Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κεραμίτσα Θεσπρωτίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 39°40′11″N 20°25′57″E / 39.66972°N 20.43250°E / 39.66972; 20.43250

Κεραμίτσα
Κεραμίτσα is located in Greece
Κεραμίτσα
Κεραμίτσα
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΔήμοςΦιλιατών
Γεωγραφία
ΝομόςΘεσπρωτίας
Υψόμετρο580
Πληθυσμός
Μόνιμος107
Έτος απογραφής2021
δεδομένα

Η Κεραμίτσα είναι ορεινό χωριό του δήμου Φιλιατών του νομού Θεσπρωτίας της περιφέρειας Ηπείρου. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της απογραφής πληθυσμού του 2011, στον οικισμό κατοικούν 149 άτομα[1].

Τοποθεσία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Κεραμίτσα είναι κτισμένη σε υψόμετρο 580 μέτρων στις πλαγιές της ομώνυμης κορυφής[2] σε απόσταση 20 περίπου χιλιομέτρων βορειοανατολικά από τις Φιλιάτες που αποτελούν την πρωτεύουσα του δήμου[3].

Ιστορικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νότια από το σημερινό χωριό, πάνω στον κοινοτικό δρόμο προς Μαλούνι, έχουν επισημανθεί τα ερείπια κώμης των ελληνιστικών και πιθανώς των ρωμαϊκών χρόνων. Η κώμη ήταν χτισμένη σε μια ασβεστολιθική χαμηλή ράχη (όπου οι τοποθεσίες «Βίγλα» και «Παλιόκαστρο»), που υψώνεται πλάι στις πηγές του ρέματος της Δάφνης (ή Τρύφωνα)[4].

Κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας, η Κεραμίτσα αποτελούσε τσιφλίκι των μουσουλμάνων αγάδων των Φιλιατών και μόνο κατά τα τελευταία χρόνια της κυριαρχίας αυτής, έγινε δυνατή η εξαγορά του μισού χωριού από τους κατοίκους του[5]. Σύμφωνα με την οθωμανική απογραφή του 1895, στον οικισμό ζούσαν 480 άτομα (240 άνδρες και 240 γυναίκες) κατανεμημένα σε 32 χανέδες[6]. Την ίδια εποχή, στον οικισμό λειτουργούσε ελληνικό δημοτικό σχολείο με δυναμικό ενός δασκάλου και 25 μαθητών[7]. Η λειτουργία του συγκεκριμένου σχολείου οφειλόταν κυρίως στην οικονομική εισφορά της τοπικής μητρόπολης[8]. Μάλιστα, κατά το 1899 φοιτούσαν σε αυτό 40 μαθητές[9]. Κατά τις παραμονές των Βαλκανικών Πολέμων, το χωριό είχε πληθυσμό 1000 κατοίκων και διέθετε ελληνικό γραμματοδιδασκαλείο, στο οποίο φοιτούσαν 60 μαθητές[5].

Στις αρχές Νοεμβρίου του 1912, κατά τη διάρκεια του Α' Βαλκανικού Πολέμου, διεξήχθη κοντά στο χωριό συγκρουση άναμεσα σε ελληνικό σώμα ανταρτών των οπλαρχηγών Κρομμύδα και Παπακώστα και σε μεικτή δύναμη οθωμανικού τακτικού στρατού και άτακτων Αλβανών ενόπλων που δρούσαν στο πλευρό των Οθωμανών. Μετά την σύμπτυξη των ανταρτών ακολούθησε η πυρπόληση της Κεραμίτσας[10][11].

Η ευρύτερη περιοχή της Κεραμίτσας έγινε πεδίο μαχών και στα πλαίσια της πρώτης φάσης του ελληνοϊταλικού πολέμου[12]. Συγκρούσεις πραγματοποιήθηκαν στο χωριό και κατά τη διάρκεια της Κατοχής: την 1η Ιουλίου 1943 πραγματοποιήθηκε μάχη μεταξύ δυνάμεων του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ[13], ενώ οι εχθροπραξίες μεταξύ των δύο αντιστασιακών οργανώσεων επαναλήφθηκαν τον Οκτώβριο του ίδιου έτους[14]. Παράλληλα στις 9 Αυγούστου του 1944 αντάρτες του ΕΔΕΣ συγκρούστηκαν κοντά στο χωριό με γερμανικά στρατεύματα[15].

Η Κεραμίτσα αποτέλεσε θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων και κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου. Συγκεκριμένα, στα τέλη Φεβρουαρίου του 1948, διεξήχθη κοντά στο χωριό μάχη μεταξύ του κυβερνητικού στρατού και του ΔΣΕ, στα πλαίσια εκκαθαριστικών επιχειρήσεων υπό την ονομασία «Πέργαμος»[16].

Διοικητικά, κατά τα τελευταία χρόνια της οθωμανικής επικυριαρχίας, η Κεραμίτσα υπαγόταν στον καζά Φιλιατών[9] του σαντζακίου Ιωαννίνων[6]. Αργότερα, στα πλαίσια του ελληνικού κράτους αποτέλεσε αρχικά, όπως και η υπόλοιπη Θεσπρωτία, τμήμα του νομού Ιωαννίνων. Το 1937 υπήχθη στο νομό Θεσπρωτίας ως τμήμα της επαρχίας Θυάμιδος ενώ το 1949 ως το 1997 υπήχθη στην επαρχία Φιλιατών. Από το 1999 έως το 2010 σύμφωνα με την τότε διοικητική διαίρεση της Ελλάδας αποτελούσε έδρα κοινότητας του δήμο Φιλιατών[17]. Από 1 Ιανουαρίου 2011 αποτελεί έδρα της ομώνυμης τοπικής κοινότητας, έξι οικισμών, της δημοτικής ενότητας Φιλιατών, του ομώνυμου δήμου.

Γενικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πληθυσμός της Κεραμίτσας είναι αγροτικός και ασχολείται κατά κύριο λόγο με την κτηνοτροφία. Εκκλησιαστικά το χωριό υπάγεται στη Μητρόπολη Παραμυθίας, Φιλιατών, Γηρομερίου και Πάργας. Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον Άγιο Δημήτριο.

Απογραφές πληθυσμού

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Απογραφή 1895 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 480[6] 516[2] 577[2] 541[2] 384[2] 225[2] 302[2] 328[2] 309[18] 149[1]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 «Πόσοι κατοικούμε στην Ήπειρο - Όλη η απογραφή του 2011». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2014. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Μιχαήλ Σταματελάτος - Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, Επίτομο Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδος, Ερμής, Αθήνα 2001, σελ. 339.
  3. ↑ «Δήμος Φιλιατών: Κεραμίτσα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2014. 
  4. ↑ [1] Δ. Κ. Σαμσάρης, Η ρωμαϊκή αποικία της Φωτικής στη Θεσπρωτία της Ηπείρου (Ιστορικογεωγραφική και επιγραφική συμβολή), Γιάννινα 1994, σ. 93
  5. ↑ 5,0 5,1 Χαράλαμπος Φούκης, Η βασική εκπαίδευση στη Θεσπρωτία ( ύστερη τουρκοκρατία, 1854 - 1913 ), Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Διδακτορική Διατριβή, Ιωάννινα 2008, σελ. 604.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Μιχάλης Κοκολάκης, Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο Σαλναμέ του 1895, στο Τετράδια Εργασίας, τεύχος 18, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, Αθήνα 2008, σελ 270.
  7. ↑ Χαράλαμπος Φούκης, 2008, σελ. 566.
  8. ↑ Φούκης, 2008, σελ. 549 - 550, 555.
  9. ↑ 9,0 9,1 Φούκης, 2008, σελ. 579.
  10. ↑ Εφημερίδα Σκριπ, 11 Νοεμβρίου 1912, σελ. 4.
  11. ↑ Χρήστος Δ. Λάζος, Έλληνες στα λαϊκά απελευθερωτικά κινήματα, Αιόλος, Αθήνα 2001, σελ. 164 - 165.
  12. ↑ Sebastiano Visconti Prasca, Io ho aggredito la Grecia, 1946, σελ. 118.
  13. ↑ Μιχάλης Ι. Μυριδάκης, Αγώνες της φυλής - Η Εθνική Αντίσταση ΕΔΕΣ - ΕΟΕΑ, 1941 - 1944, εκδόσεις Ι. Σιδέρη, Αθήνα 1976, τόμος Α', σελ. 286.
  14. ↑ Riki van Boeschoten, From armatolik to people's rule - Investigation into the collective memory of rural Greece 1750-1949, A.M. Hakkert, 1991, σελ. 407.
  15. ↑ Μιχάλη Ι. Μυριδάκη, Η επιχείρηση του Γοργοποτάμου και το ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, Αθήναι 1983, σελ. 84.
  16. ↑ Αρχηγείον Στρατού - ΔΙΣ, Ο Ελληνικός Στρατός κατά τον αντισυμμοριακόν αγώνα ( 1946 - 1949 ), Η εκκαθάρισις της Ρούμελης και η πρώτη μάχη του Γράμμου, έκδοσις ΔΙΣ, Αθήναι 1970, σελ. 26.
  17. ↑ Διοικητικές μεταβολές ΟΤΑ.
  18. ↑ «ΕΣΥΕ: Απογραφή 2001, σελ. 63» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2014. 

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" τομ.ΙΔ΄, σελ.231
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κεραμίτσα_Θεσπρωτίας&oldid=10541429"