Γιαννούλη Έβρου
| Γιαννούλη | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης |
| Δήμος | Σουφλίου |
| Δημοτική Ενότητα | Σουφλίου |
| Δημοτική Κοινότητα | Σουφλίου |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Νομός Έβρου |
| Υψόμετρο | 250 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Γιανερί |
| Ταχ. κώδικας | 68400 |
| Τηλ. κωδικός | 25540 |
Η Γιαννούλη είναι ημιορεινό χωριό της περιφερειακής ενότητας Έβρου σε υψόμετρο 250 μέτρων[1], η οποία βρίσκεται μέσα και προς τα βόρεια του Εθνικού Πάρκου Δάσους Δαδιάς-Λευκίμμης-Σουφλίου. Απέχει 77 χλμ. ΒΑ.της Αλεξανδρούπολης και 10,5 Δ.-ΒΔ. από το Σουφλί. Αναφέρεται επίσημα ως οικισμός το 1924, μετά την απελευθέρωση, στο ΦΕΚ 194Α-14/08/1924 να προσαρτάται στην τότε κοινότητα Σουφλίου[2]. Σύμφωνα με το Σχέδιο Καλλικράτης διοικητικά, μαζί με το Σουφλί και τη Σιδηρώ αποτελούν τη δημοτική κοινότητα Σουφλίου που ανήκει στη δημοτική ενότητα Σουφλίου του Δήμου Σουφλίου και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει 185 κατοίκους.[3]
Ιστορία
Σύμφωνα με αρχεία του 1903, που αφορούν την απογραφή του πληθυσμού στον καζά Σουφλίου, ο οικισμός κατοικούνταν από 302 Βούλγαρους και 5 Τούρκους κατοίκους, ενώ έφερε το όνομα Vanviran, που εξελίχθηκε πιθανόν σε Yanviran. Το 1914, πραγματοποιήθηκε ανταλλαγή πληθυσμού με αποτέλεσμα να το εγκαταλείψουν οι Βούλγαροι κάτοικοί του και να εγκατασταθούν Έλληνες της Ανατολικής Ρωμυλίας, από το χωριό Λιμπαβού (σημερινό Oreshino). Οι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν αρχικά στα εγκαταλελειμμένα σπίτια, με την πάροδο του χρόνου όμως έκαναν προσθήκες στα υπάρχοντα κτίσματα ή έχτισαν εξ ολοκλήρου δικές τους κατοικίες. Η δεύτερη μεγάλη εγκατάσταση πληθυσμού παρατηρείται στις αρχές της δεκαετίας του 1960, με μετοικήσεις κατοίκων από χωριά του Βορείου Έβρου, όπως τα Πετρωτά, καθώς και άφιξη Βλάχων κατοίκων από τη γύρω περιοχή. Η τρίτη μεγάλη εγκατάσταση πραγματοποιήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1990, από Πόντιους πρόσφυγες, που διέμεναν σε περιοχές του πρώην Ανατολικού Μπλοκ και του Καυκάσου. Η δημιουργία επεκτάσεων του οικισμού, καθώς και τα προγράμματα αφίξεων νέων κατοίκων έρχονταν να απαντήσουν στο δημογραφικό πρόβλημα του οικισμού, του οποίου ο πληθυσμός έτεινε να ακολουθεί φθίνουσα πορεία, αφού πολλοί κάτοικοι το εγκατέλειπαν για το γειτονικό Σουφλί, την Αλεξανδρούπολη και άλλες μεγαλύτερες πόλεις.[4]
Δομή του οικισμού
Το χωριό αναπτύσσεται στις παρυφές του λόφου Osan tepe, όπως αποκαλείται από τους ντόπιους, κατά μήκος του δρόμου που συνδέει το Σουφλί με τη Δαδιά με ισχυρό κεντρικό πυρήνα την πλατεία, γύρω από την οποία βρίσκονται η κεντρική βρύση, το σχολείο και αρκετά παλιά καφενεία στις γύρω γειτονιές. Η βασική διάκριση σε οικιστικές ενότητες γίνεται ως προς έναν νοητό άξονα που διέρχεται από την πλατεία και χωρίζει τον οικισμό σε Πάνω και Κάτω Χωριό. Κατά μήκος του κεντρικού δρόμου διατάσσονται οι γειτονιές, που απαρτίζονται από μερικές κατοικίες γύρω από ένα δρόμο. Παλαιότερα κάθε γειτονιά είχε μία κοινή βρύση, ενώ κατείχε το δικό της πηγάδι για την άντληση νερού. Πολλές γειτονιές απαρτίζονταν από τα μέλη της ίδιας οικογένειας, οπότε λάμβαναν το όνομα από το επώνυμο των οικογενειών. Παραδείγματος χάριν, η γειτονιά που έμενε η οικογένεια Τσόλη, ονομάστηκε 'τα Τσολέικα', ενώ η γειτονιά που έμεναν πολλά μέλη της οικογένεας Καλτσά έφερε το όνομα τα 'Καλτσέικα'. Πλήθος πηγών και μικρών ναΐσκων βρίσκονται σε σημεία διάσπαρτα πέριξ του οικισμού. Κάθε τοποθεσία φέρει και ένα χαρακτηριστικό τοπωνύμιο, όπως η τοποθεσία 'Μπακτσάδες', της οποίας το όνομα οφείλεται στον 'μπακτσά', δηλαδή τη μουριά που φύτευαν οι κάτοικοι στην περιοχή για τις ανάγκες της σηροτροφίας. Περιμετρικά του οικισμού υπάρχουν καλλιεργήσιμες εκτάσεις με ηλιοτρόπια, βαμβάκι και αραβόσιτο. Τα μαντριά κάθε οικογένειας ήταν σκορπισμένα σε διάφορα σημεία γύρω από το χωριό και έδιναν το όνομά τους στην αντίστοιχη περιοχή.
Τοπόσημα
Σημαντικό κτίριο του οικισμού αποτελεί η εκκλησία, ο Ναός των Παμμεγίστων Ταξιαρχών, στην κορυφή ενός λοφίσκου κοντά στην πλατεία. Πρόκειται για τρίκλιτη βασιλική με ένα ιερό και με ανεξάρτητο πύργο κωδωνοστασίου, που έχει ιστορία μεγαλύτερη του ενός αιώνα. Το ξωκλήσι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου βρίσκεται στην πλαγιά ενός λόφου, στους πρόποδες του οποίου αναπτύσσεται ο οικισμός. Σημαντικό τοπόσημο του χωριού αποτελεί και η λιθόκτιστη γέφυρα στα ανατολικά του οικισμού, με τρεις θολωτές καμάρες, μέσα σε ένα ιδιαίτερο φυσικό τοπίο.
Μέσα στον οικισμό σώζονται ακόμα πολλά μικρά λιθόχτιστα και πλινθόχτιστα σπίτια, που αποτυπώνουν την οργάνωση της κοινωνικής και οικιστικής ζωής του χωριού. Κάθε μονάδα κατοικίας περιλάμβανε την κυρίως κατοικία, το λιθόκτιστο θολωτό φούρνο, εξωτερικά της κατοικίας και το στάβλο, ενώ κάποιες διέθεταν και καφενείο που ανήκε στον ιδιοκτήτη. Κυρίαρχη τυπολογία κατοικίας αποτελεί το ορθογώνιο σε κάτοψη κτίσμα, με κεντρική είσοδο από ημιυπαίθρεια εσοχή, που οδηγεί σε κεντρικό σαλόνι και εκατέρωθεν του κεντρικού σαλονιού βρίσκονται οι βασικοί χώροι, δηλαδή υπνοδωμάτια, καθιστικό και κουζίνα, με ανάμικτες χρήσεις. Ο οικισμός περιβάλλεται από ένα πυκνό δάσος πεύκου, κέδρου και δρυός, επέκταση του κεντρικού πυρήνα του δάσους της Δαδιάς.[5]
Οικονομικές και παραγωγικές δραστηριότητες - σύγχρονη ζωή
Οι κάτοικοι του οικισμού τον προηγούμενο αιώνα ασχολούνταν με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αμπελουργία και τη σηροτροφία, δηλαδή την εκτροφή των μεταξοσκωλήκων, με στόχο την παραγωγή μεταξιού. Κάθε μονάδα κατοικίας ήταν αυτάρκης, με το φούρνο, το στάβλο και τις αποθήκες της. Σημαντική ασχολία των κατοίκων ήταν η υλοτομία, ενώ στα δάση περιμετρικά του οικισμού οι κάτοικοι έκοβαν ξυλεία και την εμπορεύονταν μέσω συνεταιρισμού. Σήμερα οι κάτοικοι εργάζονται αυτοαπασχολούμενοι ή καλλιεργούν τα χωράφια περιμετρικά του χωριού. Οι νέοι ζουν και εργάζονται σε άλλες πόλεις και επιστρέφουν τακτικά προκειμένου να φροντίσουν τα σπίτια τους και να περάσουν τις διακοπές τους στον οικισμό. Κέντρο της κοινωνικής ζωής αποτελεί η πλατεία στο κέντρο του οικισμού και το καφενείο.
Δείτε επίσης
Ο οικισμός Γιάννουλη του δήμου Λαρισαίων
Παραπομπές
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 272, τομ. 8.
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2019.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10491 (σελ. 17 του pdf)
- ↑ «Λαογραφία Σουφλίου». www.tosoufli.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ Βαρδούλη, Βασιλική. «Οδοιπορικό στον κεντρικό Έβρο». Ενώσεις επαγγελματιών - βιοτεχνών και εμπόρων Διδυμοτείχου και Σουφλίου.
| ||||||||||||||
 |
Αυτό το γεωγραφικό λήμμα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |