Ποιος Σκότωσε τον Άκροϋντ

Ποιος Σκότωσε τον Άκροϋντ

Συγγραφέας	Αγκάθα Κρίστι
Τίτλος	The Murder of Roger Ackroyd
Γλώσσα	Αγγλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης	1926
Μορφή	μυθιστόρημα
Σειρά	Ηρακλής Πουαρό
Χαρακτήρες	Ηρακλής Πουαρό
Βραβεία	Τα 100 βιβλία του Αιώνα
LΤ ID	3011
Πρώτη έκδοση	William Collins, Sons
Προηγούμενο	The Secret of Chimneys
Επόμενο	Οι Μεγάλοι Τέσσερις
δεδομένα ()

Ο Θάνατος του Ρότζερ Άκροϋντ, αγγλ. The Murder of Roger Ackroyd, που έχει αποδοθεί στα Ελληνικά και ως Ποιος Σκότωσε τον Ρότζερ Άκροϋντ, είναι ένα έργο αστυνομικής φαντασίας της Άγκαθα Κρίστι, που κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 1926 στο Ηνωμένο Βασίλειο από τους William Collins, Sons και στις ΗΠΑ από τους Dodd, Mead & Co. Είναι το 3ο μυθιστόρημα με τον Πουαρό, που εμφανίζεται ως ο κύριος ντιτέκτιβ.

Ο Ηρακλής Πουαρό έχει αποσυρθεί σε ένα χωριό, κοντά στο σπίτι του φίλου του Ρότζερ Άκροϋντ, με σκοπό να καλλιεργήσει λαχανικά. Όταν ο Άκρουντ δολοφονείται, ο Πουαρό πρέπει να αφήσει τη ραστώνη του και να λύσει την υπόθεση.

Το έργο έγινε ευρέως δεκτό στους αναγνώστες από την πρώτη του έκδοση. Το 2013 η Βρετανική Ένωση Αστυνομικών Συγγραφέων το ψήφισε ως το καλύτερο του είδους του. Είναι ένα από τα πιο γνωστά, αν και αμφιλεγόμενα έργα της Ά. Κρίστι: το πρωτότυπο τελείωμα του έργου είχε σημαντικό αντίκτυπο στα αστυνομικά μυθιστορήματα. Η σύντομη βιογραφία της Ά. Κρίστι, που περιλαμβάνεται στις βρετανικές εκδόσεις του 21ου αι., το αναφέρει ως το αριστούργημά της, αν και ο κριτικός Ρόμπερτ Μπάρναρντ το θεωρεί ένα συμβατικό της έργο.

Η πλοκή της υπόθεσης

Στο Κινγκς Άμποτ η πλούσια χήρα κα Φέραρς γίνεται αυτόχειρας, πράγμα που γεμίζει θλίψη τον μνηστήρα της χήρο Ρότζερ Άκροϋντ. Σε δείπνο το ίδιο βράδυ στο σπίτι του Άκροϋντ στο μέγαρο Φέρνλυ Παρκ οι καλεσμένοι είναι: η κα Άκροϋντ (σύζυγος του αδελφού του Σέσιλ), η κόρη της Φλόρα, ο κυνηγός μεγάλων θηραμάτων ταγματάρχης Μπλαντ, ο προσωπικός γραμματέας του Άκροϋντ Τζέφρυ Ρέιμοντ και ο δρ Τζέιμς Σέπαρντ, που ο Άκροϋντ είχε καλέσει νωρίτερα την ημέρα εκείνη. Κατά το δείπνο η Φλόρα αναγγέλλει τον αρραβώνα της με τον Ραλφ Πέιτον, προγονό του Άκροϋντ (γιο της συζύγου του Άκροϋντ από προηγούμενο γάμο της). Έπειτα από το δείπνο, ο Άκροϋντ αποκαλύπτει στο γραφείο του στον Σέπαρντ, ότι η κα Φέραρς του είχε εκμυστηρευτεί ότι εκβιαζόταν για τον φόνο του συζύγου της. Μετά ζητά από τον Σέπαρντ να φύγει, για να διαβάσει μία επιστολή της κας Φέραρς, που μόλις έφτασε με το ταχυδρομείο, η οποία περιέχει το σημείωμα πριν την αυτοκτονία της. Όταν ο Σέπαρντ φτάνει σπίτι του, λαμβάνει ένα τηλεφώνημα από τον Πάρκερ -τον μπάτλερ του Ρότζερ- ο οποίος ισχυρίζεται ότι ο Άκροϋντ είναι νεκρός. Ο Σέπαρντ επιστρέφει στο Φέρνλυ Παρκ, αλλά ο Πάρκερ αρνείται ότι έκανε τέτοιο τηλεφώνημα. Ωστόσο ο Σέπαντ, ο Ρέιμοντ και ο Μπλαντ βρίσκουν τον Άκροϋντ στο γραφείο του νεκρό, από ένα εγχειρίδιο της συλλογής του.

Ο Ηρακλής Πουαρό, που ζει στο χωριό έχοντας αποσυρθεί, καλείται από τη Φλόρα. Αυτός δεν πιστεύει ότι ο Πέιτον σκότωσε τον Άκροϋντ, αν και η αστυνομία βρήκε ίχνη του στο παράθυρο και εκείνος εξαφανίστηκε. Ο Πουαρό μαθαίνει λίγα σημαντικά πράγματα για τη υπόθεση: όλοι στο σπίτι, εκτός της καμαριέρας Ούρσουλας Μπουρν, έχουν άλλοθι, αν και ο Ρέιμοντ και ο Μπλαντ άκουσαν τον Άκροϋντ να μιλά με κάποιον, αφού είχε φύγει ο δρ Σέπαρντ. Η Φλόρα ήταν η τελευταία που τον είχε δει εκείνο το βράδυ. Ο δρ Σέπαρντ, καθώς πήγαινε σπίτι του, είχε συναντήσει έναν ξένο στην είσοδο του Φέρνλυ Παρκ. Ο Άκροϋντ είχε συναντήσει ένα αντιπρόσωπο μία εταιρείας μαγνητοσκόπησης λίγες ημέρες πριν. Ο Πάρκερ θυμάται ότι είχε δει μία καρέκλα σε ασυνήθιστη θέση στο γραφείο, όταν είχε βρεθεί το πτώμα και πως μετά βρέθηκε στη συνήθη της θέση. Η επιστολή της Φέραρς εξαφανίστηκε από τότε που έγινε ο φόνος. Ο Πουαρό ρωτά τον δρα Σέπαρντ να του πει τι ώρα είδε τον ξένο. Έπειτα βρίσκει ένα φτερό χήνας και ένα κομμάτι κολλαριστό λινό στο θερινό σπίτι. Επίσης ένα δαχτυλίδι με την επιγραφή "από τη Ρ." στην πίσω αυλή.

Αργότερα αποκαλύπτεται ότι ο Ρέϋμοντ και η κα Άκροϋντ είναι χρεωμένοι. Ο θάνατος του Άκροϋντ θα έλυνε το θέμα, καθώς έχουν να λάβουν από τη διαθήκη του. Η Φλόρα καταθέτει ότι δεν είδε τον θείο της έπειτα από το δείπνο· έπαιρνε χρήματα από το υπνοδωμάτιό του. Η ομολογία της ρίχνει αμφιβολίες στα άλλοθι των άλλων και αφήνει τον Ρέιμοντ και τον Μπαλντ ως τα τελευταία άτομα, που είδαν τον Άκροϋντ ζωντανό. Ο Μπλαντ αποκαλύπτει ότι είναι μυστικά ερωτευμένος με τη Φλόρα. Ο Πουαρό συγκαλεί δεύτερη συγκέντρωση, στην οποία βρίσκονται: ο μπάτλερ Πάρκερ, η οικονόμος κα Ράσελ και ο Ραλφ Πέιτον, που εν τω μεταξύ τον είχε βρει ο Πουαρό. Τους αποκαλύπτει ότι το φτερό χήνας ήταν θήκη ηρωΐνης και ανήκε στον νόθο γιο της κας Ράσελ, τον "ξένο" που συνάντησε ο Σέπαρντ τη βραδιά του φόνου. Τους πληροφορεί ότι η Ούρσουλα είχε παντρευτεί μυστικά τον Πέιτον, καθώς το δαχτυλίδι ανέφερε το όνομά της. Το πέταξε ο Πέιτον από θυμό, όταν αυτή είπε στον θείο του τον γάμο τους και εκείνος την απέλυσε. Ο Πουαρό, μόλις λαμβάνει ένα τηλεγράφημα, τους πληροφορεί ότι τώρα ξέρει την ταυτότητα του δράστη. Δεν αποκαλύπτει το όνομα, αλλά λέει μία προειδοποίηση (για τον δράστη). Όταν ο Πουαρό μένει μόνος με τον Σέπαρντ, του αποκαλύπτει ότι ξέρει πως αυτός είναι ο δράστης.

Ο Σέπαρντ ήταν που εκβίαζε την κα Φέραρς και σκότωσε τον Άκροϋντ για να μην το μάθει. Ο Πουαρό εκτιμά ότι το σημείωμα αυτοκτονίας ανέφερε το όνομα του δρα και ότι ο Σέπαντ το πήρε μετά τον φόνο. Έπειτα χρησιμοποίησε το μαγνητόφωνο του Άκροϋντ για να φανεί ότι εκείνος ζούσε ακόμη ζούσε, όταν αυτός είχε αναχωρήσει· έπειτα δημιούργησε ίχνη του Πέιτον στο παράθυρο του γραφείου. Ο Πουαρό είχε παρατηρήσει μία ασυνέπεια στον χρόνο συνάντησης στην είσοδο, που ανέφερε ο Σέπαρντ. Επειδή ήθελε να βρίσκεται εκεί όταν θα ανακαλυπτόταν το πτώμα, ζήτησε από έναν ασθενή του να τού τηλεφωνήσει έπειτα από τον φόνο, για να έχει μία δικαιολογία να επιστρέψει στο Φέρνλυ Παρκ. Το τηλεγράφημα στον Πουαρό το είχε επιβεβαιώσει. Όταν κανείς δεν ήταν στο γραφείο, ο Σέπαρντ μετακίνησε το μαγνητόφωνο και έβαλε το κάθισμα (επάνω στο οποίο είχε το μαγνητόφωνο) στη θέση του. Ο Πουαρό τού λέει ότι όλα αυτά θα αναφερθούν στη αστυνομία αύριο το πρωί. Ο δρ Σέπαρντ συνεχίζει να γράφει την αναφορά του για την έρευνα τού Πουαρό (είναι το ίδιο το μυθιστόρημα) παραδεχόμενος την ενοχή του και λέγοντας πως σκοπός του ήταν ο Πουαρό να αποτύχει να λύσει την υπόθεση. Ο επίλογος του έργου είναι το σημείωμα αυτοκτονίας του.

Τα πρόσωπα του έργου

• Ηρακλής Πουαρό. Έχει αποσυρθεί από την εργασία του ως ιδιωτικός ντιτέκτιβ, αλλά αναλαμβάνει να βοηθήσει τις έρευνες, καθώς το θύμα ήταν φίλος του.
• δρ Τζέιμς Σέπαρντ. Ο τοπικός γιατρός, βοηθός του Πουαρό στις έρευνες και ο αφηγητής της υπόθεσης.
• επιθεωρητής Ντέιβις. Ο τοπικός επιθεωρητής του Κίνγκς Άμποτ, που είναι ο αξιωματικός της έρευνας.
• επιθεωρητής Ράγκλαν. Ερευνητής της αστυνομίας, από την κοντινή πόλη του Κράντσεστερ.
• συνταγματάρχης Μέλροουζ. Ανώτερος αστυφύλακας της κομητείας.
• Ρότζερ Άκροϋντ. Το θύμα της υπόθεσης. Ένας πλούσιος επιχειρηματίας, χήρος. Αποφασίζει να νυμφευτεί την κα Φέραρς, αλλά στενοχωριέται όταν εκείνη πεθαίνει.
• κα Φέραρς. Μία χήρα, που φήμες την θέλουν να έχει δηλητηριάσει τον σύζυγό της Άσλεϋ Φέραρς, έναν συνήθως μεθυσμένο. Αυτή γίνεται αυτόχειρας στην αρχή του έργου.
• κα Άκροϋντ. Χήρα του Σέσιλ Άκροϋντ, αδελφού του Ρότζερ. Αυτή με την κόρη της ζουν στο Φέρνλυ Παρκ τα δύο τελευταία έτη και εξαρτώνται οικονομικά από τον Ρότζερ.
• Φλόρα Άκρϋντ. Κόρη τού Σέσιλ Άκροϋντ. Ζητά από τον Πουαρό την έρευνα της υπόθεσης. Είναι αρραβωνιασμένη με τον Ραλφ κατ' απαίτηση του θείου της, χωρίς να γνωρίζει ότι ο Ραλφ είναι ήδη νυμφευμένος με την Ούρσουλα Μπουρν.
• λοχαγός Ραλφ Πέιτον. Γιος της συζύγου τού Ρότζερ, από προηγούμενο γάμο της. Αναφέρεται και ως "υιοθετημένος" από τον Ρότζερ. Έχει νυμφευτεί μυστικά την Ούρσουλα Μπουρν και είναι ο πρώτος ύποπτος για τον φόνο.
• ταγματάρχης Χέκτορ Μπλαντ. Φίλος του Άκροϋντ, κυνηγός μεγάλων θηραμάτων, φιλοξενούμενος στο μέγαρο. Είναι μυστικά ερωτευμένος με τη Φλόρα. Ήταν παρών όταν βρέθηκε το πτώμα.
• Τζέφρυ Ρέϋμοντ. Ο γραμματέας του Άκροϋντ, νέος και δραστήριος στη δουλειά του. Ήταν παρών όταν βρέθηκε το πτώμα του αφεντικού του.
• Τζον Πάρκερ. Ο μπάτλερ του Άκροϋντ. Ισχυρίζεται ότι δεν τηλεφώνησε στον Σέπαρντ για να έρθει στο Φέρνλυ Παρκ, τη νύχτα που θανατώθηκε ο Άκροϋντ. Ήταν παρών όταν βρέθηκε το πτώμα.
• Ελίζαμπεθ Ράσελ. Η οικονόμος του σπιτιού τού Άκροϋντ. Ελκυστική γυναίκα για την ηλικία της.
• Ούρσουλα Μπουρν. Η καμαριέρα του Άκροϋντ. Μία ευγενής, που λόγω ένδειας αναγκάστηκε να υπηρετεί. Είναι μυστικά παντρεμένη με τον Ραλφ και, όταν το λέει στον Άκροϋντ, απολύεται.
• Τσαρλς Κεντ. Νόθος γιος του Ράσελ. Εθισμένος στα ναρκωτικά, φθάνει πρόσφατα από τον Καναδά. Συναντά τον Σέπαρντ στην είσοδο του Φέρνλυ Παρκ τη νύχτα του φόνου.
• Κάρολαϊν Σέπαρντ. Η μεγαλύτερη αδελφή του δρα, γεροντοκόρη. Έχει την ιδιότητα να μαθαίνει όλες τις δραστηριότητες του χωριού.
• κα Φόλιοτ. Η μεγαλύτερη αδελφή της Ούρσουλα. Αυτό το έκρυψε, όταν ζήτησε να γίνει καμαριέρα του Άκροϋντ και έφερε συστάσεις.
• κος Χάμοντ. Ο δικηγόρος του Άκροϋντ.
• καμαρότος πλοίου. Ένας ασθενής του Σέπαρντ, που μετά βρέθηκε να τού έχει τηλεφωνήσει από τον τοπικό σταθμό τραίνων. Ο Πουαρό το επαληθεύει με ένα τηλεγράφημα από το πλοίο εκείνου.

Πηγές

• Rowland, Susan (2001). From Agatha Christie to Ruth Rendell: British women writers in detective and crime fiction. Palgrave Macmillan. ISBN 0-333-67450-2.
• Thompson, Laura (2007). Agatha Christie, An English Mystery. Headline. ISBN 978-0-7553-1487-4.