Στρατηγικόν του Μαυρικίου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το Στρατηγικόν είναι ένα πολεμικό εγχειρίδιο, που θεωρείται πως γράφτηκε στα τέλη του 6ου αιώνα και παραδοσιακά αποδίδεται στον Ρωμαίο Αυτοκράτορα Μαυρίκιο. Είναι επίσης ένα πρακτικό εγχειρίδιο, «ένα μάλλον σεμνό στοιχειώδες εγχειρίδιο», όπως αναφέρεται στην εισαγωγή του, «για εκείνους που αφιερώνουν τον εαυτό τους στην στρατηγία». Αυτό το βιβλίο είναι ένας γενικός οδηγός στη Ρωμαϊκή στρατιωτική τέχνη, τη στρατηγική. Το Στρατηγικόν είναι γραμμένο στα ελληνικά σε πολύ στρωτή και γενικά απλή γλώσσα.

Το Στρατηγικόν μπορεί να γράφτηκε ως μια προσπάθεια κωδικοποίησης των στρατιωτικών μεταρρυθμίσεων, που έφερε ο στρατιώτης-αυτοκράτορας Μαυρίκιος. Υπάρχουν διαφωνίες στους ακαδημαϊκούς κύκλους, όσον αφορά την πραγματική ταυτότητα του συγγραφέα του Στρατηγικού. Ο Μαυρίκιος μπορεί απλά να ανέθεσε την συγγραφή του: ίσως ο αδελφός του Πέτρος ή κάποιος άλλος στρατηγός στην Αυλή του να είναι ο πραγματικός συγγραφέας. Επίσης αμφισβητείται ο χρόνος συγγραφής. Αν γράφτηκε τον 6ο αιώνα, το Στρατηγικόν μπορεί να δημιουργήθηκε για την κωδικοποίηση των εμπειριών των Βαλκανικών και Περσικών εκστρατειών, ή ίσως οι ίδιες οι εκστρατείες να διεξήχθησαν σύμφωνα με το εγχειρίδιο. Ωστόσο, από τα τέλη του 19ου αιώνα, κάποιοι ιστορικοί έχουν υποστηρίξει αργότερο χρόνο συγγραφής κατά τον 8ο ή τον 9ο αιώνα, βασιζόμενοι σε φιλολογικά και τεχνολογικά στοιχεία.[1] Σε κάθε περίπτωση, θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά πολεμικά κείμενα των Μεσαιωνικών χρόνων, μαζί με τις πολεμικές πραγματείες του 10ου αιώνα, που αποδίδονται στους Βυζαντινούς αυτοκράτορες Λέοντα ΣΤ΄ (Τακτικά) και Νικηφόρο Φωκά (Περί Παραδρομής και Στρατηγική Έκθεσις). Το έργο Τακτικά του Λέοντα εμπνεύσθηκε σημαντικά από το Στρατηγικόν.

Περιεχόμενα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Βιβλίο Α΄ – Εισαγωγή
  • Βιβλίο Β΄ – Η παράταξη μάχης του ιππικού
  • Βιβλίο Γ΄ – Σχηματισμοί μάχης του τάγματος
  • Βιβλίο Δ΄ – Η ενέδρα
  • Βιβλίο Ε΄ – Περί την μεταφορά αποσκευών
  • Βιβλίο ΣΤ΄ – Σχηματισμοί μάχης και τα διάφορα γυμνάσια
  • Βιβλίο Ζ΄ – Στρατηγία (α) πριν την μάχη, (β) την ημέρα της μάχης
  • Βιβλίο Η΄ – Στρατιωτικά αποφθέγματα
  • Βιβλίο Θ΄ – Περί εφόδου
  • Βιβλίο Ι΄ – Η πολιορκία
  • Βιβλίο ΙΑ΄ – Το ποιον και η στρατηγική των εθνών ενός εκάστου
  • Βιβλίο ΙΒ΄ – (α) Σύμμικτη παράταξη μάχης, (β) παράταξη μάχης του πεζικού, (γ) σχεδιάγραμμα περιχαρακωμένου στρατοπέδου, (δ) κυνήγι[2][3]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Στο «Medieval Technology and Social Change» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις της Οξφόρδης, 1964), σσ. 20-21, ο Lynn White Jr. υποστηρίζει μια αργότερη εποχή συγγραφής με βάση τεχνολογικά στοιχεία, οι σημειώσεις του στην σελ. 144 καταγράφουν κάποια έργα που υποστηρίζουν το ίδιο με βάση φιλολογικά στοιχεία.
  2. ΜΑΥΡΙΚΙΟΥ ΤΑΚΤΙΚΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ. 
  3. Μαυρίκιος (Αυτοκράτορας της Ανατολής) (3 Ιανουαρίου 2001). Maurice's Strategikon: Handbook of Byzantine Military Strategy. University of Pennsylvania Press. ISBN 0-8122-1772-1.