Κλούμπε ντε Ρεγκάτας ντο Φλαμένγκο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Ετικέτες: Οπτική επεξεργασία Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό
Γραμμή 54: Γραμμή 54:
Στην Φλαμένγκο έχουν αγωνιστεί μεγάλοι παίκτες όπως οι [[Ζίκο]], [[Ρομάριο]], [[Ροναλντίνιο]], Αντριάνο, [[Ζούλιο Σέζαρ Σοάρες ντε Εσπίντολα|Ζούλιο Σέζαρ]], Ζουάν, Μπεμπέτο, Ζούνιορ.
Στην Φλαμένγκο έχουν αγωνιστεί μεγάλοι παίκτες όπως οι [[Ζίκο]], [[Ρομάριο]], [[Ροναλντίνιο]], Αντριάνο, [[Ζούλιο Σέζαρ Σοάρες ντε Εσπίντολα|Ζούλιο Σέζαρ]], Ζουάν, Μπεμπέτο, Ζούνιορ.


Κατέχει 7 πρωταθλήματα Βραζιλίας (τρίτη θέση πίσω από Παλμέιρας και Σάντος), 3 Κύπελλα Βραζιλίας, 2 Σούπερκαπ και 36 πολιτειακά πρωταθλήματα.
Κατέχει 7 πρωταθλήματα Βραζιλίας (τρίτη θέση πίσω από Παλμέιρας και Σάντος), 3 Κύπελλα Βραζιλίας, 2 Σούπερκαπ και 37 πολιτειακά πρωταθλήματα.


Στους διεθνείς τίτλους κατέχει 2 Λιμπερταδόρες, 1 Κόπα Μερκοζούρ, 1 Κόπα ντ' Όρο και ένα Ρεκόπα Σουδαμερικάνα.
Στους διεθνείς τίτλους κατέχει 2 Λιμπερταδόρες, 1 Κόπα Μερκοζούρ, 1 Κόπα ντ' Όρο και ένα Ρεκόπα Σουδαμερικάνα.
Γραμμή 365: Γραμμή 365:
|-
|-
! style="text-align:center" |[[Καμπεονάτο Καριόκα|Πρωτάθλημα Ρίο ντε Τζανέιρο]]
! style="text-align:center" |[[Καμπεονάτο Καριόκα|Πρωτάθλημα Ρίο ντε Τζανέιρο]]
!36
!37
| style="text-align:center" |1914, 1915, 1920, 1921, 1925, 1927, 1939, 1942, 1943, 1944, 1953, 1954, 1955, 1963, 1965, 1972, 1974, 1978, 1979 , 1979 , 1981, 1986, 1991, 1996, 1999, 2000, 2001, 2004, 2007, 2008, 2009, 2011, 2014, 2017, 2019, 2020
| style="text-align:center" |1914, 1915, 1920, 1921, 1925, 1927, 1939, 1942, 1943, 1944, 1953, 1954, 1955, 1963, 1965, 1972, 1974, 1978, 1979 , 1979 , 1981, 1986, 1991, 1996, 1999, 2000, 2001, 2004, 2007, 2008, 2009, 2011, 2014, 2017, 2019, 2020, 2021
|}
|}



Έκδοση από την 18:10, 27 Μαΐου 2021

Φλαμένγκο
Επίσημη ονομασίαClube de Regatas
do Flamengo
ΠροσωνύμιοΓύπες
Ίδρυση15 Νοεμβρίου 1895
ΈδραΡίο ντε Τζανέιρο, Βραζιλία
Στάδιο«Μαρακανά», Ρίο ντε Τζανέιρο, Μαρακανά
ΠρόεδροςΡοδόλφο Λάντιν
Προπονητής Ροζέριο Σένι
ΠρωτάθλημαΣέριε Α, 1η
Ιστότοποςflamengo.com.br
Πρώτη εμφάνιση
Τρίτη εμφάνιση
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Σελίδα στο Facebook Σελίδα στο Twitter Σελίδα στο Instagram Λογαριασμός στο YouTube
Commons page Πολυμέσα σχετικά με την ομάδα

Η ΚΡ Φλαμένγκο (πορτογαλικά: CR Flamengo, από το ολλανδικό vlamingen: Φλαμανδοί), είναι βραζιλιάνικο ποδοσφαιρικό σωματείο με έδρα τη συνοικία Φλαμένγκο στην περιοχή Ζόνα Σουλ του Ρίο ντε Ζανέιρο. Αγωνίζεται στο Καμπεονάτο Καριόκα, ήτοι το πρωτάθλημα της πολιτείας του Ρίο και στην Α' Κατηγορία του Καμπεονάτο Μπραζιλέιρο ή Μπραζιλεϊράο, το εθνικό πρωτάθλημα της Βραζιλίας.

Η αιώνια αντίπαλος της είναι η Φλουμινένσε και το μεταξύ τους ντέρμπι ονομάζεται Fla-Flu και η Βάσκο ντε Γκάμα με το ντέρμπι να ονομάζεται Clássico dos Milhões (Nτέρμπι Εκατομμυρίων). Είναι μία από τις τρεις ομάδες που δεν έχουν υποβιβαστεί από την πρώτη κατηγορία (Σάντος, Σάο Πάολο οι άλλες δύο). Είναι η λαοφιλέστερη ομάδα στη χώρα με πάνω από 39 εκατομμύρια φιλάθλους στην Βραζιλία το 2010.[1][2][3] Διατηρεί επίσης αντιπαλότητες με την Κορίνθιανς (2η λαοφιλέστερη ομάδα στη χώρα), την Ατλέτικο Μινέιρο αλλά και με την Μποταφόγκο.

Στην Φλαμένγκο έχουν αγωνιστεί μεγάλοι παίκτες όπως οι Ζίκο, Ρομάριο, Ροναλντίνιο, Αντριάνο, Ζούλιο Σέζαρ, Ζουάν, Μπεμπέτο, Ζούνιορ.

Κατέχει 7 πρωταθλήματα Βραζιλίας (τρίτη θέση πίσω από Παλμέιρας και Σάντος), 3 Κύπελλα Βραζιλίας, 2 Σούπερκαπ και 37 πολιτειακά πρωταθλήματα.

Στους διεθνείς τίτλους κατέχει 2 Λιμπερταδόρες, 1 Κόπα Μερκοζούρ, 1 Κόπα ντ' Όρο και ένα Ρεκόπα Σουδαμερικάνα.

Το 1981 στην Ιαπωνία κατέκτησε το Διηπειρωτικό Κύπελλο νικώντας την αγγλική Λίβερπουλ με 3-0 με αυτήν να είναι η μεγαλύτερη διάκριση στην ιστορία του συλλόγου.

Από το 2017 είναι η πλουσιότερη ομάδα στην Βραζιλία με ετήσια έσοδα 163.04 εκατομμύρια €[4] με αξία πάνω από 425.21 εκατομμύρια €.[5]

Το 2019 κατέκτησε την δεύτερη θέση στο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων.

Ιστορία

Τα πρώτα χρόνια

Η Φλαμένγκο ιδρύθηκε στις 17 Νοεμβρίου 1895 (παρόλο που το σωματείο γιορτάζει την ίδρυσή του στις 15 Νοέμβρη, που αποτελεί επίσης εθνική γιορτή στη Βραζιλία) ως σωματείο κωπηλασίας από τους Ζοζέ Αγκοστίνιο Περέιρα ντα Κούνια, Μάριο Σπίντολα, Νέστορ ντε Μπάρρος, Αουγκούστο Λόπες, Ζοζέ Φέλιξ ντα Κούνια Μενέζες και Φελισμπέρτο Λαπόρτ.

Η παρέα των ιδρυτών, η οποία συνήθιζε να συγκεντρώνεται στο Καφέ Λάμας στη συνοικία Φλαμένγκο του Ρίο ντε Ζανέιρο, αποφάσισε να ιδρύσει μια ομάδα κωπηλασίας. Τότε η κωπηλασία ήταν το σπορ της ελίτ στο Ρίο ντε Ζανέιρο και οι ευκατάστατοι νεολαίοι ήλπιζαν ότι έχοντας τη δική τους ομάδα ο καθένας, θα γίνονταν διάσημοι στο γυναικείο πληθυσμό της υψηλής κοινωνίας της πόλης.

Φλαμένγκο 1914. Η ομάδα που κατέκτησε το πρώτο πρωτάθλημα καριόκα.

Οικονομικώς η παρέα μπορούσε να προμηθευτεί μόνο μια παλιά χρησιμοποιημένη βάρκα με το όνομα Φερούζα, η οποία ξαναφτιάχθηκε πριν χρησιμοποιηθεί σε αγώνες. Η ομάδα ντεμπουτάρισε στις 6 Οκτωβρίου του 1895, όταν και ισχυροί άνεμοι αναποδογύρισαν τη βάρκα και οι κωπηλάτες παραλίγο να πνιγούν. Αργότερα, τους έκλεψαν τη βάρκα η οποία δεν ανευρέθη.

Τη νύχτα της 17ης Νοεμβρίου 1895, η ομάδα, μαζεμένη στο μέγαρο του Νέστορ Μπάρρος στην παραλία Φλαμένγκο, ίδρυσε την Ομάδα Κωπηλασίας του Φλαμένγκο (πορτογαλικά: Grupo de Regatas do Flamengo) και εξέλεξαν το πρώτο τους Δ.Σ. με πρόεδρο το Ντομίνγκος Μάρκες ντε Αζεβέντο.

Το όνομα άλλαξε λίγες μέρες αργότερα σε Σωματείο Κωπηλασίας του Φλαμένγκο (Clube de Regatas do Flamengo) και οι ιδρυτές αποφάσισαν επίσης τον εορτασμό της ίδρυσης του σωματείου στις 15 Νοεμβρίου κάθε έτους, ώστε να συμπίπτει με την Ημέρα της Δημοκρατίας, εθνική γιορτή της Βραζιλίας.

Ο Ζίκο έπαιξε στην Φλαμένγκο κατά τις περιόδους 1971–83 και 1985–89, πετυχαίνοντας αξιοσημείωτα ρεκόρ για τον σύλλογο.

Η Φλαμένγκο ασχολήθηκε με το ποδόσφαιρο, όταν το έτος 1911 μια ομάδα δυσαρεστημένων παιχτών της Φλουμινένσε εγκατέλειψαν την ομάδα τους μετά από διαμάχη με το διοικητικό συμβούλιο. Οι παίχτες (Αλμπέρτο Μπόργκερτ, Ότον ντε Φιγκεϊρέντο Μπαένα, Πίνταρο ντε Καρβάλιο Ροντρίγκες, Εμμάνουελ Αουγκούστο Νέρυ, Ερνέστο Αμαράντε, Αρμάντο ντε Αλμέιντα, Ορλάντο Σαμπάιο Μάτος, Γκουστάβο Αντόλφο ντε Καρβάλιο, Λώρενς Άντριους και Αρνάλντο Μασάντο Γκιμαράες) αποφάσισαν να έρθουν στη Φλαμένγκο, επειδή ο Μπόργκερτ, αρχηγός της Φλουμινένσε, ήταν επιπλέον και αθλητής κωπηλασίας της Φλαμένγκο. Η εισδοχή των νέων μελών εγκρίθηκε στις 8 Νοεμβρίου 1911. Μια κίνηση ενάντια στη συμμετοχή της ομάδας σε ποδοσφαιρικές διοργανώσεις απέτυχε και η γενική συνέλευση των μελών του σωματείου επίσημα κήρυξε την ίδρυση της ποδοσφαιρικής ομάδας της Φλαμένγκο στις 24 Δεκεμβρίου 1911.

Η ποδοσφαιρική ομάδα συνήθιζε να προπονείται στην παραλία Ράσελ, κερδίζοντας βαθμιαία την υποστήριξη των ντόπιων, που παρακολουθούσαν εκ του σύνεγγυς τα φιλικά παιχνίδια. Το πρώτο επίσημο ματς παίχτηκε στις 3 Μαΐου 1912 και αποτελεί έως σήμερα την πιο θεαματική νίκη της ομάδας, καθώς η Φλαμένγκο συνέτριψε τη Μανγκέιρα με σκορ 16-2. Το πρώτο ματς Φλαμένγκο - Φλουμινένσε (που θα γινόταν τελικώς ένα από τα πιο ονομαστά ντέρμπυ στον κόσμο, το περίφημο Φλα - Φλου του Ρίο) έγινε επίσης εκείνη τη χρονιά, στις 7 Ιουλίου, με νίκη της Φλουμινένσε με 3-2. Την ίδια χρονιά, η Φλαμένγκο τερμάτισε δεύτερη στο τοπικό πρωτάθλημα του Ρίο. Το 1914 ο σύλλογος κατέκτησε το πρωτάθλημα του Ρίο για πρώτη φορά φορώντας μια αμφίεση ριγέ μπλούζας με μαύρο, κόκκινο και άσπρο χρώμα, εμφάνιση που διατήρησε μέχρι το 1916. Η Φλαμέγνκο αναδείχθηκε πρωταθλήτρια Ρίο ντε Τζανέιρο το 1915, το 1920 και το 1921.

Φτιάχνοντας ταλέντα (1956–1973)

Παρά την έλλειψη επιτυχιών αυτήν την περίοδο η Φλαμένγκο συνέχιζε να αυξάνει την επιρροή της τοπικά, κυρίως εξαιτίας του δημοφιλούς ρόστερ της. Σε όλη την δεκαετία του 1950, η Φλαμένγκο έλαβε μέρος ως προσκεκλημένη σε διάφορα τουρνουά ενάντια σε Νοτιοαμερικάνικους και Ευρωπαίους αντιπάλους.[6][7][8] Το 1955 κατέκτησε το Rio-São Paulo State Champions' Cup απέναντι στην Σάντος και το 1961 το πιο σημαντικό Τουρνουά Ρίο - Σάο Πάολο, που εκείνη την εποχή απαρτιζόταν από τις καλύτερες ομάδες της Βραζιλίας και ήτανο προκάτοχος του μετέπειτα εγχώριου πρωταθλήματος. Η Φλαμέγνκο κατέκτησε το πρωτάθλημα του Ρίο το 1963.

Στα τέλη του 1968, ο θρυλικός Γκαρίτσα υπέγραψε στη Φλαμένγκο για ένα έτος αλλά έκανε μόνο 20 εμφανίσεις σκοράροντας 4 γκολ.[9] Η κληρονομιά του συλλόγου την δεκαετία του 1970 θα είναι η τρομερή φουρνιά νέων ποδοσφαιριστών που θα προβιβαστούν από την ακαδημία στην ανδρική ομάδα και θα είναι η ραχοκοκαλιά της «Χρύσης Εποχής της Φλαμένγκο».

Αντιπαλότητες

«Φλα-Φλου»

Το «Φλα-Φλου» είναι ένα από τα πιο δημοφιλέστερα ντέρμπι στην Βραζιλία μεταξύ των ομάδων Φλουμινένσε και Φλαμένγκο.

Ο μεγαλύτερος σε προσέλευση ποδοσφαιρικός αγώνας στην ιστορία καταγράφηκε στις 15/12/1963. Η προσέλευση του κόσμου ήταν 194.603 άτομα. Το αποτέλεσμα της αναμέτρησης ήταν 0-0.

Η Φλαμένγκο προηγείται στις νίκες της Φλουμινένσε 152-127 με 134 ματς ισόπαλα[10].

«Ντέρμπι Εκατομμυρίων»

Το Clássico dos Milhões είναι ένα από τα μεγαλύτερα ντέρμπι στην Βραζιλία αφού Φλαμένγκο και Βάσκο συγκεντρώνουν την μεγαλύτερη μάζα οπαδών στο Ρίο.

Η Φλαμένγκο έχει την υπεροχή στο σύνολο των αγώνων με 147-130 νίκες με 110 ματς ισόπαλα[11].

«Clássico da Rivalidade»

Ως Clássico da Rivalidade ορίζονται οι αναμετρήσεις Φλαμένγκο - Μποταφόγκο.

Η Φλαμένγκο έχει κερδίσει 133 αγώνες, η Μποταφόγκο 112, ενώ 123 ματς έληξαν δίχως νικητή[12].

Υποστηρικτές

Η Φλαμένγκο είναι η πιο δημοφιλής ομάδα στην Βραζιλία με πάνω από 32 εκατομμύρια οπαδούς σε όλη τη Βραζιλία. Υπάρχουν όμως οπαδοί της στην Ευρώπη, την Μέση Ανατολή, Κίνα, Ιαπωνία, Αυστραλία, Καναδάς, ΗΠΑ, Μεξικό, Αφρική, Αργεντινή και Χιλή. Οι οπαδοί της είναι γνωστοί ως Nação Rubro-Negra (Μαύρο-Βυσσινί Χώρα). Η Φλαμένγκο το 1983 στον τελικό του πρωταθλήματος, συγκέντρωσε στο «Μαρακανά» 155.523 φιλάθλους στον αγώνα με την Σάντος αν και πολλοί ισχυρίζονται ότι το νούμερο ήταν μεγαλύτερο και πως υπήρχαν πάνω από 160.000 στο γήπεδο.

Οπαδοί της Φλαμένγκο σε αγώνα απέναντι στην Μποταφόγκο το 2008 για το Καριοκάο

Στην Βραζιλία κάθε ομάδα έχει τους οργανωμένους οπαδούς της όπως είναι συχνό και στην Ευρώπη. Στην Φλαμένγκο, κάποιες από αυτές τις οργανωμένες ομάδες είναι οι Torcida Jovem-Fla, Charanga Rubro-Negra, Urubuzada, Flamanguaça and Raça Rubro-Negra.

Μέσοι όροι προσέλευσης.

(*) Μη διαθέσιμες πληροφορίες.

  • 1 Το 2004, η Φλαμένγκο έπαιξε τους εντός έδρας αγώνες στο Ραουλίνο ντε Ολιβέιρα.
  • 2 Το 2005, η Φλαμένγκο έπαιξε τους εντός έδρας αγώνες στο «Λούζο Μπραζιλέιρο».
  • 3 Το 2010, η Φλαμένγκο έπαιξε τους εντός έδρας αγώνες στο «Μαρακανά», στο «Ραουλίνο ντε Ολιβέιρα» και στο «Ζοάο Αβελάζε».
  • 4 Περιλαμβάνει μόνο τους μ.ο. των αγώνων πρωταθλήματος.
Έτος Μ.Ο. Έτος Μ.Ο. Έτος Μ.Ο. Έτος Μ.Ο. Έτος Μ.Ο. Έτος Μ.Ο.
1961 * 1971 35,130 1981 45,145 1991 35,541 2001 * 2011 19,5464
1962 46,427 1972 46,408 1982 57,156 1992 53,958 2002 * 2012 13,9564
1963 54,475 1973 42,269 1983 44,046 1993 19,198 2003 11,020 2013 26,3504
1964 49,854 1974 37,931 1984 37,956 1994 28,290 2004 10,4071 2014 30,2724
1965 47,572 1975 40,758 1985 34,657 1995 42,335 2005 13,6572 2015 31,5024
1966 37,894 1976 54,015 1986 42,689 1996 42,153 2006 15,711 2016 25,4624
1967 33,931 1977 45,584 1987 44,715 1997 26,465 2007 42,015 2017 16,569
1968 54,676 1978 38,226 1988 28,547 1998 18,127 2008 43,736 2018 49,303
1969 61,157 1979 54,606 1989 28,898 1999 37,141 2009 40,0744 2019 59,284
1970 47,980 1980 54,268 1990 33,617 2000 29,329 2010 18,94534 2020

Ρόστερ

As of June 1, 2018

Σημείωση: Οι σημαίες αφορούν την εθνική ομάδα, σύμφωνα με τους κανόνες επιλεξιμότητας της FIFA. Οι παίκτες μπορεί να κατέχουν περισσότερες ιθαγένειες εκτός FIFA.

No. Έθνος Θέση Παίκτης
1 Τ Diego Alves
2 Α Rodinei
4 Α Juan (vice-captain)
5 Μ Willian Arão
6 Α Renê
7 Μ Everton Ribeiro
8 Μ Gustavo Cuéllar
9 Ε Paolo Guerrero
10 Μ Diego (3rd captain)
11 Μ Lucas Paquetá
13 Α Miguel Trauco
14 Μ Jonas
15 Α Réver (captain)
16 Μ Ronaldo
17 Ε Marlos Moreno (on loan from Manchester City)
18 Μ Jean Lucas
19 Ε Henrique Dourado
No. Έθνος Θέση Παίκτης
20 Ε Vinícius Júnior
21 Α Pará
23 Ε Geuvânio (on loan from Tianjin Quanjian F.C.)
25 Α Kleber
26 Α Thuler
27 Μ Rômulo
28 Ε Orlando Berrío
29 Ε Lincoln
30 Τ Thiago
32 Μ Ederson
37 Τ César
43 Α Léo Duarte
44 Α Rhodolfo
45 Τ Gabriel Batista
47 Ε Felipe Vizeu
50 Μ Jajá


Τίτλοι[13]

Παγκόσμιοι
Διοργάνωση Τίτλοι Χρονιές
Διηπειρωτικό 1 1981
Ηπειρωτικοί
Διοργάνωση Τίτλοι Χρονιές
Λιμπερταδόρες 2 1981, 2019
Κόπα ντε Όρο 1 1996
Κόπα Μερκοσούρ 1 1999
Ρεκόπα Σουνταμερικάνα 1 2020
Εθνικοί
Διοργάνωση Τίτλοι Χρονιές
Μπραζιλειράο / Α' Βραζιλίας 7 1980, 1982, 1983, 1992, 2009, 2019, 2020
Κύπελλο Βραζιλίας 3 1990, 2006, 2013
Σούπερκαπ Βραζιλίας 2 2020, 2021
Πολιτειακοί
Διοργάνωση Τίτλοι Χρονιές
Πρωτάθλημα Ρίο ντε Τζανέιρο 37 1914, 1915, 1920, 1921, 1925, 1927, 1939, 1942, 1943, 1944, 1953, 1954, 1955, 1963, 1965, 1972, 1974, 1978, 1979 , 1979 , 1981, 1986, 1991, 1996, 1999, 2000, 2001, 2004, 2007, 2008, 2009, 2011, 2014, 2017, 2019, 2020, 2021

Παραπομπές

  1. «GloboEsporte.com > Futebol 2008 - NOTÍCIAS - Ranking das torcidas: Fla segue no topo». globoesporte.globo.com. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2018. 
  2. «Flamengo still Brazil's most popular club, says survey - Sambafoot.com, all About Brazilian Football». www.sambafoot.com (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2018. 
  3. «Flamengo e Corinthians lideram levantamento de torcidas no país - 04/10/2004 - UOL Esporte - Futebol». esporte.uol.com.br. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2018. 
  4. Clara Cerioni. «Flamengo é o time que mais fatura no Brasil». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2018. 
  5. SporTV, Rio de Janeiro. «Estudo coloca o Flamengo como a marca mais valiosa do futebol brasileiro em 201». Globoesporte.globo.com. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2018. 
  6. «Torneio Triangular Internacional do Rio de Janeiro 1954». Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2019. 
  7. «Torneio Internacional Gilberto Cardoso 1955». Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2019. 
  8. Valle, Emmanuel do (26 Ιανουαρίου 2015). «1961: Houve uma vez um verão». Flamengo_Alternativo (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2019. 
  9. «Esquadrão Imortal – Flamengo 1953–1961». Imortais do futebol. 2 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2016. 
  10. «Flamengo x Fluminense: Todos os Jogos». www.netvasco.com.br. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2019. 
  11. «Flamengo x Vasco: Todos os Jogos». www.netvasco.com.br. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2019. 
  12. «Flamengo x Botafogo: Todos os Jogos». www.netvasco.com.br. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2019. 
  13. «Clube de Regatas do Flamengo» (στα αγγλικά). Wikipedia. 2018-03-16. https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Clube_de_Regatas_do_Flamengo&oldid=830709137. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι