Σφιέντα Λίπκα
Συντεταγμένες: 54°1′31″N 21°12′58″E / 54.02528°N 21.21611°E
| Σφιέντα Λίπκα | |
|---|---|
 | |
  Σφιέντα Λίπκα | |
| Χώρα | Πολωνία |
| Διοικητική υπαγωγή | Gmina Reszel |
| Ίδρυση | 1491 |
| Πληθυσμός | 145 (31 Μαρτίου 2021)[1] |
| Ταχ. κωδ. | 11-407 |
| Ζώνη ώρας | UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα) |
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Σφιέντα Λίπκα (πολωνικά: Święta Lipka, γερμανικά: Heiligelinde, «Αγία Φιλύρα») είναι μικρό χωριό στη διοικητική περιφέρεια της Γκμίνα Ρέσελ, εντός του Πόβιατ Κέντσιν στο Βοεβοδάτο Βαρμίας-Μαζουρίας στη βορειοανατολική Πολωνία.[2] Βρίσκεται περίπου 6 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Ρέσελ, 13 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Κέντσιν και 55 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της πρωτεύουσας του βοεβοδάτου, Όλστιν. Ο πληθυσμός του χωριού είναι περίπου 200 κάτοικοι. Βρίσκεται στην ιστορική περιοχή της Μαζουρίας. Το χωριό είναι γνωστό για το ιερό και το ναό προσκυνήματος, ένα αριστούργημα της μπαρόκ αρχιτεκτονικής και το μοναδικό και εξαιρετικό κινούμενο εκκλησιαστικό όργανο της.
Ιερό της Παναγίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σύμφωνα με το μύθο, το όνομα Heiligelinde και Święta Lipka - Ιερή Φιλύρα - αναφέρεται σε ένα δέντρο με ένα ξύλινο άγαλμα της Παναγίας κάτω από το οποίο έλαβαν χώρα θαύματα. Υπάρχει ένας μύθος ότι ένας καταδικασμένος εγκληματίας χάραξε ένα ειδώλιο της Παναγίας και αποφυλακίστηκε αμέσως μετά. Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης τοποθέτησε το θαυματουργό ειδώλιο σε μια φιλύρα, η οποία είχε θεραπευτικές ιδιότητες. Η πραγματική προέλευση του ονόματος μπορεί να προέρχεται από ένα ιερό άλσος των Παλαιών Πρώσων.
Ένα παρεκκλήσι στην τοποθεσία αναφέρθηκε για πρώτη φορά σε ένα τίτλο ιδιοκτησίας του 1491 που εκδόθηκε από τον Γιόχαν φον Τίφεν, τότε Μεγάλο Δάσκαλο των Τευτόνων Ιπποτών. Ήταν τότε μέρος του Βασιλείου της Πολωνίας ως φέουδο που κατείχαν οι Τεύτονες Ιππότες. Εκείνη την εποχή ήταν ήδη προσκύνημα, με πανδοχείο. Καταστράφηκε περίπου το 1525 κατά τη διάρκεια της Προτεσταντικής Μεταρρύθμισης, κατά την οποία η περιοχή σταδιακά έγινε πιο Λουθηρανική.
Αν και το χωριό βρισκόταν στην προτεσταντική περιοχή της Μαζουρίας, η ρωμαιοκαθολική πίστη εγκρίθηκε και πάλι στο Δουκάτο της Πρωσίας το 1605.[3] Το παρεκκλήσι ανοικοδομήθηκε από τους Ιησουίτες και αφιερώθηκε το 1619 από τον πρίγκιπα-επίσκοπο της Βαρμίας Σίμον Ρουντνίτσκι και έγινε δημοφιλής τόπος προσκυνήματος μεταξύ του Ρωμαιοκαθολικού πληθυσμού των γύρω κομητειών και άλλων τμημάτων της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας,[4] καθώς και των Λουθηρανών Μαζούριων.[3] Μεταξύ των προσκυνητών του 17ου αιώνα ήταν ο Πολωνός Βασιλιάς Βλαδίσλαος Δ΄ της Πολωνίας.[4] Το 1688, ο επίσκοπος της Βαρμίας Μίχαου Στέφαν Ραντζεγιόφσκι έθεσε τον ακρογωνιαίο λίθο μιας νέας, μεγάλης μπαρόκ εκκλησίας, η οποία καθαγιάστηκε το 1693 από τον διάδοχό του, Επίσκοπο Γιαν Στανίσουαφ Ζμπόνσκι.[4] Από τον 18ο αιώνα το χωριό ήταν μέρος του Βασιλείου της Πρωσίας. Το μοναστήρι των Ιησουιτών καταργήθηκε και ο Βασιλιάς Φρειδερίκος Β΄ της Πρωσίας επέτρεψε στους Ιησουίτες να μείνουν μόνο ως κοσμικοί διαχειριστές του εκκλησιαστικού συγκροτήματος.[4] Ο Φραντσίσεκ Κσαβέρι Ριμκιέβιτς έγινε ο πρώτος ιερέας της ενορίας στην μετά των Ιησουιτών περίοδο.[4] Από το 1871 έως το 1945 το χωριό ήταν μέρος της Γερμανίας, διοικητικά τοποθετημένο στην επαρχία της Ανατολικής Πρωσίας. Μετά την ήττα της ναζιστικής Γερμανίας στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1945, το χωριό μαζί με τη Μαζουρία έγινε και πάλι μέρος της Πολωνίας.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ bdl
.stat .gov .pl /api /v1 /data /localities /by-unit /042815608055-0487226?var-id=1639616&format=jsonapi. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2022. - ↑ «Κεντρική Στατιστική Υπηρεσία (ΚΣΥ) - Εφημερίδα Εθνικού Μητρώου Εδαφικής Κατανομής Γης» (στα Πολωνικά). 1 Ιουνίου 2008.
- ↑ 3,0 3,1 Οσόφσκι, Μιρόσουαφ (2007). Ostpreussen - Westpreussen - Danzig: eine historische Literaturlandschaft (στα Γερμανικά). Jens Stüben. σελ. 384. ISBN 978-3-486-58185-0. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2009.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XI (στα Πολωνικά). Βαρσοβία. 1890. σελ. 691.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Επίσημος ιστότοπος (πολωνικά)
- Ιησουίτες της Σφιέντα Λίπκα Αρχειοθετήθηκε 2010-02-16 στο Wayback Machine.