Μετάβαση στο περιεχόμενο

Λάζαρος ο φτωχός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Για άλλα πρόσωπα με το όνομα Λάζαρος, δείτε: Λάζαρος.
Η παραβολή του Πλουσίου και του Λαζάρου.
Η παραβολή του Πλουσίου και του Λαζάρου.

Ο Λάζαρος ο φτωχός είναι ένα απο τα πρόσωπα της Καινής Διαθήκης και πιο συγκεκριμένα, αναφορά του ονόματός του γίνεται στο Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο όπου το χρησιμοποίησε ο Ιησούς Χριστός σε μία απο τις παραβολές του.[1]

Εξιστόρηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένας άνθρωπος ήταν πλούσιος και φορούσε μωβ και λευκό πανάκριβο ένδυμα και έναν πολυτελή χιτώνα. Κάθε μέρα έκανε μεγάλα συμπόσια. Ζούσε τότε και ένας φτωχός ονόματι Λάζαρος, ο όποιος ήταν παραπεταμένος κοντά στη μεγάλη εξώπορτα του πλουσίου και ήταν γεμάτος από πληγές.

Καθώς ήταν πεινασμένος, έτρωγε απο τα ψύχουλα που έπεφταν απο το τραπέζι του πλουσίου. Οι σκύλοι έγλειφαν τις πληγές του.[2] Τελικά ο φτωχός πέθανε και μεταφέρθηκε στον παράδεισο κοντά στον Αβραάμ. Αργότερα πέθανε και ο πλούσιος και ετάφει με μεγαλοπρέπεια.[3]

Η ψυχή του όμως κατέβηκε στον Άδη. Καθώς βασανιζόταν βλέπει τον Αβραάμ από μακρυά και τον Λάζαρο στην αγκαλιά του και φώναξε: "Πατερ Αβραάμ, σπλαγχνίσου με και στείλε τον Λάζαρον να βρέξει την άκρη από το δάκτυλό του στο νερό και να δροσίσει την γλώσσαν μου, διότι πονώ φοβερά μέσα εις την βασανιστικήν αυτήν φλόγα του Άδου." Του απάντησε ο Αβραάμ: "Τέκνον, θυμήσου, ότι συ απήλαυσες με το παραπάνω τα αγαθά σου εις την ζωήν σου και ο Λάζαρος ομοίως εδοκίμασε τα κακά της φτώχειας και της ασθενείας. Τωρα δε αυτός εδώ παρηγορείται και ευφραίνετε δια την υπομονήν, που έδειξε στον καιρόν της θλίψεώς του, συ δε κατά λόγον δικαιοσύνης βασανίζεσαι δια την φιλαυτίαν σου και την σκληρότητα της καρδίας σου. Και επί πλέον μεταξύ του τόπου, που είμεθα ημείς, και του τόπου που είσθε σεις, έχει στηριχθεί μέγα και ανυπέρβλητον χάσμα, ώστε εκείνοι που θέλουν να περάσουν από εδώ εις σας να μη ημπορούν ούτε και αυτοί, που είναι στο μέρος σας να μην ημπορούν να περάσουν προς ημάς.".[2][3]

Είπε δε ο πλούσιος: "Τότε σε παρακαλώ, πάτερ, να στείλης τον Λάζαρον στο πατρικό μου σπίτι, διότι έχω εκεί πέντε αδελφούς, στείλε τον να τους διαβεβαιώση δι' αυτά που συμβαίνουν εδώ, ώστε να μη καταντήσουν και αυτοί στον τόπον τούτον των βασάνων." Και του απαντάει ο Αβραάμ: "Έχουν τον Μωϋσέα και τους προφήτας· ας ακούσουν αυτών τας μαρτυρίας.".[3]

Ο πλούσιος του είπε: "Όχι, πάτερ Αβραάμ, δεν θα προσέξουν την μαρτυρίαν του Μωϋσέως και των προφητών. Αλλά εάν κανείς από τους πεθαμένους υπάγει προς αυτούς, θα μετανοήσουν." Είπε τότε στον πλούσιο ο Αβραάμ: "Εάν δεν ακούσουν τον Μωϋσέα και τους προφήτας, δεν θα πεισθούν και αν ακόμη αναστηθεί κάποιος εκ νεκρών”.[3][4]

Ερμηνείες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για την ιστορικότητα και την προέλευση της ιστορίας του πλούσιου και του Λαζάρου.[5] Η ιστορία είναι μοναδική για τον Λουκά και δεν θεωρείται ότι προέρχεται από το υποθετικό Q.[4]

Ως κυριολεκτικό ιστορικό γεγονός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πίνακας του Γκουστάβ Ντορέ που απεικονίζει την παραβολή του Πλουσίου και του Λαζάρου.
Πίνακας του Γκουστάβ Ντορέ που απεικονίζει την παραβολή του Πλουσίου και του Λαζάρου.

Ορισμένοι Χριστιανοί βλέπουν την ιστορία του Λαζάρου και του πλούσιου, όχι ως παραβολή, αλλά ως πραγματικό γεγονός που εξιστόρησε ο Ιησούς στους μαθητές του.[6] Αυτή ήταν γενικά η άποψη της μεσαιωνικής Εκκλησίας. Οι υποστηρικτές αυτής της άποψης θίγουν μια βασική λεπτομέρεια στην ιστορία: τη χρήση ενός προσωπικού ονόματος (Λάζαρος) που δεν υπάρχει σε καμία άλλη παραβολή. Αντίθετα, σε όλες τις άλλες παραβολές ο Ιησούς αναφέρεται σε έναν κεντρικό χαρακτήρα από μια περιγραφή, όπως "ένας άνθρωπος", "ο σπορέας" και ούτω καθεξής.

Οι κριτικοί αυτής της άποψης επισημαίνουν ότι "η ψυχή που αμαρτάνει, θα πεθάνει".[7] "Απο χώμα είστε και στο χώμα θα επιστρέψετε ".[8] Ο Παύλος περιγράφει το θάνατο ως ύπνο μέχρι την Ημέρα του Κυρίου, όταν οι νεκροί θα λάβουν δοξασμένα σώματα κατά την ανάσταση.[9] Καμία γραφή, εκτός των "Προς Φιλιππησίους" (στην οποία ο απόστολος εκφράζει την ιδέα του πως μετά την αποχώρηση από αυτή τη ζωή θα είναι με τον Χριστό)[10], την "προς Κορινθίους" (όπου επιβεβαιώνει τη δυνατότητα να ληφθεί στον παράδεισο έξω από το σώμα του),[11] σε αυτές αντιπροσωπεύει μια απολιθωμένη ψυχή και την άνεση αλλά και τα βασανιστήριά της. Επειδή αυτό φαίνεται να θέτει το ζήτημα του είδους του σώματος που βασανίζεται στον Άδη όπως απεικονίζεται στον Λουκά, υπάρχουν εκείνοι που υποστηρίζουν ότι ενώ οι συνομιλίες έγιναν όπως περιγράφεται, η τοποθεσία κλπ. που χρησιμοποιούνται σε αυτήν ήταν εικονικά.[6]

Ως παραβολή του Χριστού

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άλλοι χριστιανοί θεωρούν ότι αυτή είναι μια παραβολή που δημιούργησε ο Ιησούς για να διηγηθεί στους μαθητές του.[12] Ο Tομ Ράιτ[13] και ο Γιωακείμ Τζερεμίας[14] το αντιμετωπίζουν ως μία "παραβολή". Οι υποστηρικτές αυτής της άποψης υποστηρίζουν ότι η ιστορία του Λαζάρου και του πλούσιου έχει πολλά κοινά με άλλες ιστορίες που είναι κοινά αποδεκτές ως παραβολές, τόσο στη γλώσσα όσο και στο περιεχόμενο (π.χ. ανατροπή της τύχης, χρήση αντιστροφής και ανησυχία για τους φτωχούς.

Μία παραβολή κατά του Αρχιερέα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με τον Ιώσηπο, ο Καϊάφας χρίστηκε Αρχιερέας το 18 μ.Χ. από τον Ρωμαίο επίτροπο που προηγήθηκε του Ποντίου Πιλάτου, τον Βαλέριο Γράτο.[15]

Μια εικασία είναι ότι ο άνθρωπος που βασανίζεται στην παραβολή είναι ο Καϊάφας ο Αρχιερέας. Ο Καϊάφας ανταποκρίθηκε στα κριτήρια που ο Ιησούς δίνει στην παραβολή της ταυτότητας του πλούσιου ανθρώπου. Ήταν πλούσιος και καθώς ο αρχιερέας ήταν ντυμένος με μωβ και λεπτό λινό, είχε πέντε αδέρφια και γνώριζε πολύ καλά τα λόγια του Μωυσή και των προφητών, αλλά σύμφωνα με τον Ιησού, αγνοούσε αυτά που έγραψαν.[16]

Μία παραβολή συνείδησης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μάρτιν Λούθερ διδάσκει ότι η ιστορία ήταν μια παραβολή για τους πλούσιους και τους φτωχούς σε αυτή τη ζωή και οι λεπτομέρειες της μετά θάνατον ζωής δεν πρέπει να ληφθούν κυριολεκτικά:

Επομένως καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η αγκαλιά του Αβραάμ δεν σημαίνει τίποτα άλλο από το Λόγο του Θεού, η κόλαση που αναφέρεται εδώ δεν μπορεί να είναι η αληθινή κόλαση που θα ξεκινήσει την Ημέρα της Κρίσης. Διότι το πτώμα του πλούσιου είναι χωρίς αμφιβολία όχι στην κόλαση, αλλά θαμμένο στη γη. Πρέπει όμως να είναι ένας τόπος όπου η ψυχή μπορεί να βρίσκεται αλλά χωρίς ειρήνη και χωρίς σώμα. Επομένως, μου φαίνεται ότι αυτή η κόλαση είναι η συνείδηση κάποιου χωρίς πίστη και χωρίς το Λόγο του Θεού, όπου η ψυχή είναι θαμμένη και μένει εκεί μέχρι την ημέρα της κρίσης, όταν πέφτουν το σώμα και η ψυχή στην αληθινή και πραγματική κόλαση.[17]

Μία παραβολή κατά των Φαρισαίων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Απεικόνιση του Λαζάρου στην πύλη του σπιτιού του πλουσίου, απο τον Φιόντορ Μπρόννικοβ.
Απεικόνιση του Λαζάρου στην πύλη του σπιτιού του πλουσίου, απο τον Φιόντορ Μπρόννικοβ.

Ο Τζον Λάιτφουτ (1602-1675) αντιμετώπισε την παραβολή ως παρωδία του Χριστού κατά της πίστης των Φαρισαίων σχετικά με την αγκαλιά του Αβραάμ (καθώς ο Λουκάς αναφέρει για τον πλούσιο πως "ορά τον Αβραάμ απο μακρόθεν και Λάζαρον εν τις κόλποις αυτού"[18]) και από τη σύνδεση του Αβραάμ, λέγοντας ότι η οικογένεια του πλούσιου δεν θα πίστευε ακόμη και αν στην παραβολή ο Λάζαρος αναστηνόταν, όπως οι ιερείς δεν θα πίστευαν στην ανάσταση του Χριστού:

Οποιοσδήποτε μπορεί να δει, πώς ο Χριστός επισημαίνει την απιστία των Εβραίων, ακόμη και μετά απο την ανάσταση του ίδιου. Από αυτό είναι εύκολο να κρίνουμε το σχέδιο και την πρόθεση αυτής της παραβολής.[19]

Ο Ε. Γ. Μπούλιντζερ στο βιβλίο του "Companion Bible" ανέφερε το σχόλιο του Λάιτφουτ[20] και το επέκτεινε για να περιλάβει την σύμπτωση στην έλλειψη πίστης των Φαρισαίων μετά την ανάσταση του ιστορικού Λαζάρου.[21] Ο Μπούλιντζερ θεώρησε ότι ο Λουκάς δεν αναγνώριζε το πέρασμα (στην άλλη ζωή) ως «παραβολή» καθώς η εξιστόρισή του περιέχει μια παρωδία της άποψης της μετά θάνατον ζωής:

Δεν ονομάζεται παραβολή γιατί παραθέτει ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα της παράδοσης των Φαρισαίων την οποία είχαν φέρει από τη Βαβυλώνα.[22]

Μία παραβολή κατά των Σαδδουκαίων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μια εναλλακτική εξήγηση της παραβολής είναι μια σατυρική παραβολή κατά των Σαδδουκαίων. Ένας συγγραφέας που προσδιόρισε τους Σαδδουκαίους ως στόχο της παραβολής ήταν ο Γόχαν Νέπομουκ Σεππ.[23] Τα επιχειρήματα υπέρ της ομοιότητας του πλούσιου ανθρώπου με τους Σαδδουκαίους είναι:

  1. Η μωβ λινή φορεσιά, όμοια με ιερέα[24]
  2. Η αναφορά του "πέντε αδέλφια στο σπίτι του πατέρα μου" ως αναφορά στον Καϊφά «ο πεθερός του Άννας και οι πέντε γιοι του, που υπηρετούσαν επίσης ως αρχιερείς σύμφωνα με τον Ιώσηπο».[25]
  3. Η δήλωση του Αβραάμ στην παραβολή ότι δεν θα πίστευαν ακόμα κι αν ανέστηνε τον Λάζαρο (τον φτωχό) και στη συνέχεια το γεγονός ότι ο Ιησούς ανέστησε τον Λάζαρο της Βηθάνιας, όπου οι Σαδδουκαίοι όχι μόνο δεν πίστεψαν σε αυτό το γεγονός, αλλά προσπάθησαν και να ξανά σκοτώσουν τον Λάζαρο: «Έτσι οι αρχιερείς σχεδίαζαν να θαντώσουν και τον Λάζαρο».[26]

Αυτή η τελευταία ερμηνεία κυκλοφόρισε αρκετά στη Γαλλία κατά τις δεκαετίες των 1860-1890 ως αποτέλεσμα της συμπερίληψής της στις σημειώσεις της εικονογραφιμένης Βίβλου του Abbé Drioux (Claude-Joseph Drioux).[27]

Μία παραβολή μιας νέας διαθήκης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Σάιμον Πέρρυ υποστήριξε ότι ο Λάζαρος (Lazarus) της παραβολής (μια συντομογραφία του "Ελεάζαρ") αναφέρεται στον Ελιέζερ της Δαμασκού, τον υπηρέτη του Αβραάμ. Στό κεφάλαιο 15 της Γένεσης - ένα κείμενο θεμελιώδους διαθήκης γνωστό σε οποιονδήποτε Εβραίο του 1ου αιώνα - ο Θεός λέει στον Αβραάμ "αυτός ο άνθρωπος δεν θα είναι ο κληρονόμος σου".[28] Ο Πέρρυ ισχυρίζεται ότι αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Λάζαρος βρίσκεται έξω από τις προσδοκίες ενός απογόνου του Αβραάμ. Καλώντας τον Λάζαρο στην αγκαλιά του Αβραάμ, ο Ιησούς επαναπροσδιορίζει τη φύση της Καινής Διαθήκης. Εξηγεί επίσης γιατί ο πλούσιος υποθέτει ότι ο Λάζαρος είναι ο υπηρέτης του Αβραάμ.[29]

Σύγχυση με τον Λάζαρο της Βηθανίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τοιχογραφία με θέμα την παραβολή του Πλουσίου και του Λαζάρου, Μοναστήρι της Ρίλα, Βουλγαρία.
Τοιχογραφία με θέμα την παραβολή του Πλουσίου και του Λαζάρου, Μοναστήρι της Ρίλα, Βουλγαρία.

Το όνομα Λάζαρος, από τα Εβραϊκά: אלעזר, El'āzār, Eleazar- "Ο Θεός είναι η βοήθειά μου",[30] ανήκει επίσης στον πιο διάσημο βιβλικό χαρακτήρα Λάζαρο της Βηθανίας, γνωστός ως «Λάζαρος των Τεσσάρων Ημερών»[31] ο οποίος είναι το αντικείμενο ενός εξέχοντος θαύματος που αποδίδεται στον Ιησού στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη, όπου ο Ιησούς τον αναστήει τέσσερις ημέρες μετά το θάνατό του.[32]

Ιστορικά, μέσα στον Χριστιανισμό, ο φτωχός Λάζαρος της παραβολής (εορτασμός παραβολής 21 Ιουνίου) και ο Λάζαρος της Βηθανίας (εορτασμός αγίου 17 Δεκεμβρίου) συχνά συγχέονται, με μερικές εκκλησίες να γιορτάζουν την ευλογία των σκυλιών, καθώς σκυλιά έγλυφαν τις πληγές του φτωχού Λαζάρου, στις 17 Δεκεμβρίου ημερομηνία που εορτάζεται ο Άγιος Λάζαρος της Βηθανίας.[33]

Ένα άλλο παράδειγμα αυτής της συνάφειας μπορεί να βρεθεί στη Ρωμανική εικονογραφία που βρίσκεται σε πύλες ναών στην Βουργουνδία και την Προβηγκία. Για παράδειγμα, στη δυτική πύλη της εκκλησίας του Αγίου Τροφίμου στην Αρλ, ο φτωχός Λάζαρος είναι απεικονιζόμενος ως "Άγιος Λάζαρος". Παρόμοια παραδείγματα βρίσκονται στην εκκλησία του Αβαλόν και στις πύλες του καθεδρικού ναού του Ότον.[34]

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Jones, Peter Rhea (1999). Studying the Parables of Jesus. Smyth & Helwys Publishing, Inc. ISBN 978-1-57312-167-5. 
  2. ↑ 2,0 2,1 «Bible Gateway passage: Luke 16:19-31 - New International Version». Bible Gateway. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2020. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16». users.sch.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2020. 
  4. ↑ 4,0 4,1 Hultgren, Arland J. (22 Ιουνίου 2000). The Parables of Jesus: A Commentary. Wm. B. Eerdmans Publishing. ISBN 978-0-8028-6077-4. 
  5. ↑ «JESUS Database | 471. Rich Man and Lazarus». www.faithfutures.org. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2020. 
  6. ↑ 6,0 6,1 «Rich man and Lazarus in Hades: Luke 16:19-31: Neo-Sadduceeian Knockout Punch!». www.bible.ca. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2020. 
  7. ↑ Ιεζεκιήλ - Κεφάλαιο 18
  8. ↑ Γένεσις 3:19
  9. ↑ 1 Κορινθίους 15
  10. ↑ Φιλιπ. 1: 23-25
  11. ↑ 2 Κορινθίους 12: 2-4
  12. ↑ Starner, Rob (1995-09). «The IVP Bible Background Commentary: New Testament. Craig S. Keener.». The Biblical Archaeologist 58 (3): 174–175. doi:10.2307/3210454. ISSN 0006-0895. http://dx.doi.org/10.2307/3210454. 
  13. ↑ Wright T. Luke for Everyone "doesn't add anything new to the general folk belief about fortunes being reversed in a future life. If it's a parable, that means once again that we should take it as picture language about something that was going on in Jesus' work" p. 201
  14. ↑ Jeremias, Joachim (1984). Die Gleichnisse Jesu. Vandenhoeck & Ruprecht. ISBN 978-3-525-53514-1. 
  15. ↑ Metzger & Coogan Oxford Companion to the Bible, 1993. p 97
  16. ↑ «The Rich Man,Lazarus, and Abraham». www.christadelphia.org. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2020. 
  17. ↑ «The Sermons of Martin Luther Baker Book House Grand Rapids, MI». web.archive.org. 11 Οκτωβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2020. CS1 maint: Unfit url (link)
  18. ↑ Ἡ Καινὴ Διαθήκη. The New Testament; with English notes critical, philological, and explanatory ... [The editor's dedication signed: E. V. i.e. Edward Valpy.] A new edition, etc. A. J. Valpy; sold by Longman&Company. 1826. 
  19. ↑ Talmud and Hebraica, Volume 3, 2007 edition, p. 176
  20. ↑ Companion Bible p. 1489, citing "Lightfoot xii, 159–63"
  21. ↑ Ιωάννης 12:10
  22. ↑ Companion Bible, p. 1488
  23. ↑ SEPP, Johann Nepomuk. (1864). Thaten und Lehren Jesu mit ihrer weltgeschichtlichen Beglaubigung ... Unter eingehender Beziehung auf die jüngsten Werke von Renan und Strauss. 504714681. 
  24. ↑ «Studies in the Gospels». www.christadelphianbooks.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2020. 
  25. ↑ Friedrich Gustav Lisco, (trans. Patrick Fairbairn) The parables of Jesus: explained and illustrated 1853 p. 343 "Many expositors have thought they discovered, in this story, a real history, and referred it to the family of Annas and his son-in-law, Caiaphas,"
  26. ↑ Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον 12:10
  27. ↑ Drioux Claude-Joseph La Bible populaire: hist. illustrée de l'Ancien et du Nouveau Testament. Hachette, Paris 1864 p. 497
  28. ↑ Γένεση 15:4
  29. ↑ «Publications - Biblical Shrapnel». simonperry.org.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2020. 
  30. ↑ Barclay, William (1999). The parables of Jesus. Louisville, Ky.: Westminster John Knox Press. ISBN 0-664-25828-X. 42439311. 
  31. ↑ «Gavrilova, L. V., From the History of Artistic Interpretations of the Biblical Story about the Lazarus Resurrection, Journal of Siberian Federal University, Humanities & Social Sciences» (PDF). 
  32. ↑ Losch, Richard R. (13 Μαΐου 2008). All the People in the Bible: An A-Z Guide to the Saints, Scoundrels, and Other Characters in Scripture. Wm. B. Eerdmans Publishing. ISBN 978-0-8028-2454-7. 
  33. ↑ Money talks: folklore in the public sphere December 2005, Folklore magazine.
  34. ↑ Richard Hamann, "Lazarus in Heaven" The Burlington Magazine for Connoisseurs 63 No. 364 (July 1933), pp. 3–5, 8–11
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Λάζαρος_ο_φτωχός&oldid=10647141"