Κυρήνη
Συντεταγμένες: 32°49′30″N 21°51′29″E / 32.82500°N 21.85806°E
Αρχαιολογικός Τόπος Κυρήνης | |
---|---|
Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ. | |
Χώρα μέλος | Λιβύη |
Τύπος | Πολιτισμικό |
Κριτήρια | ii, iii, vi |
Ταυτότητα | 190 |
Περιοχή | Αραβικές Χώρες |
Ιστορικό εγγραφής | |
Εγγραφή | 1982 (6η συνεδρίαση) |
Σε κίνδυνο | 2016 |
Η Κυρήνη στην αρχαιότητα ήταν ελληνική αποικία στη Βόρεια Αφρική. Ιδρύθηκε το 630 π.Χ. από τους Θηραίους με αρχηγό τον Βάττο Αριστοτέλη, ενώ πήρε το όνομα της από την πηγή Κύρη, που ήταν αφιερωμένη στο θεό Απόλλωνα. Γρήγορα αναπτύχθηκε κι εξελίχτηκε σε κέντρο του ελληνικού πολιτισμού στη Βόρεια Αφρική, ενώ αποτελούσε επίσης μεγάλο εμπορικό κέντρο. Τον 3ο αιώνα π.Χ., στην πόλη ιδρύθηκε η φιλοσοφική Σχολή της Κυρήνης από τον Αρίστιππο, μαθητή του Σωκράτη.
Η πόλη, που βρίσκεται στην κοιλάδα Jebel Akhdar, έδωσε στην ανατολική περιοχή της Λιβύης το όνομα Κυρηναϊκή, το οποίο παρέμεινε μέχρι σήμερα. Η Κυρήνη αποτελεί από το 1982 Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Ελληνική περίοδος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Κυρήνη ιδρύθηκε ως αποικία των Ελλήνων της Θήρας, κάτι που αναφέρεται στο τέταρτο βιβλίο της Ιστορίας του Ηρόδοτου.[1] Υπήρξε η κύρια πόλη της αρχαίας Λιβύης και διατηρούσε εμπορικές σχέσεις με ελληνικές πόλεις.
Μετά το 460 π.Χ. έγινε δημοκρατία και μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου έγινε τμήμα της δυναστείας των Πτολεμαίων. Ο Οφέλλας κατέκτησε την πόλη από τον Πτολεμαίο και μετά το θάνατο του, ο γιος του Πτολεμαίου, Μάγας, πήρε την εξουσία της περιοχής. Το 276 π.Χ. ανακηρύχθηκε βασιλιάς και ανεξαρτητοποίησε την πόλη, αλλά μετά το θάνατό του η Κυρήνη επανήλθε στον έλεγχο της Αιγύπτου των Πτολεμαίων.
Η Κυρηναϊκή έγινε τμήμα της Αυτοκρατορίας των Πτολεμαίων με βάση την Αλεξάνδρεια και έγινε τμήμα της ρωμαϊκή επαρχία το 96 π.Χ. και οριστικά το 74 π.Χ.. Η επαρχία λεγόταν Κρήτης και Κυρηναϊκής με πρωτεύουσα τη Γόρτυνα στην Κρήτη.
Ρωμαϊκή περίοδος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η σταδιακή πτώση της Κυρήνης ξεκίνησε με την παρακμή της πόλης ως εμπορικό κέντρο, εφόσον είχε να ανταγωνιστεί την Καρχηδόνα και την Αλεξάνδρεια. Το λιμάνι της πόλης, η Απολλωνία, αποτελούσε σημαντικό αστικό κέντρο μέχρι την καταστροφή της από σεισμό το 262, οπότε και άρχισε να παρακμάζει, παρά την αποκατάσταση των ζημιών και την ανακατασκευή της από τον Αυτοκράτορα Κλαύδιο.
Η οικονομική κατάρρευση, πλήθος φυσικών καταστροφών κι άλλος ένας σεισμός το 365 δεν άφησαν ελπίδες ανάκαμψης της πόλης, η οποία τελικά κατακτήθηκε από τους Άραβες το 643.
Φιλοσοφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Κυρήνη υπήρξε η γενέτειρα του Ερατοσθένη, ενώ με την πόλη σχετίζονται και άλλοι φιλόσοφοι, όπως ο Αρίστιππος, ο Καλλίμαχος, ο Καρνεάδης και ο Συνέσιος, επίσκοπος Πτολεμαίας.
Αρχαιολογικά ευρήματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην πόλη σώζονται αρχαία μνημεία, όπως ο ναός του Απόλλωνα (7ος αιώνας π.Χ.), ο ναός της Δήμητρας και ένας ναός του Δία, ο οποίος καταστράφηκε μερικώς μετά από εντολή του Μουαμάρ Καντάφι το 1978. Υπάρχουν ακόμη τα ερείπια του ναού της Εκάτης και των Διόσκουρων, καθώς επίσης και το αρχαίο νεκροταφείο με σημαντικά μνημεία και επιτύμβιες στήλες. Κοντά στη Κυρήνη, βρέθηκε και το άγαλμα της αναδυόμενης Αφροδίτης, απομίμηση παλιότερου της ελληνιστικής εποχής, το οποίο εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ρώμης. Το 2005, Ιταλοί αρχαιολόγοι από το Πανεπιστήμιο του Ουρμπίνο ανακάλυψαν 76 άθικτα ρωμαϊκά αγάλματα του 2ου αιώνα, τα οποία εντοπίστηκαν κάτω από ένα βοηθητικό τείχος ναού, που είχε γκρεμιστεί στο σεισμό του 375.[2]
Φωτοθήκη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Ιστορίαι (Ηροδότου)/Μελπομένη - Βικιθήκη». el.wikisource.org. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2016.
- ↑ Συνέντευξη με τον αρχαιολόγο Mario Luni
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Άρθρο για την Κυρήνη
- Cyrene and the Cyrenaica by Jona Lendering Αρχειοθετήθηκε 2008-12-31 στο Wayback Machine.
- Richard Norton, επιμ. (1911). The Excavations at Cyrene, First Campaign, 1910-1911 (στα Αγγλικά). New York: Macmillan Co. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2010.