Μετάβαση στο περιεχόμενο

Καρβαμαζεπίνη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Καρβαμαζεπίνη
Ονομασία IUPAC
5H-dibenzo[b,f]azepine-5-carboxamide
Κλινικά δεδομένα
Εμπορικές ονομασίεςTegretol, Temporol, Neurotol, άλλες
AHFS/Drugs.commonograph
MedlinePlusa682237
Δεδομένα άδειας
Κατηγορία ασφαλείας κύησης
  • AU: D
  • US: D (Στοιχεία κινδύνου)
Οδοί
χορήγησης		Από το στόμα
Κυκλοφορία
Κυκλοφορία
Φαρμακοκινητική
Βιοδιαθεσιμότητα~100%[1]
Πρωτεϊνική σύνδεση70-80%[1]
ΜεταβολισμόςΉπαρ—μέσω του CYP3A4, σε ενεργό εποξείδιο[1]
Βιολογικός χρόνος ημιζωής36 ώρες (μονή δόση), 16-24 ώρες (επαναλαμβανόμενες δόσεις)[1]
ΑπέκκρισηΟύρα (72%), κόπρανα (28%)[1]
Κωδικοί
Αριθμός CAS298-46-4 YesY 85756-57-6
Κωδικός ATCN03AF01
PubChemCID 2554
IUPHAR/BPS5339
DrugBankDB00564 YesY
ChemSpider2457 YesY
UNII33CM23913M YesY
KEGGD00252 YesY
ChEBICHEBI:3387 YesY
ChEMBLCHEMBL108 YesY
Χημικά στοιχεία
Χημικός τύποςC15H12N2O
Μοριακή μάζα236,27 g·mol−1
c1ccc2c(c1)C=Cc3ccccc3N2C(=O)N

InChI=1S/C15H12N2O/c16-15(18)17-13-7-3-1-5-11(13)9-10-12-6-2-4-8-14(12)17/h1-10H,(H2,16,18) YesY

Key:FFGPTBGBLSHEPO-UHFFFAOYSA-N YesY
  (verify)

Η καρβαμαζεπίνη (CBZ), που πωλείται με την εμπορική ονομασία Tegretol, μεταξύ άλλων, είναι επιληπτικά φάρμακο που χρησιμοποιείται κυρίως για τη θεραπεία της επιληψίας και του νευροπαθητικού πόνου.[2] Χρησιμοποιείται στη σχιζοφρένεια μαζί με άλλα φάρμακα και ως παράγοντας δεύτερης γραμμής σε διπολική διαταραχή.[3] Η καρβαμαζεπίνη φαίνεται να λειτουργεί όσο και η φαινυτοΐνη και το βαλπροϊκό για εστιακές και γενικευμένες κρίσεις.[4] Δεν είναι αποτελεσματικό για αφαιρετικές ή μυοκλονικές κρίσεις.[2]

Συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν ναυτία και υπνηλία.[2] Οι σοβαρές παρενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν δερματικά εξανθήματα, μειωμένη λειτουργία μυελού των οστών, αυτοκτονικές σκέψεις ή σύγχυση. Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε άτομα με ιστορικό προβλημάτων του μυελού των οστών.[2] Η χρήση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσει βλάβη στο μωρό. Ωστόσο, δεν συνιστάται η διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής σε έγκυες γυναίκες με επιληπτικές κρίσεις. Δεν συνιστάται η χρήση του κατά τη διάρκεια του θηλασμού.[2] Πρέπει να δίνεται προσοχή σε άτομα με προβλήματα στα νεφρά ή στο ήπαρ.[2]

Η καρβαμαζεπίνη ανακαλύφθηκε το 1953 από τον Ελβετό χημικό Βάλτερ Σίντλερ.[5] Κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1962.[6] Διατίθεται ως γενόσημο φάρμακο.[7] Συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των βασικών φαρμάκων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.[8] Το 2017, ήταν το 176ο πιο συχνά συνταγογραφούμενο φάρμακο στις Ηνωμένες Πολιτείες, με περισσότερες από 3 εκατομμύρια συνταγές.[9][10] Νεότερα αλλά δομικά σχετικά φάρμακα, όπως η οξυκαρβαζεπίνη και η οξική εσλικαρβαζεπίνη, αμφότερα παρουσιάζουν παρόμοιες αλληλεπιδράσεις, ανεπιθύμητες ενέργειες και μηχανισμό προφίλ δράσης.[11]

Ιατρικές χρήσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η καρβαμαζεπίνη χρησιμοποιείται συνήθως για τη θεραπεία διαταραχών επιληπτικών κρίσεων και νευροπαθητικού πόνου.[2] Χρησιμοποιείται εκτός ετικέτας ως θεραπεία δεύτερης γραμμής για τη διπολική διαταραχή και σε συνδυασμό με αντιψυχωσικό σε ορισμένες περιπτώσεις σχιζοφρένειας όταν η θεραπεία με ένα συμβατικό αντιψυχωτικό μόνο έχει αποτύχει.[12] Ωστόσο, τα στοιχεία δεν υποστηρίζουν αυτήν τη χρήση.[13] Δεν είναι αποτελεσματικό για αφαιρετικές επιληπτικές κρίσεις ή μυοκλονικούς σπασμούς. Παρόλο που η καρβαμαζεπίνη μπορεί να έχει παρόμοια αποτελεσματικότητα (οι άνθρωποι συνεχίζουν τη φαρμακευτική αγωγή) και η αποτελεσματικότητα (το φάρμακο μειώνει την υποτροπή των επιληπτικών κρίσεων και βελτιώνει την ύφεση) σε σύγκριση με τη φαινυτοΐνη και το βαλπροϊκό, η επιλογή των φαρμάκων πρέπει να εξεταστεί για κάθε άτομο ξεχωριστά, καθώς απαιτείται περαιτέρω έρευνα για τον προσδιορισμό του φαρμάκου που είναι πιο χρήσιμο για άτομα με επιληπτικές κρίσεις.[4]

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι εγκεκριμένες από την FDA ιατρικές χρήσεις είναι η επιληψία (συμπεριλαμβανομένων εστιακών επιληπτικών κρίσεων, γενικευμένων τονικοκλωνικών και μικτών επιληπτικών κρίσεων ), η νευραλγία τριδύμου και τα μανιακά και μικτά επεισόδια διπολικής διαταραχής Ι.[14]

Το φάρμακο έχει θεωρηθεί επίσης ότι είναι αποτελεσματικό για ΔΕΠΥ.[15]

Όσον αφορά το 2014, είναι διαθέσιμο ένα σκεύασμα ελεγχόμενης απελευθέρωσης για το οποίο υπάρχουν προσωρινές ενδείξεις ότι έχει λιγότερες παρενέργειες και ασαφείς ενδείξεις σχετικά με το εάν υπάρχει διαφορά στην αποτελεσματικότητα.[16]

Παρενέργειες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις ΗΠΑ, η ετικέτα για την καρβαμαζεπίνη περιέχει προειδοποιήσεις σχετικά με:

Συχνές παρενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν υπνηλία, ζάλη, πονοκεφάλους και ημικρανίες, διαταραχές συντονισμού, ναυτία, έμετο και / ή δυσκοιλιότητα. Η χρήση αλκοόλ κατά τη λήψη καρβαμαζεπίνης μπορεί να οδηγήσει σε καταστολή του κεντρικού νευρικού συστήματος.[1] Οι λιγότερο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν αυξημένο κίνδυνο επιληπτικών κρίσεων σε άτομα με μικτές διαταραχές επιληπτικών κρίσεων,[20] καρδιακή αρρυθμία, θολή ή διπλή όραση. Επίσης, έχουν γίνει σπάνιες αναφορές περιπτώσεων ακουστικών παρενεργειών, σύμφωνα με τις οποίες οι ασθενείς αντιλαμβάνονται ήχους ένα ημιτόνιο χαμηλότερους από πριν. Αυτή η ασυνήθιστη παρενέργεια συνήθως δεν γίνεται αντιληπτή από τους περισσότερους ανθρώπους και εξαφανίζεται όταν το άτομο σταματήσει να παίρνει καρβαμαζεπίνη.[21]

Αλληλεπιδράσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η καρβαμαζεπίνη μπορεί να προκαλέσει αλληλεπιδράσεις με φάρμακα. Ο συνδυασμός με άλλα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων άλλων αντιεπιληπτικών και σταθεροποιητικών της διάθεσης, πρέπει να γίνεται με προσοχή.[14] Χαμηλότερα επίπεδα καρβαμαζεπίνης παρατηρούνται όταν χορηγείται με φαινοβαρβιτάλη, φαινυτοΐνη ή πριμιδόνη, τα οποία μπορούν να οδηγήσουν σε επιληπτική δραστηριότητας. Η καρβαμαζεπίνη, ως επαγωγέας του CYP450, μπορεί να αυξήσει την κάθαρση πολλών φαρμάκων, μειώνοντας τη συγκέντρωσή τους στο αίμα σε υποθεραπευτικά επίπεδα και μειώνοντας τα επιθυμητά αποτελέσματά τους.[22] Φάρμακα που μεταβολίζονται ταχύτερα με καρβαμαζεπίνη περιλαμβάνουν βαρφαρίνη, λαμοτριγίνη, φαινυτοΐνη, θεοφυλλίνη και βαλπροϊκό οξύ. Τα φάρμακα που μειώνουν το μεταβολισμό της καρβαμαζεπίνης ή αυξάνουν με άλλο τρόπο τα επίπεδα της περιλαμβάνουν τα ερυθρομυκίνη,[23] σιμετιδίνη, προποξυφαίνη και τους αναστολείς διαύλων ασβεστίου. Η καρβαμαζεπίνη αυξάνει επίσης το μεταβολισμό των ορμονών στα αντισυλληπτικά χάπια και μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητά τους, οδηγώντας ενδεχομένως σε απρόσμενες εγκυμοσύνες. Ως φάρμακο που επάγει τα ένζυμα του κυτοχρώματος P450, επιταχύνει την αποβολή πολλών βενζοδιαζεπινών και μειώνει τη δράση τους.[24]

Το βαλπροϊκό οξύ και το βαλνοκταμίδιο αναστέλλουν αμφότερα την μικροσωμική εποξειδική υδρολάση (MEH), το ένζυμο που είναι υπεύθυνο για τη διάσπαση της του 10,11-εποξειδίου της καρβαμαζεπίνης σε ανενεργούς μεταβολίτες.[25] Με την αναστολή της ΜΕΗ, το βαλπροϊκό οξύ και το βαλνοκταμίδιο προκαλούν τη συσσώρευση του ενεργού μεταβολίτη, παρατείνοντας τις επιδράσεις της καρβαμαζεπίνης και καθυστερώντας την απέκκριση.

Ο χυμός γκρέιπφρουτ αυξάνει τη βιοδιαθεσιμότητα της καρβαμαζεπίνης αναστέλλοντας τα ένζυμα CYP3A4 στο τοίχωμα του εντέρου και στο ήπαρ.[1] Η καρβαμαζεπίνη αυξάνει την επεξεργασία της μεθαδόνης με αποτέλεσμα χαμηλότερα επίπεδα στο αίμα.[26]

Μηχανισμός δράσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η καρβαμαζεπίνη είναι ένας αποκλειστής διαύλων νατρίου.[27] Συνδέεται κατά προτίμηση με τους τασεοελεγχόμενους διαύλους νατρίου στην ανενεργή τους διαμόρφωση, η οποία αποτρέπει την επαναλαμβανόμενη και παρατεταμένη ενεργοποίηση ενός δυναμικού δράσης. Η καρβαμαζεπίνη έχει επιδράσεις στα συστήματα σεροτονίνης, αλλά η συνάφεια με τις αντιεπιληπτικές δράσεις είναι αβέβαιη. Υπάρχουν ενδείξεις ότι είναι ένας παράγοντας απελευθέρωσης σεροτονίνης και πιθανώς ακόμη και ένας αναστολέας επαναπρόσληψης σεροτονίνης.[28][29]

[30]

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η καρβαμαζεπίνη ανακαλύφθηκε από τον χημικό Βάλτερ Σίντλερ της JR Geigy AG (τώρα μέρος της Novartis) στη Βασιλεία της Ελβετίας, το 1953.[31][32] Κυκλοφόρησε για πρώτη φορά ως φάρμακο για τη θεραπεία της επιληψίας στην Ελβετία το 1963 με το εμπορικό σήμα "Tegretol". Η χρήση του στη νευραλγία τριδύμου έγινε ταυτόχρονα. Χρησιμοποιήθηκε ως αντισπασμωδικό και αντιεπιληπτικό στο Ηνωμένο Βασίλειο από το 1965 και έχει εγκριθεί στις ΗΠΑ από το 1968.[2]

Το 1971, οι Δρ. Τακεζάκι και Χαναόκα χρησιμοποίησαν για πρώτη φορά την καρβαμαζεπίνη για τον έλεγχο της μανίας σε ασθενείς ανθεκτικούς στα αντιψυχωσικά (το λίθιο δεν ήταν διαθέσιμο στην Ιαπωνία εκείνη την εποχή). Ο Δρ Οκούμα, που εργαζόταν ανεξάρτητα, έκανε το ίδιο πράγμα με επιτυχία. Καθώς ήταν επίσης επιληπτολόγοι, είχαν κάποια εξοικείωση με τις αντι-επιθετικές επιδράσεις αυτού του φαρμάκου. Η καρβαμαζεπίνη μελετήθηκε για διπολική διαταραχή καθ 'όλη τη δεκαετία του 1970.[33]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 «Carbamazepine Drug Label». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2014. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 «Carbamazepine». The American Society of Health-System Pharmacists. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2015. 
  3. ↑ «Sodium valproate versus phenytoin monotherapy for epilepsy: an individual participant data review». The Cochrane Database of Systematic Reviews 8: CD001769. August 2018. doi:10.1002/14651858.CD001769.pub4. PMID 30091458. 
  4. ↑ 4,0 4,1 «Carbamazepine versus phenytoin monotherapy for epilepsy: an individual participant data review». The Cochrane Database of Systematic Reviews 7: CD001911. July 2019. doi:10.1002/14651858.CD001911.pub4. PMID 31318037. 
  5. ↑ Smith, Howard S. (2009). Current therapy in pain. Philadelphia: Saunders/Elsevier. σελ. 460. ISBN 9781416048367. 
  6. ↑ Moshé, Solomon (2009). The treatment of epilepsy (3 έκδοση). Chichester, UK: Wiley-Blackwell. σελ. xxix. ISBN 9781444316674. 
  7. ↑ «Trigeminal Neuralgia: Surgical Perspective». Principles and practice of stereotactic radiosurgery. New York: Springer. 2008. σελ. 536. ISBN 9780387710709. 
  8. ↑ World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Geneva: World Health Organization. 2019. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO. 
  9. ↑ «The Top 300 of 2020». ClinCalc. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2020. 
  10. ↑ «Carbamazepine - Drug Usage Statistics». ClinCalc. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2020. 
  11. ↑ Aledo-Serrano A, Gil-Nagel A (2020). Antiepileptic drugs: Carbamazepine, Oxcarbazepine and Eslicarbazepine Acetate. Springer Nature. 
  12. ↑ «Comparison of carbamazepine and lithium in treatment of bipolar disorder: a systematic review of randomized controlled trials». Human Psychopharmacology 24 (1): 19–28. January 2009. doi:10.1002/hup.990. PMID 19053079. https://archive.org/details/sim_human-psychopharmacology_2009-01_24_1/page/19. 
  13. ↑ Cochrane Schizophrenia Group, επιμ. (May 2014). «Carbamazepine for schizophrenia». The Cochrane Database of Systematic Reviews (5): CD001258. doi:10.1002/14651858.CD001258.pub3. PMID 24789267. 
  14. ↑ 14,0 14,1 Lexi-Comp (Φεβρουαρίου 2009). «Carbamazepine». The Merck Manual Professional. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2010.  Retrieved on 3 May 2009.
  15. ↑ Millichap, J Gordon (1 March 1996). «Carbamazepine: A Therapy for ADHD». Pediatric Neurology Briefs 10 (3): 20. doi:10.15844/pedneurbriefs-10-3-5. 
  16. ↑ «Immediate-release versus controlled-release carbamazepine in the treatment of epilepsy». The Cochrane Database of Systematic Reviews 12: CD007124. December 2016. doi:10.1002/14651858.CD007124.pub5. PMID 27933615. 
  17. ↑ Jasdave S. Maan; Abdolreza Saadabadi. (2019). «Carbamazepine». Statpearls 139 (1): 4–17. doi:10.1111/ane.13034. PMID 30291633. 
  18. ↑ «Review of carbamazepine-induced hyponatremia». Progress in Neuro-Psychopharmacology & Biological Psychiatry 18 (2): 211–33. March 1994. doi:10.1016/0278-5846(94)90055-8. PMID 8208974. 
  19. ↑ «Intrauterine exposure to carbamazepine and specific congenital malformations: systematic review and case-control study». BMJ 341: c6581. December 2010. doi:10.1136/bmj.c6581. PMID 21127116. 
  20. ↑ «The mechanism of carbamazepine aggravation of absence seizures». The Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics 319 (2): 790–8. November 2006. doi:10.1124/jpet.106.104968. PMID 16895979. 
  21. ↑ «Carbamazepine-induced transient auditory pitch-perception deficit». Pediatric Neurology 35 (2): 131–4. August 2006. doi:10.1016/j.pediatrneurol.2006.01.011. PMID 16876011. https://archive.org/details/sim_pediatric-neurology_2006-08_35_2/page/131. 
  22. ↑ eMedicine - Toxicity, Carbamazepine. 2 February 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 July 2008. https://web.archive.org/web/20080704144842/http://emedicine.com/emerg/topic77.htm. 
  23. ↑ «Erythromycin-induced carbamazepine toxicity: a continuing problem». Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine 149 (1): 99–101. January 1995. doi:10.1001/archpedi.1995.02170130101025. PMID 7827672. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 November 2010. https://www.webcitation.org/5uKvQB98w?url=http://archpedi.ama-assn.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=7827672. 
  24. ↑ «Drug interactions with benzodiazepines». Handbook of Drug Interactions: a Clinical and Forensic Guide. Humana. 2004. σελίδες 3–88. ISBN 978-1-58829-211-7. 
  25. ↑ Gonzalez, Frank J.· Tukey, Robert H. (2006). «Drug Metabolism». Στο: Brunton. Goodman & Gilman's The Pharmacological Basis of Therapeutics (11th έκδοση). New York: McGraw-Hill. σελ. 79. ISBN 978-0-07-142280-2. 
  26. ↑ «[Drug interactions with methadone] [Drug interactions with methadone]» (στα French). Presse Médicale 28 (25): 1381–4. September 1999. PMID 10506872. 
  27. ↑ «Mechanisms of Action of Antiseizure Drugs and the Ketogenic Diet». Cold Spring Harbor Perspectives in Medicine 6 (5): a022780. May 2016. doi:10.1101/cshperspect.a022780. PMID 26801895. 
  28. ↑ «Carbamazepine-induced release of serotonin from rat hippocampus in vitro». Epilepsia 39 (10): 1054–63. October 1998. doi:10.1111/j.1528-1157.1998.tb01290.x. PMID 9776325. 
  29. ↑ «Carbamazepine increases extracellular serotonin concentration: lack of antagonism by tetrodotoxin or zero Ca2+». European Journal of Pharmacology 328 (2–3): 153–62. June 1997. doi:10.1016/s0014-2999(97)83041-5. PMID 9218697. 
  30. ↑ «Pharmacological discrimination between effects of carbamazepine on hippocampal basal, Ca(2+)- and K(+)-evoked serotonin release». British Journal of Pharmacology 133 (4): 557–67. June 2001. doi:10.1038/sj.bjp.0704104. PMID 11399673. PMC 1572811. https://archive.org/details/sim_british-journal-of-pharmacology_2001-06_133_4/page/557. 
  31. ↑ D.F. Scott. "Carbamazepine". Chapter 8 in The History of Epileptic Therapy: An Account of How Medication was Developed. History of Medicine Series. CRC Press, 1993 (ISBN 9781850703914)
  32. ↑ «Über Derivate des Iminodibenzyls». Helvetica Chimica Acta 37 (2): 472–83. 1954. doi:10.1002/hlca.19540370211. 
  33. ↑ «A history of investigation on the mood stabilizing effect of carbamazepine in Japan». Psychiatry and Clinical Neurosciences 52 (1): 3–12. February 1998. doi:10.1111/j.1440-1819.1998.tb00966.x. PMID 9682927. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Καρβαμαζεπίνη&oldid=10559941"