Πεστά Ιωαννίνων
Συντεταγμένες: 39°27′39″N 20°55′5″E / 39.46083°N 20.91806°E
| Πεστά | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ηπείρου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ιωαννίνων |
| Δήμος | Δωδώνης |
| Δημοτική Ενότητα | Αγίου Δημητρίου |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Ιωαννίνων |
| Υψόμετρο | 720 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 455 00 |
| Τηλ. κωδικός | 26540 |
Τα Πεστά είναι ορεινό χωριό του νομού Ιωαννίνων στην Ήπειρο, σε υψόμετρο 720 μέτρων[1].
Γεωγραφία - Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα Πεστά είναι κτισμένα στους πρόποδες του Μακρυβουνίου και ανήκουν στα λεγόμενα χωριά του Ξηροβουνίου[2]. Το χωριό βρίσκεται 26 χλμ. νότια της πόλης των Ιωαννίνων[3] και ανατολικά της Ιόνιας Οδού. Ο Άγγλος περιηγητής Ουίλιαμ Μ. Ληκ (Leake) αναφέρει γύρω στο 1805 "… το χωριό Πεστά δεξιά (the village of pesta) σε μια θαυμάσια πηγή νερού"[2]. Στην τοποθεσία "Αυλότοπος", κοντά σε πηγή, υπάρχουν τα ερείπια αρχαίου κτιρίου που έχουν κηρυχθεί αρχαιολογικός χώρος[4]. Σύμφωνα με τη τοπική παράδοση, η ονομασία του χωριού προήλθε από κάποιον Μοπέστα, που ήταν ο τσιφλικάς του, και μαζί με άλλα εννέα χωριά της περιοχής αποτελούσαν τα λεγόμενα Κατσιαουνοχώρια. Ο Παναγιώτης Αραβαντινός αναφέρει το 1856 να κατοικείται από 15 χριστιανικές οικογένειες, ενώ ο Ιωάννης Λαμπρίδης το 1880 γράφει "το χωριό Πεστά αριθμεί 10 οικογενείας εν λιτότητι μεν άνευ όμως δυσχερείας διαβιούσας"[5].
Η μάχη των Πεστών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις 29 και 30 Νοεμβρίου 1912 έγινε η μάχη των Πεστών μεταξύ των ελληνικών στρατευμάτων και των τουρκικών κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων. Ήταν η προτελευταία μάχη που δόθηκε πριν τη μάχη του Μπιζανίου (Φεβρουάριος 1913) και την εν συνεχεία απελευθέρωση των Ιωαννίνων. Όταν ο ελληνικός στρατός, κατά την προέλασή του προς τα Ιωάννινα, κατέλαβε την περιοχή των Πέντε Πηγαδίων, ο τουρκικός στρατός οπισθοχώρησε και ανέπτυξε οχυρές θέσεις στα Πεστά. Η μάχη που ακολούθησε ήταν ιδιαίτερα σκληρή και κάτω από άσχημες καιρικές συνθήκες. Σε αυτήν έλαβε μέρος για πρώτη φορά ο "Ιερός Λόχος των Κρητών φοιτητών" που εισήλθε πρώτος στο απελευθερωμένο χωριό με αρχηγό τον Λοχαγό Σταύρο Ρήγα[6]. Σε αναγνώριση των θυμάτων και της μάχης που έγινε, το όνομα “Πεστά” είναι χαραγμένο στην πάνω αριστερή μετόπη του μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη της πλατείας Συντάγματος στην Αθήνα.
Διοικητικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ως κοινότητα αναγνωρίστηκε το 1919 (ΦΕΚ 184Α - 19/08/1919) με έδρα τα ίδια[7]. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί τη τοπική κοινότητα Πεστών που ανήκει στη δημοτική ενότητα Αγίου Δημητρίου του Δήμου Δωδώνης και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 193 κατοίκους[8].
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 29, τομ. 28.
- ↑ 2,0 2,1 User, Super. «Δ.Ε. Αγίου Δημητρίου». dodoni.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-07. https://web.archive.org/web/20180707024115/http://www.dodoni.gr/organosi/dimos/de-agiou-dimitriou. Ανακτήθηκε στις 2018-06-09.
- ↑ «Οδηγικές χιλιομετρικές αποστάσεις μεταξύ πόλεων, χωριών - apostaseis.gr». www.apostaseis.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2018.
- ↑ Nikos, Kapetanakos E. «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2018.
- ↑ Μαντάς, Σπύρος Ι (12 Μαρτίου 2015). «Αρχείο Γεφυριών Ηπειρώτικων: Πεστά Ιωαννίνων». Αρχείο Γεφυριών Ηπειρώτικων. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2018.
- ↑ Tsarouchakis, Panagiotis (2017-11-29). «Σαν σήμερα 29 Νοεμβρίου 1912: Αρχίζει η Μάχη των Πεστών - ArmyNow.Net» (στα αγγλικά). ArmyNow.Net. http://www.armynow.net/%CF%83%CE%B1%CE%BD-%CF%83%CE%AE%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B1-29-%CE%BD%CE%BF%CE%B5%CE%BC%CE%B2%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85-1912-%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%AF%CE%B6%CE%B5%CE%B9-%CE%B7-%CE%BC%CE%AC%CF%87%CE%B7/. Ανακτήθηκε στις 2018-06-28.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2018.
- ↑ «Απογραφή Πληθυσμού-Κατοικιών 2011» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2018.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Σωκράτης Βασιλείου, περιοδικό "Ήπειρος- Άπειρος Χώρα", Οκτώβριος 2013
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Σχεδιάγραμμα της μάχης των Πεστών από τον ιστότοπο του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας
- Η συγκρότηση και η δράση του Κρητικού φοιτητικού "Ιερού λόχου" κατά τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-1913
- Γκραβούρα της μάχης των Πεστών[νεκρός σύνδεσμος] από τον ιστότοπο http://archives.elia.org.gr[νεκρός σύνδεσμος]
| |||||||||||||||||