Καιάδας

Με το όνομα Καιάδας αναφερόταν στην αρχαιότητα μεγάλο βάραθρο κοντά στην αρχαία Σπάρτη παρά το όρος Ταΰγετος. Σήμερα το σπηλαιοβάραθρο βρίσκεται κοντά στη Τρύπη, δίπλα στο δημόσιο δρόμο Σπάρτης-Καλαμάτας. Μερικοί τον ταυτίζουν αυτόν με τους «Αποθέτες», όπου εκεί οι αρχαίοι Σπαρτιάτες λέγεται ότι έριχναν τα ανάπηρα ή καχεκτικά βρέφη προκειμένου έτσι να διασφαλίσουν την ευγονική της φυλής τους.

Ιστορικές αναφορές

Ο Καιάδας από τις ελάχιστες ιστορικές αναφορές προσδιορίζεται ως τόπος όπου ρίπτονταν οι κακούργοι και οι αιχμάλωτοι πολέμου. Ο Στράβων το αποκαλεί «δεσμωτήριον το παρά Λακεδαιμονίους σπήλαιο τι». Στο χωριό Παρόρι υπάρχει πράγματι άνοιγμα ενός σκοτεινού σπηλαίου, πλην όμως ο Παυσανίας, στη περιγραφή του για την απόδραση του Αριστομένη από τον Καιάδα, αναφέρεται σε απότομο και βαθύ φαράγγι, ανάλογο με το «βάραθρο» των Αθηναίων, από το άνοιγμα του οποίου μπορούσε να περάσει μόνο μια αλεπού.

Κατά ιστορικές αναφορές στον Καιάδα ρίχτηκαν από τους Σπαρτιάτες ο ήρωας του Β΄ Μεσσηνιακού πολέμου Αριστομένης ο Ανδανιεύς μαζί με 50 αιχμαλώτους Μεσσηνίους. Κατά τη πτώση του όμως εκείνη ο Αριστομένης πρόλαβε να πιαστεί αρχικά από τα φτερά ενός αετού και στη συνέχεια από την ουρά μιας αλεπούς που τον οδήγησε στην έξοδο. Επίσης στον Καιάδα οι Σπαρτιάτες κατακρήμνισαν και το νεκρό σώμα του βασιλιά τους Παυσανία που είχε καταδικαστεί σε θάνατο για προδοσία.

Περιγραφή

Ο Καιάδας απέχει από τη σημερινή Σπάρτη περίπου 10 χιλιόμετρα, και βρίσκεται σε ένα φαράγγι κοντά στον οικισμό Τρύπη. Η είσοδός του έχει επιχωματωθεί και σήμερα έχει διάμετρο μισό μέτρο. Το εξερευνημένο τμήμα του έχει μήκος 50 μέτρα και κλίση 35° - 50°. Το σπήλαιο ήταν γνωστό για πολλά χρόνια ότι είχε μέσα οστά, όπως η πρώτη συστηματική έρευνα έλαβε χώρα το 1983. Τα οστά σχηματίζουν ένα παχύ στρώμα στο βάθος του σπηλαίου. Τα οστά προέρχονται από ενήλικες άντρες μαζί με λίγες γυναίκες. Υποστηρίζεται ότι τα οστά δεν κατέληξαν εκεί σκόρπια, αλλά ρίχθηκαν ως ακέραια σώματα.