Βαλντέμαρ Μπασανόφσκι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Βαλντέμαρ Μπασανόφσκι
1964
Προσωπικές Πληροφορίες
Γέννηση15 Αυγούστου 1935
Γκρούντζιοντς, Πολωνία
Θάνατος29 Απριλίου 2011 (75 ετών)
Βαρσοβία, Πολωνία
Έτη δραστηριοποίησης1960 – 1972
Ύψος1,65 μ.
Άθλημα
Χώρα Πολωνία
ΆθλημαΆρση βαρών
Μετάλλια
Ολυμπιακοί Αγώνες
Χρυσό 1964 Τόκιο 67,5 κιλά
Χρυσό 1968 Πόλη του Μεξικού 67,5 κιλά

Ο Βαλντέμαρ Ρομούαλντ Μπασανόφσκι (πολωνικά: Waldemar Romuald Baszanowski, 15 Αυγούστου 1935 – 29 Απριλίου 2011) ήταν Πολωνός αρσιβαρίστας, θεωρούμενος ως ένας από τους κορυφαίους όλων των εποχών.[1] Ήταν τέσσερις φορές Ολυμπιονίκης (δύο φορές χρυσός), πέντε φορές νικητής του παγκόσμιου πρωταθλήματος, έξι φορές πρωταθλητής Ευρώπης, ενώ κατέρριψε 24 παγκόσμια ρεκόρ. Ήταν ο πρώτος άνθρωπος που σήκωσε 2½ φορές το σωματικό του βάρος.[2]

Πρώιμος βίος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ήταν γιος του Γιαν Μπασανόφσκι, πρώην υπαξιωματικού του 64ου Συντάγματος Πυροβολικού και της Ελζμπιέτα Κλάρα Πίλτσεκ. Το 1957 αποφοίτησε από την Κρατική Τεχνική Σχολή Γεωργικού Μηχανισμού στο Κφίντζιν και το 1961 από την Ακαδημία Φυσικής Αγωγής Γιούζεφ Πιουσούτσκι στη Βαρσοβία. Είχε σημειώσει επιτυχία ως σπρίντερ και γυμναστής και αυτά τα δύο ταλέντα θα τον βοηθούσαν αξιοσημείωτα στο μέλλον.

Αθλητική καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πρώτη επιτυχία ήταν στη διάρκεια του Πολωνικού Πρωταθλήματος, όταν κατετάγη τρίτος. Βρήκε πολύ γρήγορα αναγνώριση και συμπεριλήφθηκε στην εθνική ομάδα.[3] Το 1960, έλαβε μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης, τερματίζοντας πέμπτος.[4] Τα επόμενα χρόνια είχε σειρά επιτυχιών, που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του αθλήματος στην χώρα τη δεκαετία του 1960. Το 1961 για πρώτη φορά στην καριέρα του, κέρδισε το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα και το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα (και τα δύο διεξήχθησαν στη Βιέννη) ανυψώνοντας στο σύνολο των τριών κινήσεων 402,5 κιλά (2,5 κιλά περισσότερα από το δεύτερο), νίκη που θεωρήθηκε μεγάλη έκπληξη. Στα επόμενα πρωταθλήματα: το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1962 (Βουδαπέστη) και το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Άρσης Βαρών το 1962 και το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Άρσης Βαρών του 1963 και το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Άρσης Βαρών του 1963, κέρδισε τέσσερα μετάλλια - όλα αργυρά.[5]

Στις 26 Ιουνίου 1964 ήταν η πιο εντυπωσιακή ημέρα της καριέρας του όταν κατέρριψε το παγκόσμιο ρεκόρ τρεις φορές στην ίδια διοργάνωση. Η απόδοσή του στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1964 στο Τόκιο είχε ως αποτέλεσμα να κερδίσει το χρυσό μετάλλιο.[2] Σήκωσε 432,5 κιλά στο σύνολο, ξεπερνώντας το προηγούμενο ολυμπιακό ρεκόρ κατά 25 κιλά. Είχε το ίδιο αποτέλεσμα με τον δεύτερο αλλά ήταν 350 γραμμάρια ελαφρύτερος.[6] Ένα χρόνο αργότερα κέρδισε το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Άρσης Βαρών του 1965 και το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1965,[7] και το 1966 ήταν δεύτερος στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Άρσης Βαρών το 1966 και στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα στο Βερολίνο, αγωνιζόμενος στην κατηγορία των 75 κιλών.[8]

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1968 στο Μεξικό, ο Μπασανόφσκι επανέλαβε το επίτευγμα από το Τόκιο, κερδίζοντας με πλεονέκτημα 15 κιλών έναντι του Ιρανού Παρβίζ Τζαλαγιέρ.[9]

Τον Ιούλιο του 1969, το αυτοκίνητο που οδηγούσε ολίσθησε και έπεσε σε ένα χαντάκι κοντά στο Γουόβιτς, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί η σύζυγός του, Ανίτα και αυτός και ο 6χρονος γιος του τραυματίστηκαν. Παρά το ατύχημα, ολοκλήρωσε τη σεζόν με την υπεράσπιση των τίτλων στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Άρσης Βαρών του 1969 στη Βαρσοβία και στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, θέτοντας ταυτόχρονα τέσσερα παγκόσμια ρεκόρ με την επίδοση στο σύνολο στα 445 κιλά.[5] Στη συνέχεια κέρδισε ασημένια μετάλλια στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1970 στο Κολόμπους και στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1971 στη Λίμα χάνοντας το χρυσό μετάλλιο από τον συμπατριώτη του Ζμπίγκνιεφ Κατσμάρεκ.[10][11] Παράλληλα, κέρδισε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1970 στην Ουγγαρία και το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1971 στη Σόφια.[3] Στην τέταρτη ολυμπιακή του εμφάνιση, στους Ολυμπιακούς του 1972 στο Μόναχο, τερμάτισε τέταρτος.[4] Έχασε την τρίτη θέση και πάλι από τον Ζμπίγκνιεφ Κατσμάρεκ για 2,5 κιλά.[12]

Άλλα επιτεύγματα του Μπασανόφσκι είναι: εννέα φορές πρωταθλητής Πολωνίας, 24 παγκόσμια ρεκόρ και 61 ρεκόρ Πολωνίας. Τρεις φορές σημαιοφόρος της Πολωνικής Ολυμπιακής ομάδας (1964, 1968, 1972). Το 1969, οι αναγνώστες της εφημερίδας Przegląd Sportowy αναγνώρισαν τον Μπασανόφσκι ως τον καλύτερο Πολωνό αθλητή.[13] Ο αποκαλούμενος και ως «ο καθηγητής της μπάρας», θεωρείται ως μία από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του πολωνικού αθλητισμού.[3]

Μετά το τέλος της καριέρας του, έγινε προπονητής και λέκτορας στην Ακαδημία Φυσικής Αγωγής στη Βαρσοβία.[2] Την περίοδο 1973-74, προπονούσε την ομάδα άρσης βαρών της ΑΖΣ Βαρσοβίας και εκείνη την εποχή κλήθηκε να συνεργαστεί με τον σύλλογο Σανοτσάνκα Σάνοκ.[14] Στη συνέχεια πήγε στην Ασία, όπου έγινε ο προπονητής της εθνικής ομάδας άρσης βαρών της Ινδονησίας. Επέστρεψε στην Πολωνία το 1988. Έξι χρόνια αργότερα έγινε υπεύθυνος προπόνησης της Πολωνικής Ομοσπονδίας Άρσης Βαρών και το 1999 εξελέγη πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Άρσης Βαρών, θέση που διατήρησε μέχρι το 2007.[2]

Το 1993 ήταν ένας από τους έξι πρώτους αθλητές που έγιναν μέλη του Hall of Fame της Διεθνούς Ομοσπονδίας Άρσης Βαρών.[15] Στην κατάταξη του επαγγελματικού περιοδικού «World Weightliftting», αναγνωρίστηκε ως ο τρίτος καλύτερος αρσιβαρίστας όλων των εποχών (μετά τον Τούρκο Ναΐμ Σουλεϊμάνογλου και τον Ούγγρο Ίμρε Φόλντι).[13]

Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μπασανόφσκι παντρεύτηκε τρεις φορές και είχε έναν γιο, τον Μάρεκ (γενν. το 1963).

Για πολλά χρόνια ήταν ενεργός ραδιοερασιτέχνης, δουλεύοντας κυρίως με την τηλεγραφία. Χρησιμοποίησε το διακριτικό σήμα SP5TZB. Το 1977, εμφανίστηκε στη ταινία μεγάλου μήκους Powrót («Επιστροφή») του Φίλιπ Μπάγιον, μαζί με τους Πολωνούς πυγμάχους Γιαν Στσεπάνσκι και Ζμπίγκνιεφ Πιετσικόφσκι.[16]

Στις 8 Ιουλίου 1969 είχε ένα τροχαίο ατύχημα στο χωριό Ζαμπόστουφ Μάουι. Το αυτοκίνητο που οδηγούσε ολίσθησε και έπεσε σε χαντάκι, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί η πρώτη του γυναίκα, η Ανίτα, και αυτός και ο γιος του τραυματίστηκαν. Η δεύτερη σύζυγός του, Μάρια, πέθανε από καρκίνο τη δεκαετία του 1980.[17] Το 2007, έπεσε από ένα δέντρο στο οικόπεδο του κοντά στη Βαρσοβία. Ως αποτέλεσμα της πτώσης, έβλαψε τον νωτιαίο μυελό και έσπασε τη σπονδυλική στήλη του. Ήταν σχεδόν εντελώς παράλυτος και μπορούσε να κουνήσει μόνο το κεφάλι και τα χέρια του, γεγονός που τον έκανε να μην μπορεί να κινηθεί σε αναπηρικό αμαξίδιο και περνούσε τον περισσότερο χρόνο του ξαπλωμένος στο κρεβάτι. Πέθανε το πρωί της 29ης Απριλίου 2011, σε νοσοκομείο της Βαρσοβίας.[18]

Ο τάφος του Μπασανόφσκι στο νέο κοιμητήριο στο Σουουέζεφ της Βαρσοβίας

Βραβεύσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα τέλη του 1967, του απονεμήθηκε το Χρυσό Μετάλλιο «Για Εξαιρετικά Αθλητικά Επιτεύγματα».[19]

Στις 22 Δεκεμβρίου 1998, βραβεύτηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Πολωνίας, Αλεξάντερ Κφασνιέφσκι, με το Σταυρό του Διοικητή του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας για την «εξαιρετική συμβολή στο Ολυμπιακό κίνημα, για δραστηριότητες για την ανάπτυξη και την προώθηση του φυσικού πολιτισμού, για εξαιρετικά αθλητικά επιτεύγματα».[5] Στις 6 Μαΐου 2011, βραβεύτηκε μετά θάνατον από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Πολωνίας, Μπρονίσουαφ Κομορόφσκι, με το Σταυρό του Διοικητή με ένα Αστέρι του ίδιου Τάγματος για «εξαιρετικά επιτεύγματα στην ανάπτυξη και προώθηση της πειθαρχίας της άρσης βαρών, για υπηρεσίες στο Ολυμπιακός κίνημα».[20] Το τάγμα παραδόθηκε στην οικογένεια Μπασανόφσκι κατά τη διάρκεια της τελετής κηδείας. Τιμήθηκε επίσης με το Σταυρό του Αξιωματικού και το Σταυρό του Ιππότη του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας, το Μετάλλιο της Εθνικής Επιτροπής Παιδείας και το Μετάλλιο του Ολυμπιακού Τάγματος της ΔΟΕ.[5]

Τίτλοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ολυμπιακοί Αγώνες χρυσό μετάλλιο (2) : 1964, 1968
  • Παγκόσμιο Πρωτάθλημα χρυσό μετάλλιο (5) : 1961, 1964, 1965, 1968, 1969
    • αργυρό μετάλλιο (5) : 1962, 1963, 1966, 1969, 1970
  • Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα χρυσό μετάλλιο (5) : 1961, 1965, 1968, 1969, 1971
    • αργυρό μετάλλιο (4) : 1962, 1963, 1966, 1970

Παγκόσμια ρεκόρ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • 9 φορές στην κατηγορία ελαφρών βαρών - έως 450 κιλά το 1971.
  • 8 φορές στο αρασέ στην κατηγορία ελαφρών βαρών - έως 137,5 κιλά το 1971.
  • 7 φορές στο ζετέ στην κατηγορία ελαφρών βαρών - έως 173 κιλά το 1971.

Τιμές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ολυμπιακό Τάγμα (Olympic Order) : 1982
  • Διοικητής με Αστέρι του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας‎ (Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski) : 2011
  • Ταξιάρχης του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας (Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (Polonia Restituta))
  • Αξιωματικός του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας (Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (Polonia Restituta)) : 1998

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «IWF : Waldemar Baszanowski passed away». Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2022. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 «INTERNATIONAL OLYMPIC COMMITTEE : Waldemar BASZANOWSKI». Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2022. [νεκρός σύνδεσμος]
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «Waldemar Baszanowski – legenda polskiej sztangi!». Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2022. [νεκρός σύνδεσμος]
  4. ↑ 4,0 4,1 «Waldemar Baszanowski: Biographical information». Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2022. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 «Waldemar Baszanowski Bio: Wrestling Style & Net Worth». Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2022. 
  6. ↑ «INTERNATIONAL OLYMPIC COMMITTEE :TOKYO 1964 WEIGHTLIFTING 60-67.5KG LIGHTWEIGHT MEN RESULTS». Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2022. 
  7. ↑ «1965 World Championship: Lightweight [67.5 kg]». Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2022. 
  8. ↑ «1966 World Championship: Middleweight [75 kg]». Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2022. 
  9. ↑ «INTERNATIONAL OLYMPIC COMMITTEE : MEXICO CITY 1968 WEIGHTLIFTING 60 - 67.5KG (LIGHTWEIGHT) MEN RESULTS». Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2022. 
  10. ↑ «1970 World Championship: Lightweight [67.5 kg]». Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2022. 
  11. ↑ «1971 World Championship: Lightweight [67.5 kg]». Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2022. 
  12. ↑ «1972 Summer Olympics: Lightweight [67.5 kg]». Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2022. 
  13. ↑ 13,0 13,1 «DZIEWIĄTA ROCZNICA ŚMIERCI WALDEMARA BASZANOWSKIEGO». Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2022. 
  14. ↑ Owocny rok Sanoczanki. Nr 4 z 28 stycznia 1973, σελ. 1. http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=5401. 
  15. ↑ «IWF : HALL OF FAME». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2022. 
  16. ↑ «Waldemar Baszanowski (1935–2011)». Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2022. 
  17. ↑ «Złote ręce, złote serce». Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2022. 
  18. ↑ «Former champion weightlifter Baszanowski dies». Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2022. 
  19. ↑ Sportowe depesze. Nr 309 z 30, 31 grudnia 1967 i 1 stycznia 1968, σελ. 2. http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=2950. 
  20. ↑ «IWF : Last farewell to Waldemar Baszanowski». Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2022. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Βαλντέμαρ_Μπασανόφσκι&oldid=10435468"