Ντανούτα Σιεντζικούβνα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ντανούτα Σιεντζικούβνα
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Danuta Siedzikówna (Πολωνικά)
Γέννηση3  Σεπτεμβρίου 1928[1]
Γκουστσεβίνα
Θάνατος28  Αυγούστου 1946[1]
Γκντανσκ[2]
Αιτία θανάτουτραύμα από πυροβολισμό
Συνθήκες θανάτουθανατική ποινή
Τόπος ταφήςνεκροταφείο Γκάρισον στο Γκντανσκ
ΨευδώνυμοInka
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητανοσηλεύτρια
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςανθυπολοχαγός/5η Ταξιαρχία Εσωτερικού Στρατού του Βίλνο
Πόλεμοι/μάχεςΒ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και Αντικομμουνιστική αντίσταση στην Πολωνία (1944-1946)
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΔιοικητής του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας (2006)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Αναμνηστική πλακέτα για τη Ντανούτα Σιεντζικούβνα στη Βασιλική της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου στο Γκντανσκ

Η Ντανούτα Χελένα Σιεντζικούβνα (πολωνικά: Danuta Helena Siedzikówna) (ψευδώνυμο: Inka [Ίνκα], υπόγειο όνομα: Danuta Obuchowicz [Ντανούτα Ομπουχόβιτς]) (3 Σεπτεμβρίου 1928 – 28 Αυγούστου 1946) ήταν Πολωνή νοσηλεύτρια στην 4η Μοίρα της 5ης Ταξιαρχίας Ιππικού του Βίλνο στον Πολωνικό Εσωτερικό Στρατό.[3] Το 1946 υπηρέτησε στην 1η Μοίρα της Ταξιαρχίας στην περιοχή Πομερανία της Πολωνίας. Θεωρούμενη εθνική ηρωίδα, συνελήφθη, βασανίστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο σε ηλικία 17 ετών από τις κομμουνιστικές αρχές.

Πρώιμη ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μνημειακό βράχος για την Ντανούτα Σιεντζικούβνα στο Σόποτ
Μνημείο της Ντανούτα Σιεντζικούβνα στη γενέτειρά της, τη Γκουστσεβίνα στο Βοεβοδάτο Ποντλάσκιε, (φωτογραφία 25 Σεπτεμβρίου 2020)

Η Σιεντζικούβνα γεννήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 1928 στην Γκουστσεβίνα, κοντά στη Ναρέφκα. Ο πατέρας της, Βάτσουαφ Σιέντζικ, ήταν δασολόγος που είχε σταλεί στη Σιβηρία υπό τον Τσάρο επειδή συμμετείχε σε φιλοπολωνικές οργανώσεις ανεξαρτησίας. Επέστρεψε στην Πολωνία το 1923. Το 1940 συνελήφθη από το Λαϊκό Επιτροπείο Εσωτερικών Υποθέσεων και εκτοπίστηκε για άλλη μια φορά στη Ρωσία.[4]

Το 1941, ο πατέρας της, Βάτσουαφ Σιέντζικ, εντάχθηκε στον Πολωνικό Στρατό του Βουαντίσουαφ Άντερς (πέθανε στην Τεχεράνη το 1943). Η μητέρα της, Ευγενία, το γένος Τιμίνσκα του οικοσήμου Πρους Γ΄, ήταν μέλος του Πολωνικού Εσωτερικού Στρατού και σκοτώθηκε από την Γκεστάπο το Σεπτέμβριο του 1943. Ο γιος της αδερφής του Βάτσουαφ, Πάουλ Χουρ, τελείωσε την Πολωνική Ακαδημία Πολεμικής Αεροπορίας στο Ντέμπλιν και πήρε μέρος στη Μάχη της Αγγλίας.[5] Η Σιεντζικούβνα μεγάλωσε με τις αδερφές της, Βιεσουάβα (1927–2004) και Ιρένα (1931; - 1978) στο δασοκομείο κοντά στην Γκουστσεβίνα. Αφού εξορίστηκε ο πατέρας τους, μετακόμισαν στη Ναρέφκα. Τα κορίτσια παρακολούθησαν το γυμνάσιο στη Ναρέφκα μέχρι το 1939. Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, μέχρι το 1943 και τα τρία κορίτσια σπούδαζαν στο Σχολείο Σαλεσιανών Αδελφών στο Ρουζανίστοκ, κοντά στη Ντομπρόβα Μπιαουοστότσκα.[6][7]

Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος και έπειτα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μνημείο για τη Ντανούτα Σιεντζικούβνα στη Ναρέφκα

Μετά τη δολοφονία της μητέρας τους από την Γκεστάπο στο Μπιαουίστοκ, μαζί με την αδερφή της, Βιεσουάβα, η Ντανούτα εντάχθηκε στον Εσωτερικό Στρατό στα τέλη του 1943 ή στις αρχές του 1944. Στο πλαίσιο της εκπαίδευσης του υπόγειου στρατού, απέκτησε ιατρικές δεξιότητες.[6] Αφού οι Σοβιετικοί πήραν το Μπιαουίστοκ από τους Γερμανούς Ναζί, άρχισε να εργάζεται ως υπάλληλος στην επιθεώρηση δασών στη Χαϊνούφκα.[6]

Μαζί με άλλους υπαλλήλους της επιθεώρησης συνελήφθη τον Ιούνιο του 1945 από το Λαϊκό Επιτροπείο Εσωτερικών Υποθέσεων (ΛΚΕΥ) και το Υπουργείο Δημόσιας Ασφάλειας, για συνεργασία με το αντικομμουνιστικό υπόγειο κίνημα. Απελευθερώθηκε ενώ ήταν σε βαγόνι μεταφοράς σε φυλακή από μια περίπολο μιας ομάδας του Βίλνο πρώην παρτιζάνων του Εσωτερικού Στρατού, με διοικητή τον Στανίσουαφ Βοουόντσιεϊ «Κόνους», υφιστάμενο του Ζίγκμουντ Σεντζιέλας «Λουπάσκο», που δρούσαν στην περιοχή. Ο «Κόνους» πήγε τους απελευθερωμένους αιχμαλώτους στο στρατόπεδο του «Λουπάσκο», όπου μερικοί από αυτούς, συμπεριλαμβανομένης της Σιεντζικούβνα, εντάχθηκαν στην ομάδα του. Στη συνέχεια, η Σιεντζικούβνα υπηρέτησε ως νοσηλεύτρια στο στράτευμα του «Κόνους» και στη συνέχεια στη μοίρα του υπολοχαγού Γιαν Μάζουρ «Πιαστ» και του υπολοχαγού Μάριαν Πουουτσίνσκι «Μστσίσουαφ». Για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, ανώτερός της ήταν επίσης ο υπολοχαγός Λέον Μπέιναρ «Νοβίνα», υπαρχηγός του «Λουπάσκο», αργότερα γνωστός ως «Πάβεου Γιασιενίτσα» - ένας αξιόλογος Πολωνός ιστορικός και συγγραφέας. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Σιεντζικούβνα έλαβε το ψευδώνυμο «Ίνκα».[6]

Η ταξιαρχία του «Λουπάσκο» διαλύθηκε τον Σεπτέμβριο του 1945 και η Σιεντζικούβνα επέστρεψε στη δουλειά στην επιθεώρηση δασών στο Μιουόμουιν στο Πόβιατ Οστρόντα, με το όνομα «Ντανούτα Ομπουχόβιτς». Ωστόσο, η ταξιαρχία επανακινητοποιήθηκε ως απάντηση στις κομμουνιστικές καταστολές τον Ιανουάριο του 1946. Στις αρχές της άνοιξης του 1946, η Σιεντζικούβνα ήρθε σε επαφή με τον ανθυπολοχαγό Ζντζίσουαφ Μπαντόχα «Ζελάζνι», τον διοικητή μιας από τις μοίρες του «Λουπάσκο». Μετά τον θάνατο του «Ζελάζνι», ο νέος διοικητής, ο ανθυπολοχαγός Όλγκιερντ Κρίστα «Λέσεκ», διέταξε τη Σιεντζικούβνα να ταξιδέψει στο Γκντανσκ για να συγκεντρώσει ιατρικές προμήθειες.[8]

Συνελήφθη ξανά από το Υπουργείο Ασφάλειας στις 20 Ιουλίου 1946 στο Γκντανσκ. Ενώ βρισκόταν στη φυλακή βασανίστηκε και ξυλοκοπήθηκε, αλλά αρνήθηκε να δώσει οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με τις επαφές της στο αντικομμουνιστικό υπόγειο κίνημα και τα σημεία συνάντησής τους. Οι βάναυσες ανακρίσεις της Σιεντζικούβνα εποπτεύονταν προσωπικά από τον Επικεφαλής του Τμήματος Ερευνών στο Γραφείο Δημόσιας Ασφάλειας του Βοεβοαδτου στο Γκντανσκ, Γιούζεφ Μπικ.

Το 1968, ο Μπικ, μετανάστευσε στη Σουηδία, ισχυριζόμενος αντισημιτική δίωξη.[9] Ένα κατηγορητήριο του IPN κατά του Μπικ αναφέρει: «Ο Γιούζεφ Μ. κατηγορείται για συμμετοχή σε δολοφονίες που διέπραξε το δικαστήριο εναντίον μελών των Πολωνικών Δημοκρατικών Δυνάμεων (πολ.: Polskie Siły Demokratyczne) και του Πολωνικού Μυστικού Στρατού (πολ.: Polska Armia Tajna) τα οποία χτυπούσε και βασάνιζε για να αποσπάσει ομολογίες».[10]

Δίκη και θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Σιεντζικούβνα κατηγορήθηκε ότι είχε ενεργό και βίαιο ρόλο σε επίθεση σε στελέχη του Υπουργείου Δημόσιας Ασφάλειας (Πολωνική μυστική αστυνομία) και της Milicja Obywatelska (Πολιτοφυλακή) κοντά στο χωριό Ποντιάζι ως τμήμα της μονάδας Λουπάσκο, παρά το γεγονός ότι ήταν μόνο νοσηλεύτρια. Κατηγορήθηκε ότι πυροβόλησε εναντίον αστυνομικών και μάλιστα ότι έδωσε εντολές σε άλλους παρτιζάνους. Ωστόσο, η μαρτυρία που υποβλήθηκε από τα μέλη της Πολιτοφυλακής και της Υπηρεσίας Ασφαλείας που συμμετείχαν στον καυγά ήταν στην καλύτερη περίπτωση αντιφατική, καθώς κάποιοι ισχυρίστηκαν ότι την είδαν να πυροβολεί και να δίνει εντολές, ενώ άλλοι το αρνήθηκαν εντελώς. Ένας, ονόματι Μιετσίσουαφ Μάζουρ, κατέθεσε ότι η Σιεντζικούβνα του είχε δώσει τις πρώτες βοήθειες αφού τραυματίστηκε από άλλους αντάρτες.[6] Κατηγορήθηκε ότι σκότωσε τραυματισμένους αστυνομικούς, μια κατηγορία που αντικρούστηκε κατά τη διάρκεια της δίκης της. Το δικαστήριο αποφάσισε ότι δεν είχε άμεσο ρόλο στην επίθεση.[11]

Παρά το γεγονός αυτό και την ηλικία της Σιεντζικούβνα (17), το δικαστήριο την καταδίκασε σε θάνατο. Ο πρόεδρος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας, Μπολέσουαφ Μπιέρουτ αρνήθηκε να της δώσει τη χάρη (το αίτημα υποβλήθηκε από τον δημόσιο συνήγορο της Σιεντζικούβνα, το οποίο η ίδια η κρατούμενη αρνήθηκε να υπογράψει). Η Σιεντζικούβνα εκτελέστηκε (μαζί με τον Φέλικς Σελμανόβιτς, του οποίου το ψευδώνυμο ήταν το «Ζαγκόντσικ»), έξι ημέρες πριν από τα 18α γενέθλιά της, στις 28 Αυγούστου 1946, σε μια φυλακή του Γκντανσκ.[12]

Μέρες πριν από την εκτέλεση, μια μυστική επιστολή της Ίνκα βγήκε λαθραία από τη φυλακή, όπου έγραφε: «Πες στη γιαγιά μου, σε παρακαλώ, ότι έπραξα σωστά».[13]

Τάφος της Σιεντζικούβνα στο Γκντανσκ, Πολωνία

Τα τελευταία λεπτά της ζωής της είναι γνωστά από τη μαρτυρία του πατήρ Μάριαν Προύσακ, του ιερέα-εφημέριου που καλέστηκε να δώσει στην «Ίνκα» και στον «Ζαγκόντσικ» τις τελευταίες ιεροτελεστίες.[6][12] Σύμφωνα με τον Προύσακ και οι δύο κρατούμενοι ήταν ήρεμοι πριν από την εκτέλεσή τους. Η Σιεντζικούβνα, αφού πήρε το Μυστήριο της Μετανοίας, ζήτησε από τον ιερέα να ενημερώσει την οικογένειά της για τον θάνατό της και του έδωσε τη διεύθυνσή τους. Στη συνέχεια, οι δυο τους εκτελέστηκαν στο υπόγειο της φυλακής, δεμένοι σε ξύλινους πασσάλους. Και οι δύο αρνήθηκαν να τους δέσουν τα μάτια. Όταν ο εισαγγελέας έδωσε εντολή να πυροβολήσει το εκτελεστικό απόσπασμα και οι δύο κρατούμενοι φώναξαν ταυτόχρονα (στα πολωνικά) «Ζήτω η Πολωνία!». Παρέμεινε ζωντανή και το δόθηκε η χαριστική βολή από τον Φραντσίσεκ Σαβίτσκι (άλλα μέλη του εκτελεστικού αποσπάσματος αρνήθηκαν να το κάνουν).[6][12]

Το Πρωτόκολλο Εκτέλεσής της υπογράφηκε από τους: Ταγματάρχη Βίκτορ Σουχάτσκι (εισαγγελέας), 2ος Υπολοχαγό Φραντσίσεκ Σαβίτσκι (αρχηγός του εκτελεστικού αποσπάσματος), Λοχαγό Μιετσίσουαφ Ρουτκόφσκι (ιατρός) και Γιαν Βούιτσικ (φύλακας φυλακών). Η τοποθεσία των λειψάνων της παρέμεινε άγνωστη μέχρι το 2014.[14] Ανακαλύφθηκαν λόγω ενός πανεθνικού προγράμματος που ξεκίνησε από το Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης το 2003. Τα λείψανα επιβεβαιώθηκαν ως της Σιεντζικούβνα μέσω τεστ DNA το 2015. Στις 28 Αυγούστου 2016, μια κρατική ταφή στην οποία παρευρέθηκε ο Πρόεδρος Άντζεϊ Ντούντα,[15] πραγματοποιήθηκε στο Γκντανσκ στο Κοιμητήριο Φρουράς για τη Σιεντζικούβνα και έναν από τους συντρόφους της.[16][17]

Μεταγενέστερα γεγονότα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αναμνηστική πλακέτα για τους στρατιώτες του Εσωτερικού Στρατού στη Βασιλική του Γκντανσκ

Ο πατήρ Προύσακ μετέδωσε την είδηση του θανάτου της Σιεντζικούβνα στην οικογένειά της, αν και το είχαν ήδη μάθει μέσω άλλων πηγών. Χωρίς γνώση του, ήταν υπό παρακολούθηση από το Υπουργείο Ασφάλειας και το 1949 κατηγορήθηκε για «κατασκοπεία» επειδή ενημέρωσε την οικογένεια της Σιεντζικούβνα για τον θάνατό της. Μόνο για αυτό πέρασε τρεισήμισι χρόνια στη φυλακή.[12] Μετά την πτώση του κομμουνισμού στην Πολωνία, ο βασικός σταλινικός εισαγγελέας στη δίκη της Σιεντζικούβνα που ζήτησε τη θανατική ποινή, ο Βάτσουαφ Κσιζανόφσκι, δικάστηκε δύο φορές με την κατηγορία της δικαστικής δολοφονίας (το 1993 και το 2001). Ωστόσο, και τις δύο φορές κρίθηκε αθώος για τις κατηγορίες (Ο Κσιζανόφσκι υποστήριξε ότι είχε εμπλακεί μόνο οριακά στην υπόθεση).[12]

Βραβεία και αναγνώριση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την Εθνική Ημέρα Ανεξαρτησίας της Πολωνίας (11 Νοεμβρίου) το 2006, ο Πρόεδρος Λεχ Κατσίνσκι απένειμε μεταθανάτια στη Ντανούτα Σιεντζικούβνα το Σταυρό του Διοικητή του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας.[18]

Το 2017, η Εθνική Τράπεζα της Πολωνίας (NBP) εισήγαγε ένα αναμνηστικό νόμισμα των 10 ζλότι, ως μέρος της σειράς «Καταραμένοι Στρατιώτες», προς τιμήν της Ντανούτα Σιεντζικούβνα.[19]

Πολιτιστικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ταινίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Ιανουάριο του 2007, μια ταινία για τις τελευταίες μέρες της Σιεντζικούβνα, Inka 1946. Το Ja jedna zginę, με την ηθοποιό Καρολίνα Κομίνεκ-Σκουρατόβιτς στον ομώνυμο ρόλο, κυκλοφόρησε από την Teleplay.[20]

Το 2015, το κανάλι TVP παρήγαγε την ταινία ντοκιμαντέρ Inka. Zachowałam się jak trzeba, σε σκηνοθεσία Αρκάντιους Γκοουεμπιέφσκι, απεικονίζοντας τη ζωή της Ντανούτα Σιεντζικούβνα.[21]

Μουσική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2012, ο Πολωνός καλλιτέχνης της χιπ χοπ, Tadek, κυκλοφόρησε το σινγκλ «Inka» στο άλμπουμ του Niewygodna prawda («Άβολη αλήθεια») για να αποτίσει φόρο τιμής στη μνήμη της Ντανούτα Σιεντζικούβνα.[22]

Το 2013, το Panny wyklęte, ένα μουσικό έργο του Ντάριους Μαλεγιόνεκ σε συνεργασία με Πολωνούς τραγουδιστές, όπως η Μαρίκα, η Νατάλια Πσίμπις και η Χαλίνα Μλίνκοβα, αφιερωμένο στη συμβολή των γυναικών μελών του αντικομμουνιστικού κινήματος, περιελάμβανε τα σινγκλ «Walczyk» και «Jedna chwila», αφιερωμένα στη Ντανούτα Σιεντζικούβνα.[23][24]

Θέατρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2000, ο Τόμας Α. Ζακ, εργαζόμενος στο Θέατρο Nie Teraz, σκηνοθέτησε ένα θεατρικό έργο με τίτλο Na etapie, αφιερωμένο στη ζωή της Ντανούτα Σιεντζικούβνα.[25]

Ποίηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένα ποίημα με τίτλο «Inka» εμφανίζεται στο ποιητικό βιβλίο του 2011 της Καταζίνα Μπεντνάρσκα, Ars Lublinica.[26]

Μνημεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  3. «Odpowiedź na oświadczenie senator Anny Kurskiej, złożone na 38. Posiedzeniu Senatu». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2009. 
  4. «Wczesna młodość». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 August 2020. https://web.archive.org/web/20200812125143/https://inka.ipn.gov.pl/ink/wczesna-mlodosc/14645,Wczesna-mlodosc.html. Ανακτήθηκε στις 7 March 2020. 
  5. «Hur Paweł - Lista Krzystka». Listakrzystka.pl. 1 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2018. 
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 «Strona główna - tvp.pl - Telewizja Polska S.A.». 2.tvp.pl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιουνίου 2008. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2018. 
  7. «NIEZŁOMNA, WYKLĘTA, PRZYWRÓCONA PAMIĘCI. DANUTA SIEDZIKÓWNA "INKA" 1928–1946». https://Panele_wystawy.pdf. Ανακτήθηκε στις 7 March 2020. [νεκρός σύνδεσμος]
  8. «"Inka" wyklęta – współczesna idolka». https://kobieta.onet.pl/danuta-siedzikowna-pseudonim-inka-wspolczesna-idolka/zj1thz. Ανακτήθηκε στις 7 March 2020. 
  9. «Twarze katowickiej Bezpieki». https://www.bibula.com/?p=15473. Ανακτήθηκε στις 7 March 2020. 
  10. «Zmarł brutalny oprawca, bezkarny funkcjonariusz UB». https://www.bibula.com/?p=7653. Ανακτήθηκε στις 7 March 2020. 
  11. «The Execution of Polish Underground Soldiers Danuta Siedzikowna "Inka" And Felix Selmanowicz "Zagonczyk" Related by Father Marian Prusak». https://www.doomedsoldiers.com/polish-secret-police-murders.html. Ανακτήθηκε στις 7 March 2020. 
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 Jerzy Morawski, "Lepiej, że ja jedna zginę" ("It's better if I'm the only one to die"), Rzeczpospolita 11 March 2000; accessed 6 May 2014.
  13. Αρχειοθετημένο αντίγραφο, https://inka.ipn.gov.pl/ink/wyrok/14641,Wyrok.html, ανακτήθηκε στις 2023-03-24 
  14. «Two Polish resistance fighters killed by communists 71 years ago». https://archiwum.thenews.pl/1/9/Artykul/322903,Two-Polish-resistance-fighters-killed-by-communists-71-years-ago. Ανακτήθηκε στις 7 March 2020. [νεκρός σύνδεσμος]
  15. «You have waited a long time, Poland». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 August 2020. https://web.archive.org/web/20200815074104/https://poland.pl/politics/home/you-have-waited-long-time-poland/. Ανακτήθηκε στις 7 March 2020. 
  16. «Grave of Danuta Siedzikówna, alias 'Inka'». https://liberationroute.com/poland/spots/g/grave-of-danuta-siedzik%C3%B3wna,-alias-%E2%80%98inka%E2%80%99-spot226. Ανακτήθηκε στις 7 March 2020. 
  17. «Beata Szydło: We came there to honour you». https://www.premier.gov.pl/en/news/news/beata-szydlo-we-came-there-to-honour-you.html. Ανακτήθηκε στις 7 March 2020. 
  18. «M.P. 2007 nr 18 poz. 208». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 June 2020. https://web.archive.org/web/20200605180315/http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20070180208. Ανακτήθηκε στις 7 March 2020. 
  19. «Niezlomni Inka». https://www.nbp.pl/banknoty_i_monety/monety_okolicznosciowe/2017/2017_03___niezlomni_Inka_pl.pdf. Ανακτήθηκε στις 7 March 2020. 
  20. «INKA 1946». https://www.filmpolski.pl/fp/index.php?film=525013. Ανακτήθηκε στις 7 March 2020. 
  21. «INKA. ZACHOWAŁAM SIĘ JAK TRZEBA». https://filmpolski.pl/fp/index.php?film=1237128. Ανακτήθηκε στις 4 March 2020. 
  22. «Tadek Firma Solo będzie rapował o Żołnierzach Wyklętych w Baranowie Sandomierskim». https://echodnia.eu/podkarpackie/tadek-firma-solo-bedzie-rapowal-o-wykletych-w-baranowie-sandomierskim/ar/13919245. Ανακτήθηκε στις 7 March 2020. 
  23. «Panny wyklęte». https://ncpp.opole.pl/aktualnosci/panny-wyklete/. Ανακτήθηκε στις 7 March 2020. [νεκρός σύνδεσμος]
  24. «Proces jako widowisko. Performatywny wymiar spraw Danuty Siedzikówny, Wiktorii Rudnickiej, Antoniny Dziwisz i Olgi Hepnarovej». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 July 2020. https://web.archive.org/web/20200714135031/http://www.polisemia.com.pl/numery-czasopisma/rewolucje/proces-jako-widowisko. Ανακτήθηκε στις 7 March 2020. 
  25. «Historia». https://www.nieteraz.pl/historia/. Ανακτήθηκε στις 7 March 2020. 
  26. Katarzyna Bednarska (2011). Ars Lublinica. Liber Duo. ISBN 978-83-62889-01-3. 
  27. «Polish national heroine commemorated in Lithuania». https://www.tvp.pl/polandinenglishinfo/news/art-history/polish-national-heroine-commemorated-in-lithuania/38174548. Ανακτήθηκε στις 5 March 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]