Πανετόνε

Κομμένο πανετόνε

Το πανετόνε είναι τύπος ιταλικού γλυκού ψωμιού που προέρχεται από το Μιλάνο (στην τοπική διάλεκτο του Μιλάνου ονομάζεται panetton), συνήθως παρασκευάζεται και καταναλώνεται τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά στη Δυτική, Νότια και Νοτιοανατολική Ευρώπη, καθώς και στη Λατινική Αμερική, την Ερυθραία, Αυστραλία, Ηνωμένες Πολιτείες και Καναδά.

Έχει σχήμα θόλου, το οποίο εκτείνεται από κυλινδρική βάση και έχει συνήθως ύψος 12-15 εκατοστά για πανετόνε βάρους 1 κιλού. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν και άλλες βάσεις, όπως οκτάγωνο ή κρούστα με σχήμα αστεριού πιο συνηθισμένο στο παντόρο. Παρασκευάζεται κατά τη διάρκεια μακράς διαδικασίας που περιλαμβάνει τη σκλήρυνση της ζύμης, η οποία είναι όξινη, παρόμοια με το προζύμι. Η διαδικασία ξεκούρασης από μόνη της διαρκεί αρκετές ημέρες, δίνοντας στο κέικ τα ιδιαίτερα αφράτα χαρακτηριστικά του. Περιέχει ζαχαρωμένο πορτοκάλι, κίτρο και ξύσμα λεμονιού, καθώς και σταφίδες, οι οποίες προστίθενται ξηρές και όχι εμποτισμένες. Υπάρχουν πολλές άλλες παραλλαγές, όπως απλό ή με σοκολάτα. Σερβίρεται σε σχήματα σφήνας, κάθετα κομμένη, συνοδευόμενη από γλυκά ζεστά ροφήματα ή γλυκό κρασί, όπως το Asti ή το Moscato d'Asti. Σε ορισμένες περιοχές της Ιταλίας, σερβίρεται με crema di mascarpone, μια κρέμα από μασκαρπόνε, αυγά, μερικές φορές αποξηραμένα ή ζαχαρωμένα φρούτα, και συνήθως γλυκό λικέρ όπως το αμαρέτο. Εάν το μασκαρπόνε δεν είναι διαθέσιμο, το ζαμπαγιόνε χρησιμοποιείται μερικές φορές ως υποκατάστατο.

Καταβάλλονται προσπάθειες για την απόκτηση καθεστώτος προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης για αυτό το προϊόν, αλλά αυτές δεν ήταν επιτυχημένες. Ο πρώην Ιταλός υπουργός Γεωργίας Πάολο Ντε Κάστρο ήταν γνωστό ότι έψαχνε τρόπους για την προστασία των γνήσιων ιταλικών κέικ από τον αυξανόμενο ανταγωνισμό στη Νότια Αμερική και διερευνά εάν θα μπορούσε να αναληφθεί δράση στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.

Προέλευση

Ένα τυπικό πανετόνε

Στην Ιταλία, το πανετόνε έρχεται με μια συχνά ποικίλη ιστορία, αλλά αυτό που αναφέρει πάντοτε ότι η γενέτειρά του ήταν το Μιλάνο. Η λέξη "panettone" προέρχεται από την ιταλική λέξη "panetto", μια μικρή τούρτα. Το επαυξητικό ιταλικό επίθημα "-one" αλλάζει την έννοια σε "μεγάλο κέικ".

Η προέλευση αυτού του κέικ φαίνεται να είναι αρχαία, ίσως από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, όταν οι αρχαίοι Ρωμαίοι προσέθεταν διογκωτικά σε ένα είδος ζύμης με μέλι.

Αυτό το «ψηλό, ζυμωμένο κέικ φρούτων» εμφανίζεται στις διάφορες μορφές τέχνης. Εμφανίζεται σε έναν πίνακα του 16ου αιώνα από τον Πίτερ Μπρίγκελ τον πρεσβύτερο και αναφέρεται πιθανώς σε ένα σύγχρονο βιβλίο συνταγών που γράφτηκε από τον Ιταλό Μπαρτολομέο Σκάπι, προσωπικό σεφ σε πάπες και αυτοκράτορες κατά την εποχή του Καρόλου Ε΄. Η πρώτη καταγεγγραμμένη σύνδεση του πανετόνε με τα Χριστούγεννα βρίσκεται στα γραπτά του Ιταλού του 18ου αιώνα Πιέτρο Βέρι. Το αναφέρει ως «Pan de Ton» ( πολυτελές ψωμί ).