Ροδιόλα η ροδόχρους
| Ροδιόλα η ροδόχρους (Rhodiola rosea) | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Ροδιόλα η ροδόχρους (Rhodiola rosea) - γένους θηλυκού.
| ||||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Διώνυμο | ||||||||||||||||
| Ροδιόλα η ροδόχρους (Rhodiola rosea) Λινναίος (L.) | ||||||||||||||||
| Συνώνυμα[1] | ||||||||||||||||
|
Η Ροδιόλα η ροδόχρους (Rhodiola rosea) (κοινώς ως χρυσή ρίζα (golden root), ρίζα τριαντάφυλλου (rose root), τριανταφυλλόριζα (roseroot),[2]:138 δυτική τριανταφυλλόριζα (western roseroot), ράβδος του Ααρών (Aaron's rod), Αρκτική ρίζα (Arctic root), στέμμα του βασιλιά (king's crown), lignum rhodium, orpin rose), είναι ένα πολυετές (perennial)[Σημ. 1] ανθοφόρο φυτό στην οικογένεια Κρασσουλίδες (Crassulaceae).
Αναπτύσσεται στις ψυχρές περιοχές του κόσμου, περιλαμβανομένου μεγάλου τμήματος της Αρκτικής, στα όρη της Κεντρικής Ασίας, διάσπαρτα στην ανατολική Βόρεια Αμερική από τη Νήσο Μπάφιν (Baffin Island) έως τα όρη της Βόρειας Καρολίνας και τις ορεινές περιοχές της Ευρώπης, όπως τις Άλπεις, τα Πυρηναία, την Οροσειρά Sudetes και τα Καρπάθια Όρη, τη Σκανδιναβία, Ισλανδία, Μεγάλη Βρετανία και την Ιρλανδία. Αναπτύσσεται σε θαλάσσια βράχια και στα βουνά[2] σε υψόμετρα έως 2.280 μέτρα.
Αρκετοί βλαστοί αναπτύσσονται από την ίδια παχιά ρίζα. Οι βλαστοί μπορούν να φτάσουν σε ύψος από 5 έως 35 εκατοστά. Η Ρ. η ροδόχρους (R. rosea) είναι δίοικο – έχοντας ξεχωριστά θηλυκά και αρσενικά φυτά.
Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ονομασία «Ροδιόλα», συνδυάζει το Ελληνικό ρόδο, που σημαίνει τριαντάφυλλο και αναφέρεται στις ρίζες, οι οποίες μοιάζουν στην οσμή με αυτή του τριαντάφυλλου και με την υποκοριστική Λατινική κατάληξη -iola.[3]
Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Ροδιόλα η ροδόχρους (Rhodiola rosea), έχει ύψος από 5 έως 40 cm (2,0 έως 15,7 in), είναι σαρκώδης και έχει πολλά στελέχη τα οποία αναπτύσσονται από ένα σύντομο, φολιδωτό ρίζωμα (rhizome).[Σημ. 2] Τα άνθη έχουν 4 σέπαλα και 4 πέταλα,[Σημ. 3] κίτρινου και πρασινωπού-κίτρινου χρώματος, μερικές φορές με κόκκινο στα άκρα του, μήκους από 1 έως 3,5 mm (0,039 έως 0,138 in) και που ανθίζει το καλοκαίρι.
Ταξινομική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Την πρώτη φορά που περιγράφηκε η R. rosea, ήταν από τον Διοσκουρίδη στο «Περὶ ὕλης ἰατρικῆς» («De Materia Medica»).
Τα φυτά της Δυτικής Βόρειας Αμερικής που περιλαμβάνονταν προηγουμένως στη R. rosea, τώρα αντιμετωπίζονται ως:
- Ροδιόλα η ακεραιόφυλλος (Rhodiola integrifolia) και
- Ροδιόλα η ροδανθής (Rhodiola rhodantha).[4]
Χρήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τρόφιμο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σε ορισμένα μέρη του κόσμου, το υπέργειο τμήμα του καταναλώνεται ως τροφή, μερικές φορές προστίθεται στις σαλάτες.[5]
Βοτανική ιατρική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στη Ρωσία και τη Σκανδιναβία, η R. rosea χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες για την αντιμετώπιση του κρύου κλίματος της Σιβηρίας και του άγχους.[6][7] Το φυτό έχει χρησιμοποιηθεί στην παραδοσιακή Κινεζική ιατρική, όπου ονομάζεται hóng jǐng tiān (红景天). Το φάρμακο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αποτροπή της ασθένειας του υψομέτρου.
Επιπτώσεις στην υγεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι έρευνες σχετικά με την αποτελεσματικότητα της R. rosea είναι αντιφατικές. Ενώ κάποια στοιχεία δείχνουν, ότι το βότανο μπορεί να είναι χρήσιμο για τη βελτίωση της σωματικής απόδοσης και την ανακούφιση της ψυχικής κόπωσης, μεθοδολογικά ελαττώματα περιορίζουν την ακριβή εκτίμηση της αποτελεσματικότητας. Μια αυστηρά σχεδιασμένη, καλά αναφερόμενη τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή η οποία ελαχιστοποιεί την προκατάληψη, είναι απαραίτητη για να καθορίσει την πραγματική αποτελεσματικότητα της R. rosea για την κόπωση.[8]
Η R. rosea δεν έχει εγκριθεί από την Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) για τη θεραπεία, την πρόληψη ή την αποτροπή οποιαδήποτε ασθένειας. Στην πραγματικότητα, το FDA έχει απομακρύνει βιαίως από την αγορά, κάποια προϊόντα που περιέχουν R. rosea, λόγω αμφισβητούμενων αξιώσεων ότι θεραπεύει τον καρκίνο, το άγχος, την γρίπη, το κοινό κρυολόγημα, τις βακτηριακές λοιμώξεις και τις ημικρανίες.'[9]
Χημικά συστατικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει περίπου 140 χημικές ενώσεις στα υπόγεια τμήματα της R. rosea.[10] Οι ρίζες Ροδιόλα (Rhodiola) περιέχουν φαινόλες, rosavin, κολοφώνιο (rosin), rosarin, οργανικά οξέα, τερπενοειδή, phenolcarbonic οξέα και τα παράγωγά τους, τα φλαβονοειδή, ανθρακινόνες και αλκαλοειδή.
Η χημική σύσταση του αιθέριου ελαίου από την ρίζα της R. rosea που αναπτύσσεται σε διαφορετικές χώρες ποικίλλει. Για παράδειγμα, το rosavin, rosarin και κολοφώνιο (rosin) στο υψηλότερό τους επίπεδο συγκέντρωσης μετά από πολλές εξετάσεις, μπορεί να βρεθεί μόνο στη Ρωσικής προέλευσης R. rosea· το κύριο συστατικό του αιθέριου ελαίου από την Ροδιόλα (Rhodiola) που καλλιεργείται στη Βουλγαρία είναι η γερανιόλη και η myrtenol· στην Κίνα, τα κύρια συστατικά είναι η γερανιόλη και 1-οκτανόλη· και στην Ινδία, το κύριο συστατικό είναι η phenylethilic αλκοόλη. Η Κινναμωμική αλκοόλη, ανακαλύφθηκε μόνο στο δείγμα από τη Βουλγαρία.[11]
Αν και το rosavin, rosarin, κολοφώνιο (rosin) και salidroside (και ορισμένες φορές p-τυροσόλη, rhodioniside, rhodiolin και rosiridin) είναι μεταξύ των υπόπτων ενεργών συστατικών της R. rosea, οι ενώσεις αυτές είναι ως επί το πλείστον σε πολυφαινόλες. Δεν υπάρχουν ενδείξεις, ότι αυτές οι ουσίες, δεν έχουν καμία φυσιολογική επίδραση στον άνθρωπο, που θα μπορούσε να αποτρέψει ή να μειώσει τον κίνδυνο της νόσου.[12]
Αν και αυτά τα φυτοχημικά συνήθως αναφέρονται ως ειδικά για εκχυλίσματα Ροδιόλα (Rhodiola), υπάρχουν πολλά άλλα συστατικά φαινολικών αντιοξειδωτικών, συμπεριλαμβάνοντας τις προανθοκυανιδίνες, την κερκετίνη, το γαλλικό οξύ, το χλωρογενικό οξύ και την kaempferol.[13][14]
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Ένα πολυετές φυτό (perennial plant) ή απλά πολυετές (perennial) (από το Λατινικό per, που σημαίνει "μέσα" και annus, που σημαίνει "χρόνος"), είναι ένα φυτό που ζει για περισσότερο από δύο χρόνια.[Παρ. Σημ. 1]
- ↑ Στη βοτανική και την δενδρολογία, ένα ρίζωμα (από το Αρχαίο Ελληνικό: ῥίζωμα, "μάζα των ριζών", από το ῥιζόω, "αιτία να χτυπήσει η ρίζα") είναι ένα τροποποιημένο υπόγειο στέλεχος του φυτού, που συνήθως βρίσκεται υπογείως, συχνά στέλνοντας ρίζες και βλαστούς από τα μεσογόνατιά του.[Παρ. Σημ. 2][Παρ. Σημ. 3]
- ↑ Τα πέταλα (φυτολογία), είναι τροποποιημένα φύλλα τα οποία περιβάλλουν τα αναπαραγωγικά μέρη των λουλουδιών.
- Παραπομπές σημειώσεων
- ↑ The Garden Helper. The Difference Between Annual Plants and Perennial Plants in the Garden. Retrieved on 2008-06-22.
- ↑ ῥίζωμα. Liddell, Henry George· Scott, Robert· A Greek–English Lexicon στο Perseus Project
- ↑ ῥιζόω
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Reid V. Moran (2009), «Rhodiola rosea Linnaeus, Sp. Pl. 2: 1035. 1753», Flora of North America online, 8, http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=200009865
- ↑ 2,0 2,1 Stace, C.A. (2010). New flora of the British isles (Third έκδοση). Cambridge, U.K.: Cambridge University Press. ISBN 9780521707725.
- ↑ Eggli, Url; Newton, Leonard E. (2004), Etymological Dictionary of Succulent Plant Names, Springer-Verlag, σελ. 203, ISBN 3-540-00489-0, http://books.google.com/?id=u2n5vusQ1DEC&pg=PA165&dq=Rhodiola+integrifolia+ornamental, ανακτήθηκε στις 2009-07-26
- ↑ Moran, Reid V, in Flora of North America. volume 8. pages 164-167
- ↑ Saratikov A.S. (1974). Golden Root (Rhodiola Rosea) (2nd έκδοση). Publishing House of Tomsk University. σελ. 158.
- ↑ Azizov, AP; Seĭfulla, RD (May–Jun 1998). «[The effect of elton, leveton, fitoton and adapton on the work capacity of experimental animals].». Eksperimental'naia i klinicheskaia farmakologiia 61 (3): 61–3. PMID 9690082.
- ↑ Darbinyan, V; Kteyan, A; Panossian, A; Gabrielian, E; Wikman, G; Wagner, H (Oct 2000). «Rhodiola rosea in stress induced fatigue--a double blind cross-over study of a standardized extract SHR-5 with a repeated low-dose regimen on the mental performance of healthy physicians during night duty.». Phytomedicine : international journal of phytotherapy and phytopharmacology 7 (5): 365–71. doi:. PMID 11081987.
- ↑ «Rhodiola rosea for physical and mental fatigue: a systematic review». BMC Complement Altern Med 12: 70. 2012. doi:. PMID 22643043.
- ↑ See for example, Letter Αρχειοθετήθηκε 2016-03-11 στο Wayback Machine., dated April 21, 2005, Food and Drug Administration
- ↑ «Rosenroot (Roseroot): Traditional Use, Chemical Composition, Pharmacology, and Clinical Efficacy». Phytomedicine 17 (5-6): 481–493. 2010. doi:.
- ↑ Evstavieva L.; Todorova M.; Antonova D.; Staneva J. (2010). «Chemical composition of the essential oils of Rhodiola rosea L. of three different origins». Pharmacogn Mag. 6 (24): 256–258.
- ↑ Boudet AM (2007). «Evolution and current status of research in phenolic compounds». Phytochemistry 68 (22–24): 2722–35. doi:. PMID 17643453.
- ↑ «Comparative phytochemical characterization of three Rhodiola species». Phytochemistry 67 (21): 2380–91. Nov 2006. doi:. PMID 16956631. https://archive.org/details/sim_phytochemistry_2006-11_67_21/page/2380.
- ↑ «[Phenolic components from Rhodiola dumulosa]» (στα Chinese). Zhongguo Zhong Yao Za Zhi 33 (4): 411–3. Feb 2008. PMID 18533499.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- (Αγγλικά) Plants For A Future, Rhodiola rosea Rose Root PFAF
- (Αγγλικά) Wilderness Medical Society, Lack of Effect of Rhodiola on Hypoxemia and Oxidative Stress