Ερεχθέας
| Ερεχθέας | |
|---|---|
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Πραξιθέα |
| Σύντροφος | Πρόκρις |
| Τέκνα | Κέκροπας Β΄ Πρόκρις Πάνδωρος Μητίονας[1] Θέσπιος Ορνέας Ωρείθυια της Αθήνας Κρέουσα Χθονία Πρωτογένεια Πανδώρα Άγλαυρος Άλκωνας Μερόπη (κόρη του Ερεχθέα) Ευπάλαμος Σικυών Colophonia |
| Γονείς | Πανδίων Α΄[2] και Ζευξίππη |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | βασιλιάς των Αθηνών |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Κατά την ελληνική μυθολογία, ο Ερεχθέας (Ερεχθεύς) είναι ήρωας και βασιλέας των Αθηνών.
Βιογραφικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Για τον Ερεχθέα, ο οποίος ταυτίζεται σε πολλά σημεία με τον Εριχθόνιο, υπάρχουν πολλοί μύθοι, οι οποίοι σχετίζονται με τις απαρχές της πόλεως των Αθηνών. Κατά τον Όμηρο, ήταν υιός του Ηφαίστου και της Γαίας, η οποία τον παρέδωσε στη θεά Αθηνά για να τον αναθρέψει. Η Αθηνά τοποθέτησε το βρέφος σε έναν κάλαθο και το εμπιστεύθηκε με τη σειρά της στις κόρες του Κέκροπα, την Πάνδροσο, την Άγλαυρο και την Έρση, τις οποίες πρόσταξε να τον κρατήσουν κλειστό. Η Άγλαυρος και η Έρση δεν μπόρεσαν να αντισταθούν στην περιέργειά τους, και τον άνοιξαν. Τότε αντίκρισαν ένα φίδι ή το βρέφος τυλιγμένο με φίδια. Το θέαμα αυτό τις τρόμαξε τόσο, ώστε τρελάθηκαν και γκρεμίστηκαν από την Ακρόπολη. Μόνη, λοιπόν, τροφός του Ερεχθέως έμεινε η Πάνδροσος. Ο Ερεχθεύς μεγάλωσε μέσα στον τότε ναό της Αθηνάς στην Ακρόπολη, που αργότερα ονομάσθηκε Ερεχθείο. Μετά την ενηλικίωσή του, πήρε ως σύζυγό του την Πραξιθέα, κόρη ή εγγονή του Κηφισού.
Σύμφωνα με άλλες παραδόσεις, ο Ερεχθέας ήταν υιός τής ίδιας τής Αθηνάς, ή του Εριχθονίου ή τής Νεμέσεως, ή του Πανδίονα Α΄ και της Ζευξίππης. Ο Διόδωρος Σικελιώτης γράφει ότι ο Ερεχθέας καταγόταν από την Αίγυπτο και έγινε βασιλιάς των Αθηναίων, επειδή τους βοήθησε να γλιτώσουν από την έλλειψη σίτου που είχαν κάποτε. Αδελφός του Ερεχθέα ήταν ο Βούτης και αδελφές του η Φιλομήλα και η Πρόκνη, που αργότερα μεταμορφώθηκαν σε πτηνιά. Με τον θάνατο τού Πανδίονα Α΄, ο Ερεχθέας και ο Βούτης μοιράσθηκαν τη βασιλεία: ο πρώτος ανέλαβε την άσκηση της κοσμικής εξουσίας, ενώ ο δεύτερος έγινε ο αρχιερέας των δύο θεών-προστατών τής πόλεως, τής Αθηνάς και τού Ποσειδώνα.
Από τον γάμο του με την Πραξιθέα, ο Ερεχθέας απέκτησε πολλά τέκνα. Ανάμεσά τους ήταν ο Κέκροπας Β΄, ο Άλκωνας, ο Ορνέας, ο Θέσπιος, ο Ευπάλαμος, ο Πάνδωρος, ο Μητίωνας, η Μερόπη, η Κρέουσα, η Ωρείθυια,[3] η Πρόκρις, η Πρωτογένεια, η Πανδώρα και η Χθονία.
Κάποτε ο Ερεχθέας βρέθηκε σε πόλεμο με τους Ελευσίνιους. Σύμμαχος των Ελευσινίων ήρθε, τότε, ο βασιλιάς των Θρακών Εύμολπος, υιός του Ποσειδώνα, με πολυάριθμο στρατό. Ο Ερεχθέας θυσίασε μετά από χρησμό τού μαντείου μία από τις κόρες του, προκειμένου να νικήσει. Υπάρχουν πολλές εκδοχές περί τού ονόματος τής θυσιασθήσας: άλλες πηγές αναφέρουν τη Χθονία, άλλες την Πρωτογένεια και άλλες ότι μετά τη θυσία της μίας, συμφώνησαν να σκοτωθούν όλες. Εξαιτίας αυτής τής θυσίας, ο Ερεχθεύς μπόρεσε να σκοτώσει τον Εύμολπο, και να νικήσει στον πόλεμο. Ο Ποσειδώνας, όμως, οργίσθηκε για τον θάνατο τού τέκνου του, και γι' αυτό χτύπησε με την τρίαινά του τον Ερεχθέα, και τον σκότωσε (ή, κατ' άλλη εκδοχή, παραπονέθηκε στον Δία, και εκείνος κεραυνοβόλησε τον Ερεχθέα).
Ο Ερεχθέας είναι εκείνος που έδωσε την πολιουχία των Αθηνών στη θεά Αθηνά, και μετονόμασε τούς κατοίκους τους, που μέχρι τότε λέγονταν «Κεκροπίδες», σε «Αθηναίους». Αμέσως μετά, ίδρυσε ναό της θεάς, εισήγαγε τη λατρεία της στην Αττική, και καθιέρωσε την εορτή των Παναθηναίων.
Οι Αθηναίοι τιμούσαν ιδιαιτέρως τον Ερεχθέα ως επώνυμο ήρωά τους, και τού έστησαν ανδριάντα. Αλλά και οι κάτοικοι τής Επιδαύρου τού προσέφεραν θυσίες κάθε χρόνο. Οι αρχαίοι ποιητές και καλλιτέχνες ασχολήθηκαν με τον μύθο τού Ερεχθέα. Μεταξύ αυτών, ο Ευριπίδης συνέγραψε ομώνυμο δράμα, που όμως δεν διασώθηκε.
Το Ερεχθείο και ο τάφος του
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ως ιδρυτής της πόλεως των Αθηνών, ο Ερεχθέας είναι, κατά τη μυθολογία, ενταφιασμένος εντός των τειχών της. Η πράξη έχει ύψιστο συμβολισμό, καθώς, οι νεκροί δεν ανήκουν στην πόλη, όμως, ο ενταφιασμός του εντός των τειχών της, ως προϋπάρχοντος αυτής, δεν θα μπορούσε να αποτελεί παραβίαση αυτής της διαχρονικής αρχής. Έτσι, ο τάφος του βρίσκεται εντός των τειχών της Ακροπόλεως, στα θεμέλια του Ερεχθείου, στο νοτιοδυτικό άκρο του μνημείου και υποδηλώνεται από την ιδιαίτερα ισχυρή θεμελίωσή του επάνω από αυτόν, ώστε το κτήριο να μην στηρίζεται απευθείας επάνω του. Το Ερεχθείο, ουσιαστικώς, αποτελεί την κιβωτό της ιστορίας της πόλεως, γι' αυτόν τον λόγο είναι αρχιτεκτονημένο σε ιωνικό ρυθμό, αποκλειστικώς[4].
Γενεαλογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Ήφαιστος ∞ Ατθίς (κόρη Κραναού βασ. της Αττικής) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Εριχθόνιος βασ. της Αθήνας ∞ Πασιθέα | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Πανδίων Α΄ βασ. της Αθήνας ∞ Ζευξίππη Ναϊάδα | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Βούτης ιερέας ΒΟΥΤΑΔΑΙ ∞ Χθονία | Ερεχθέας βασ. της Αθήνας ΕΡΕΧΘΙΔΑΙ ∞ Πραξιθέα (κόρη του Κηφισού ποτάμιος θεός) | Πρόκνη (αηδόνι) ∞ Τηρέας (τσαλαπετεινός) βασ. της Θράκης | Φιλομήλα (χελιδόνι) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ορνέας | Κέκροπας Β΄ βασ. της Αθήνας ∞ Μητιάδουσα (κόρη Ευπαλάμου) | Μητίονας ΜΗΤΙΟΝΙΔΑΙ ∞ Αλκίππη | Θέσπιος βασ. της Φωκίδας 50 ΘΕΣΠΙΑΔΑΙ ∞ Μεγαμήδη | Πάνδωρος | Ευπάλαμος | Κρέουσα ∞ Ξούθος | Ωρείθυια ∞ Βορέας θεός | Πρόκρις ∞ Κέφαλος βασ. της Φωκίδας | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Πετεώς | Πανδίων Β΄ βασ. της Αθήνας ΠΑΝΔΙΟΝΙΔΑΙ ∞ Πυλία (κόρη Πύλαντα βασ. Μεγάρων) | Δαίδαλος τεχνίτης ∞ Ναυκράτη | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Μενεσθέας αρχηγός Αθηναίων στην Τροία | Αιγέας βασ. της Αθήνας ∞ Αίθρα (κόρη του Πιτθέα βασ. Τροιζήνας) | Πάλλαντας 50 ΠΑΛΛΑΝΤΙΔΑΙ | Νίσος βασ. των Μεγάρων ∞ Αβρώτη (κόρη του βασ. της Ογχηστού) | Λύκος | Ίκαρος | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Θησέας ήρωας | 1.Φαίδρα 2.Αντιόπη Αριάδνη Ιππολύτη | Ιφινόη ∞ Μεγαρέας βασ. των Μεγάρων | Σκύλλα | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| (2) Ιππόλυτος | (1) Ακάμας | (1) Δημοφών ∞ Φυλλίς | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Οξύντης βασ. της Αθήνας | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Αφείδας βασ. της Αθήνας | Θυμοίτης βασ. της Αθήνας | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Metion» (Ρωσικά)
- ↑ Timothy Gantz: «Mythes de la Grèce archaïque» (Γαλλικά) Éditions Belin. Παρίσι. 2004. σελ. 1387. ISBN-13 978-2-7011-3067-5. ISBN-10 2-7011-3067-0.
- ↑ «Βορέας». mythotopia.eu. Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2023.
- ↑ Χ. Μπούρας, Μαθήματα Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής, κεφ. XI, σελ. 243, § 1-4
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Emmy Patsi-Garin: Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας, εκδ. οίκος «Χάρη Πάτση», Αθήνα 1969
- Χαράλαμπος Μπούρας (Δεκέμβριος 1999). «XX». Μαθήματα Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής (1ος τόμος). Αθήνα: Εκδόσεις Συμμετρία. σελ. 488. ISBN 9789602660621.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Erechtheus στο Wikimedia Commons