Πελαργόμορφα

Πελαργόμορφα
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia) Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata) Ομοταξία: Πτηνά (Αves) Τάξη: Πελαργόμορφα (Ciconiiformes) Bonaparte
Οικογένειες
Θρησκειορνιθίδαι (Threskiornithidae) Πελαργίδαι (Ciconiidae) Ερωδιίδαι (Ardeidae) Καθαρτίδαι (Cathartidae) Φαλαινοκεφαλίδαι (Balaenicipitidae) Σκοπίδαι (Scopidae)

Τα Πελαργόμορφα (επιστ. ονομ.: Ciconiiformes (Bonaparte 1854)) αποτελούν μία τάξη της ομοταξίας των Πτηνών. Περιλαμβάνει 6 οικογένειες πουλιών (Πελαργούς, Ερωδιούς, Γύπες του νέου κόσμου, κ.λ.π) και 54 γένη σύμφωνα με την πιο διαδεδομένη ταξινόμηση.

Ιστορία

Τα είδη που ανήκουν σε αυτή την τάξη είναι παρόντα στους μύθους και τις δοξασίες των περισσότερων αρχαίων πολιτισμών. Σε μερικούς από αυτούς τα ανυψώνανε σε θεότητες, όπως οι Αιγύπτιοι τον Threskiornis aethiopicus, ενώ είναι γνωστή η δοξασία του Πελαργού που φέρνει τα μωρά.

Περιγραφή

Τα περισσότερα από τα είδη αυτής της τάξης έχουν ψηλά πόδια για να κινούνται στα ρηχά νερά όπου και βρίσκουν την τροφή τους και μακρύ ράμφος για να μπορούν να πιάνουν τη λεία τους χωρίς να βάζουν το κεφάλι τους κάτω από το νερό. Τρέφονται κυρίως με ψάρια και ασπόνδυλα. Εξαίρεση από αυτά τα χαρακτηριστικά αποτελούν τα είδη που ανήκουν στην Οικογένεια Cathartidae και που αποτελούν τους γύπες του νέου κόσμου και έχουν χαρακτηριστικά και συνήθειες σαν τους πιο γνωστούς γύπες της Ευρώπης. Τα είδη που ζούν στις εύκρατες περιοχές είναι μεταναστευτικά. Τα περισσότερα φωλιάζουν σε αποικίες πάνω στα δέντρα ενώ κάποια από αυτά μπορούν να φωλιάσουν και στο έδαφος ή στους καλαμιώνες.

Γεωγραφική εξάπλωση

Ζούν σε όλες τις ηπείρους (Εκτός από την Ανταρκτική). Τους γύπες του νέου κόσμου τους βρίσκουμε μόνο στην Αμερική ενώ τις υπόλοιπες οικογένειες τις συναντάμε σε όλες τις ηπείρους αν και αποφεύγουν τις ερήμους αφού είναι πουλιά συνδεδεμένα με το γλυκό νερό.

Πελαργόμορφα στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα βρίσκουμε 3 οικογένειες πουλιών αυτής της τάξης που αντιπροσωπεύονται από 14 είδη:

• Οικογένεια Θρησκειορνιθίδαι (Threskiornithidae)

1. Χαλκόκοτα (Plegadis falcinellus)
2. Χουλιαρομύτα (Platalea leucorodia)

• Οικογένεια Πελαργίδαι (Ciconiidae)

1. Μαυροπελαργός (Ciconia nigra)
2. Λευκοπελαργός (Ciconia ciconia)

• Οικογένεια Ερωδιίδαι (Ardeidae)

1. Ήταυρος (Botaurus stellaris)
2. Μικροτσικνιάς (Ixobrychus minutus)
3. Νυχτοκόρακας (Nycticorax nycticorax)
4. Κρυπτοτσικνιάς (Ardeola ralloides)
5. Γελαδάρης (Bubulcus ibis)
6. Μαυροτσικνιάς (Egretta gularis)
7. Λευκοτσικνιάς (Egretta garzetta)
8. Αργυροτσικνιάς (Egretta alba)
9. Σταχτοτσικνιάς (Ardea cinerea)
10. Πορφυροτσικνιάς (Ardea purpurea)

Τα είδη των πελαργόμορφων

• Οικογένεια Ερωδιίδες (Ardeidae)

1. Γένος Agamia
   1. Agamia agami
2. Γένος Ardea
   1. Ardea alba
   2. Σταχτοτσικνιάς (Ardea cinerea)
   3. Ardea cocoi
   4. Ardea goliath
   5. Ardea herodias
   6. Ardea humbloti
   7. Ardea imperialis
   8. Ardea insignis
   9. Ardea melanocephala
   10. Ardea novaehollandiae
   11. Ardea pacifica
   12. Ardea picata
   13. Πορφυροτσικνιάς (Ardea purpurea)
   14. Ardea sumatrana
3. Γένος Ardeola
   1. Ardeola bacchus
   2. Ardeola grayii
   3. Ardeola idae
   4. Κρυπτοτσικνιάς (Ardeola ralloides)
   5. Ardeola rufiventris
   6. Ardeola speciosa
4. Γένος Botaurus
   1. Botaurus lentiginosus
   2. Botaurus pinnatus
   3. Botaurus poiciloptilus
   4. Ήταυρος (Botaurus stellaris)
5. Γένος Bubulcus
   1. Γελαδάρης (Bubulcus ibis)
6. Γένος Butorides
   1. Butorides rufiventris
   2. Butorides striatus
   3. Butorides sundevalli
   4. Butorides virescens
7. Γένος Casmerodius
   1. Casmerodius albus
8. Γένος Cochlearius
   1. Cochlearius cochlearia
   2. Cochlearius cochlearius
9. Γένος Dichromanassa
   1. Dichromanassa rufescens
10. Γένος Dupetor
    1. Dupetor flavicollis
11. Γένος Egretta
    1. Αργυροτσικνιάς (Egretta alba)
    2. Egretta ardesiaca
    3. Egretta caerulea
    4. Egretta dimorpha
    5. Egretta eulophotes
    6. Λευκοτσικνιάς (Egretta garzetta)
    7. Μαυροτσικνιάς (Egretta gularis)
    8. Egretta intermedia
    9. Egretta novaehollandiae
    10. Egretta rufescens
    11. Egretta sacra
    12. Egretta thula
    13. Egretta tricolor
    14. Egretta vinaceigula
12. Γένος Florida
    1. Florida caerulea
13. Γένος Gorsachius
    1. Gorsachius goisagi
    2. Gorsachius leuconotus
    3. Gorsachius magnificus
    4. Gorsachius melanolophus
14. Γένος Hydranassa
    1. Hydranassa tricolor
15. Γένος Ixobrychus
    1. Ixobrychus cinnamomeus
    2. Ixobrychus eurhythmus
    3. Ixobrychus exilis
    4. Ixobrychus flavicollis
    5. Ixobrychus involucris
    6. Μικροτσικνιάς (Ixobrychus minutus)
    7. Ixobrychus novaezelandiae
    8. Ixobrychus sinensis
    9. Ixobrychus sturmii
16. Γένος Mesophoyx
    1. Mesophoyx intermedia
17. Γένος Nyctanassa
    1. Nyctanassa violacea
18. Γένος Nycticorax
    1. Nycticorax caledonicus
    2. Nycticorax goisagi
    3. Nycticorax leuconotus
    4. Nycticorax magnifica
    5. Nycticorax melanolophus
    6. Νυχτοκόρακας (Nycticorax nycticorax)
    7. Nycticorax violaceus
19. Γένος Pilherodius
    1. Pilherodius pileatus
20. Γένος Syrigma
    1. Syrigma sibilatrix
21. Γένος Tigriornis
    1. Tigriornis leucolophus
22. Γένος Tigrisoma
    1. Tigrisoma fasciatum
    2. Tigrisoma lineatum
    3. Tigrisoma mexicanum
23. Γένος Zebrilus
    1. Zebrilus undulatus
24. Γένος Zonerodius
    1. Zonerodius heliosylus

• Οικογένεια Balaenicipitidae

1. Γένος Balaeniceps
   1. Balaeniceps rex

• Οικογένεια Cathartidae

1. Γένος Cathartes
   1. Cathartes aura
   2. Cathartes burrovianus
   3. Cathartes melambrotus
2. Γένος Coragyps
   1. Κορακόγυπας
3. Γένος Gymnogyps
   1. Κόνδορας της Καλιφόρνιας
4. Γένος Sarcoramphus
   1. Βασιλικός γύπας
5. Γένος Vultur
   1. Κόνδορας των Άνδεων

• Οικογένεια Πελαργίδες (Ciconiidae)

1. Γένος Anastomus
   1. Anastomus lamelligerus
   2. Anastomus oscitans
2. Γένος Ciconia
   1. Ciconia abdimii
   2. Ciconia boyciana
   3. Πελαργός (Ciconia ciconia)
   4. Ciconia episcopus
   5. Ciconia maguari
   6. Μαυροπελαργός (Ciconia nigra)
   7. Ciconia stormi
3. Γένος Ephippiorhynchus
   1. Ephippiorhynchus asiaticus
   2. Ephippiorhynchus senegalensis
4. Γένος Ibis
   1. Ibis cinereus
   2. Ibis ibis
   3. Ibis leucocephalus
5. Γένος Jabiru
   1. Ζαμπιρού
6. Γένος Λεπτόπτιλος (Leptoptilos)
   1. Leptoptilos crumeniferus
   2. Leptoptilos dubius
   3. Leptoptilos javanicus
7. Γένος Mycteria
   1. Mycteria americana
   2. Mycteria cinerea
   3. Mycteria ibis
   4. Mycteria leucocephala
8. Γένος Xenorhynchus
   1. Xenorhynchus asiaticua

• Οικογένεια Scopidae

1. Γένος Scopus
   1. Σφυροκέφαλος (Scopus umbretta)

• Οικογένεια Θρησκειορνιθίδαι (Threskiornithidae)

1. Γένος Ajaia
   1. Ajaia ajaja
2. Γένος Bostrychia
   1. Bostrychia carunculata
   2. Bostrychia hagedash
   3. Bostrychia olivacea
   4. Bostrychia rara
3. Γένος Cercibis
   1. Cercibis oxycerca
4. Γένος Eudocimus
   1. Eudocimus albus
   2. Eudocimus ruber
5. Γένος Geronticus
   1. Geronticus calvus
   2. Φαλακρή ίβιδα
6. Γένος Harpiprion
   1. Harpiprion caerulescens
7. Γένος Lophotibis
   1. Lophotibis cristata
8. Γένος Mesembrinibis
   1. Mesembrinibis cayennensis
9. Γένος Nipponia
   1. Nipponia nippon
10. Γένος Phimosus
    1. Phimosus infuscatus
11. Γένος Platalea
    1. Platalea alba
    2. Platalea flavipes
    3. Χουλιαρομύτα (Platalea leucorodia)
    4. Platalea minor
    5. Platalea regia
12. Γένος Plegadis
    1. Plegadis chihi
    2. Χαλκόκοτα (Plegadis falcinellus)
    3. Plegadis ridgwayi
13. Γένος Pseudibis
    1. Pseudibis davisoni
    2. Pseudibis gigantea
    3. Pseudibis papillosa
14. Γένος Theristicus
    1. Theristicus branickii
    2. Theristicus caerulescens
    3. Theristicus caudatus
    4. Theristicus melanopis
15. Γένος Threskiornis
    1. Threskiornis aethiopicus
    2. Threskiornis melanocephalus
    3. Threskiornis molucca
    4. Threskiornis spinicollis

Βιβλιογραφία

• Όλα τα πουλιά της Ελλάδας, Έκδοση Ελέυθερου Τύπου με την επιστημονική επιμέλεια της Ε.Ο.Ε. (1996) [1]
• Τα πουλιά της Ελλάδας και της Ευρώπης, Έκδοση Χρυσός τύπος. Των Roger Peterson, Guy Mountfort & P.A.D. Hollom

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία
• Ζωοποικιλία