Φιλιππικός (κόμης εξκουβιτόρων)
| Φιλιππικός | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 6ος αιώνας |
| Θάνατος | 614 |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιωτικός |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | Στρατηγός |
| Πόλεμοι/μάχες | Μάχη του Σολάχωνος |
Ο Φιλιππικός (άκμασε 580–610) ήταν στρατηγός της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, κόμης εξκουβιτόρων και σύζυγος της Γορδίας, αδελφής του Αυτοκράτορα Μαυρίκιου (βασ. 582–602). Η επιτυχημένη σταδιοδρομία του ως στρατηγού διήρκεσε τρεις δεκαετίες, κυρίως κατά των Σασσανιδών της Περσίας.
Σταδιοδρομία υπό τον Μαυρίκιο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Λίγα είναι γνωστά για τα πρώτα χρόνια του Φιλιππικού. Νυμφεύτηκε τη Γορδία, αδελφή του Αυτοκράτορα Μαυρίκιου (βασ. 582–602), πιθανότατα το 583[1], και κάποια στιγμή ανέβηκε στον υψηλό βαθμό του πατρικίου[1]. Την ίδια περίπου εποχή διορίστηκε κόμης εξκουβιτόρων (comes excubitorum, διοικητής των Εξκουβιτόρων, αυτοκρατορικών σωματοφυλάκων) και το 584 αντικατέστησε τον Ιωάννη Μυστάκωνα ως μάγιστρος του στρατού για την Ανατολή (magister militum per Orientem), έτσι κατέστη υπεύθυνος για τη διεξαγωγή του συνεχιζόμενου πολέμου κατά των Σασσανιδών της Περσίας[1].
Διεξήγε πολυάριθμες επιδρομές στην περσική επικράτεια το 584–585, λεηλατώντας τις πεδιάδες κοντά στη Νίσιβη[1] και πραγματοποιώντας εισβολές στις περιοχές της Αρζανηνής και της ανατολικής Μεσοποταμίας[1]. Την ίδια περίοδο, προσπάθησε ενεργά να βελτιώσει την πειθαρχία και την αποτελεσματικότητα των στρατευμάτων του[2].
Ο Φιλιππικός πέρασε τον χειμώνα του 585–586 στην Κωνσταντινούπολη και επέστρεψε στην έδρα του στην Άμιδα την άνοιξη[1]. Μετά την απόρριψη των περσικών ειρηνευτικών προτάσεων, προώθησε τα στρατεύματά του στα σύνορα, όπου νίκησε μια ανώτερη περσική δύναμη υπό τον Καρδαριγάν στη μάχη του Σολάχον[1]. Στη συνέχεια προχώρησε στην εισβολή και τη λεηλασία της Αρζανηνής και πολιόρκησε το φρούριο Χλωμάρον[1]. Ωστόσο, η προσέγγιση ενός Περσικού στρατού ανακούφισης πανικόβαλε τους Ρωμαίους, οι οποίοι κατέφυγαν άτακτα πίσω στο ρωμαϊκό έδαφος[1]. Εκεί, πιθανώς λόγω ασθένειας, παρέδωσε τη διοίκηση του στρατού του στον υποστράτηγό του Ηράκλειο τον Πρεσβύτερο, πατέρα του μελλοντικού Αυτοκράτορα Ηράκλειου (βασ. 610–641)[1]. Την άνοιξη του 587, ήταν και πάλι άρρωστος και δεν μπορούσε να εκστρατεύσει προσωπικά. Διέθεσε τα δύο τρίτα του στρατού του στον Ηράκλειο τον Πρεσβύτερο και το υπόλοιπο στους στρατηγούς Θεόδωρο και Ανδρέα, και τους έστειλε να επιδράμουν στο περσικό έδαφος. Εκείνη τη χρονιά δεν εκστράτευσε ο ίδιος, και τον χειμώνα ξεκίνησε για την Κωνσταντινούπολη. Στον δρόμο του, έμαθε ότι τον είχε αντικαταστήσει ο Πρίσκος[1][3].
Όταν ο Πρίσκος έφτασε στην Ανατολή ωστόσο, οι στρατιώτες αρνήθηκαν να τον υπακούσουν και εξέλεξαν τον δούκα της Φοινίκης Λιβανένση, τον Γερμανό, ως αρχηγό τους στη θέση του. Ο Φιλιππικός, ο οποίος σύντομα διορίστηκε ξανά ως διοικητής της Ανατολής, μπόρεσε να αναλάβει τη θέση του μόνο μετά την καταστολή της ανταρσίας με την παρέμβαση του Πατριάρχη Αντιοχείας[1]. Μετά από μια δημόσια συμφιλίωση με τα στρατεύματά του, το καλοκαίρι του 589 εκστράτευσε εναντίον της Μαρτυρόπολης, η οποία είχε πρόσφατα περιέλθει στους Πέρσες με την προδοτική αποστασία ενός Ρωμαίου αξιωματικού ονόματι Σίττα. Ο Φιλιππικός απέτυχε να ανακαταλάβει την πόλη και ηττήθηκε από μια περσική δύναμη ανακούφισης με επικεφαλής τον Μαχμπόντ και τον Αφραράτ, μετά το οποίο αντικαταστάθηκε από τον στρατηγό Κομεντίολο[1][3].
Εκτός από μία διπλωματική αποστολή το 590 στον πρόσφατα έκπτωτο Πέρση ηγεμόνα Χοσρόη Β΄ (βασ. 590–628), ο οποίος είχε καταφύγει στη ρωμαϊκή επικράτεια, ο Φιλιππικός εξαφανίζεται από τη δράση για αρκετά χρόνια[1]. Το 598 διορίστηκε για λίγο στρατηγός στον συνεχιζόμενο πόλεμο στα Βαλκάνια[2] και από ορισμένες πηγές τού πιστώνεται η νίκη επί των Αβάρων στη Θράκη[1], αν και αυτό οφείλεται πιθανότατα στον στρατηγό Πρίσκο[2].
Σταδιοδρομία υπό τον Φωκά και τον Ηράκλειο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κάποια στιγμή το 602 έπεσαν πάνω του οι υποψίες, ότι συνωμοτούσε εναντίον τού Αυτοκράτορα Μαυρίκιου, αφού μία προφητεία έλεγε ότι το όνομα του διαδόχου του Μαυρίκιου θα ξεκινούσε από το γράμμα Φ[1]. Πράγματι, αμέσως μετά, ο Μαυρίκιος καθαιρέθηκε και σκοτώθηκε από μία εξέγερση του βαλκανικού στρατού με επικεφαλής τον Φωκά. Ως στενός συνεργάτης του Μαυρίκιου, ο Φιλιππικός αναγκάστηκε να μπει σε μοναστήρι στη Χρυσόπολη[1][2]. Ήταν ακόμη στο μοναστήρι, όταν ο Ηράκλειος ανέτρεψε τον Φωκά το 610. Ο νέος Αυτοκράτορας τον ανακάλεσε και τον έστειλε να διαπραγματευτεί με τον αδελφό του Φωκά, Κομεντίολο (όχι τον πιο πάνω στρατηγό), ο οποίος διοικούσε τον στρατό της Ανατολής[1]. Ο Κομεντίολος τον φυλάκισε και σκόπευε να τον εκτελέσει, αλλά ο Φιλιππικός σώθηκε, όταν ο ίδιος ο Κομεντίολος δολοφονήθηκε[1].
Το 612 διορίστηκε ξανά από τον Ηράκλειο ως μάγιστρος του στρατού της Ανατολής διαδεχόμενος τον ατιμασμένο Πρίσκο, και εκστράτευσε κατά των Περσών στην Αρμενία. Το 614, καθώς ένας περσικός στρατός υπό τον Σαχίν εισέβαλε στη Μικρά Ασία και έφτασε στις ακτές του Βοσπόρου στη Χαλκηδόνα, ο Φιλιππικός εισέβαλε στο περσικό έδαφος με τη σειρά του, ελπίζοντας να κάνει τον Σαχίν να αποσυρθεί[1].
Ο Φιλιππικός απεβίωσε λίγο μετά και τάφηκε σε μια εκκλησία, που είχε κτίσει στη Χρυσόπολη[1].
Πιθανή συγγραφή του έργου Στρατηγικόν
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ως ένας από τους κορυφαίους στρατηγούς της εποχής του, και με το χρόνο και την ευκαιρία να γράψει το έργο κάποια στιγμή μετά το 603, κατά τα χρόνια που πέρασε στο μοναστήρι, ο Φιλιππικός είναι ένας από τους πιθανούς συγγραφείς της στρατιωτικής πραγματείας που είναι γνωστή ως Στρατηγικόν και παραδοσιακά αποδίδεται στον Μαυρίκιο[4].
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 Martindale 1992.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Whitby 1988.
- ↑ 3,0 3,1 Greatrex & Lieu 2002.
- ↑ McCotter, Stephen (2003). «'The Nation which Forgets its Defenders will Itself be Forgotten': Emperor Maurice and the Persians». Queen’s University of Belfast. deremilitari.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2012.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Greatrex, Geoffrey· Lieu, Samuel N. C. (2002). The Roman eastern frontier and the Persian Wars. Part II, AD 363-630 : a narrative sourcebook. London: Routledge. ISBN 0-415-14687-9.
- Martindale, John R. (1992). The prosopography of the later Roman Empire: Volume III, AD 527–641. Cambridge [England]: Cambridge University Press. ISBN 0-521-20160-8.
- Whitby, Michael (1988). The Emperor Maurice and his historian : Theophylact Simocatta on Persian and Balkan warfare. Oxford [England]: Oxford University Press. ISBN 0-19-822945-3.