Μάχη της Βαρσοβίας (1656)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μάχη της Βαρσοβίας
Δεύτερος Βόρειος Πόλεμος/Κατακλυσμός
Swedish King Charles X Gustav in skirmish with Polish Tatars near Warsaw 1656
Ο Σουηδός Βασιλιάς Κάρολος Ι΄ Γουσταύος σε συμπλοκή με Πολωνούς Τάρταρους κοντά στη Βαρσοβία 1656, του Γιόχαν Φίλιπ Λέμκε.
Χρονολογία28–30 Ιουλίου 1656
Τόποςκοντά στη Βαρσοβία, Πολωνία
ΈκβασηΣουηδική-Βρανδεμβουρική νίκη[1]
Αντιμαχόμενοι
Ηγετικά πρόσωπα
Δυνάμεις
9.500 Σουηδοί
8.500 Πρώσοι
Σύνολο: 18.000:[1]
5.500 πεζικό
12.500 ιππικό
80 κανόνια
36.000–39.000 Πολωνοί–Λιθουανοί
2.000 Τάταροι της Κριμαίας[2]
Σύνολο: περίπου 40.000:[1]
4.500 πεζικό
35.500 ιππικό
Απώλειες
μεταξύ 700[3] και 1.300 ανδρών[4]
μεταξύ 2.000[5] και 4.000 ανδρών[6]

Η Μάχη της Βαρσοβίας (γερμανικά: Schlacht von Warschau‎‎, πολωνικά: Bitwa pod Warszawą‎‎, σουηδικά: Tredagarsslaget vid Warschau‎‎) πραγματοποιήθηκε κοντά στη Βαρσοβία στις 28-30 Ιουλίου (Ι.Η. 18-20 Ιουλίου) 1656, μεταξύ των στρατών της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας από τη μία και της Σουηδικής Αυτοκρατορίας και του Μαργραβιάτου του Βραδεμβούργου από την άλλη. Ήταν μια μεγάλη μάχη στο Δεύτερο Βόρειο Πόλεμο μεταξύ Πολωνίας και Σουηδίας την περίοδο 1655–1660, γνωστός και ως Κατακλυσμός. Σύμφωνα με τον ιστορικό Χάτζο Χόλμπορν, σηματοδότησε «την αρχή της πρωσικής στρατιωτικής ιστορίας».[7]

Στη μάχη, μια μικρότερη δύναμη Σουηδίας-Βρανδεμβούργου, αλλά με την υπεροχή του πεζικού και του πυροβολικού, κέρδισε τακτική νίκη έναντι μιας πολωνο-λιθουανικής δύναμης ανώτερης σε αριθμούς, αν και μακροπρόθεσμα η νίκη απέφερε ελάχιστα. Οι Πολωνο-Λιθουανικές απώλειες ήταν ασήμαντες, αφού οι πολωνο-λιθουανικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένης της σημαντικής εισφοράς των ευγενών, υποχώρησαν με καλή τάξη από το πεδίο της μάχης.

Προμήνυμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πολωνο-λιθουανικές δυνάμεις, με διοικητή τον Βασιλιά Ιωάννη Β΄ Καζίμιρ της Πολωνίας, αποτελούσαν περίπου 24-25.000 τακτικούς, οι οποίοι περιλάμβαναν μόνο 950 Φτερωτούς Ουσάρους (8 λάβαρα), 2.000 Τάταρους και 10-13.000 από την εισφορά των ευγενών, όλοι μαζί 40.000 άνδρες από τους οποίους μόνο 4.500 περίπου ήταν πεζοί.[1] Οι συμμαχικοί στρατοί της Σουηδίας και του Βρανδεμβούργου, με διοικητή τον Βασιλιά Κάρολο Ι΄ Γουσταύο της Σουηδίας και τον Εκλέκτορα Φρειδερίκο Γουλιέλμο του Βρανδεμβούργου, είχαν μόνο 18.000 άτομα, αποτελούμενοι από 12.500 ιππείς (60 μοίρες) και 5.500 πεζούς (15 ταξιαρχίες), οι οποίοι περιλάμβαναν 8.500 Βρανδεμβούργιους άντρες.[1] Δεύτερος στη διοίκηση των δυνάμεων του Βρανδεμβούργου ήταν ο Ότο Κρίστοφ φον Σπαρ.

Ο Ιωάννης Β΄ Καζίμιρ πέρασε τον στρατό του μέσω του ποταμού Βιστούλα[1] και συνάντησε τη δύναμη Σουηδίας-Βρανδεμβούργου που πλησίαζε στη δεξιά όχθη της, περίπου 5 χιλιόμετρα βόρεια του προαστίου της Πράγκα. Ο Κάρολος Ι΄ αρχικά ήλπιζε να καταστρέψει τις δυνάμεις της Λιθουανίας και των Τατάρων προτού ενωθούν με τον υπόλοιπο στρατό της Κοινοπολιτείας, αλλά αυτό το σχέδιο απέτυχε. Ορισμένοι αξιωματικοί του Βρανδεμβούργου θεώρησαν ότι οι πολωνο-λιθουανικές δυνάμεις ήταν συντριπτικές σε αριθμό και αντ΄ αυτού υποστήριξαν μια υποχώρηση.

Πρώτη μέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κάρολος βάδισε τον συμμαχικό στρατό του στη δεξιά (ανατολική) όχθη του Βιστούλα στις 28 Ιουλίου και επιτέθηκε στον πολωνικό στρατό.[1] Ωστόσο, το πολωνικό πεζικό είχε τοποθετηθεί σε έναν στενό διάδρομο κατά μήκος της όχθης του ποταμού, κάτι που δεν τους επέτρεψε να εκτοπιστούν.[1]

Δεύτερη μέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κάρολος, κινούμενος προς τα αριστερά, κίνησε ολόκληρο τον στρατό του προς τα δεξιά του πολωνικού στρατού, μέσω του δάσους Μπιαουοένκα σε μια στενή πεδιάδα, εδραιώνοντας τη θέση του πριν προλάβουν να αντιδράσουν οι Πολωνοί ουσάροι.[1] Οι 800 ουσάροι του Αλεξάντερ Πολμπίνσκι οδήγησαν σε τρεις γραμμές ιππικού, φρουρώντας τα πλευρά του πεζικού του Καρόλου.[1] Οι ουσάροι διέρρηξαν την πρώτη γραμμή των συνταγμάτων Ούπλαντ και Σμόλαντ, αλλά καθώς δεν είχαν υποστήριξη, σταμάτησαν από τα πλευρικά πυρά των σουηδικών συνταγμάτων.[1] Ως αποτέλεσμα της επίθεσης, ο Κάρολος Γουσταύος κινδύνευσε και τραυματίστηκε.[8] Το ιππικό των Κοζάκων δεν συμμετείχε στην επίθεση, τοποθετημένο σε εφεδρεία.[1] Βλέποντας ότι οι Σουηδοί-Βρανδεμβούργοι σύμμαχοι κρατούσαν το έδαφος τους, ο Ιωάννης Β΄ Καζίμιρ απέσυρε τον στρατό του πέρα από τη γέφυρα του Βιστούλα, καλυμμένος από το ιππικό του.[1]

Τρίτη ημέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

«Η Μάχη της Βαρσοβίας την τρίτη μέρα», ένας σύγχρονος χάρτης.

Οι Σουηδοί και οι Βρανδεμβούργιοι κατέλαβαν την ανοιχτή πεδιάδα και το Πολωνο-Λιθουανικό ιππικό δραπέτευσε κατά μήκος του Βιστούλα και ο Ιωάννης Καζίμιρ εγκατέλειψε ξανά τη Βαρσοβία.[1]

Επακόλουθα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Βρανδεμβούργιοι και Σουηδοί σύμμαχοι κατέλαβαν το Ράντομ στις 10 Αυγούστου, και οι φρουρές του Βρανδεμβούργου αντικατέστησαν τους Σουηδούς στη Μείζων Πολωνία, αλλά στη συνέχεια αρνήθηκαν να υποστηρίξουν περαιτέρω τους Σουηδούς, αναγκάζοντας τον Κάρολο να αποσυρθεί βόρεια στη Βασιλική Πρωσία.[1] Ο Ιωάννης Καζίμιρ ανασυντάχθηκε γρήγορα στο Λούμπλιν.[1]

Η Μάχη της Βαρσοβίας τιμάται στον Τάφο του Άγνωστου Στρατιώτη στη Βαρσοβία, με την επιγραφή «Warszawa 30 V-1 VII, 28–30 VII 1656».

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 Frost, R.I., 2000, The Northern Wars, 1558–1721, Harlow: Pearson Education Limited, (ISBN 0582064295)
  2. Majewski, Andrzej A.: Szarża husarska pod Warszawą 29 lipca 1656 roku {in} Przegląd Historyczno-Wojskowy, 2012, Tom 13 (64), Numer 3 (241) Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej w Warszawie, ISSN 1640-6281, S. 167.
  3. Curt Jany: History of the Prussian Army – From the 15th century to 1914, Volume 1, Biblio Verlag, Osnabrück 1967, σελ. 130
  4. Lars Ericson Wolke, Martin Hårdstedt, Per Iko, Ingvar Sjöblom and Gunnar Åselius: "Svenska slagfält", Wahlström & Widstrand, σελ. 189
  5. Sundberg (2010). Sveriges krig 1630–1814. σελ. 134
  6. Claes-Göran Isacson, Karl X Gustavs Krig (2002) Lund, Historiska Media. σελ. 72.
  7. Holborn, Hajo (1982). A History of Modern Germany: 1648–1840. A History of Modern Germany. 2. Princeton University Press. σελ. 57. ISBN 0-691-00796-9. 
  8. Nagielski Miroslav, Warszawa 1656, Warszawa 2009, σελ. 199

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Curt Jany: History of the Prussian Army – From the 15th century to 1914, Τόμος 1, Biblio Verlag, Οσναμπρύκ 1967, σελ. 120–130
  • Svenska Slagfält, 2003, (Walhlström & Widstrand) (ISBN 91-46-21087-3)
  • Miroslav Nagielski, "Warszawa 1656", Bellona (1990)
  • J.Cichowski & A.Szulczynski, "Husaria", MON (1981)
  • Leszek Podhorodecki, "Rapier i koncerz", Książka i Wiedza (1985)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]