Βιτουμάς Τρικάλων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 39°38′49″N 21°36′51″E / 39.64694°N 21.61417°E / 39.64694; 21.61417

Βιτουμάς
Βιτουμάς is located in Greece
Βιτουμάς
Βιτουμάς
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα[1]
ΠεριφέρειαΘεσσαλίας
Περιφερειακή ΕνότηταΤρικάλων
ΔήμοςΜετεώρων
Δημοτική ΕνότηταΚαλαμπάκας
Γεωγραφία
Υψόμετρο240
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας422 00
Τηλ. κωδικός24320
δεδομένα

Ο Βιτουμάς[2] ή Βυτουμάς[3] είναι οικισμός της Θεσσαλίας στην Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων.

Γεωγραφικά - ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

O Βιτουμάς βρίσκεται στους ανατολικούς πρόποδες του Κόζιακα και δυτικά του Πηνειού, σε υψόμετρο 240 μέτρα[2][4] ενώ απέχει περίπου 10 χλμ. Ν.-ΝΔ. από την Καλαμπάκα (έδρα του δήμου) και 23 χλμ. ΒΔ. από τα Τρίκαλα. Το χωριό αναφέρεται από την εποχή της Τουρκοκρατίας όταν ήταν το παλιό μετόχι της ιστορικής μονής Κοίμησης Θεοτόκου Βουτυμά που είναι κτισμένη δυτικότερα και ψηλότερα (υψόμετρο 540 μ.) στις πλαγιές του βουνού. Οι κάτοικοί του ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία και την γεωργία.[4]

Κάστρο Βυτουμά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βορειοανατολικά του χωριού και σε απόσταση 200 μέτρα, κατά μήκος ενός αντερείσματος του βουνού Μεγάλη Ράχη και σε υψόμετρο 500 μέτρα υπάρχουν τα ερείπια του αρχαίου Κάστρου Βυτουμά. Ηπερίμετρος των τειχών ξεπερνά τα 300 μέτρα και είναι κτισμένα εξωτερικά από ακανόνιστες πελεκημένες πέτρες διαφορετικών μεγεθών. Στο νότιο μέρος τους διασώζεται ημικυκλικός πύργος, ενώ στο ανατολικό τετράγωνος.[4][5]

Ι.Μ. Κοίμησης Θεοτόκου Βυτουμά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μοναστήρι ιδρύθηκε, σύμφωνα με γραπτές πηγές, το 1161 με έξοδα του Κωνσταντίνου Ταρχανιώτη και της συζύγου του Ζωής και αναφέρεται στον υπ΄αρίθμ. 141 κώδικα της Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (Μεγάλο Μετέωρο) που είναι αντίγραφο του 17ου αιώνα. Το καθολικό είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου και βρίσκεται στο κέντρο του περιβόλου. Πρόκειται για τρίκλιτη βασιλική με υπερυψωμένο το κεντρικό κλίτος και μεταγενέστερης εποχής νάρθηκα (του 1662) στη δυτική του πλευρά. Διαθέτει αξιόλογο ζωγραφικό διάκοσμο και ξυλόγλυπτο τέμπλο τα οποία χρονολογούνται στο 1600. Νότια της εισόδου της μονής υπάρχει παρεκκλήσι, το οποίο είναι επίσης αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου και χρονολογείται στα 1559.[6][5] Έχει χαρακτηριστεί από το 1993 ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο.[7]

Διοικητικά - πληθυσμιακά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αναφέρεται επίσημα για πρώτη φορά το 1908 ως Μετόχι Βιτουμά στο ΦΕΚ 28Α - 08/02/1908 να προσαρτάται στον τότε δήμο Αιγινίου. Διορθώθηκε σε Βιτουμάς το 1940.[8] Σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι, μαζί με την Καλαμπάκα και την Αγία Παρασκευή αποτελούν την κοινότητα Καλαμπάκας[9] που υπάγεται στη Δημοτική Ενότητα Καλαμπάκας του Δήμου Μετεώρων και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει 175 κατοίκους.[10] Η πορεία του πληθυσμού, μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο σύμφωνα με τις απογραφές είναι:

Απογραφή Πληθυσμός
1951 258[11]
1961 217[12]
1971 192[13]
1981 193[14]
1991 191[15]
2001 199[16]
2011 175

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ GEOnet Names Server. 11  Ιουνίου 2018. -830485.
  2. ↑ 2,0 2,1 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 14. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 397. 
  3. ↑ «Δημοτικές Ενότητες Δήμου Μετεώρων». www.dimosmeteoron.com. 4 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2023. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 sakele1993. «Οικισμός Βυτουμά Καλαμπάκας». Infotourist Meteora. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2023. 
  5. ↑ 5,0 5,1 «Πληροφορίες για τον τουρισμό και πολιτισμό του δήμου Μετεώρων». ΠΕΔ Θεσσαλίας. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2023. 
  6. ↑ office (22 Ιουνίου 2020). «ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΒΥΤΟΥΜΑ». ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΣΤΑΓΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΕΩΡΩΝ. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2023. 
  7. ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2023. 
  8. ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2023. 
  9. ↑ «e-nomothesia.gr / Τράπεζα Πληροφοριών Νομαθεσίας». 
  10. ↑ ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011 Αρχειοθετήθηκε 2021-10-04 στο Wayback Machine.», σελ. 10624 (σελ. 150 του pdf)
  11. ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 7ης Μαρτίου 1951, σελ. 169 του pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-14. https://web.archive.org/web/20130514080510/http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1951_1.pdf. 
  12. ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961, σελ. 163 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1961_1.pdf. 
  13. ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971, σελ. 160 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1971_1.pdf. 
  14. ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 5 Απριλίου 1981, σελ. 171 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1981_1.pdf. 
  15. ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17 Μαρτίου 1991, σελ. 213 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_1.pdf. 
  16. ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος - Απογραφή 2001, σελ. 212 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_1.pdf. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Βιτουμάς_Τρικάλων&oldid=10339074"