Δέκατο έκτο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Εικόνα 1. Ένα δέκατο έκτο με την ουρίτσα προς τα πάνω, ένα δέκατο έκτο με την ουρίτσα προς τα κάτω και μία παύση δεκάτου έκτου
Εικόνα 2. Τέσσερα δέκατα έκτα δεμένα μαζί.
ΟλόκληροΜισόΤέταρτοΌγδοοΔέκατο έκτοΤριακοστό δεύτερο
Σύγκριση διπλών αξιών (𝅝 = 2×𝅗𝅥 κτλ.) π  σ  ε

Στη μουσική, το δέκατο έκτο είναι νότα που έχει τη μισή διάρκεια από ένα όγδοο, εξού και το όνομα. Ισοδυναμεί με τη σεμιφούσα (semifusa) της μεσαιωνικής σημειογραφίας, που βρέθηκε για πρώτη φορά στη σημειογραφία του 15ου αιώνα. [1]

Τα δέκατα έκτα συμβολίζονται με ένα μαύρο ωοειδές κεφάλι και μία ίσια ουρίτσα με δύο αγκύλες (βλ. εικόνα 1). Ένα δέκατο έκτο μόνο του έχει πάντα αγκύλες, ενώ δύο ή περισσότερα συνήθως ενώνονται σε ομάδες. [2] Αντίστοιχο σύμβολο είναι η παύση δεκάτου έκτου, η οποία υποδηλώνει μια σιωπή της ίδιας διάρκειας. Όπως συμβαίνει με όλες τις νότες με ουρίτσες, τα δέκατα έκτα γράφονται με ουρίτσες δεξιά από τη νότα και προς τα επάνω, όταν βρίσκονται κάτω από την τρίτη γραμμή του μουσικού πενταγράμμου (ή πάνω σε αυτή τη γραμμή, στη φωνητική μουσική). Όταν ακουμπάν στην τρίτη γραμμή (σε ορχηστρικά έργα) ή πάνω από αυτήν, γράφονται με ουρίτσες αριστερά από το κεφάλι της νότας και προς τα κάτω. Οι αγκύλες βρίσκονται πάντα δεξιά από την ουρίτσα και σχηματίζουν καμπύλες προς τα δεξιά. Όταν η ουρίτσα στρέφεται προς τα επάνω, οι αγκύλες ξεκινούν από την κορυφή και σχηματίζουν καμπύλη προς τα κάτω· για ουρίτσες που βλέπουν προς τα κάτω, οι αγκύλες ξεκινούν κάτω από την ουρίτσα και στρέφονται προς τα πάνω. Όταν πολλά δέκατα έκτα ή όγδοα (ή τριακοστά δεύτερα κτλ.) βρίσκονται το ένα δίπλα στο άλλο, οι αγκύλες μπορούν να ενωθούν με μία οριζόντια γραμμή, όπως οι νότες στο σχήμα 2. Σημειώστε τις ομοιότητες στη γραφή του δεκάτου έκτου και του ογδόου. Παρόμοιοι κανόνες ισχύουν και για υποδιαιρέσεις όπως τριακοστά δεύτερα ή εξηκοστά τέταρτα.

Στον κώδικα Unicode, το σύμβολο U+266C (♬) είναι ένα ζεύγος ενωμένων δεκάτων έκτων.

Η νότα προέρχεται από τη σεμιφούσα (semifusa), που χρησιμοποιούνταν στη μεσαιωνική σημειογραφία. Ωστόσο, semifusa είναι επίσης η ονομασία του σημερινού εξηκοστού τετάρτου στην ισπανική, καταλανική και πορτογαλική γλώσσα.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Morehen, John· Rastall, Richard (2001). «Semiquaver». Στο: Sadie, Stanley· Tyrrell, John. The New Grove Dictionary of Music and Musicians (2nd έκδοση). London: Macmillan. ISBN 9780195170672. 
  2. Gerou, Tom (1996). Essential Dictionary of Music Notation. Alfred. σελ. 211. ISBN 9780882847306.