Βάντα Βιουκομίρσκα

Βάντα Βιουκομίρσκα
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη; μητρική γλώσσα	Wanda Wiłkomirska (Πολωνικά)
Γέννηση	11 Ιανουαρίου 1929; Βαρσοβία
Θάνατος	1 Μαΐου 2018; Βαρσοβία
Τόπος ταφής	Κοιμητήριο Ποβόνσκι
Χώρα πολιτογράφησης	Πολωνία; Αυστραλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Πολωνικά; Αγγλικά
Σπουδές	Sydney Conservatorium of Music; Ακαδημία Μουσικής «Φραντς Λιστ»
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	classical violinist; δασκάλα; μουσικός παιδαγωγός; συνθέτρια
Εργοδότης	Sydney Conservatorium of Music
Οικογένεια
Σύζυγος	Μιετσίσουαφ Ρακόφσκι
Γονείς	Άλφρεντ Βιουκομίρσκι
Αδέλφια	Καζίμιες Βιουκομίρσκι; Józef Wiłkomirski
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	Διοικητής με Αστέρι του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας‎; Διοικητής του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας; Αξιωματικός του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας; Ιππότης του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας; Χρυσό Μετάλλιο για Αξία στον Πολιτισμό - Gloria Artis
Ιστότοπος
	www.wandawilkomirska.com
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα

Η Βάντα Βιουκομίρσκα (πολωνικά: Wanda Wiłkomirska) (11 Ιανουαρίου 1929 – 1 Μαΐου 2018) ήταν Πολωνή βιολίστρια και ακαδημαϊκή δασκάλα. Ήταν γνωστή τόσο για το κλασικό ρεπερτόριο όσο και για την ερμηνεία της στη μουσική του 20ου αιώνα, έχοντας λάβει δύο Πολωνικά Κρατικά Βραβεία για την προώθηση της πολωνικής μουσικής στον κόσμο, καθώς και άλλα βραβεία για τη συμβολή της στη μουσική. Έδωσε παραστάσεις παγκόσμιας πρεμιέρας πολλών σύγχρονων έργων, συμπεριλαμβανομένης της μουσικής των Ταντέους Μπερντ και Κσίστοφ Πεντερέτσκι. Η Βιουκομίρσκα έπαιζε με βιολί φιλοτεχνημένο από τον Πιέτρο Γκουαρνέρι το 1734 στη Βενετία. Δίδαξε στις μουσικές ακαδημίες του Μάνχαϊμ και του Σίδνεϊ.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννημένη στη Βαρσοβία στις 11 Ιανουαρίου 1929, η Βάντα Βιουκομίρσκα έμαθε για πρώτη φορά βιολί από τον πατέρα της, Άλφρεντ Βιουκομίρσκι^[7] και σπούδασε με την Ιρένα Ντουμπίσκα στη Μουσική Ακαδημία του Λοτζ, από την οποία αποφοίτησε το 1947. Στη συνέχεια, παρακολούθησε την Ακαδημία Μουσικής «Φραντς Λιστ» στη Βουδαπέστη, όπου σπούδασε κοντά στον Έντε Ζατουρέτσκι, αποφοιτώντας το 1950. Έπαιξε στο Παρίσι, κάτι που οδήγησε τον Χένρικ Σέρινγκ να της ζητήσει να σπουδάσει μαζί του. Κέρδισε βραβεία σε διαγωνισμούς στη Γενεύη (1946), στη Βουδαπέστη (1949) και στη Λειψία (Διεθνής Διαγωνισμός Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, 1950, δεύτερο βραβείο). Σπούδασε επίσης στη Βαρσοβία υπό τον Ταντέους Βρόνσκι, ο οποίος τη βοήθησε να προετοιμαστεί για τον Διαγωνισμό Βιολιού «Χένρικ Βιενιάφσκι» στο Πόζναν τονΔεκέμβριο του 1952, όπου έπαιξε για πρώτη φορά το Κοντσέρτο Νο. 1 του Κάρολ Σιμανόφσκι (έγινε το αγαπημένο της). Μοιράστηκε το δεύτερο βραβείο με τον Γιούλιαν Σιτκοβέτσκι και ο πρώτος νικητής ήταν ο Ίγκορ Όιστραχ. Το 1953, της απονεμήθηκε το Πολωνικό Κρατικό Βραβείο μουσικής ως αναγνώριση της «εξέχουσας τέχνης στο βιολί».^[8]

Το 1955, η Βιουκομίρσκα εμφανίστηκε στα εγκαίνια του ανακατασκευασμένου Μεγάρου Μουσικής της Φιλαρμονικής της Βαρσοβίας, με την Εθνική Φιλαρμονική Ορχήστρα της Βαρσοβίας, παίζοντας το Κοντσέρτο Νο. 1 για Βιολί του Κάρολ Σιμανόφσκι υπό τον Βίτολντ Ροβίτσκι. Έγινε η κύρια σολίστ της ορχήστρας εκείνη τη χρονιά^[7] και έδωσε πολλές παραστάσεις με την ορχήστρα σε όλο τον κόσμο, με μαέστρους όπως οι Ροβίτσκι,^[9] Στανίσουαφ Βισουότσκι και Αντόνι Βιτ. Κατείχε τη θέση για 22 χρόνια. Το 1961 έκανε το ντεμπούτο της στις Ηνωμένες Πολιτείες με την ορχήστρα, η οποία ήταν η αρχή μιας διεθνούς καριέρας. Ο Αμερικανός ιμπρεσάριος Σολ Χούροκ (που διαχειρίστηκε βιολιστές όπως ο Άιζακ Στερν και ο Νταβίντ Όιστραχ) τη σύστησε σε ενθουσιώδες κοινό στις ΗΠΑ και τον Καναδά. Έπαιξε σε περισσότερες από 50 χώρες, σε όλες τις ηπείρους. Τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 έδινε κατά μέσο όρο 100 συναυλίες ετησίως.

Το 1969, έδωσε 37 παραστάσεις στην Αυστραλία, μια χώρα στην οποία μετανάστευσε αργότερα. Αυτές οι ερμηνείες κέρδισαν τη μεγάλη της αναγνώριση και έλαβε περαιτέρω προτάσεις για ρεσιτάλ και συναυλίες από αυστραλιανές ορχήστρες. Το 1973, ήταν η πρώτη βιολίστρια που ερμήνευσε σόλο ρεσιτάλ στη νεόδμητη Όπερα του Σίδνεϊ (τη συνόδευε ο Τζέφρι Πάρσονς).

Το 1976, βοήθησε στα εγκαίνια του Barbican Hall στο Λονδίνο, με μια παράσταση του Κοντσέρτου για Βιολί του Μπέντζαμιν Μπρίτεν, που είχε προγραμματιστεί να διευθύνει ο Σερ Τζον Μπαρμπιρόλι, αλλά στο τέλος από τον Έριχ Λάινσντορφ. Αν και παντρεμένη με στέλεχος του κομμουνιστικού κόμματος, τη δεκαετία του 1970 η Βιουκομίρσκα υποστήριξε αντιφρονούντες στην Πολωνία^[7] και το 1982, κατά την περίοδο του στρατιωτικού νόμου στην Πολωνία, ανακοίνωσε κατά τη διάρκεια μιας περιοδείας συναυλίας στη Δύση ότι δεν θα επέστρεφε στην Πολωνία. στο τέλος της περιοδείας. Ένας από τους γιους της, ο Άρθουρ, αυτομόλησε επίσης στη Δυτική Γερμανία. Το 1983, δέχτηκε την έδρα της καθηγήτριας μουσικής στο Πανεπιστήμιο Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών του Μάνχαϊμ. Από εκείνη την εποχή, η διδασκαλία έγινε το μεγάλο της πάθος και μια ευκαιρία να μοιραστεί τις οργανικές της ικανότητες και την εμπειρία ως μουσικός με την επόμενη γενιά βιρτουόζων.

Το 1999, εντάχθηκε στο διδακτικό προσωπικό του Ωδείου Μουσικής του Σίδνεϊ και από τον Φεβρουάριο του 2001 εργάστηκε επίσης για την Αυστραλιανή Εθνική Ακαδημία Μουσικής στη Μελβούρνη. Συνέχισε να είναι μέρος της μουσικής ζωής στην Ευρώπη, πετώντας μεταξύ των δύο ηπείρων για συναυλίες, μαθήματα και διαγωνισμούς, ενώ παρέμεινε στη μουσική ζωή στην Αυστραλία.^[7]

Η Βιουκομίρσκα ήταν συχνά μέλος της κριτικής επιτροπής σε διαγωνισμούς βιολιού, όπως αυτοί που έλαβαν χώρα στη Μόσχα, στο Τόκιο, στο Λονδίνο, στο Μόναχο, στη Βιέννη,σ το Γκρατς, στο Ανόβερο, στη Γκορίτσια και στην Πολωνία, στο Πόζναν, στην Κρακοβία, στο Λοτζ και στο Λούμπλιν.

Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Βιουκομίρσκα παντρεύτηκε τον δημοσιογράφο Μιετσίσουαφ Ρακόφσκι το 1952, αρχισυντάκτης του περιοδικού Polityka από το 1958. Χώρισαν το 1977, δύο χρόνια αφότου ο Ρακόφσκι εντάχθηκε στην Κεντρική Επιτροπή του κομμουνιστικού Ενιαίου Εργατικού Κόμματος Πολωνίας (ΕΕΚΠ). Ο Ρακόφσκι αργότερα έγινε Πρωθυπουργός της Πολωνίας (1988–89) και Πρώτος Γραμματέας του ΕΕΚΠ και δημιούργησε τη φήμη του φιλελευθεροποιού μεταρρυθμιστή, επηρεασμένος από τη Βιουκομίρσκα και τους αντιφρονούντες που γνώρισε μέσω αυτής.^[10] Είχαν δύο γιους, ο ένας από τους οποίους μετανάστευσε στην Αυστραλία.^[11]

Η μητέρα της, Ντορότα Βιουκομίρσκα (το γένος Τέμκιν, 1901–1986), ήταν πιανίστρια και καθηγήτρια μουσικής, η οποία εξέδωσε επίσης αρκετές συλλογές σημειώσεων για παιδιά.^[12]

Η Βιουκομίρσκα πέθανε την 1η Μαΐου 2018 στη Βαρσοβία, σε ηλικία 89 ετών.^[13]

Διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολωνικά Κρατικά Βραβεία (1953,^[8] 1964)
Τάγμα της Αναγέννησης της Πολωνίας (1981)
Σταυρός του Διοικητή με Αστέρι (2001)
Μετάλλιο για το έργο της για την πολωνική κοινότητα στην Αυστραλία (2005)
Βραβείο του Ιδρύματος Κάρολ Σιμανόφσκι (1997) για «μια ιδιαίτερη έμφαση στη μουσική του Κάρολ Σιμανόφσκι, τη μοναδική, ένθερμη και εκφραστική ερμηνεία της και τη διάδοση της μουσικής του παγκοσμίως».
Επίτιμος διδάκτορας από τη Μουσική Ακαδημία του Λοτζ (2006)

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ ^1,0 ^1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2014.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 13927786q.
↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2014.
↑ (Πολωνικά) www.polskieradio.pl/8/22/Artykul/2109016,Wanda-Wilkomirska-nie-zyje. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2018.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 3996438.
↑ Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2019.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 «Poland's violin virtuoso Wanda Wilkomirska dies at age 89». Tampa Bay Times. 2018-05-02. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-05-04. https://web.archive.org/web/20180504022726/http://www.tampabay.com/polands-violin-virtuoso-wanda-wilkomirska-dies-at-age--ap_world08e9a6bc4549456abe99ffb3a07c6c94. Ανακτήθηκε στις 2018-05-02.
↑ ^8,0 ^8,1 «POLISH STATE PRIZE WINNERS FOR 1953 - CIA» (PDF). www.cia.gov/readingroom. US Government. 3 Μαΐου 1954. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2018.
↑ Klein, Howard (1964-11-14). «Warsaw Philharmonic Sustains Good Impression of 1961 Visit» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/1964/11/14/warsaw-philharmonic-sustains-good-impression-of-1961-visit.html. Ανακτήθηκε στις 2018-05-02.
↑ Martin, Douglas (2008-11-11). «Mieczyslaw Rakowski, former Polish Communist Premier, Dies at 81» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2008/11/12/world/europe/12rakowski.html. Ανακτήθηκε στις 2018-05-02.
↑ Time: Man for all seasons, 25 January 1982; NY Times, 28 September 1988
↑ «Dorota Temkin II voto Alfreda Wiłkomirskiego - Archiwum Państwowe w Kaliszu». www.archiwum.kalisz.pl. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2019.
↑ «Nie żyje Wanda Wiłkomirska. Wybitna skrzypaczka miała 89 lat MKiDN - 2018». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2019.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επίσημος ιστότοπος Αρχειοθετήθηκε 2021-06-21 στο Wayback Machine.
- Δισκογραφία Αρχειοθετήθηκε 2021-09-24 στο Wayback Machine.
Συνέντευξη του Ντάβιντ Ντούμπαλ με τη Βάντα Βιουκομίρσκα (1 από 4), WNCN-FM, 6-Ιουν-1980
Συνέντευξη του Ντάβιντ Ντούμπαλ με τη Βάντα Βιουκομίρσκα (2 από 4), WNCN-FM, 13-Ιουν-1980
Συνέντευξη του Ντάβιντ Ντούμπαλ με τη Βάντα Βιουκομίρσκα (3 από 4), WNCN-FM, 20-Ιουν-1980
Συνέντευξη του Ντάβιντ Ντούμπαλ με τη Βάντα Βιουκομίρσκα (4 από 4), WNCN-FM, 27-Ιουν-1980
Δισκογραφία Βάντα Βιουκομίρσκα στο Discogs
Michał Buczkowski: In Memoriam: Βάντα Βιουκομίρσκα (στα πολωνικά) sbs.com 2 Μαΐου 2018
Βάντα Βιουκομίρσκα στο wieniawski.pl
Βάντα Βιουκομίρσκα στο muziekweb.nl
Η Πολωνή βιρτουόζος βιολιού Βάντα Βιουκομίρσκα πέθανε σε ηλικία 89 ετών wn.com (εξώφυλλα δίσκων)

[3219f9410b8177394f8da6584e733b65afd77f5e-1] 1,0 ^1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2014.

[c05dfa95860d5adb3ccb79d32be16b14be5d0461-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 13927786q.

[62ff95cd588d158675be3e1374bc4ed4498f9c3c-3] Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2014.

[75b00ef6fe9aa4609b92c7a8d354ce27dec1706e-4] (Πολωνικά) www.polskieradio.pl/8/22/Artykul/2109016,Wanda-Wilkomirska-nie-zyje. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2018.

[482570c57565d707cc624c0976bd61c241a8060b-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 3996438.

[add2d61c8ef04ef02ccb5811447eb5a495a474e1-6] Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2019.

[:0-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 «Poland's violin virtuoso Wanda Wilkomirska dies at age 89». Tampa Bay Times. 2018-05-02. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-05-04. https://web.archive.org/web/20180504022726/http://www.tampabay.com/polands-violin-virtuoso-wanda-wilkomirska-dies-at-age--ap_world08e9a6bc4549456abe99ffb3a07c6c94. Ανακτήθηκε στις 2018-05-02.

[:2-8] 8,0 ^8,1 «POLISH STATE PRIZE WINNERS FOR 1953 - CIA» (PDF). www.cia.gov/readingroom. US Government. 3 Μαΐου 1954. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2018.

[9] Klein, Howard (1964-11-14). «Warsaw Philharmonic Sustains Good Impression of 1961 Visit» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/1964/11/14/warsaw-philharmonic-sustains-good-impression-of-1961-visit.html. Ανακτήθηκε στις 2018-05-02.

[10] Martin, Douglas (2008-11-11). «Mieczyslaw Rakowski, former Polish Communist Premier, Dies at 81» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2008/11/12/world/europe/12rakowski.html. Ανακτήθηκε στις 2018-05-02.

[11] Time: Man for all seasons, 25 January 1982; NY Times, 28 September 1988

[12] «Dorota Temkin II voto Alfreda Wiłkomirskiego - Archiwum Państwowe w Kaliszu». www.archiwum.kalisz.pl. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2019.

[13] «Nie żyje Wanda Wiłkomirska. Wybitna skrzypaczka miała 89 lat MKiDN - 2018». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2019.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]