Φιλύρα (φυτό)
| Φιλύρα ή Φίλυρα | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Φιλύρα η γναφαλώδης ή αργυρόφυλλος, ή Φλαμουριά (Tilia tomentosa ή alba ή argentea)
| ||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||
| Σύστημα: κατά CRONQUIST, 1981 | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Είδη | ||||||||||||
|
Περίπου 30 | ||||||||||||
Με το όνομα Φιλύρα[1][2] (λατ. Tilia) ή φίλυρα είναι γνωστό ένα γένος περίπου 30 διαφορετικών δέντρων που ευδοκιμούν περισσότερο στο εύκρατο κλίμα του Βόρειου Ημισφαιρίου. Η μεγαλύτερη ποικιλομορφία απαντάται στην Ασία, ωστόσο το γένος συναντάται επίσης στην Ευρώπη και την ανατολική Βόρεια Αμερική.
Είδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Tα πιο συνηθισμένα είδη της ελληνικής χλωρίδας είναι τα εξής:
- Φιλύρα η κοινή (Tilia vulgaris ή intermedia ή europaea)[3]
- Φιλύρα η γναφαλώδης ή αργυρόφυλλος (Tilia tomentosa ή alba ή argentea) (η κοινή φιλουριά, φλαμουριά ή φλαμούρι)[3]
- Φιλύρα η καρδιόφυλλος (Tilia cordata) το περίγραμμα των φύλλων είναι κοφτερά οδοντωτό,προς τη βάση των δευτερευόντων νεύρων παρουσιάζονται τούφες από τρίχες που έχουν χρώμα σκουριάς. Η ταξιανθία αποτελείται από 5-7 άνθη και είναι πάνω σε ένα απλό μίσχο με λογχοειδή βράκτια προσκολλημένα στη βάση της, τα άνθη έχουν πέντε πρασινόλευκα σέπαλα , πέντε κιτρινόλευκα πέταλα και πολυάριθμους στήμονες. Τα άνθη της είναι φαρμακευτικά.[4]
Άλλα είδη:
- Φιλύρα η πλατύφυλλος (Tilia platyphyllos). Χρησιμοποιείται κατ΄εξοχήν ως καλλωπιστικό είδος για τη δημιουργία δεντροστοιχιών. εχει φύλλα με τούφες από άσπρες τρίχες στη βάση των δευτερευόντων νεύρων και μόνο 3-6 άνθη σε κάθε ταξιανθία . Ανθίζει τον Μάιο - lούλιο .Τα άνθη της είναι φαρμακευτικά.[4]
- Φιλύρα η αμερικανική (Tilia americana). Ιθαγενές είδος της βορείου Αμερικής, φτάνει τα 40 μέτρα σε ύψος. Καλλωπιστικό.
- Φιλύρα η ετερόφυλλος (Tilia heterophylla). Ιθαγενές είδος της βορείου Αμερικής, φτάνει τα 27 μέτρα σε ύψος. Καλλωπιστικό.
Χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι φιλύρες είναι μεγάλα φυλλοβόλα δέντρα, που συνήθως φτάνουν τα 20 με 40 μέτρα (66 με 130 πόδια) σε ύψος, με πλάγια-καρδιόσχημα φύλλα 6 με 20 εκατοστά (2 με 8 ίντσες) πλάτος. Ο ακριβής αριθμός ειδών δεν έχει προσδιοριστεί με ακρίβεια, καθώς πολλά ή και τα περισσότερα από αυτά υβριδοποιούνται εύκολα, τόσο στη φύση όσο και μέσω της ανθρώπινης παρέμβασης.
Ο ανθεκτικός κορμός της Φιλύρας στέκει σαν πυλώνας και τα κλαδιά υποδιαιρούνται σε πολυάριθμες διακλαδώσεις. Το καλοκαίρι ντύνονται με πλούσια μεγάλα φύλλα.[5]
Οι φιλύρες συνιστώνται ως καλλωπιστικά δέντρα, όταν είναι επιθυμητή παχιά φυλλωσιά και καλή σκιά. Το δέντρο παράγει αρωματικά και πλούσια σε νέκταρ λουλούδια, τα οποία έχουν φαρμακευτικές ιδιότητες.[5] Είναι πολύ σημαντικά φυτά για τους μελισσοκόμους, που παράγουν ένα πολύ χλωμό, αλλά γευστικό μέλι. Τα λουλούδια χρησιμοποιούνται επίσης για την παρασκευή αφεψήματος γνωστού ως "τίλιο" και βάμματα. Αυτή η χρήση είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην Ευρώπη, αλλά και στη Βόρεια Αμερική.
Χρήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Χρησιμοποιούμενα μέρη του δέντρου είναι τα άνθη αποξηραμενα και σπανιότερα ο φλοιός. Τα άνθη συλλέγoνται μόλις ανοίξουν τελείως και ξηραίνονται σε σκιά σε θερμoκρασiα κάτω από 35 βαθμούς Κελσίου.Η φλούδα συλλέγεται τον Απρίλιο - Μάιο. Τα άνθη περιέχουν αιθέριο έλαιο, φυτική βλέννα, τανίνη και μικρή ποσότητα σαπωνίνης. Είναι ήπιο εφιδρωτικό και καθαρκτικό. Η φλούδα είναι πλούσια σε τανίνη και έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Τα άνθη χρησιμοποιούνται ως εφιδρωτικό μέσο. ΄Εγχυμα της φλούδας ή και η φλούδα η ίδια χρησιμοποιείται ως κατάπλασμα.[4]
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Hans Flück. Medicinal plants and their uses. 1941.
- Γεννάδιος. Λεξικόν φυτολογικόν.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη βοτανική χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |