κομμουνιστικού Κόμματος. Στην συνέχεια ο Χέιντεν αρνήθηκε τη συνεργασία του με τον Μακαρθισμό και, σύμφωνα με ορισμένους, ένιωσε τόσο ένοχος που έπεσε στον αλκοολισμό.
Απογείωση καριέρας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εκείνη την περιόδο, ο Χέιντεν ξεκινούσε την χρυσή εποχή της καριέρας του, με τη μορφή όπως έχει σήμερα αναγνωριστεί. Έτσι, έγινε πρωταγωνιστής σε εξαιρετικές ταινίες όπως Η ζούγκλα της ασφάλτου, σε σκηνοθεσία Τζον Χιούστον, Τζόνι Γκιτάρ σε σκηνοθεσία Νίκολας Ρέι και Το χρήμα της οργής σε σκηνοθεσία Στάνλεϊ Κιούμπρικ. Αυτή η χρυσή δεκαετία του 1950 τελείωσε με το διαζύγιο από την δεύτερη σύζυγο του Μπέτι Ντε Νουν.Το δικαστήριο που έγινε έδωσε στον ηθοποιό την επιμέλεια των τεσσάρων παιδιών τους.
Στη δεκαετία του 1960 θα παντρευόταν την Κάθριν Ντεβίν ΜακΝτόνελ, με την οποία θα μοιραζόταν τη ζωή του μέχρι το θάνατό του και με την οποία απέκτησε δύο παιδιά. Εκείνη την εποχή, ο Χέιντεν αποσύρθηκε από τον κινηματογράφο και ζούσε στο πλοίο του όπου και άρχισε να γράφει την αυτοβιογραφία του με τίτλο Wanderer, η οποία δημοσιεύθηκε το 1963.
Μετέπειτα χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στη δεκαετία του 1970, εμφανίστηκε στο ρόλο του αστυνόμου Μαρκ Μακλάσκι στον Νονό του Φράνσις Φορντ Κόπολα και αργότερα συνέχισε την καριέρα του με την τηλεοπτική σειρά του NBC, The Tomorrow Show. Το 1976 συμμετείχε στη φιλόδοξη παραγωγή 1900 του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, σε ένα μεγάλο καστ ηθοποιών, και το 1980 έπαιξε με την Τζέιν Φόντα στην κωμωδία 9 με 5.
Συγγραφικό έργο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Χέιντεν υπήρξε συγγραφέας δύο βιβλίων. Το πρώτο του με τίτλο Wanderer, όπου επιστρέφει στην περίοδο του «κυνήγι μάγισσων» της Επιτροπής Αντιαμερικανικών Ενεργειών, και εκφράζει τη φοβερή λύπη που τον μαστίζει από τότε. Το άλλο του βιβλίο με τίτλο Voyage, είναι θαλάσσιο μυθιστόρημα με πολιτικό υπόβαθρο σχεδόν 800 σελίδων, όπου εκφράζει, μεταξύ άλλων, την απόψη του για την παρακμή του αμερικανικού ονείρου, μετά την ήττα της λαϊκοδημοκρατικής συμμαχίας στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 1896.
- Wanderer. New York: Knopf. 1963. ISBN 1-57409-048-8.
- Voyage: A Novel of 1896
. New York: Putnam. 1976. ISBN 0-399-11665-6.
Προσωπική ζωή και θάνατος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Χέιντεν παντρεύτηκε τρεις φορές: την Μαντλίν Κάρολ (1942-1946), την Μπέτι Αν ντε Νουν (1947–1958) με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά (Κρίστιαν, Ντέινα, Γκρέτσεν και Μάθιου) και την Κάθριν Ντεβίν ΜακΝτόνελ (1960-1986) με την οποία έκανε άλλα δύο παιδιά (τον Άντριου και τον Ντέιβιντ).
Ο Στέρλινγκ Χέιντεν πέθανε από καρκίνο του προστάτη στο Σοσαλίτο της Καλιφόρνιας το 1986, σε ηλικία 70 ετών.[8]
Φιλμογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Ταινία | Ρόλος | Σημειώσεις |
|---|---|---|---|
| 1941 | Βιρτζίνια | Νόρμαν Γουίλιαμς | Κινηματογραφικό ντεμπούτο |
| Bahama Passage | Adrian Ainsworth | ||
| 1947 | Blaze of Noon | Tad McDonald | |
| 1949 | Ελ Πάσο | Bert Donner | |
| Manhandled | Joe Cooper | ||
| 1950 | Η Ζούγκλα της Ασφάλτου | Dix Handley | |
| 1951 | Journey into Light | Reverend John Burrows | |
| 1952 | The Star | Jim Johannson Barry Lester | |
| Flaming Feather | Tex McCloud | ||
| Ντένβερ και Ρίο Γκράντε | Μακέιμπ | ||
| Hellgate | Gilman Hanley | ||
| The Golden Hawk | Kit Gerardo/The Hawk | ||
| Flat Top | Commander Dan Collier | United Kingdom title: Eagles of the Fleet | |
| 1953 | Fighter Attack | Steve | |
| So Big | Pervis DeJong | ||
| Take Me to Town | Will Hall | ||
| Kansas Pacific | Captain John Nelson | ||
| 1954 | Η πόλη είναι σκοτεινή | Det. Lt. Sims | |
| Prince Valiant | Sir Gawain | ||
| Arrow in the Dust | Bart Laish | ||
| Τζόνι Γκιτάρ | Τζόνι "Γκιτάρ" Λόγκαν | ||
| Δολοφόνος με άλλοθι | Διοικητής Τζο Κόνροϊ | ||
| Οι Τρομοκράτες | Σερίφης Τοντ Σόου | ||
| 1955 | Operation Air Rescue | Capt. Russ Edwards | |
| Timberjack | Tim Chipman | ||
| Shotgun | Clay Hardin | ||
| The Eternal Sea | Rear-Adm. John Madison Hoskins | ||
| Top Gun | Rick Martin | ||
| The Last Command | Jim Bowie | ||
| 1956 | The Come On | Dave Arnold | |
| Το χρήμα της οργής | Johnny Clay | ||
| 1957 | Crime of Passion | Police Lt. Bill Doyle | |
| 5 Steps to Danger | John Emmett | ||
| Gun Battle at Monterey | Jay Turner/John York | ||
| Valerie | John Garth | ||
| Ώρα Μηδέν! | Captain Martin Treleaven | ||
| The Iron Sheriff | Sheriff Samuel 'Sam' Galt | ||
| 1958 | Ten Days to Tulara | Scotty | |
| Terror in a Texas Town | George Hansen | ||
| 1964 | Dr. Strangelove | Brigadier General Jack D. Ripper | |
| Carol for Another Christmas | Daniel Grudge | TV Movie | |
| 1969 | Hard Contract | Michael Carlson | |
| 1970 | Ternos Caçadores | Allan | |
| Loving | Lepridon | ||
| 1971 | Le Saut de l'ange | Mason/Custer | |
| 1972 | Ο Νονός | Μαρκ Μακλάσκι | |
| Le Grand départ | M. Nature/The Leader | ||
| 1973 | The Long Goodbye | Roger Wade/Billy Joe Smith | |
| The Final Programme | Maj. Wrongway Lindbergh | ||
| 1974 | Deadly Strangers | Malcolm Robarts | |
| 1975 | Is It Any Wonder? | ||
| Cipolla Colt | "Henry 'Jack' Pullitzer" | ||
| 1976 | 1900 | Leo Dalcò | |
| 1978 | King of the Gypsies | King Zharko Stepanowicz | |
| 1979 | Winter Kills | Z.K. Dawson | |
| 1980 | The Outsider | Seamus Flaherty | |
| 9 με 5 | Russell Tinsworthy | ||
| 1981 | Gas | Duke Stuyvesant | |
| Venom | Howard Anderson | Τελευταία ταινία |
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb140312213. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ (Αγγλικά) SNAC. w689388f. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ «Chef Julia Child, others, part of World War II spy network». CNN.com. Associated Press. August 14, 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις August 22, 2008. https://web.archive.org/web/20080822201236/http://www.cnn.com/2008/US/08/14/spies.revealed.ap/index.html.
- ↑ Schlesinger, Robert (August 20, 2008). «Arthur Schlesinger Jr.'s Not-So-Secret Career as a Spy». US News and World Report. https://www.usnews.com/articles/opinion/2008/08/20/arthur-schlesinger-jrs-not-so-secret-career-as-a-spy.html. Ανακτήθηκε στις October 8, 2009.
- ↑ Schuon, Karl (1963). U. S. Marine Corps Biographical Dictionary. Watts. σελίδες 99–100. OCLC 1360534.
- ↑ «Sterling Hayden Weds on Coast». New York Times: σελ. 10. Apr 26, 1947.
- ↑ Krebs, Albin (May 24, 1986). «Sterling Hayden Dead at 70; an Actor, Writer and Sailor». The New York Times. https://www.nytimes.com/1986/05/24/obituaries/sterling-hayden-dead-at-70-an-actor-writer-and-sailor.html. Ανακτήθηκε στις August 13, 2017.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ο Στέρλινγκ Χέιντεν στην IMDb (Αγγλικά)
- Βιογραφία με πολλές φωτογραφίες
- Hayden related documents on his OSS service. Αρχειοθετήθηκε 2011-09-27 στο Wayback Machine. National Archives and Records Administration (150 MB)
- Literature on Sterling Hayden
