Ωλονός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Ωλενός)
Κύριο λήμμα: Ερύμανθος
Άποψη της κορυφής.
Ο Ωλονός (στα δεξιά), καθώς και η δεύτερη υψηλότερη κορυφή του Ερυμάνθου η Μουγγίλα (στα αριστερά).

Ο Ωλονός ή Ωλενός[1] είναι η υψηλότερη κορυφή του Ερυμάνθου με το υψόμετρό της να ανέρχεται σε 2.224 μέτρα[2][3], στοιχείο που καθιστά τον Ερύμανθο το δεύτερο ψηλότερο βουνό της Αχαΐας[4] και το τέταρτο της Πελοποννήσου.

Τοποθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ωλενός βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα του κύριου όγκου του Ερυμάνθου ενώ χωροθετείται στα βορειο-κεντρικά του (ευρύτερου) ορεινού όγκου του Ερύμανθου, που λογίζεται ως οροσειρά. Διοικητικά η έκταση του αποτελεί εξ ολοκλήρου μέρος του Δήμου Ερυμάνθου και μοιράζεται εντός των δημοτικών ενοτήτων (πρώην δήμων) Τριταίας και Φαρρών[5].

Περί ονομασίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προέλευση και ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση, η ονομασία δόθηκε στην βουνοκορφή επειδή κατά τον κατακλυσμό του Νώε τα νερά κάλυψαν ολόκληρο τον Ερύμανθο πέραν ενός μικρού χώρου στην υψηλότερη κορυφή του ο οποίος είχε την έκταση ενός αλωνιού και για αυτό εκλήθη «Αλωνός» όπου τελικά εκ παραφθοράς έγινε «Ωλονός» ή «Ωλενός» (εδώ στηρίζεται κυρίως και η ορθογραφία «Ωλωνός»)[6][3].

Μια διαφορετική εκδοχή λέει πως η ονομασία προέρχεται βασιζόμενη στο ότι η κορυφή ως ύψωμα θυμίζει το σχήμα του οστού της ωλένης[7][3], ενώ άλλη εκδοχή συνδέει το όνομα με την μυθολογία (βλ. Ώλενος)[7][3].

Θέα και τοπίο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από την κορυφή του Ωλενού, προσφέρεται εξαιρετική θέα που περιλαμβάνει: α) το μεγαλύτερο μέρος της δυτικής αλλά και της βορειοδυτικής Πελοποννήσου, ενώ σε μικρότερη κλίμακα και την βόρεια Αρκαδία, β) τη λοφώδη και ημιορεινή περιοχή της ανατολικής Ηλείας, γ) τα βουνά της βόρειας και ανατολικής Αχαΐας έως και μέρους της ορεινής Κορινθίας, δ) τη νότια Στερεά Ελλάδα, ε) τη Ζακύνθο, την Κεφαλλονιά και την Ιθάκη, που διακρίνονται καλύτερα και πιο ξεκάθαρα τις λεγόμενες "καθαρές" μέρες.

Σύμφωνα το σύγγραμα του Χρήστου Κορύλλου «Χωρογραφία της Ελλάδος - Α΄: Νομός Αχαΐας» (1903) συμπεραίνεται πως από τον Ωλενό του Ερυμάνθου μπορεί κανείς να θαυμάσει το ειδυλλιακό φαινόμενο της ανατολής του ηλίου όπου παράλληλα καθώς συμβαίνει και μέχρι να ανέβει ψηλά ο ήλιος, η "κολοσσιαία σκιά του όρους σαν τεράστιο τρίγωνο" όπως αναφέρεται, καλύπτει μια πολύ μεγάλη έκταση προς τα δυτικά περιλαμβάνοντας την περιοχή της Ήλιδας αλλά ακόμη και το νησί της Ζακύνθου[6].

Λοιπά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην περιοχή γύρω από την βουνοκορφή υπάρχουν πηγές των ποταμών Πείρος και Παραπείρος (ή Τόσκεσι ή Μπούρμπουλας).

Την Κυριακή της 13ης Μαΐου του 2001 στον Ωλενό, σκοτώθηκε ακαριαία από χτύπημα κεραυνού η Ιωάννα Κρατσιά (26 ετών), ενώ σήμερα στο σημείο υπάρχει μαρμαρόπλακα προς ανάμνηση της μνήμης της και με την επιγραφή για αυτό το δυστυχές συμβάν. Η άτυχη κοπέλα μαζί άλλα δεξαέξι άτομα, συναδέλφους της τραπεζοϋπάλληλους, είχαν πάει για ορεινή πεζοπορία στον Ερύμανθο ξεκινώντας από την Τσαπουρνιά και με σκοπό την ανάβαση στον Ωλενό, εκεί λοιπόν ο καιρός άρχισε να χαλάει και τελικά συνέβη το αυτό το δυστύχημα, που επέφερε επίσης σοβαρό τραυματισμό σε μια κοπέλα και ελαφριά τραύματα σε άλλα επτά άτομα, ενώ ένας άνδρας χάθηκε και ήταν αγνοούμενος μέχρι το βράδυ εκείνης της ημέρας[8][9].

Παραπομπές και υποσημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Συναντάται και με την ορθογραφία Ωλωνός.
  2. Σύμφωνα με άλλες μετρήσεις -παλαιότερα κυρίως- αναφέρεται υψόμετρο 2.222 μ. και 2.223 μ.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Κ. Τριανταφύλλου 1959, σελ. 729.
  4. Ο Ερύμανθος εκτείνεται πέραν του Νομού Αχαΐας και εντός επίσης του Νομού Ηλείας, στο νότιο και νοτιοδυτικό τμήμα του, αποτελώντας έτσι το μεγαλύτερο βουνό του νομού. Ωστόσο η κορυφή του Ωλενού (όπως και το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του κύριου όγκου του Ερυμάνθου) δεν βρίσκεται εντός των ορίων της Ηλείας.
  5. Η κορυφή Ωλενός βρίσκεται εντός της Αχαΐας, στην περιφέρεια της Τοπικής Κοινότητας Αλεποχωρίου. Βλ. χάρτη με την κορυφή. openstreetmap.org. Ανακτήθηκε: 16/01/2019.
  6. 6,0 6,1 Χρ. Κορύλλος 1903, σελ. 7.
  7. 7,0 7,1 Χρ. Κανελλάκης 2010, Δ΄ μέρος, τέταρτο κεφάλαιο.
  8. ΤΑ ΝΕΑ: Οι κεραυνοί σκόρπισαν θάνατο και τρόμο στον Ερύμανθο. Δημοσιεύτηκε: 14/5/2001 - Ανακτήθηκε: 14/1/2019.
  9. In.gr: Κεραυνός χτύπησε θανάσιμα μέλος ορειβατικής ομάδας στον Ερύμανθο. Δημοσιεύτηκε: 13/5/2001 - Ανακτήθηκε: 14/1/2019.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Χρήστος Θ. Κανελλάκης, Το Μοίραλι από το 1461 έως σήμερα. Ετυμολογικό λεξικό των πρώην Δήμων Μεσάτιδος, Φαρρών, Τριταίας, Λασιώνος Ηλείας, Εκδ. «Περί Τεχνών», Πάτρα 2010. ISBN 978-960-6684-64-7.
  • Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών και επαρχίας Πατρών από αρχαιότητος εώς σήμερον κατά αλφαβητικήν κατάταξιν, Τυπογραφείο Αδερφών «Συναδινού», Πάτρα 1959, Α´ Έκδοση.
  • Χρήστου Π. Κορύλλου, Χωρογραφία της Ελλάδος. Α΄. Νομός Αχαΐας, Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων «Ανέστη Κωνσταντινίδου», Εν Αθήναις 1903.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]