Ποιος Σκότωσε τον Άκροϋντ

Ποιος Σκότωσε τον Άκροϋντ

Συγγραφέας	Αγκάθα Κρίστι
Εικονογράφος	Charles Lucien Léandre
Τίτλος	The Murder of Roger Ackroyd O assassinato de Roger Ackroyd O Assassínio de Roger Ackroyd
Γλώσσα	Αγγλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης	1926
Τόπος δημοσίευσης	Αγγλία
Μορφή	μυθιστόρημα
Σειρά	canon of Hercule Poirot
Χαρακτήρες	Ηρακλής Πουαρό
Βραβεία	Τα 100 βιβλία του Αιώνα
LC Class	OL471932W
LΤ ID	3011
Πρώτη έκδοση	William Collins, Sons
Προηγούμενο	The Secret of Chimneys
Επόμενο	Οι Μεγάλοι Τέσσερις
δεδομένα ()

Η Δολοφονία του Ρότζερ Άκροϊντ ( αγγλικά. The Murder of Roger Ackroyd), που έχει αποδοθεί στα ελληνικά και ως Ποιος Σκότωσε τον Ρότζερ Άκροϋντ και Η δολοφονία του Ρότζερ Άκροϊντ, είναι ένα έργο αστυνομικής φαντασίας της Άγκαθα Κρίστι, που κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 1926 στο Ηνωμένο Βασίλειο από τους William Collins, Sons και στις ΗΠΑ από τους Dodd, Mead & Co. Είναι το 3ο μυθιστόρημα με τον Ηρακλή Πουαρό, που εμφανίζεται ως ο κύριος ντετέκτιβ.

Ο Πουαρό έχει αποσυρθεί σε ένα χωριό, κοντά στο σπίτι του φίλου του, Ρότζερ Άκροϊντ, με σκοπό να καλλιεργήσει λαχανικά. Όταν ο Άκροϊντ δολοφονείται, ο Πουαρό πρέπει να αφήσει τα λαχανικά του και να λύσει την υπόθεση.

Πλοκή

Στο χωριό Κινγκς Άμποτ η πλούσια χήρα κυρία Φέραρς αυτοκτονεί, πράγμα που γεμίζει θλίψη τον μνηστήρα της, χήρο Ρότζερ Άκροϊντ. Σε δείπνο το ίδιο βράδυ στο σπίτι του Άκροϊντ στο Μέγαρο Φέρνλι Παρκ οι καλεσμένοι είναι: η κυρία Άκροϊντ (σύζυγος του αδελφού του Σέσιλ), η κόρη της Φλόρα, ο κυνηγός μεγάλων θηραμάτων ταγματάρχης Χέκτορ Μπλαντ, ο προσωπικός γραμματέας του Άκροϊντ Τζέφρεϊ Ρέιμοντ και ο δρ Τζέιμς Σέπαρντ, που ο Άκροϊντ είχε καλέσει νωρίτερα την ημέρα εκείνη. Κατά το δείπνο, η Φλόρα αναγγέλλει τον αρραβώνα της με τον Ραλφ Πάτον, προγονό του Άκροϊντ (γιο της συζύγου του Άκροϊντ από προηγούμενο γάμο της). Έπειτα από το δείπνο, ο Άκροϊντ αποκαλύπτει στο γραφείο του στον Σέπαρντ, ότι η κυρία Φέραρς του είχε εκμυστηρευτεί ότι εκβιαζόταν για τον φόνο του συζύγου της. Μετά, ζητά από τον Σέπαρντ να φύγει, για να διαβάσει μία επιστολή της κας Φέραρς, που μόλις έφτασε με το ταχυδρομείο, η οποία περιέχει το σημείωμα πριν την αυτοκτονία της. Όταν ο Σέπαρντ φτάνει σπίτι του, λαμβάνει ένα τηλεφώνημα από τον Πάρκερ -τον μπάτλερ του Ρότζερ- ο οποίος ισχυρίζεται ότι ο Άκροϊντ είναι νεκρός. Ο Σέπαρντ επιστρέφει στο Φέρνλι Παρκ, αλλά ο Πάρκερ αρνείται ότι έκανε τέτοιο τηλεφώνημα. Ωστόσο, ο Σέπαρντ, ο Ρέιμοντ και ο Μπλαντ βρίσκουν τον Άκροϊντ στο γραφείο του νεκρό, από ένα ξιφίδιο της συλλογής του.

Ο Ηρακλής Πουαρό, που ζει στο χωριό έχοντας αποσυρθεί, καλείται από τη Φλόρα. Αυτός δεν πιστεύει ότι ο Πάτον σκότωσε τον Άκροϊντ, αν και η αστυνομία βρήκε ίχνη του στο παράθυρο και εκείνος εξαφανίστηκε. Ο Πουαρό μαθαίνει λίγα σημαντικά πράγματα για τη υπόθεση: όλοι στο σπίτι, εκτός της καμαριέρας Ούρσουλα Μπερν, έχουν άλλοθι, αν και ο Ρέιμοντ και ο Μπλαντ άκουσαν τον Άκροϊντ να μιλά με κάποιον, αφού είχε φύγει ο δρ Σέπαρντ. Η Φλόρα ήταν η τελευταία που τον είχε δει εκείνο το βράδυ. Ο Δρ. Σέπαρντ, καθώς πήγαινε σπίτι του, είχε συναντήσει έναν ξένο στην είσοδο του Φέρνλι Παρκ. Ο Άκροϊντ είχε συναντήσει ένα αντιπρόσωπο μία εταιρείας μαγνητοσκόπησης λίγες ημέρες πριν. Ο Πάρκερ θυμάται ότι είχε δει μία καρέκλα σε ασυνήθιστη θέση στο γραφείο, όταν είχε βρεθεί το πτώμα και πως μετά βρέθηκε στη συνήθη της θέση. Η επιστολή της Φέραρς εξαφανίστηκε από τότε που έγινε ο φόνος. Ο Πουαρό ρωτά τον δρα Σέπαρντ να του πει τι ώρα είδε τον ξένο. Έπειτα, βρίσκει ένα φτερό χήνας και ένα κομμάτι κολλαριστό λινό στο θερινό σπίτι. Επίσης, ένα δαχτυλίδι με την επιγραφή "από τη Ρ." στην πίσω αυλή.

Αργότερα, αποκαλύπτεται ότι ο Ρέιμοντ και η κυρία Άκροϊντ είναι χρεωμένοι. Ο θάνατος του Άκροϊντ θα έλυνε το θέμα, καθώς έχουν να λάβουν από τη διαθήκη του. Η Φλόρα καταθέτει ότι δεν είδε τον θείο της έπειτα από το δείπνο· έπαιρνε χρήματα από το υπνοδωμάτιό του. Η ομολογία της ρίχνει αμφιβολίες στα άλλοθι των άλλων και αφήνει τον Ρέιμοντ και τον Μπλαντ ως τα τελευταία άτομα, που είδαν τον Άκροϋντ ζωντανό. Ο Μπλαντ αποκαλύπτει ότι είναι μυστικά ερωτευμένος με τη Φλόρα. Ο Πουαρό συγκαλεί δεύτερη συγκέντρωση, στην οποία βρίσκονται: ο μπάτλερ Πάρκερ, η οικονόμος κυρία Ράσελ και ο Ραλφ Πάτον, που εν τω μεταξύ τον είχε βρει ο Πουαρό. Τους αποκαλύπτει ότι το φτερό χήνας ήταν θήκη ηρωΐνης και ανήκε στον νόθο γιο της κας Ράσελ, τον "ξένο" που συνάντησε ο Σέπαρντ τη βραδιά του φόνου. Τους πληροφορεί ότι η Ούρσουλα είχε παντρευτεί μυστικά τον Πάτον, καθώς το δαχτυλίδι ανέφερε το όνομά της. Το πέταξε ο Πάτον από θυμό, όταν αυτή είπε στον θείο του τον γάμο τους και εκείνος την απέλυσε. Ο Πουαρό, μόλις λαμβάνει ένα τηλεγράφημα, τους πληροφορεί ότι τώρα ξέρει την ταυτότητα του δράστη. Δεν αποκαλύπτει το όνομα, αλλά λέει μία προειδοποίηση (για τον δράστη). Όταν ο Πουαρό μένει μόνος με τον Σέπαρντ, του αποκαλύπτει ότι ξέρει πως αυτός είναι ο δράστης.

Ο Σέπαρντ ήταν που εκβίαζε την κυρία Φέραρς και σκότωσε τον Άκροϊντ για να μην το μάθει. Ο Πουαρό εκτιμά ότι το σημείωμα αυτοκτονίας ανέφερε το όνομα του δράστη και ότι ο Σέπαρντ το πήρε μετά τον φόνο. Έπειτα, χρησιμοποίησε το μαγνητόφωνο του Άκροϊντ για να φανεί ότι εκείνος ζούσε ακόμη , όταν αυτός είχε αναχωρήσει· έπειτα δημιούργησε ίχνη του Πάτον στο παράθυρο του γραφείου. Ο Πουαρό είχε παρατηρήσει μία ασυνέπεια στον χρόνο συνάντησης στην είσοδο, που ανέφερε ο Σέπαρντ. Επειδή ήθελε να βρίσκεται εκεί όταν θα ανακαλυπτόταν το πτώμα, ζήτησε από έναν ασθενή του να τού τηλεφωνήσει έπειτα από τον φόνο, για να έχει μία δικαιολογία να επιστρέψει στο Φέρνλι Παρκ. Το τηλεγράφημα στον Πουαρό το είχε επιβεβαιώσει. Όταν κανείς δεν ήταν στο γραφείο, ο Σέπαρντ μετακίνησε το μαγνητόφωνο και έβαλε το κάθισμα (επάνω στο οποίο είχε το μαγνητόφωνο) στη θέση του. Ο Πουαρό τού λέει ότι όλα αυτά θα αναφερθούν στη αστυνομία αύριο το πρωί. Ο Δρ. Σέπαρντ συνεχίζει να γράφει την αναφορά του για την έρευνα τού Πουαρό (είναι το ίδιο το μυθιστόρημα) παραδεχόμενος την ενοχή του και λέγοντας πως σκοπός του ήταν ο Πουαρό να αποτύχει να λύσει την υπόθεση. Ο επίλογος του έργου είναι το σημείωμα αυτοκτονίας του.

Τα πρόσωπα του έργου

• Ηρακλής Πουαρό: έχει αποσυρθεί από την εργασία του ως ιδιωτικός ντετέκτιβ, αλλά αναλαμβάνει να βοηθήσει τις έρευνες, καθώς το θύμα ήταν φίλος του.
• Δρ. Τζέημς Σέππαρντ: ο τοπικός γιατρός, βοηθός του Πουαρό στις έρευνες και αφηγητής της υπόθεσης.
• Επιθεωρητής Ντέηβις: ο τοπικός επιθεωρητής του Κίνγκς Άμποτ, ο αξιωματικός της έρευνας.
• Επιθεωρητής Ράγκλαν: ερευνητής της αστυνομίας, από την κοντινή πόλη του Κράντσεστερ.
• Συνταγματάρχης Μέλροουζ: ανώτερος αστυφύλακας της κομητείας.
• Ρότζερ Άκροϋντ: το θύμα της υπόθεσης. Ένας πλούσιος επιχειρηματίας, χήρος. Αποφασίζει να νυμφευτεί την κα Φέρραρς, αλλά στενοχωριέται όταν εκείνη πεθαίνει.
• Κα Φέρραρς: μία χήρα, που φήμες την θέλουν να έχει δηλητηριάσει τον σύζυγό της, Άσλεϋ Φέρραρς, έναν συνήθως μεθυσμένο. Αυτή γίνεται αυτόχειρας στην αρχή του έργου.
• Κα Άκροϋντ: χήρα του Σέσιλ Άκροϋντ, αδελφού του Ρότζερ. Αυτή με την κόρη της ζουν στο Φέρνλυ Παρκ τα δύο τελευταία έτη και εξαρτώνται οικονομικά από τον Ρότζερ.
• Φλόρα Άκροϋντ: κόρη τού Σέσιλ Άκροϋντ. Ζητά από τον Πουαρό την έρευνα της υπόθεσης. Είναι αρραβωνιασμένη με τον Ραλφ κατ' απαίτηση του θείου της, χωρίς να γνωρίζει ότι ο Ραλφ είναι ήδη νυμφευμένος με την Ούρσουλα Μπορν.
• Λοχαγός Ραλφ Πέιτον: γιος της συζύγου του Ρότζερ, από προηγούμενο γάμο της. Αναφέρεται και ως "υιοθετημένος" από τον Ρότζερ. Έχει νυμφευτεί μυστικά την Ούρσουλα Μπορν και είναι ο πρώτος ύποπτος για τον φόνο.
• Ταγματάρχης Χέκτορ Μπλαντ: φίλος του Άκροϋντ, κυνηγός μεγάλων θηραμάτων, φιλοξενούμενος στο μέγαρο. Είναι μυστικά ερωτευμένος με τη Φλόρα. Ήταν παρών όταν βρέθηκε το πτώμα.
• Τζέφρυ Ρέϋμοντ: ο γραμματέας του Άκροϋντ, νέος και δραστήριος στη δουλειά του. Ήταν παρών όταν βρέθηκε το πτώμα του αφεντικού του.
• Τζον Πάρκερ: ο μπάτλερ του Άκροϋντ. Ισχυρίζεται ότι δεν τηλεφώνησε στον Σέππαρντ για να έρθει στο Φέρνλυ Παρκ, τη νύχτα που θανατώθηκε ο Άκροϋντ. Ήταν παρών όταν βρέθηκε το πτώμα.
• Ελίζαμπεθ Ράσσελ: η οικονόμος του σπιτιού του Άκροϋντ. Ελκυστική γυναίκα για την ηλικία της.
• Ούρσουλα Μπορν: η καμαριέρα του Άκροϋντ. Μία ευγενής, που λόγω ένδειας αναγκάστηκε να υπηρετεί. Είναι μυστικά παντρεμένη με τον Ραλφ και, όταν το λέει στον Άκροϋντ, απολύεται.
• Τσαρλς Κεντ: νόθος γιος της Ράσσελ. Εθισμένος στα ναρκωτικά, φθάνει πρόσφατα από τον Καναδά. Συναντά τον Σέππαρντ στην είσοδο του Φέρνλυ Παρκ τη νύχτα του φόνου.
• Κάρολαϊν Σέππαρντ: Η μεγαλύτερη αδελφή του δρα, γεροντοκόρη. Έχει την ιδιότητα να μαθαίνει όλες τις δραστηριότητες του χωριού.

Η τηλεοπτική μεταφορά του μυθιστορήματος (2000) με τον Σουσέι ως Πουαρό είχε και τους ακόλουθους χαρακτήρες:

• Κα Φόλλιοτ: η μεγαλύτερη αδελφή της Ούρσουλα, γεγονός που έκρυψε, όταν ζήτησε να γίνει καμαριέρα του Άκροϋντ και έφερε συστάσεις.
• Κος Χάμμοντ: ο δικηγόρος του Άκροϋντ.
• Καμαρότος πλοίου: ένας ασθενής του Σέππαρντ, που μετά βρέθηκε να τού έχει τηλεφωνήσει από τον τοπικό σταθμό τραίνων. Ο Πουαρό το επαληθεύει με ένα τηλεγράφημα από το πλοίο εκείνου.
• Λοιποί: Σπιτονοικοκύρης, Αξιωματικός του Ναυτικού, Μαίρυ, Τεντ, Ταχυδρόμος, αστυνόμος Τζόουνς

Κριτικές

Το έργο έγινε ευρέως δεκτό στους αναγνώστες από την πρώτη του έκδοση. Το 2013 η Βρετανική Ένωση Αστυνομικών Συγγραφέων το ψήφισε ως το καλύτερο του είδους του. Είναι ένα από τα πιο γνωστά, αν και αμφιλεγόμενα έργα της Άγκαθα Κρίστι: το πρωτότυπο - για την εποχή που γράφτηκε - αφηγηματικό τέχνασμα που χρησιμοποιείται στο έργο είχε σημαντικό αντίκτυπο στη μετέπειτα αστυνομική λογοτεχνία. Η σύντομη βιογραφία της Άγκαθα Κρίστι, που περιλαμβάνεται στις βρετανικές εκδόσεις του 21ου αιώνα, το αναφέρει ως το αριστούργημά της, αν και ο κριτικός Ρόμπερτ Μπάρναρντ το θεωρεί ένα συμβατικό της έργο.

Πηγές

• Rowland, Susan (2001). From Agatha Christie to Ruth Rendell: British women writers in detective and crime fiction. Palgrave Macmillan. ISBN 0-333-67450-2.
• Thompson, Laura (2007). Agatha Christie, An English Mystery. Headline. ISBN 978-0-7553-1487-4.