Χάρακας Ηρακλείου
Συντεταγμένες: 35°0′42″N 25°7′9″E / 35.01167°N 25.11917°E
| Χάρακας | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Δήμος | Αστερουσίων |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Ηρακλείου |
| Υψόμετρο | 400 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Άγιος Ιωάννης |
| http://www.harakas.gr | |
Ο Χάρακας είναι ημιορεινό χωριό του Νομού Ηρακλείου Κρήτης και βρίσκεται 50 χιλιόμετρα νότια της πόλης του Ηρακλείου, στους πρόποδες των Αστερουσίων. Ανήκει στην επαρχία Μονοφατσίου και αποτελεί δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Αστερουσίων. Με βάση την απογραφή του 2011 ο πληθυσμός του αριθμεί 812 κατοίκους. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Το χωριό είναι έδρα Κέντρου Υγείας και Γυμνασίου-Λυκείου, ενώ υπάρχει επίσης ταχυδρομείο και κέντρο επιμόρφωσης. Εορταστικές εκδηλώσεις πραγματοποιούνται στην επέτειο της Μάχης της Κρήτης (20 Μαΐου) και στην εορτή του Αγίου Παντελεήμονα (27 Ιουλίου) που είναι ο προστάτης Άγιος του χωριού και ο μεγαλύτερος ναός με 4ώροφο καμπαναριό. Άλλοι ναοί είναι η Αγία Παρασκευή στα ορεινά, η Παναγία στο παλαιό χωριό, ο Άγιος Νεκτάριος στη βόρεια πλευρά και ο Άγιος Ιωάννης, όπου και το κοιμητήριο.
Δ.δ. Χάρακα
Με τα Σχέδια Καποδίστριας και Καλλικράτηςσυστάθηκε το Δημοτικό διαμέρισμα Χάρακα. Αυτό απαρτίζεται από τους οικισμούς:
- Αγιά Φωτιά [18], παλαιότερα: Αγία Φωθιά, σε υψόμετρο 275 μ. στα δυτικά και
- Δωράκι [30] στα ανατολικά, σε υψόμετρο 310μ. Απέχει 51,3 χλμ. από το Ηράκλειο. Στον οικισμό βρίσκονται οι ναοί της Παναγίας και των Ταξιαρχών.
Ιστορικά στοιχεία
Απογραφές
H πρώτη μνεία για το χωριό εντοπίζεται σε συμβόλαιο του 1280. Στις ενετικές απογραφές αναφέρεται από τον Μπαρότσι το 1577 στην επαρχία Μονοφατσίου, από τον Καστροφύλακα το 1583. Στον τελευταίο αναφέρονται δύο οικισμοί: S. Zuane Characa libero, δηλαδή Άγιος Ιωάννης ο Χάρακας ελεύθερος, με 184 κατοίκους και S. Zuane Characa conditionato με 59 κατοίκους[1] και από τον Μπασιλικάτα το 1630. Tο condition ήταν κατάστιχο στο οποίο ήσαν εγγεγραμμένα λεπτομερώς τα κτήματα των πολιτών. Στην οθωμανική απογραφή του 1671, αναφέρεται με 82 χαράτσα, ενώ στην αιγυπτιακή του 1834, τον βρίσκουμε να έχει 25 οικογένειες Χριστιανών και 10 Τούρκων. Το 1881, αναφέρεται ως Χάρακας και αποτελεί την έδρα ομώνυμου Δήμου με 321 Χριστιανούς και 17 Τούρκους κατοίκους. Από το 1928 αποτελεί κοινότητα, μέχρι την εφαρμογή του Σχεδίου Καποδίστριας. Το 1583 αναφέρεται στον Καστροφύλακα και το Dhorachi με 192 κατοίκους[2] και η Αγία Φωτιά με το όνομα Santa Lucia , δηλαδή Αγία Φωτεινή, και με πληθυσμό 53 κατοίκους την ίδια χρονιά. Το όνομα του οικισμού οφείλεται στον παλιό ναό της Αγίας Φωτεινής, στο νότιο τοίχο του οποίου διατηρούνται τοιχογραφίες αρχαϊκής τεχνοτροπίας. Στο Χάρακα αναφέρεται από την απογραφή του 1881 και ύστερα, όπως και το Δωράκι. To 1881 o Χάρακας είχε 321 Χριστιανούς κατοίκους και 17 Τούρκους.[3]
Πορεία πληθυσμού σύμφωνα με τις απογραφές:[3]
| Απογραφή | 1900 | 1920 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 658 | 775 | 891 | 1030 | 999 | 1112 | 974 | 958 | 835 | 812 |
Ονομασία
Το ενετικό όνομα του χωριού ήταν Άγιος Ιωάννης, αλλά μετονομάστηκε σε Χάρακα επειδή στα δυτικά του χωριού υπάρχει μεγάλος βράχος, ύψους 35 μέτρων και πλάτους 60 περίπου (χαράκι), όπου υπάρχει εκκλησία (ο Αφέντης Χριστός) και κάστρο ενετικής εποχής. Σύμφωνα με το Raulin[4]Ο βράχος είναι προσπελάσιμος μόνο από τα ανατολικά. Πρόκειται για μονολιθικό ύψωμα.
Πηγές
- Το Ηράκλειον και ο Νομός του, έκδοση Νομ. Ηρακλείου.
- Χωριά του Δήμου Αστερουσίων
- Χάρακας Δήμου Αστερουσίων
- Πολιτιστικός Σύλλογος Χάρακα
Παραπομπές
| ||||||||||||||
| |||||