Μπόγκνταν Μπογκντάνοβιτς (αρχιτέκτονας)
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Μπόγκνταν Μπογκντάνοβιτς | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Богдан Богдановић (Σερβικά) |
| Γέννηση | 20 Αυγούστου 1922[1][2][3] Βελιγράδι[4] |
| Θάνατος | 18 Ιουνίου 2010[5][2][6] ή 8 Ιουνίου 2010[7] Βιέννη |
| Αιτία θανάτου | έμφραγμα του μυοκαρδίου |
| Συνθήκες θανάτου | φυσικά αίτια |
| Χώρα πολιτογράφησης | Σερβία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Σερβικά[8] Γερμανικά[8] Κροατικά[9] |
| Σπουδές | Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | αρχιτέκτονας[7] πολιτικός καλαθοσφαιριστής διδάσκων πανεπιστημίου γλύπτης[10] πολεοδόμος[7] ταμίας φιλόσοφος[11] |
| Εργοδότης | Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Δήμαρχος του Βελιγραδίου |
| Βραβεύσεις | Βραβείο Χέρντερ Χρυσή διάκριση για τις υπηρεσίες στην πόλη της Βιένης |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Μπόγκνταν Μπογκντάνοβιτς (σερβικά κυριλλικά: Богдан Богдановић) (20 Αυγούστου 1922 - 18 Ιουνίου 2010) ήταν Σέρβος αρχιτέκτονας, ουρμπανιστής και δοκιμιογράφος. Δίδαξε αρχιτεκτονική στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου, στη σχολή Αρχιτεκτονικής, όπου επίσης υπηρέτησε ως πρύτανης.
Ο Μπογκντάνοβιτς έγραψε πολυάριθμα άρθρα σχετικά με τον ουρμπανισμό, ειδικά για τις μυθικές και συμβολικές απόψεις του, μερικές από τις οποίες εμφανίστηκαν σε διεθνή περιοδικά όπως τα El País, Svenska Dagbladet και άλλα. Ήταν επίσης μπλεγμένος και στην πολιτική, ως επαναστάτης στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, αργότερα ως δήμαρχος του Βελιγραδίου. Όταν ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς ήρθε στην εξουσία και ο εθνικισμός κέρδισε έδαφος στη Γιουγκοσλαβία, ο Μπογκντάνοβιτς έγινε αντιρρησίας.
Οι κύριες δουλειές του είναι μνημεία χτισμένα στην Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας. Πιο συγκεκριμένα, το μνημειώδες μπετονένιο γλυπτό στο Γιασένοβατς.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Μπογκντάνοβιτς γεννήθηκε από οικογένεια αριστερών διανοούμενων. Ο πατέρας του, Μίλαν, ήταν κριτικός λογοτεχνίας, πρόεδρος της Ένωσης Συγγραφέων και διευθυντής στο Εθνικό Θέατρο.
Ξεκινώντας το 1940, ο Μπόγκνταν, σπούδασε αρχιτεκτονική στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου. Συμμετείχε στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ως επαναστάτης και έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος και τραυματίστηκε σοβαρά στην ανατολική Βοσνία. Παρά τους τραυματισμούς του, συνέχισε την ακαδημαϊκή του καριέρα με την αποφοίτηση του (1950), ως βοηθός καθηγητή στο τμήμα του ουρμπανισμού (από το 1953), αργότερα ως λέκτορας (1960), ως έκτακτος καθηγητής και πρόεδρος της Γιουγκοσλαβικής Ένωσης Αρχιτεκτόνων (1964), κοσμήτορας της σχολής αρχιτεκτόνων και αντιστοίχως μέλος της Σερβικής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών (1970) και καθηγητής (1973). Το 1981 αποχώρησε από την Ακαδημία και του ανατέθηκε ο τίτλος του ομότιμου καθηγητή το 1987.
Όντας ένθερμος αριστερός, ο Μπογκντάνοβιτς αντιτίθεται στον αυξανόμενο εθνικισμό μεταξύ των ηγετών. Ωστόσο, έγινε δήμαρχος του Βελιγραδίου το 1982 με την πρωτοβουλία του Ιβάν Στάμπολιτς, οποίος τον καιρό εκείνο ήταν πρόεδρος της οργάνωσης των κομμουνιστών της Σερβίας. Παρέμεινε στο γραφείο για μια περίοδο, μέχρι το 1986. Κατά τη διάρκεια αυτού του διαστήματος, οργάνωσε ένα διεθνή διαγωνισμό για την ολοκληρωτική ανοικοδόμηση του Νέου Βελιγραδίου. Όλες οι υποβολές συμμετοχής έχουν εξαφανιστεί.
Μετά τη θητεία του στο γραφείο, διορίστηκε από το Μιλόσεβιτς ως μέλος την Κεντρικής Επιτροπής της οργάνωσης των κομμουνιστών της Σερβίας. Δέχτηκε υπό τον όρο ότι δε θα μπορούσε να παρίσταται στις συναντήσεις, καθώς «είχε πιο σημαντικά πράγματα να κάνει». Τον επόμενο χρόνο έστειλε στον Μιλόσεβιτς ένα αντιεθνικιστικό γράμμα με έκταση μεγαλύτερη από 60 σελίδες, το οποίο περιείχε σταλινικό λεξικό σατιρίζοντας το εθνικιστικό ύφος λόγου του παραλήπτη και τον περίφημο θρήνο για τη Σερβία πάνω στο θέμα «Η Σερβία κουράστηκε» (από τους ηγέτες της). Η κεντρική επιτροπή απάντησε, «Μπορείτε να στείλετε το γράμμα, στο οποίο κριτικάρετε τη δουλειά της όγδοης συγκέντρωσης το οποίο δεν μας έχει φτάσει, στην Κεντρική Επιτροπή, αν το θεωρείτε αναγκαίο». Το γράμμα, σε συνδυασμό με άλλους χαρακτηρισμούς για το Μιλόσεβιτς, οδήγησε σε προσπάθειες παραβίασης του διαμερίσματος του Μπογκντάνοβιτς, απειλές για θανάτωση χωρίς δίκη και τον αποκλεισμό του από την Κεντρική Επιτροπή. Αυτές οι επιθέσεις, ωστόσο, δεν τον απέτρεψαν από το να ανανεώσει τις αντι-εθνικιστικές του δηλώσεις όταν οι Γιουγκοσλαβικοί Πόλεμοι ξεκίνησαν στην αρχή της δεκαετίας του 1990, για άλλη μια φορά εγείροντας επιθέσεις και μια καμπάνια από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας της Πολιτείας.
Το 1933, ο Μπογκντάνοβιτς στάλθηκε σε εξορία στο Παρίσι με τη γυναίκα του, Κσένιγια. Ο γιουγκοσλαβικός κύκλος αποίκων εκεί είχε ισχυρές εθνικιστικές τάσεις οι οποίες οδήγησαν το ζευγάρι να μετακομίσει στη Βιέννη, ακολουθώντας την πρόσκληση ενός φίλου, του Μίλο Ντορ. Ο Μπογκντάνοβιτς πέθανε σε ένα νοσοκομείο στη Βιέννη στις 18 Ιουνίου του 2010, μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Διδακτικό έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου, ο Μπογκντάνοβιτς διεξήγαγε το μάθημα των διαλέξεων «Η ανάπτυξη των σχεδίων πόλεως» (αργότερα ονομαζόμενο σαν «Ιστορία της Πόλης»), ξεκινώντας το 1962. Ως καθηγητής και κοσμήτορας, προσπάθησε να αναμόρφωση τη διδασκαλία της αρχιτεκτονικής και να εισάγει μια στοιχειώδη δημοκρατία στο πανεπιστήμιο, αλλά το κόμμα τον ανάγκασε να παραιτηθεί πριν θέσει τα σχέδια του σε εφαρμογή.
Το 1976 ξεκίνησε να διδάσκει σε ένα εγκαταλελειμμένο σχολείο σε ένα χωριό στο Μάλι Πόποβιτς, κοντά στο Βελιγράδι, για την υλοποίηση ενός εναλλακτικού πρότζεκτ, συγκεκριμένα του «σχολείου για τη φιλοσοφία της αρχιτεκτονικής». Το μάθημα που ονομαζόταν Συμβολικές Μορφές σε αναφορά προς τον Ερνστ Κασίρερ, δεν είχε σταθερό ωράριο και εφάρμοζε τις την εφεύρεση νέων συστημάτων συγγραφής, την ερμηνεία μη υπαρκτών κειμένων, καθώς και μεθόδων συγγενών με την ελεύθερη συναναστροφή και τη γεωματρία. 14 χρόνια μετά, όταν οπαδοί του Μιλόσεβιτς έκαναν επιδρομή στη σχολή, το αποτέλεσμα του γράμματος του Μπογκντάνοβιτς, πολύ από το συλλεγμένο υλικό – τεκμήρια των μαθημάτων, σχέδια, ακουστικό υλικό, βιντεοκασέτες, οπτικές συσκευές- καταστράφηκε.
Τα έργα του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το αρχιτεκτονικό και συγγραφικό έργο του Μπογκντάνοβιτς χαρακτηρίζεται από μια αφθονία στολιδιών. Επηρεάζεται από τον Ρομαντισμό και τη Βικτοριανή αρχιτεκτονική, τον υπερρεαλισμό, τη μεταφυσική, τον Εβραϊκό συμβολισμό και την Καμπάλα. Ο Μπογκντάνοβιτς ήταν αντιτιθέμενος στις αρχιτεκτονικές θεωρίες του Άντολφ Λος όπως αυτές αναπτύχθηκαν στην έκθεση «Στολίδι και Έγκλημα» και επιχειρηματολόγησε για τη σημασιολογική μεγαλοπρέπεια του διακοσμητικού σήματος.
Μνημεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1951, ο Μπόγκνταν Μπογκντάνοβιτς κέρδισε ένα διαγωνισμό για το σχεδιασμό ενός μνημείου για τα Εβραία θύματα του φασισμού, προορισμένο να χτιστεί στο Σεφαρδικό Κοιμητήριο στο Βελιγράδι. Αν και ο ίδιος δεν ήταν θρησκόληπτος, αυτή η επαφή με τον Εβραϊκό εσωτερικισμό επηρέασε πολύ την περαιτέρω δουλειά του. Από τότε και μέχρι το 1981, του ανατέθηκε από τον Γιόσιπ Μπροζ Τίτο να επινοήσει περισσότερα από 20 μνημεία κατά του φασισμού και της στρατοκρατίας, τα οποία ανεγέρθηκαν σε όλες τις δημοκρατίες την Γιουγκοσλαβίας. Για να εξυπηρετούν ως κενοτάφια για όλα τα θύματα του φασισμού, ανεξάρτητα από εθνικότητα και θρησκεία, απογυμνωμένα από κάθε σύμβολο κομμουνισμού ή οποιαδήποτε άλλης ιδεολογίας. Αντ΄ αυτού, βασίζονται σε αρχαϊκές, μυθολογικές μορφές, σε οξεία αντίθεση με τις αρχές του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Αυτή η σύμβαση, επίσης, εξυπηρετούσε και την επιθυμία του Τίτο να δώσει έμφαση στην ανεξαρτησία της χώρας του από τη Σοβιετική Ένωση.
Παραδείγματα από τέτοια μνημεία είναι:
- Μνημείο για τα Εβραία θύματα του φασισμού, Βελιγράδι, Σεφαρδικό Κοιμητήριο, 1952
- Αναμνηστικός τάφος για τα θύματα του Φασισμού, Σρέμσκα Μιτροβίτσα, 1960
- Ομαδικό κενοτάφιο για τους πεσόντες στρατιώτες της αντίστασης, Πρίλεπ, 1961
- Συμβολική νεκρόπολη, Σλομποντίστε (κοντά στο Κρούσεβατς), 1965
- Μνημείο των Πατριζάνων, Μόσταρ, 1965
- Μνημείο του Γιασένοβατς, Γιασένοβατς, 1966. Το μνημείο αυτό αποτελείται από σκυρόδεμα σε προένταση, ο ξυλότυπος του οποίου κατασκευάστηκε από καραβομαραγκούς. Είναι γνωστό ως το «Πέτρινο Λουλούδι».
- Κοιμητήριο Μνήμης, Λέσκοβατς, 1971
- Ομαδικό κενοτάφιο, Μπέλα Τσρκβα, 1971
- Αναμνηστικό για τους πεσόντες στρατιώτες σε όλους τους απελευθερωτικούς πολέμους, Κνιάζεβατς, 1971
- Λειψανοθήκη αφιερωμένη στους Σέρβους και Αλβανούς επαναστάτες του πολέμου 1941–1945, Μιτροβίτσα, 1973
- Πολεμικός τάφος, Στιπ, 1974
- Ομαδικό κενοτάφιο θυμάτων, Τράβνικ, 1975
- Λειψανοθήκη για τους νεκρούς πολεμιστές της ελευθερίας, Βλασοτίντσε, 1975
- Μνημείο ελευθερίας, Μπέρανε, 1977
- Πάρκο Μνήμης Ντούντικ, Βούκοβαρ, 1980
- Μνημειακή περιοχή με μαυσωλείο για τους μαχητές, Τσάτσακ, 1980
- Πάρκο Μνήμης Γκαραβίτσε, με κενοτάφιο αφιερωμένο στα 12.000 θύματα πολίτες των ναζί, Μπίχατς, 1981
- Μαυσωλείο αφιερωμένο στους πρώτους που πεθάναν στις αντιφασιστικές εξεγέρσεις, Ποπίνα, 1981
- Φύλακας της Ελευθερίας, Κλις (κοντά στο Σπλιτ), 1987 (κατεδαφίστηκε το 1996)
Άλλα αρχιτεκτονικά έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Άλλα έργα της αρχιτεκτονικής του περιλαμβάνουν την ανοικοδόμηση της βίλας της Βασίλισσας Ναταλίας (Σμεντέρεβο, 1961) και της Αγίας Τράπεζας του Άδωνις (Λάμπιν, 1974).
Ο Μπογκντάνοβιτς ήταν ιδρυτικό μέλος της Διεθνούς ακαδημίας της αρχιτεκτονικής η οποία ιδρύθηκε το 1987 και αλλοεθνές μέλος της Ρωσικής ακαδημίας αρχιτεκτονικής (από το 1994), αντιστοίχως μέλος της Βαυαρικής Ακαδημίας καλών τεχνών (από το 1988) και μέλος στο Collegium Europaeum Jenense (Πανεπιστήμιο της Ιένας, από το 2000). Το 2002, εκλέχθηκε τιμώμενο μέλος της Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.
Βραβεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα βραβεία και οι διακρίσεις περιλαμβάνουν:
- Βραβείο Οκτώβρης της πόλης του Βελιγραδίου (για το μνημείο στην Σρέμσκα Μιτροβίτσα, 1961)
- Χρυσό μετάλλιο της πόλης του (Οκτώβρης, 1966)
- Menção honrosa («αξιότιμη αναφορά» στο Art Biennial του Σάο Πάουλο, 1973)
- Βραβείο της Εβδόμης Ιουλίου (1979)
- Βραβείο του Αντι-φασιστικού Συμβουλίου της εθνικής Απελευθέρωσης της Γιουγκοσλαβίας. (1981)
- Βραβείο Πιρανέσι (1989)
- Βραβείο Χέρντερ (1997)
- Αυστριακός Σταυρός της Αξίας για Επιστήμη και Τέχνη, 1η Τάξη (2002)
- Χρυσό Μετάλλιο για την Αξιόλογη Υπηρεσία του στην επαρχεία της Βιέννης (2003).
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) SNAC. w69c9g4d. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 «Artists of the World Online» (Γερμανικά, Αγγλικά) K. G. Saur Verlag, Walter de Gruyter. Βερολίνο. 2009. 10131792.
- ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ (Ολλανδικά) RKDartists. rkd
.nl /explore /artists /224118. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2017. - ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12105601t.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 The Fine Art Archive. cs
.isabart .org /person /98310. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021. - ↑ 8,0 8,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js20181005919. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
- ↑ CONOR.SI. 18652003.
- ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 7 Αυγούστου 2021. 500229073. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js20181005919. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2022.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- "Urbanisticke mitologeme", Μπογκντάνοβιτς, Μπόγκνταν, Beogdan, 1966
- "Urbs & logos: ogledi iz simbologije grada", Μπογκντάνοβιτς, Μπόγκνταν, Νόβι Σαντ, 1976
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
|