Η Λούκκα (ιταλικά: Lucca, λατινικά: Luca) είναι πόλη και Δήμος στην Τοσκάνη στο βορειοδυτικό τμήμα της Ιταλίας, κτισμένη στις όχθες του ποταμού Σέρκιο (Serchio) σε εύφορο πεδινό τόπο κοντά στην Τυρρηνική θάλασσα. Είναι πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας και, εκτός από τα άλλα της αξιοθέατα και τη μακραίωνη ιστορία της, είναι πολύ γνωστή για τα ιδιαίτερα καλοδιατηρημένα Αναγεννησιακά της τείχη. Η πόλη έχει 89.346 κατοίκους, οι οποίοι αποκαλούνται Λουκέζι (Lucchesi).
Η πόλη βρίσκεται στη βορειοδυτική Τοσκάνη, στην πεδιάδα που σχηματίζεται μεταξύ των ορέων Πιτσόρνε (Pizzorne) από τη βόρεια πλευρά και Σέρρα (Serra) από τη νότια. Είναι κτισμένη στην αριστερή όχθη του ποταμού Σέρκιο και έχει μέσο υψόμετρο 19 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας. Απέχει 18 km βορειοανατολικά της Πίζας, από την οποία τη χωρίζει το όρος Σέρρα. Έχει ταξινομηθεί στην κατηγορία σεισμικότητας 3 (χαμηλή σεισμικότητα).
Η πόλη ιδρύθηκε από τους Ετρούσκους, αν και υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις ότι εκεί προϋπήρχε οικισμός των Λιγουρίων. Η ακριβής προέλευση της πόλης αποτελεί ακόμη αντικείμενο εξέτασης από τους ιστορικούς. Σύμφωνα με τον γλωσσολόγο Αουγκούστο Μαντσίνι (Augusto Mancini) η δημιουργία της πόλης οφείλεται στους Λιγουρίους, καθώς η ρίζα του τοπωνυμίου προέρχεται από την κελτο-λιγουριανή λέξη "luk" που σημαίνει "βάλτος", "βαλτώδης περιοχή".[2] Αντίθετα, ο αρχαιολόγος Μικελάντζελο Τσεκίνι (Michelangelo Zecchini), βασιζόμενος στις πιο πρόσφατες αρχαιολογικές ανακαλύψεις, αποδίδει τη δημιουργία της πόλης στους Ετρούσκους. Σύμφωνα, επίσης, με τον Αλεσσάντρο Στρέγκι, ο οποίος συνέγραψε την ιστορία της πόλης σε ottava rima, η ίδρυση της πόλης ανάγεται σε φυγάδες της Τροίας.
Σύμφωνα με τον Μπράτσελ[3] το αρχικό όνομα της πόλης ήταν "Urilia" και ιδρυτής της ήταν ο Τρως Αρταμένης, στον οποίο ο Αινείας χάρισε το τμήμα της γης στο οποίο οικοδομήθηκε η αρχική πόλη, στην οποία εγκαταστάθηκαν πολλοί ευγενείς που είχαν ακολουθήσει τον Αινεία και τον Αρταμένη κατά τη φυγή τους από την Τροία. Η αρχική πόλη καταστράφηκε από τους απογόνους του Πηλέα, που είχαν εγκατασταθεί στην περιοχή της σημερινής Πίζα. Δύο ευγενείς νέοι, από την οικογένεια του Αρταμένη, διασώθηκαν και κατέφυγαν στη Ρώμη, όπου διακρίθηκαν για τις στρατιωτικές αρετές τους και την αφοσίωσή τους. Κατάφεραν έτσι να επιτύχουν την ανοικοδόμηση της πατρικής τους πόλης με έξοδα της Ρώμης. Η νέα πόλη ονομάστηκε Città de Tre Castelli (πόλη των τριών φρουρίων). [4] Ωστόσο, ο Ιταλός ερευνητής Τζουζέππε Τσιβιτάλε (Giuseppe Civitale), στο έργο του Historie di Lucca (Α΄ έκδοση 1900, επανεκδ. Ist. Storico Italiano per l'Etá Moderna e Contemporanea, 1983 σελ. 130-135) αναφέρει ότι πρόκειται περί μύθων, τους οποίους εξέθρεψε η φαντασία του δομινικανού μοναχού, λογίου και ιστοριογράφου Άννιο ντα Βιτέρμπο (Annio da Viterbo, 1432 - 1502), ο οποίος άσκησε σημαντική επίδραση στην εποχή του, σήμερα όμως είναι γνωστός για τις επινοήσεις γεγονότων.
Γύρω στα 180 π.Χ. η Λούκκα έγινε ρωμαϊκή αποικία. Κάνοντας χρήση του Νόμου "Lex Iulia de Civitate Latinis Danda" του 90 π.Χ. η Λούκκα αναγορεύτηκε σε Δήμο (municipium) το 89 π.Χ. Πολύ λίγα είναι γνωστά για την περίοδο αυτή της πόλης, καθώς ελάχιστα τεκμήρια έχουν διασωθεί ως σήμερα. Γνωστό είναι το γεγονός της συνάντησης στη Λούκκα του Ιουλίου Καίσαρα, του Πομπήιου και του Κράσσου το 56 π.Χ. προκειμένου να σχηματίσουν την Πρώτη τριανδρία, η οποία διήρκεσε έως το 60 π.Χ. Από εκείνη την εποχή χρονολογούνται: Το Αμφιθέατρο (1ος ή 2ος π.Χ. αιώνας), το οποίο καταστράφηκε από τις βαρβαρικές επιδρομές και τα υλικά οικοδόμησής του χρησιμοποιήθηκαν για άλλες κατασκευές. Σήμερα στη θέση του υπάρχει η ομώνυμη πλατεία (Piazza Anfiteatro), η οποία και διατηρεί το σχήμα του ρωμαϊκού αμφιθεάτρου. Στην Piazza San Michele είχε κατασκευαστεί η τότε ρωμαϊκή Αγορά. Άρχισε, επίσης, να κατασκευάζεται και τείχος.[5]
Κατά τον 1ο μ.Χ. αιώνα ο Χριστιανισμός εμφανίζεται στη Λούκκα και στους χρόνους που ακολουθούν εδραιώνεται, όπως αποδεικνύει επιστολή του επισκόπου Μαξίμου προς τη Σύνοδο της Σαρδικής (Σόφια) σχετικά με τη συγκατάθεσή του για ζήτημα σχετικό με τον ναό των Αγίων Giovanni e Reparata (343 μ.Χ.).[5]
Η πόλη αρχικά λεηλατήθηκε από τον Οδόακρο κατά την εκστρατεία του προκειμένου να γίνει βασιλέας της Ιταλίας. Το 493 κατακτάται από τους Οστρογότθους, ενώ το 593 και επί τρεις μήνες πολιορκείται από τον Βυζαντινό στρατηγό Ναρσή, ο οποίος και την καταλαμβάνει.[6] Μεταξύ του 568 και του 594 την πόλη κατέχουν οι Λογγοβάρδοι. Την περίοδο αυτή (566 - 588) επίσκοπος της Λούκκα είναι ο Άγιος Φρεντιάνο (San Frediano), ο οποίος το 575 προχωρά στην αλλαγή της ροής του ποταμού Σέρκιο μέσω του καναλιού της Ριπαφράττα (Ripafratta), εξαλείφοντας κατά μεγάλο μέρος τα σοβαρά προβλήματα που δημιουργούσε ο ποταμός από ιδρύσεως της πόλης με τις πλημμύρες του. Ο Φεντριάνο (Frigidanus, Frigidian, Frigianu), ήταν Ιρλανδός πρίγκηπας και καλόγερος, ο οποίος, σύμφωνα με την παράδοση, ήταν γιος του βασιλέα Ούλταχ του Όλστερ (Ultach of Ulster). [7] Ο εγχώριος πληθυσμός αντιδρά στην κατάκτηση της πόλης τους και διαπράττονται σφαγές και βιαιοπραγίες, αλλά προοδευτικά επιτυγχάνεται προσέγγιση μεταξύ των νέων κατακτητών της πόλης και του πληθυσμού της. Σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε εδώ και η μεσολαβητική προσπάθεια του Αγίου Φεντριάνο. Τελικά, οι βασιλείς των Λογγοβάρδων Αουτάρι και Αγκιλούλφο έδωσαν νομικό καθεστώς και νέα πολιτική οργάνωση στην πόλη, η οποία προσαρτήθηκε στο νέο δουκάτο των Λομβαρδών, το Δουκάτο της Τούσια (Ducato di Tuscia).[8] Την ίδια περίπου εποχή ιδρύεται το νομισματοκοπείο της Λούκκα, το οποίο συνέχισε αδιάλειπτα τη λειτουργία του ως το 1847. Το Δουκάτο της Τούσια αποτελεί αρχέτυπο της σύγχρονης Τοσκάνης, ενώ σε αυτό περιλαμβάνεται και η Φλωρεντία, η οποία κατά την εποχή εκείνη ήταν μια πολύ μικρή πόλη, χωρίς οδούς επικοινωνίας. Βαθμιαία ο Αουτάρι αναδιοργανώνει ολόκληρη την περιοχή της Τοσκάνης διαμοιράζοντάς τη σε τρία Δουκάτα, το Δουκάτο της Λούκκα, το Δουκάτο της Φλωρεντίας και το Δουκάτο της Πίζα. Η Λούκκα γίνεται έδρα των Λογγοβάρδων βασιλέων και παίζει σημαντικό ρόλο ως κόμβος στη Via Francigena,[5] της οποίας ξεκινά η διάνοιξη. Ο όρος σημαίνει "Οδός που (ξεκινά από τη Ρώμη) και καταλήγει στη Γαλλία".[9]
Το 990 τερματίζεται η επικυριαρχία των Λογγοβάρδων και η πόλη περνά στην κυριαρχία των Φράγκων. Με την έλευση της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας η περιοχή, που στο μεταξύ έχει μετατραπεί σε μαρκεζάτο, αποκτά ως νέα πρωτεύουσα τη Φλωρεντία. Ωστόσο η πόλη αποκτά νέα σημασία κατά τη βασιλεία του Καρλομάγνου, καθώς ο αφέντης του μαρκεζάτου της Τοσκάνης Αδαλβέρτος ο Α΄ μετακινεί την έδρα του στην πόλη και επεκτείνει την κυριαρχία του πέρα από τη Φλωρεντία και το Φιέζολε και ελέγχει τον λιμένα της Πίζα, από την οποία εκκινούν πολλές εκστρατείες εναντίον των Μουσουλμάνων. Κατά την Καρολίγγεια περίοδο η Λούκκα αναπτύσσεται και αποκτά βιοτεχνίες υφαντουργικών προϊόντων και σχετικές εμπορικές επιχειρήσεις, αποκτώντας πολύ καλό όνομα σε ολόκληρη την Ευρώπη λόγω της καλαισθησίας και της ποιότητάς τους.[5] Παράλληλα, και με κύριο ανταγωνιστή το Βυζάντιο, ανθίζει το εμπόριο μετάξης - ειδικά κατά τον 11ο αιώνα. Ήδη, από τον 10ο αιώνα η πόλη είναι πρωτεύουσα του μαργκραβάτου της Τοσκάνης, έχοντας αποκτήσει σε μεγάλο βαθμό την αυτονομία της από την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, στην οποία, ωστόσο, εξακολουθεί να ανήκει.[6]
Δρόμος στη ΛούκκαΝαός του San Giusto (12ος αιώνας)
Ο Αδαλβέρτος ο Β΄ και οι διάδοχοί του ήταν διαμεσολαβητές σε όλες τις διαμάχες της περιόδου, καθώς είχαν τον έλεγχο της κυριότερης οδού πρόσβασης προς τη Ρώμη και η περιοχή τους απολάμβανε σχεδόν πλήρους αυτονομίας. Κατά τα μέσα του 10ου αιώνα το κέντρο βάρους μετατοπίζεται και πάλι προς τη Φλωρεντία, την οποία "προωθεί" ο Ούγος ο Μέγας (Ugo "il Grande"). Η πόλη χάνει σταδιακά τη διοικητική της ισχύ, αλλά παράλληλα απολαμβάνει όλο και μεγαλύτερη διοικητική αυτονομία από πλευράς αυτοκρατορίας και, χάρη στο διάταγμα του Ερρίκου του Ε΄ το 1089, γίνεται σχεδόν αυτόνομη, με προξένους της να αναφέρονται για πρώτη φορά το 1119. Το καθεστώς αυτής της αυτονομίας διαρκεί ολόκληρο τον 12ο και 13ο αιώνα.[10]
Ταξινόμηση του κλίματος: Ζώνη Α, 1715 GR / G. Διαχυσιμότητα χαμηλή ατμοσφαιρική Ibimet CNR 2002.
Με βάση τον μέσο όρο 30 ετών αναφοράς (1961-1990), η μέση θερμοκρασία του ψυχρότερου μήνα (Ιανουάριος) είναι 6,5°C, ενώ η αντίστοιχη του θερμότερου (Ιούλιος) είναι 23,8°C και η ελάχιστη που έχει καταγραφεί είναι -13,4°C ενώ η μέγιστη 40,2°C.
Οι μέσες ετήσιες βροχοπτώσεις καταγράφουν 1.195 χιλιοστά και κατανέμονται κατά μέσο όρο σε 100 ημέρες βροχής, παρουσιάζοντας το σχετικό ελάχιστο το καλοκαίρι, κορυφώνονται το φθινόπωρο και διατηρούνται σχετικά πολλές τον χειμώνα και την άνοιξη.
Ιταλία
.svg)
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Lucca στο Wikimedia Commons
