Μισό (μουσική)

Εικόνα 1: Ένα μισό με την ουρίτσα προς τα επάνω, ένα μισό με την ουρίτσα προς τα κάτω και μία παύση μισού

Σύγκριση διπλών αξιών (𝅝 = 2×𝅗𝅥 κτλ.)

Στη μουσική, το μισό ή ήμισυ είναι μία νότα που διαρκεί τον μισό χρόνο από ένα ολόκληρο και τον διπλάσιο χρόνο από ένα τέταρτο. Η ονομασία του στα βρετανικά αγγλικά (minim) προέρχεται από το λατινικό του όνομα (minima, που σημαίνει «λιγότερο ή μικρότερο») επειδή ήταν η μικρότερη από τις πέντε αξίες που χρησιμοποιήθηκαν στην πρώιμη μεσαιωνική μουσική σημειογραφία. Τα μισά συμβολίζονται με ένα άσπρο οβάλ κεφάλι που μοιάζει με αυτό του ολόκληρου και μια ίσια ουρίτσα χωρίς αγκύλες, που είναι δηλαδή σαν αυτή του τετάρτου (βλ. εικόνα 1). Η παύση μισού υποδηλώνει μια σιωπή της ίδιας διάρκειας. Οι παύσεις μισών συμβολίζονται με μαύρα ορθογώνια που ακουμπάν πάνω από τη μεσαία γραμμή του μουσικού πενταγράμμου, αν και στην πολυφωνική μουσική οι παύσεις μπορεί να χρειαστεί να μετακινηθούν σε διαφορετική γραμμή ή ακόμα και σε βοηθητική γραμμή. Όπως σε όλες τις νότες με ουρίτσες, τα μισά συμβολίζονται με τις ουρίτσες προς τα πάνω και δεξιά όταν βρίσκονται κάτω από τη μεσαία γραμμή του πενταγράμμου και με τις ουρίτσες προς τα κάτω και αριστερά όταν βρίσκονται στη μεσαία γραμμή ή πάνω από αυτήν. Στη φωνητική μουσική, οι νότες στη μεσαία γραμμή έχουν ουρίτσα προς τα κάτω αντί προς τα πάνω.

Ο αμερικανικός όρος half note για το μισό, είναι μεταφραστικό δάνειο του 19ου αιώνα του γερμανικού halbe Note.

Οι ονομασίες του στην καταλανική, γαλλική και ισπανική γλώσσα (blanca, blanche, που σημαίνει "λευκό") προέρχονται από το γεγονός ότι το μισό ήταν σε αξία η πιο μικρή νότα με άδειο κεφάλι στη μεσαιωνική σημειογραφία, όταν οι νότες ήταν άσπρες, κάτι που ισχύει και για την αντίστοιχη σύγχρονη μορφή. Η μορφή του στην προηγούμενη σημειογραφία, αλλά με τη χρήση μαύρου χρώματος, μοιάζει με το σύγχρονο σύμβολο του τετάρτου. Τα αντίστοιχα κινεζικά, ιαπωνικά και κορεατικά ονόματα σημαίνουν «μισό» και στα ελληνικά χρησιμοποιείται η σύγχρονη λέξη (μισό) και η παλαιότερη (ήμισυ) για την ονομασία της αξίας.

Δείτε επίσης

• Κατάλογος μουσικών συμβόλων