Δημοψήφισμα στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (2018)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Δημοψήφισμα στην ΠΓΔΜ (2018))

Ένα συνταγματικό δημοψήφισμα διεξήχθη στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας στις 30 Σεπτεμβρίου 2018[1], σχετικά με τη διαμάχη 27 χρόνων μεταξύ Ελλάδας και πΓΔΜ για την ονομασία της δεύτερης, που εμπόδιζε τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ.[2] Η κυβέρνηση της πΓΔΜ, με πρωθυπουργό τον Ζόραν Ζάεφ, διεξήγαγε ενημερωτική εκστρατεία σχετικά με το δημοψήφισμα[3] και υποστήριξε ενεργά το «ναι».[4]

Το δημοψήφισμα είχε συμβουλευτικό, μη δεσμευτικό χαρακτήρα. Το αποτέλεσμα ήταν συντριπτικό υπέρ του «ναι» με 91% των ψήφων, αλλά με πολύ χαμηλή συμμετοχή του πληθυσμού (ψήφισαν λιγότεροι από 37% των εγγεγραμμένων), που δεν ξεπέρασε το απαιτούμενο 50% για να θεωρηθεί έγκυρο.[4]

Παρασκήνιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κράτος της πΓΔΜ ανεξαρτητοποιήθηκε από τη Γιουγκοσλαβία το 1991 με το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας». Οι ελληνικές κυβερνήσεις υποστήριξαν ότι το όνομα της χώρας υπονοεί εδαφικές διεκδικήσεις κατά της Ελλάδας και αμφισβήτησαν τη χρήση του ονόματος «Μακεδονία» από το νεοσύστατο κράτος. Έγιναν δεκτοί στα Ηνωμένα Έθνη το 1993 ως «η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας» (ΠΓΔΜ), ενώ οι περισσότερες χώρες έχουν αναγνωρίσει τη χώρα ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας».


Οι διαπραγματεύσεις για μία σύνθετη ονομασία είχαν αρνητική έκβαση για 27 χρόνια. Ωστόσο, το 2018, οι επαφές μεταξύ των κυβερνήσεων των δύο χωρών εντάθηκαν, με τον Αναπληρωτή Πρωθυπουργό της πΓΔΜ, Μπουγιάρ Οσμάνι, να επισκέπτεται την Αθήνα για διαπραγματεύσεις στις 9 Ιανουαρίου,[5] και τον πρωθυπουργό της πΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ να συναντιέται με τον Έλληνα ομόλογό του Αλέξη Τσίπρα στο περιθώριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας στις 24 Ιανουαρίου.[6][7][8] Στη συνάντηση μεταξύ των πρωθυπουργών, δεν φαίνεται να βρέθηκε κάποια λύση μεταξύ των δύο ηγετών για να τερματιστεί το ονοματολογικό ζήτημα και να βελτιωθούν οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. Ο Ζάεφ στη συνέχεια συμφώνησε να αναλάβει πρωτοβουλίες που θα αμβλύνουν τις ελληνικές ανησυχίες για τις πολιτικές αρχαιοποίησης, ενώ ο Τσίπρας συμφώνησε να δώσει τη συγκατάθεσή του για την ένταξη της πΓΔΜ σε περιφερειακές πρωτοβουλίες και συμφωνίες.

Η υπογραφή της συμφωνίας (17 Ιουνίου 2018).

Στις 12 Ιουνίου 2018, ο Τσίπρας ανακοίνωσε ότι είχε καταλήξει σε συμφωνία με τον Ζάεφ, «που καλύπτει όλες τις προϋποθέσεις που έχει θέσει η ελληνική πλευρά».[9] Η πρόταση θα έχει ως αποτέλεσμα η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας να μετονομαστεί σε Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας (σλαβομακεδονικά: Република Северна Македонија‎‎, μεταγρ. Republika Severna Makedonija), όνομα που πρόκειται να χρησιμοποιείται για όλες τις χρήσεις («erga omnes»).[10] Ο Ζάεφ ανακοίνωσε ότι η συμφωνία περιλαμβάνει την αναγνώριση της μακεδονικής γλώσσας στα Ηνωμένα Έθνη και ότι οι πολίτες της χώρας θα ονομάζονται, όπως και πριν, Μακεδόνες. Ωστόσο θα υπάρξει επίσης μια ρητή διευκρίνιση ότι οι πολίτες της χώρας δεν σχετίζονται με τους Αρχαίους Μακεδόνες.[11][12] «Η συμφωνία, μια για πάντα, επιβεβαιώνει και ενισχύει τη μακεδονική εθνοτική και πολιτισμική ταυτότητα, τη μακεδονική γλώσσα, τη μακεδονική εθνικότητα. Εγγυάται την ασφάλεια της χώρας και παρέχει ένα ασφαλές μέλλον για τους πολίτες της Δημοκρατίας της Μακεδονίας», δήλωσε ο Ζάεφ.[13] Αυτές οι αλλαγές τέθηκαν σε δημοψήφισμα για τους πολίτες της Δημοκρατίας της Μακεδονίας το φθινόπωρο του 2018. Εκτός από την αλλαγή του ονόματος της χώρας, το δημοψήφισμα θα αφαιρέσει τις αναφορές περί «μακεδονικού λαού» από το σύνταγμα, το οποίο συνεπάγεται αρχαία κληρονομιά.[14][15] Επιπλέον, η συμφωνία προβλέπει την απομάκρυνση του Ήλιου της Βεργίνας από τη δημόσια χρήση στη Δημοκρατία της Μακεδονίας και το σχηματισμό μιας επιτροπής για την αναθεώρηση των σχολικών βιβλίων και χαρτών και στις δύο χώρες για την αφαίρεση αλυτρωτικού περιεχομένου.[16] Η συμφωνία υπεγράφη στη Λίμνη Πρέσπα.

Το κοινοβούλιο άνοιξε το δρόμο για το δημοψήφισμα με την επικύρωση της συμφωνίας για δεύτερη φορά στις αρχές Ιουλίου.[17] Μετά από ένα μήνα καθυστέρηση από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης VMRO-DPMNE, που για να επιβραδύνει την προετοιμασία του δημοψηφίσματος δεν διόρισε μέλη για την Κρατική Εκλογική Επιτροπή, το κοινοβούλιο συμφώνησε τελικά στο τέλος Ιουλίου, σε μια νέα σύνθεση.[18][19]

Ερώτηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

«Είστε υπέρ της ένταξης σε Ευρωπαϊκή Ένωση και ΝΑΤΟ με την αποδοχή της συμφωνίας μεταξύ της Δημοκρατίας της Μακεδονίας και την Ελλάδα;» [20]

Αποτελέσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επιλογή Ψήφοι %
Υπέρ 606.257 91,48
Κατά 37.374 5,64
Άκυρα/λευκά ψηφοδέλτια 19.090 2,88
Συνολικά 662.721 36,89
Εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι 1.806.336 100
Πηγή: SEC

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Macedonia sets Sept. 30 as date for referendum on name deal with Greece[νεκρός σύνδεσμος] Channel NewsAsia, 30 Ιουλίου 2018
  2. ↑ Macedonia, Greece Sign 'Historic' Name Deal Balkan Insight, 17 Ιουνίου 2018
  3. ↑ Macedonia Govt Starts 'Name' Referendum Campaign Balkan Insight, 2 Ιουλίου 2018
  4. ↑ 4,0 4,1 «Αμεση Ανάλυση: Τα επόμενα βήματα μετά το δημοψήφισμα στην ΠΓΔΜ». Καθημερινή. http://www.kathimerini.gr/987560/article/epikairothta/politikh/amesh-analysh-ta-epomena-vhmata-meta-to-dhmoyhfisma-sthn-pgdm. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2018. 
  5. ↑ «Macedonian Deputy PM In Athens For Talks On Name Dispute». RFERL. https://www.rferl.org/a/macedonia-greece-name-dispute-osmani-talks/28965566.html. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2018. 
  6. ↑ «Greece and FYROM PMs to meet over ‘Macedonia’ name dispute». http://neoskosmos.com/news/en/Greece-and-FYROM-PMs-to-meet-over-Macedonia-name-dispute. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2018. 
  7. ↑ «PMs to meet after 'Macedonia' name dispute rally in Greece». https://www.sbs.com.au/news/pms-to-meet-after-macedonia-name-dispute-rally-in-greece. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2018. 
  8. ↑ «Tsipras and Zaev unblock Euro-integration process». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-01-25. https://web.archive.org/web/20180125134641/http://nezavisen.mk/en/news/2018/01/18809/. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2018. 
  9. ↑ «'We have a deal,' Greek PM says over FYROM name row». ekathimerini.com (στα Αγγλικά). Η Καθημερινή. 12 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2018. 
  10. ↑ «Greece ends 27-year Macedonia name row». BBC News. 12 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2018. 
  11. ↑ «Republic of North Macedonia with Macedonian language and identity, says Greek media». Meta.mk. Meta. 12 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2018. 
  12. ↑ «Κλείδωσε το «Βόρεια Μακεδονία» - Το διάγγελμα Τσίπρα για τη συμφωνία». kathimerini.gr. Kathimerini. 12 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2018. Την ίδια στιγμή -και ίσως αυτό να έχει τη μεγαλύτερη ιστορική βαρύτητα και αξία για την Ελλάδα- στη Συμφωνία που καταλήξαμε, για πρώτη φορά προβλέπεται ότι οι Βόρειοι Γείτονές μας δεν έχουν και δεν μπορούν να διεκδικήσουν στο μέλλον καμία σχέση με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό της Μακεδονίας. Ο όρος Μακεδόνας της ελληνικής ιστορικής κληρονομιάς, ο οποίος έλκει την καταγωγή του από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό διαχωρίζεται ρητά και κατηγορηματικά από τον όρο Μακεδόνας όπως τον χρησιμοποιούν και στη βάση του οποίου αυτοπροσδιορίζονται οι πολίτες της γειτονικής μας χώρας. 
  13. ↑ «Zaev:We made a deal - Republic of North Macedonia, with Macedonian language and Macedonian identity». kajgana.com (στα Σλαβομακεδονικά). Кајгана. 12 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2018. 
  14. ↑ «Zaev:The agreement is Republic of North Macedonia». dw.com/mk (στα Σλαβομακεδονικά). DW. 12 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2018. 
  15. ↑ «Severna Macedonia is born: Athens and Skopje announce 'name' deal». aljazeera. 12 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2018. 
  16. ↑ «Χάνεται και «ο Ήλιος της Βεργίνας»: Τι ορίζει η συμφωνία για το σήμα». Crash Online. 14 Ιουνίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2018. 
  17. ↑ Macedonia MPs ratify Greece deal, paving way for referendum Rappler, 6 Ιουλίου 2018
  18. ↑ Macedonia Opposition Puts ‘Name’ Referendum at Risk Balkan Insight, 10 Ιουλίου 2018
  19. ↑ Macedonia Starts Work on Referendum Preparations Balkan Insight, 26 Ιουλίου 2018
  20. ↑ Macedonia sets question for name referendum EU Observer, 30 Ιουλίου 2018
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Δημοψήφισμα_στην_πρώην_Γιουγκοσλαβική_Δημοκρατία_της_Μακεδονίας_(2018)&oldid=9614881"