Γέναγρα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 35°13′2.81521″N 33°41′54.63614″E / 35.2174486694°N 33.6985100389°E / 35.2174486694; 33.6985100389

Γέναγρα
(τουρκ.: Nergizli)
Τοποθεσία στον χάρτη
Τοποθεσία στον χάρτη
Γέναγρα/Νεργκιζλί
Χώρα(de jure)
Κυπριακή Δημοκρατία
ΕπαρχίαΑμμοχώστου
Χώρα(de facto)
Τ.Δ.Β.Κ.
ΕπαρχίαΓκαζιμαγούσα
Πληθυσμός279  (2011)

Τα Γέναγρα (τουρκικά: Νεργκιζλί, Nergizli‎‎) είναι χωριό στην βορειοανατολική Κύπρο.

Το έδαφος του οικισμού ανήκει εκ του νόμου (de jure) στην Κυπριακή Δημοκρατία, της οποίας είναι κοινότητα που υπάγεται διοικητικά στην Επαρχία Αμμοχώστου. Ωστόσο, μετά την τουρκική εισβολή του 1974, το χωριό ελέγχεται εκ των πραγμάτων (de facto) από την μη αναγνωρισμένη Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου.

Τοποθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Γέναγρα βρίσκονται στη γεωγραφική περιφέρεια της Μεσαορίας.[1] Στα βόρεια συνορεύουν με τον Ψυλλάτο, στα βορειοανατολικά με το Λευκόνοικο, στα νοτιοανατολικά με την Περιστερώνα Αμμοχώστου, στα νότια με τα Πυργά Αμμοχώστου και τη Σίντα, στα νοτιοδυτικά με τη Βατυλή, στα δυτικά με τον Μαραθόβουνο και στα βορειοδυτικά με τη Βιτσάδα.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την περίοδο της Φραγκοκρατίας τα Γέναγρα ήταν φέουδο. Είναι γνωστό ότι παραχωρήθηκαν από τον βασιλιά Ιάκωβο Α΄ σε ένα ευνοούμενο του με την ονομασία Rinaldo Milmarz. Ένα αιώνα αργότερα, το 1460, ο βασιλιάς Ιάκωβος Β΄ παραχώρησε τα Γέναγρα σε ένα ευνοούμενο του με την ονομασία Ρίτζο ντι Μαρίνο (Rizzo de Marino), ο οποίος καταγόταν από τη Νάπολη της Ιταλίας.[2]

Στις 8 Νοεμβρίου 1529 τα Γέναγρα πωλήθηκαν στον Πέτρο Φλάτρο. Διατήρησε το φέουδο των Γενάγρων ως το 1559. Οι απόγονοι της οικογένειας του Πέτρο Φλάτρο κατέφυγαν ως πρόσφυγες στην Ιταλία. Διατήρησαν την ανάμνηση των Γενάγρων και μάλιστα ένας απόγονος του Πέτρο Φλάτρο, ο Φαβρίκιος Φλάτρος, θέλησε να χαραχθεί στην επιτύμβια πλάκα του η επιγραφή Dominus castri Ienegra, δηλαδή ο ιδιοκτήτης των Γενάγρων.[2]

Πληθυσμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Γέναγρα ήταν μεικτό χωριό, δηλαδή ζούσαν σε αυτό και Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι. Ο πληθυσμός των δύο κοινοτήτων ήταν περίπου ο ίδιος. Την περίοδο των δικοινοτικών διαταραχών (1963-1964) δεν υπήρχε κάποια μετακίνηση πληθυσμού όπως συνέβηκε σε άλλα μέρη της Κύπρου. Ωστόσο, στα Γέναγρα εγκαταστάθηκε το 1964 η Ειρηνευτική Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο (UNFICYP). Παρέμεινε στο χωριό έως το 1974.[1]

Τα επόμενα χρονιά μετά το 1974, το μέρος του χωριού το οποίο ελεγχόταν από τους Τουρκοκύπριους λειτούργησε σαν κέντρο υποδοχής Τουρκοκυπρίων από γειτονικά χωριά. Το μέρος αυτό αποτελούσε κομμάτι του τουρκοκυπριακού θύλακα του Τζιάος.[1]

Κατά την τουρκική εισβολή του 1974 οι Ελληνοκύπριοι κάτοικοι του χωριού αναγκάστηκαν να μετακινηθούν στο νότιο μέρος της Κύπρου. Στα Γέναγρα παρέμειναν οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι του χωριού ενώ εγκαταστάθηκαν σε αυτό και Τουρκοκύπριοι πρόσφυγες από το νότιο μέρος της Κύπρου.[1]

Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο έως το 1973. Μετά την τουρκική εισβολή του 1974 δεν πραγματοποιήθηκε απογραφή στο χωριό από την Κυπριακή Δημοκρατία, αφού το έδαφος του δεν ελέγχεται από αυτήν.

Ιστορικό απογραφών [3]
Απογραφή Πληθυσμός Άνδρες Γυναίκες
1881381[4]—  196185
1891423[5]11.0%221202
1901417[6]-1.4%207210
1911542[7]30.0%272270
1921556[8]2.6%275281
1931532[9]-4.3%245287
1946613[10]15.2%
1960578[11]-5.7%277301
1973458[12]-20.8%

(Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα).

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 «Genagra». www.prio-cyprus-displacement.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2018. 
  2. 2,0 2,1 «Γέναγρα και Απαλαίστρα Μεσαορίας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2018. 
  3. Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα Wikidata.
  4. 4,0 4,1 «Census of Cyprus, 1881». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1881. 4  Απριλίου 1881. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4  Αυγούστου 2018. σελ. 4.
  5. «Census of Cyprus, 1891». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1891. 6  Απριλίου 1891. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4  Αυγούστου 2018. σελ. 14.
  6. «Census of Cyprus, 1901». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1901. 31  Μαρτίου 1901. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2018. σελ. 13.
  7. «Census of Cyprus, 1911». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1911. 2  Απριλίου 1911. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2018. σελ. 13.
  8. «Census of Cyprus, 1921». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1921. 24  Απριλίου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2018. σελ. 12.
  9. «Census of Cyprus, 1931». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1931. 27  Απριλίου 1931. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018. σελ. 10.
  10. «Census of Population and Agriculture 1946». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1946. 10  Νοεμβρίου 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018. σελ. 7.
  11. «Census of Population and Agriculture 1960». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1960. 11  Δεκεμβρίου 1960. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018. σελ. 11.
  12. «Cyprus census 1973» (Αγγλικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]