Ζαν-Φρανσουά Πωλ ντε Γκοντί

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ζαν-Φρανσουά Πωλ ντε Γκοντί
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Jean-François Paul de Gondi (Γαλλικά)
Γέννηση29  Σεπτεμβρίου 1613[1] ή 20  Σεπτεμβρίου 1613[2]
Montmirail
Θάνατος24  Αυγούστου 1679[3][4][1]
Παρίσι
Τόπος ταφήςΒασιλική Σαιν-Ντενί
ΨευδώνυμοGondi[5] και Kardinál de Retz[5]
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία
ΘρησκείαΡωμαιοκαθολική Εκκλησία[6]
Θρησκευτικό τάγμαΤάγμα του Αγίου Βενέδικτου
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΓαλλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[7][8]
ΣπουδέςΛύκειο Λουί-λε-Γκραν
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας
καθολικός ιερέας (από 1643)[9]
συγγραφέας απομνημονευμάτων
πολιτικός[10]
καθολικός ιερέας[2]
καθολικός επίσκοπος (από 1644)
Οικογένεια
ΓονείςFilippo Emanuele di Gondi και Françoise-Marguerite de Silly
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαAρχιεπίσκοπος της Καθολικής Εκκλησίας (1654–1662)[11][12]
καρδινάλιος (από 1652)[13]
τιτουλάριος αρχιεπίσκοπος (από 1643)[11]
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Ζαν-Φρανσουά Πωλ ντε Γκοντί, γνωστός ως καρδινάλιος του Ρετς (ορθή προφορά του Ρε) [14] (γαλλικά: Jean François Paul de Gondi, cardinal de Retz (20 Σεπτεμβρίου 1613 - 24 Αυγούστου 1679) ήταν Γάλλος ιερωμένος, με σημαντικό ρόλο στις εξεγέρσεις της Σφενδόνης και συγγραφέας απομνηματευμάτων που κατατάσσονται στα κλασικά έργα της γαλλικής λογοτεχνίας του 17ου αιώνα. [15]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γκοντί ήταν γόνος Ιταλών ευγενών που ακολούθησαν την Αικατερίνη των Μεδίκων όταν ήρθε στη Γαλλία. Οι Γκοντί απέκτησαν μεγάλη κτηματική περιουσία στη Βρετάνη και συνδέθηκαν με τους μεγαλύτερες οικογένειες του βασιλείου.

Ο νεαρός ντε Γκοντί αφιερώθηκε στην εκκλησιαστική εκπαίδευση, αν και δεν είχε την κλίση - ονειρεύονταν να κερδίσει τη δόξα στα πεδία της μάχης - ούτε τη διάθεση - αισθάνονταν ανίκανος να σεβαστεί τον όρκο της αγνότητας. Σπούδασε θεολογία στη Σορβόννη, μελετώντας παράλληλα τον Σαλλούστιο και τον Πλούταρχο. Από τα φοιτητικά του χρόνια ήταν αντίθετος στην πολιτική του Ρισελιέ που επεδίωκε να περιορίσει τη δύναμη των ευγενών.

Τον Νοέμβριο του 1643, μετά το θάνατο του Λουδοβίκου ΙΓ', χειροτονήθηκε ιερέας και στη συνέχεια διορίστηκε συνλειτουργός του Αρχιεπισκόπου θείου του. Λίγο αργότερα, στις 31 Ιανουαρίου 1644, αναγορεύθηκε επίσκοπος. Πολύ γρήγορα, έγινε δημοφιλής για την ευγλωττία των κηρυγμάτων του, τη γενναιοδωρία του στις ελεημοσύνες και τις υψηλές γνωριμίες του.[16]

Ο ρόλος του στη Σφενδόνη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πορτρέτου του καρδινάλιου του Ριτς, 17ος αιώνας

Συμμετείχε στις εξεγέρσεις της Σφενδόνης (1648-1653), μια αποτυχημένη προσπάθεια της γαλλικής αριστοκρατίας κατά της αντιβασίλισσας Άννας της Αυστριακής και του καρδινάλιου Μαζαρίνου. Ο Ρετς συμμετείχε με την πλευρά των εξεγερμένων αριστοκρατών επειδή πίστευε ότι η προσπάθεια της κεντρικής εξουσίας να επιβληθεί απολυταρχικά στην κοινωνία, περιόριζε επικίνδυνα τα προνόμια της αριστοκρατίας, στην οποία ανήκε και αυτός. Ο ρόλος του υπήρξε ύποπτος καθώς άλλαξε στρατόπεδο, αρχικά με τους εξεγερμένους ευγενείς και στη συνέχεια στο πλευρό της βασίλισσας, οπότε και βοήθησε την κυβέρνηση να συλλάβει τον ισχυρό πρίγκιπα Μεγάλο Κοντέ τον Ιανουάριο 1650, επιτυγχάνοντας την αναγόρευσή του σε καρδινάλιο. Στη συνέχεια άλλαξε πάλι στρατόπεδο και συνέβαλε στην απελευθέρωση του Κοντέ και στην εκτόπιση του Μαζαρίνου το 1651. Με την επιστροφή του Μαζαρίνου στο Παρίσι το 1653, ο καρδινάλιος συνελήφθη, φυλακίσθηκε στο κάστρο της Βενσέν και παρά τη μεσολάβηση των φίλων του, ακόμη και του Πάπα, έμεινε έγκλειστος περίπου δύο χρόνια. [17]

Στη συνέχεια μεταφέρθηκε υπό περιορισμό στο κάστρο της Νάντης, από όπου δραπέτευσε με σχοινί και αρχικά κατέφυγε στο νησί Μπελ-Ιλ-αν-Μερ που είχε κληρονομήσει από τον θείο του και στη συνέχεια στο κάστρο του Κομερσί στο πριγκιπάτο που είχε κληρονομήσει από τη μητέρα του το 1640. Τελικά διέφυγε στην Ισπανία. Επέστρεψε στο Παρίσι το 1661, μετά το θάνατο του Μαζαρίνου. Το 1662 παραιτήθηκε από την αρχιεπισκοπή του Παρισιού παίρνοντας σαν αντάλλαγμα την ηγουμενία στη μονή του Σαιν-Ντενί και ένα σημαντικό εισόδημα. Πέθανε στις 24 Αυγούστου 1679, στη μονή. Θάφτηκε εκεί, αλλά ο Λουδοβίκας ΙΔ' απαγόρευσε την ανέγερση αναμνηστικής πινακίδας που αναφέρει το όνομά του.

Συγγραφικό έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Απομνημονεύματα του καρδιναλίου του Ρετς, έκδοση του 1731

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δέκα ετών της ζωής του, ο καρδινάλιος του Ρετς έγραψε τα Απομνημονεύματά του,[18] τα οποία φτάνουν μέχρι το έτος 1655 και αποτελούν σημαντική πηγή πληροφοριών για τα πολιτικά δρώμενα της εποχής αλλά και έργο πολιτικής φιλοσοφίας. Απευθύνονται με τη μορφή αφηγήσεων σε μια γυναίκα που δεν αναφέρεται, ορισμένοι ιστορικοί θεωρούν ότι πρόκειται για τη μαντάμ ντε Σεβινιέ. Αν και στην αρχή υπάρχουν κάποια κενά, το έργο του είναι γνωστό για την αφηγηματική του αρτιότητα και τις παραστατικές περιγραφές των χαρακτήρων του. Ο Αλέξανδρος Δουμάς στηρίχθηκε σ' αυτά τα Απομνημονεύματα για τη συγγραφή του ιστορικού μυθιστορήματος Μετά είκοσι έτη (1845). Εκτός από αυτά τα απομνημονεύματα και το νεανικό δοκίμιο του Η Συνωμοσία του κόμητα Φιέσκι, ο καρδινάλιος του Ρετς άφησε διπλωματικά έγγραφα, κηρύγματα, σατυρικά ποιήματα για τον Μαζαρίνο και αλληλογραφία.[19]

Ο καρδινάλιος του Ρετς και ο Φρανσουά ντε Λα Ροσφουκώ, ο οποίος επίσης έλαβε μέρος στις εξεγέρσεις της Σφενδόνης και έγραψε σχετικά, ήταν προσωπικοί και πολιτικοί εχθροί, και ο καθένας άφησε ένα πορτρέτο του άλλου. Ο Λα Ροσφουκώ έγραψε για τον Ρετς: «Προκάλεσε τη μεγαλύτερη αναταραχή στην πολιτεία, χωρίς να έχει ένα σαφές σχέδιο για το πώς να επωφεληθεί». [19]

Τα απομνημονεύματα του καρδινάλιου του Ρετς δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά σε ατελή έκδοση το 1717. Η πρώτη ολοκληρωμένη έκδοση εμφανίστηκε στο Παρίσι το 1836. Το 1870 άρχισε μια πλήρης έκδοση των έργων του από τον Αλφόνς Φεγιέ στη συλλογή των Μεγάλων Συγγραφέων.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) SNAC. w6892rqp. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/161178. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  3. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11921623t. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  4. ↑ «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Jean-Francois-Paul-de-Gondi-cardinal-de-Retz. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. ↑ 5,0 5,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn19992000970. Ανακτήθηκε στις 30  Αυγούστου 2020.
  6. ↑ «Catholic-Hierarchy.org» (Αγγλικά) Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. gondf. Ανακτήθηκε στις 13  Οκτωβρίου 2020.
  7. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11921623t. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  8. ↑ CONOR.SI. 65157731.
  9. ↑ «Catholic-Hierarchy.org» (Αγγλικά) Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. gondf. Ανακτήθηκε στις 28  Ιανουαρίου 2021.
  10. ↑ Ανακτήθηκε στις 23  Μαΐου 2019.
  11. ↑ 11,0 11,1 gondf.
  12. ↑ pars.
  13. ↑ «Catholic-Hierarchy.org» (Αγγλικά) Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. gondf. Ανακτήθηκε στις 4  Φεβρουαρίου 2021.
  14. ↑ Jean-Marie Pierret,Phonétique historique du français et notions de phonétique générale, Louvain-la-Neuve, Peeters, 1994, p. 103-104.
  15. ↑ . «tovima.gr/2008/11/24/opinions/καρδινάλιος Ρετζ». 
  16. ↑ . «encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/retz-jean-francois-paul-de-gondi-de». 
  17. ↑ Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα, τομ.52, σελ. 31
  18. ↑ . «gutenberg.org/files/The Memoirs of Cardinal de Retz, Complete». 
  19. ↑ 19,0 19,1 . «1911 Encyclopædia Britannica/Retz, Jean François Paul de Gondi, Cardinal de». 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ζαν-Φρανσουά_Πωλ_ντε_Γκοντί&oldid=9967402"