Μείζονα Σφαίρα Συνευημερίας της Ανατολικής Ασίας

Η Μείζονα Σφαίρα Συνευημερίας της Ανατολικής Ασίας (ιαπωνικά: 大東亜共栄圏, Ντάι Τόουα Κιοουέικεν) ήταν ένα πανασιατικό εγχείρημα, το οποίο δημιούργησε και ανέπτυξε η κυβέρνηση της Ιαπωνικής Αυτοκρατορίας υπό την βασιλεία του Χιροχίτο. Το εγχείρημα επιθυμούσε να δημιουργήσει ένα διακρατικό μπλοκ κρατών στην Ανατολική Ευρασία υπό την ηγεσία της Ιαπωνίας, απαλλαγμένο από τις δυτικές δυνάμεις. Προωθήθηκε στις κατεχόμενες από την Ιαπωνία περιοχές (1931-1945). Η ιδέα προήλθε από ραδιοφωνική ομιλία του Χατσιρόου Αρίτα στις 29 Ιουνίου 1940, με τίτλο "Η Διεθνής Κατάσταση και η Θέση της Ιαπωνίας". Σύμφωνα με την επίσημη προπαγάνδα, ο στόχος της Ιαπωνίας ήταν η «συν-ευημερία» και η ειρήνη στην Ανατολική Ασία, απαλλαγμένη από τις δυτικές αποικιοκρατικές δυνάμεις.

Μέλη της Σφαίρας Συνευημερίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ιαπωνική προπαγανδιστική αφίσα. Γράφει "Με την βοήθεια της Ιαπωνίας, της Κίνας και της Μαντσουρίας ο κόσμος θα ζει ειρηνικά". Εμφανίζεται η σημαία της Μαντσουρίας, η σημαία της Ιαπωνίας και η σημαία της Κίνας, γνωστή και ως Πέντε Φυλές σε μια Ένωση.

Πέρα από την Ιαπωνική Αυτοκρατορία, στην Σφαίρα συμμετείχαν και τα κράτη μαριονέτες που σχημάτισε η ιαπωνική στρατιωτική διοίκηση στις κατεχόμενες περιοχές:
- Μαντσουκούο (μέλος από τις 27 Σεπτεμβρίου 1940)
- Μενγκτσιάνγκ (κράτος στη σημερινή Εσωτερική Μογγολία, μέλος από τις 27 Σεπτεμβρίου 1940)
- Δημοκρατία της Κίνας (μέλος από τις 29 Μαρτίου 1941)
- Κράτος της Βιρμανίας (μέλος από την 1η Αυγούστου 1943)
- Δημοκρατία των Φιλιππίνων (μέλος από τις 14 Οκτωβρίου 1943
- Προσωρινή Κυβέρνηση της Ελεύθερης Ινδίας (μέλος από τις 21 Οκτωβρίου 1943)
- Βασίλειο της Καμπότζης (μέλος από τις 9 Μαρτίου 1945)
- Αυτοκρατορία του Βιετνάμ (μέλος από τις 11 Μαρτίου 1945)
- Κράτος του Λάος (μέλος από τις 8 Απριλίου 1945).
Μέλος της Σφαίρας ήταν και το εξής ανεξάρτητο κράτος:
- Ταϊλάνδη, από τις 21 Δεκεμβρίου 1941.

Ιαπωνικό γραμματόσημο για την σφαίρα συνευημερίας. Εκδόθηκε το 1942.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το κεντρικό σύνθημα της ιαπωνικής προπαγάνδας ήταν το «Η Ασία για τους Ασιάτες». Ο δεδηλωμένος στόχος της Ιαπωνίας ήταν να απελευθερώσει τους ασιατικούς λαούς από τις δυτικές αποικιοκρατικές δυνάμεις, κυρίως από τους Βρετανούς και τους Γάλλους^[1]^[2]. Ταυτόχρονα, το ιαπωνικό κράτος διακρινόταν από σκληρότητα κατά των άλλων χωρών. Μερικά παραδείγματα είναι η σφαγή του Ναντζίνγκ (1937) και ο σχηματισμός των λεγόμενων «ταγμάτων άνεσης», τα οποία αποτελούνταν από γυναίκες που προέρχονταν από τα κράτη που κατακτούσε η Ιαπωνία.

Ο όρος «σφαίρα συνευημερίας» επινοήθηκε από τον υπουργό Εξωτερικών Γιοουσούκε Ματσουόκα στις 1 Αυγούστου 1940, αλλά η σχετική ιδεολογία είχε αναπτυχθεί νωρίτερα. Οι ηγέτες της Ιαπωνίας ενδιαφέρονταν εδώ και καιρό με αυτή την ιδέα, καθώς ήθελαν να επεκτείνουν την επιρροή της Ιαπωνίας. Έτσι ακολούθησαν ενεργή εξωτερική πολιτική.

Στις 16 Σεπτεμβρίου 1931 ξεκίνησε η Ιαπωνική εισβολή στην Κίνα. Στις 9 Μαρτίου 1932 σχηματίστηκε το Μαντσούκουο, το πρώτο κράτος μαριονέτα της Ιαπωνίας. Σύμφωνα με τον Ματσουόκα: «Η Ιαπωνία, το Μαντσούκουο και η Κίνα θα είναι ο πυρήνας της Μείζονας Σφαίρας Συνευημερίας της Ανατολικής Ασίας. Η πλήρης αυτάρκεια είναι ο στόχος του μπλοκ. Το μπλοκ, εκτός από την Ιαπωνία, το Μαντσούκουο και την Κίνα, θα περιλαμβάνει την Ινδοκίνα, την Ολλανδική Ινδία (σ.σ. την Ινδονησία) και άλλες χώρες που βρέχονται από την Νότια Θάλασσα. Για να επιτευχθεί ο στόχος, η Ιαπωνία θα πρέπει να είναι έτοιμη να ξεπεράσει όλα τα εμπόδια, υλικά και πνευματικά, που θα βρει στον δρόμο της».^[3]

Λόγω των υλικών αναγκών του Ιαπωνικού στρατού για τη συνέχιση του πολέμου με την Κίνα, τον Ιούλιο του 1940 η Ιαπωνία εισέβαλε στην Γαλλική Ινδοκίνα. Η πράξη αυτή οδήγησε σε εμπάργκο στην εξαγωγή πετρελαίου στην Ιαπωνία από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Μεγάλη Βρετανία και τις Κάτω Χώρες. Μια απότομη επιδείνωση των αμερικανοϊαπωνικών σχέσεων οδήγησε στην επίθεση στο Περλ Χάρμπορ, στις 7 Δεκεμβρίου 1941.

Τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο του 1942, η Ιαπωνία κατέλαβε ορισμένα νησιά της Ινδονησίας, τα οποία ανήκαν στην Ολλανδία. Στις 15 Φεβρουαρίου 1942 η Ιαπωνία κατέλαβε τη Σιγκαπούρη, σημαντική πόλη της Βρετανίας στην Νοτιοανατολική Ασία.

Στις 21 Οκτωβρίου 1943 ιδρύθηκε η Προσωρινή Κυβέρνηση της Ελεύθερης Ινδίας (Αζάντ Χιντ) στη Σιγκαπούρη, η οποία αναγνωρίστηκε από την Ιαπωνία ως η εξόριστη ινδική κυβέρνηση. Αυτή η κυβέρνηση αναγνωρίστηκε από τις δυνάμεις του Άξονα και ορισμένα από τα κράτη μαριονέτες του Άξονα (Κροατία, Φιλιππίνες και μερικά άλλα κράτη). Η Γαλλία του Βισύ δεν αναγνώρισε την κυβέρνηση αυτή.

Αμέσως μετά την πτώση της Σιγκαπούρης το 1942, αιχμάλωτα μέλη του Βρετανικού Ινδικού Στρατού ξεκίνησαν να σχηματίζουν τον (πρώτο) Ινδικό Εθνικό Στρατό.

Στις 5 και 6 Νοεμβρίου το Τόκιο διοργάνωσε τη διάσκεψη της Μείζονος Ανατολικής Ασίας. Συμμετείχαν οι αρχηγοί των κρατών που ήταν μέλη της Σφαίρας Συνευημερίας εκείνη τη περίοδο, δηλαδή η Ιαπωνία, το Μαντσουκούο, εκπρόσωποι της Κινεζικής φιλοϊαπωνικής κυβέρνησης (γνωστή και ως Μεταρρυθμισμένη Κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Κίνας),η Προσωρινή Κυβέρνηση της Ελεύθερης Ινδίας, η Βιρμανία, οι Φιλιππίνες και η Ταϊλάνδη .

Η τελική κατάρρευση της «Σφαίρας Συνευημερίας» συνέβη με την ήττα των Ιαπώνων στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το 1945. Οι Ιάπωνες είχαν υποβαθμίσει τις στρατιωτικές δυνατότητες και την στρατιωτική βιομηχανία των αντιπάλων τους, δηλαδή της Σοβιετικής Ένωσης, των Ηνωμένων Πολιτείων και του Ηνωμένου Βασιλείου. Επίσης οι Ιάπωνες υστερούσαν σε σημαντικούς πόρους για μια στρατιωτική σύγκρουση όπως το πετρέλαιο.

Αναμνηστική πλάκα για τις ωμότητες των Ιαπώνων στην Κίνα, στο φρούριο Βανπίνγκ κοντά στη γέφυρα Μάρκο Πόλο.

Επίσης, η Ιαπωνία εξέταζε να εισβάλει στην Βόρεια Αυστραλία. Η Αυστραλία είχε 7 εκατομμύρια κατοίκους εκείνη την εποχή και οι κύριες πόλεις βρίσκονταν στα νότια. Ωστόσο, το σχέδιο απορρίφθηκε λόγω της γεωγραφίας της περιοχής και λόγω των ισχυρών αμυντικών οχυρώσεων των συμμάχων.

Ενδιαφέροντα στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο μυθιστόρημα "Η Σιδηρά Πυγμή" (1908) ο Τζακ Λόντον αναφέρει σε ένα σημείο το σύνθημα "Η Ασία για τους Ασιάτες". Περιγράφει επίσης την επιθυμία μιας χώρας να κυριαρχήσει σε όλη την Ασία.
Ο Τσε Ναμ-σον, ένας από τους ιδρυτικούς παράγοντες και ηγέτες του κορεατικού κινήματος κατά του ιαπωνικού αποικισμού της Κορέας, έγινε ενεργός υποστηρικτής των σχεδιασμών για την αποικιακή επέκταση των Ιαπώνων.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αποικίες της Ιαπωνίας

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ Anthony Rhodes. Propaganda: The art of persuasion: World War II. New York, Chelsea House Publishers, 1976, p. 248.
↑ William L. O'Neill. A Democracy at War: America's Fight at Home and Abroad in World War II. Free Press, 1993, p. 62. ISBN 0-02-923678-9
↑ «Мацуока Есукэ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2004. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2018.
↑ Norman Rich (1973). Hitler's War Aims: Ideology, the Nazi State, and the Course of Expansion. W.W. Norton & Company Inc., p. 235.
↑ Horst Boog, Werner Rahn, Reinhard Stumpf, et al., eds. (2001). Germany and the Second World War, Volume 6: The Global War. Oxford University Press. Retrieved 29 November 2014.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Greater East Asia Co-Prosperity Sphere στο Wikimedia Commons
Στοιχεία για την Μείζονα Σφαίρα Συνευημερίας της ευρύτερης Ανατολικής Ασίας Αρχειοθετήθηκε 2009-11-24 στο Wayback Machine. (στα αγγλικά)

[1] Anthony Rhodes. Propaganda: The art of persuasion: World War II. New York, Chelsea House Publishers, 1976, p. 248.

[2] William L. O'Neill. A Democracy at War: America's Fight at Home and Abroad in World War II. Free Press, 1993, p. 62. ISBN 0-02-923678-9

[3] «Мацуока Есукэ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2004. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2018.

[4] Norman Rich (1973). Hitler's War Aims: Ideology, the Nazi State, and the Course of Expansion. W.W. Norton & Company Inc., p. 235.

[5] Horst Boog, Werner Rahn, Reinhard Stumpf, et al., eds. (2001). Germany and the Second World War, Volume 6: The Global War. Oxford University Press. Retrieved 29 November 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]