Αμλάιμπ Κουαράν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αμλάιμπ Κουαράν
Περίοδος941 - 944
ΠροκάτοχοςΌλαφ Γκούθφριθσον
ΔιάδοχοςΕδμόνδος Α΄ της Αγγλίας
Περίοδος949 - 952
ΠροκάτοχοςΈρικ Χάραλντσον
ΔιάδοχοςΈρικ Χάραλντσον
Βασιλιάς του Δουβλίνου
Περίοδος945 - 947
Περίοδος952 - 980
ΠροκάτοχοςΓκοφραίντ μακ Σιθριούκ
ΔιάδοχοςΓκλουνιέιρν
Γέννηση927
Θάνατος980 (53 ετών)
Αϊόνα, Σκωτία
Τόπος ταφήςΑββαείο Αϊόνα, Σκωτία
ΣύζυγοςΝτουνλαίθ
Γκόρμφλαιθ
ΕπίγονοιΓκλουνιέιρν
Σιθρίκ Σίλκμπιρντ
Γύθα
Μαέλ Μουίρ
Χάραλντ
ΟίκοςΟυί Αιμάρ
ΠατέραςΣιθρίκ Κες
ΜητέραΈντιθ του Πόλεσγουορθ
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Αμλάιμπ μακ Σιτρίκ (Amlaíb mac Sitric, 927 - 980), κοινώς γνωστός ως Αμλάιμπ Κουαράν (Amlaíb Cuarán), ήταν βασιλιάς της Νορθουμβρίας και του Δουβλίνου. To προσωνύμιό του μεταφράζεται σε "σανδάλι", το όνομα του εμφανίζεται σε πολλές Αγγλικές μορφές και σχετίζεται με την μικρή χρονική διάρκεια της βασιλείας του στην Γιορκ.[1] Ο Αμλάιμπ ήταν ο τελευταίος της δυναστείας των Ουί Αιμάρ που είχε σημαντικό πολιτικό ρόλο στα Βρετανικά νησιά, ήταν δυο ή τρεις φορές κυβερνήτης της Νορθουμβρίας και δυο φορές κυβερνήτης του Δουβλίνου, η συνολική βασιλεία του είχε διάρκεια περίπου σαράντα χρόνια. Αναφέρεται σκληρός και βίαιος πολεμιστής, λεηλάτησε πολλές εκκλησίες αλλά πέθανε σαν μοναχός στο αβαείο του Ιωνά. Γεννήθηκε την εποχή που η δυναστεία των Ουί Αιμάρ κυριαρχούσε στο μεγαλύτερο τμήμα της Βρετανίας αλλά την εποχή του θανάτου του οι εξουσίες του βασιλείου του Δουβλίνου ήταν περιορισμένες. Το Δουβλίνο στην βασιλεία του ήταν το εμπορικό κέντρο της Ατλαντικής Ευρώπης και η κυριαρχία στον πλούτο της πόλης ήταν το μεγαλύτερο βραβείο για τους Ιρλανδούς βασιλείς. Την εποχή του θανάτου του ο Αμλάιμπ ήταν πρότυπο για τους μεσαιωνικούς βασιλείς, προστάτης των Σκαδιναβικών Σάγκας και της Ιρλανδικής ποίησης που τον υμνεί στους στίχους της. Παντρεύτηκε δυο φορές και απέκτησε πολλά παιδιά που παντρεύτηκαν πριγκίπισσες από Ιρλανδικές και Σκανδιναβικές οικογένειες, οι απόγονοι του ήταν βασιλείς στην Νήσο του Μαν και τις Εβρίδες μέχρι τον 13ο αιώνα.

Οι πρώτες επιθέσεις των Βίκινγκ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πρώτες καταγραφές για τις επιδρομές των Βίκινγκ στην Βρετανία ή στην Ιρλανδία εμφανίζονται στα τέλη του 8ου αιώνα, το μοναστήρι του Λίντισφαρν στο βασίλειο της Νορθουμβρίας λεηλατήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 793 και το μοναστήρι του Ιωνά στο βασίλειο των Πίκτων δέχτηκε επίθεση την περίοδο 795 - 802. Στην Ιρλανδία οι κύριοι στόχοι ήταν η νήσος του Ράθλιν στις βορειοανατολικές ακτές (795) και η νήσος του Αγίου Πατρικίου στις ανατολικές ακτές (798), το Πόρτλαντ στο Ουέσσεξ δέχτηκε επίθεση την εποχή του Μπέορτρικ του Ουέσσεξ.[2] Οι επιδρομές συνεχίστηκαν στις αρχές του 9ου αιώνα, στα μέσα του αιώνα έγιναν περισσότερο έντονες και εμφανίστηκαν οι πρώτες μόνιμες εγκαταστάσεις των Βίκινγκ στην Ιρλανδία.[3]

Καταγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο γενάρχης της δυναστείας των Ουί Αιμάρ ήταν ο Αιμάρ "βασιλιάς των Νορμανδών και όλων των Βρετανών και Ιρλανδών" που ο θάνατος του καταγράφεται στα Χρονικά του Ούλστερ το 873. O Αιμάρ ταυτίζεται με πολλούς ιστορικούς με τον Άιβαρ τον Ασπόνδυλο τον στρατάρχη του Μεγάλου στρατού των Βίκινγκ επειδή ήταν βασιλείς την ίδια περίοδο.[4] Ο Αμλαίμπ Κουαράν ήταν δισέγγονος του Αιμάρ, δεν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για άλλους απογόνους του Αιμάρ αλλά καταγράφονται την περίοδο 896 - 934 ο πατέρας του Αμλάιμπ Κουαράν Σιθρίκ Κες, ο Ραγκνάλ, ο Γκοφράιντ, ο Αιμάρ και ο Αμλάιμπ.[5] Ο πατέρας του Αμλάιμπ Σιτριούκ αναφέρεται πρώτος (917) την εποχή που κυρίευσε το Δουβλίνο και τοποθέτησε νέους μετανάστες υπό τον έλεγχο του αφού έστειλε εξορία τους προηγούμενους από το 902 κυβερνήτες των Βίκινγκ.[6] Ο Σιθρίκ Κες κυβέρνησε την Νορθουμβρία μέχρι τον θάνατο του (927), το Αγγλοσαξωνικό χρονικό αναφέρει τον γάμο του με την αδελφή του Έθελσταν της Αγγλίας στις 30 Ιανουαρίου 926 στο Τάμγουορθ, σύμφωνα με μετέπειτα πηγές ο Αμλάιμπ ήταν γιος του Σιτριούκ με μια πριγκίπισσα των δυτικών Σαξόνων.[7] Οι άλλοι γιοι του Σιτριούκ ήταν ο Γκοφραίντ μακ Σιθριούκ βασιλιάς του Δουβλίνου, ο Αράλτ βασιλιάς του Λίμερικ όπως επίσης οι αδελφοί Σίχφριθ και ο Αουίσλ που σκοτώθηκαν στην μάχη του Μπρούνανμπουρ (937).[8] Μια κόρη του Σιτριούκ με το όνομα Γκύθα παντρεύτηκε σύμφωνα με τον Σνόρρι Στούρλουσον τον Όλαφ Τρίγκβασον αλλά ίσως ήταν κόρη του Αμλάιμπ Κουαράν.[9]

Μετά τον θάνατο του Σιθρίκ Κες ο Αμλάιμπ έγινε για λίγο βασιλιάς της Γιορκ αλλά εκθρονίστηκε όταν ο Έθελσταν νίκησε τον αδελφό του Σιθρίκ Γκοφραίντ, ο Αμλάιντ σύμφωνα με τον Γουλιέλμο του Μαλμέσμπουρι δραπέτευσε στην Ιρλανδία και ο θείος του Γκοφραίντ έκανε μια δεύτερη ανεπιτυχή απόπειρα να ανακτήσει την Γιορκ.[10] Μια επίθεση στο βασίλειο του Έθελσταν (937) από τον γιο του Γκοφράιντ Αμλάιμπ, τον βασιλιά της Άλμπα Κωνσταντίνο μακ Αέμπα και τον Όουεν βασιλιά του Στραθκλάιντ είχε ανεπιτυχή κατάληξη με την ήττα στην μάχη του Μπρούνανμπουρ.[11] Ο Γουλιέλμος του Μαλμέσμπουρι γράφει ότι ο Αμλάιμπ συμμετείχε στην μάχη του Μπρούνανμπουρ και κατασκόπευσε το Αγγλικό στρατόπεδο την νύχτα πριν από την μάχη.[12] Ο Έθελσταν πέθανε (939), ο διάδοχος του ο ετεροθαλής αδελφός του Εδμόνδος στάθηκε ανίκανος να διατηρήσει τον έλεγχο στην Γιορκ, ο Αμλάιμπ-μακ-Γκοφρίθ βασιλιάς του Δουβλίνου έφτασε στην Βρετανία και ανακηρύχτηκε βασιλιάς των Νορθουμβρίων. Πέθανε το 941 αμέσως μετά την λεηλασία της εκκλησίας του Αγίου Βάλντρεντ στο Τίνινγχαμ, σύμφωνα με την ιστορία του Αγίου Κάθμπερτ χτυπήθηκε στο κεφάλι από την οργή του Αγίου.[13] Η συγκεκριμένη παραδοσιακή άποψη που έχει επικρατήσει για τον Αμλάιμπ-μακ-Γκοφρίθ αμφισβητήθηκε πρόσφατα από τον Κέβιν Χαλλοραν.[14] Ο ισχυρισμός ότι ο Αμλάιμπ-μακ-Γκοφρίθ δεν βασίλευσε στην Γιορκ και ο μόνος που έγινε βασιλιάς στην πόλη ήταν ο Αμλαίμπ Κουαράν μπορεί να εξηγήσει τις ανωμαλίες που εμφανίστηκαν στο νομισματικό σύστημα.

Πρώτη βασιλεία στην Γιορκ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νόμισμα κομμένο στην Γιορκ στην διάρκεια της βασιλείας του Αμλάιμπ Κουαράν

Ο Αμλάιμπ Κουαράν εμφανίστηκε μετά τον θάνατο του ξαδέλφου του Αμλάιμπ-μακ-Γκοφρίθ και έγινε συμβασιλιάς της Γιορκ μαζί με τον ξάδελφο του Ραγκνάλ γιο του Γκοφραίντ. Τα Χρονικά του Κλόνμακνόιζ γράφουν ο Αμλάιμπ μετέβη στην Βρετανία γύρω στο 940 αφήνοντας τον Μπλακέρ έναν άλλο γιο του Γκοφράιντ βασιλιά του Δουβλίνου.[15] Ο Αμλάιμπ και ο Ραγκνάλ βασίλευσαν στην Γιορκ μέχρι το 944, η χρονολόγηση των γεγονότων ανάμεσα στον θάνατο του Έθελσταν και την εκδίωξη των δυο συμβασιλέων το 944 είναι αβέβαιη επειδή οι καταγραφές που εμφανίζονται στο Αγγλοσαξωνικό χρονικό έρχονται σε σύγκρουση. Μετά τον θάνατο του Έθελσταν ο Εδμόνδος δεν έχασε μόνο τον έλεγχο της Νορθουμβρίας αλλά και των πέντε επαρχιών την Μερκιανής Ντάνελοου που πέρασαν στον έλεγχο του Αμλάιμπ-μακ-Γκοφρίθ.[16] Ο Αμλάιμπ λεηλάτησε το Τάμγουορθ, το Αγγλοσαξωνικό χρονικό γράφει :

"Ο Όλαφ έριξε τα τείχη της Τάμγουορθ, ακολούθησε μεγάλη σφαγή και από τις δυο πλευρές και οι Δανοί έφυγαν με πολλά λάφυρα, ο Γούλφρουν συνελήφθη στην ίδια επιδρομή. Ο βασιλιάς Εδμόνδος πολιόρκησε τον Όλαφ και τον αρχιεπίσκοπο Γούλφσταν στο Λέστερ αλλά κατόρθωσαν να δραπετεύσουν από το οχυρό την νύχτα."[17] Οι αβεβαιότητες που υπάρχουν σχετικά με τα ιστορικά γεγονότα την περίοδο 940 - 943 έφεραν μεγάλες διαφωνίες στους ιστορικούς σχετικά με το αν κυβερνούσε ο Αμλάιμπ-μακ-Γκοφρίθ ή ο Αμλάιμπ Κουαράν.[18] Ο Εδμόνδος ανέκτησε τις πέντε επαρχίες το 942, το γεγονός υμνείται σε έναν στίχο στο Αγγλοσαξωνικό χρονικό, το χρονικό αναφέρει την βάπτιση του Αμλάιμπ με τον βασιλιά Εδμόνδο να γίνεται νονός του.[19] Η πράξη δεν σημαίνει ότι ο Αμλάιμπ δεν ήταν χριστιανός ή μια μόνο βάπτιση θα μπορούσε να τον μεταστρέψει στον χριστιανισμό επειδή οι βαπτίσεις ήταν συνεχείς τότε για πολιτικούς λόγους όπως η βάπτιση ενός Ουαλλού βασιλιά από τον Αλφρέδο τον Μέγα.[20] Ο Αμλάιμπ εξορίστηκε από την Γιορκ (944), σύμφωνα με το Αγγλοσαξωνικό χρονικό "ο Εδμόνδος κατέκτησε ολόκληρη την Νορθουμβρία και ανάγκασε τους δυο συμβασιλείς να δραπετεύσουν".[21] Είναι πιθανό η εμφύλια σύγκρουση ανάμεσα στον Αμλάιμπ και τον Ραγκνάλ να είχε σημαντικό ρόλο στην πτώση τους.[22] Η Ιστορία του Έθελγουιρ αναφέρει ότι ο Αμλάιμπ εκθρονίστηκε από ένα πραξικόπημα που οργανώθηκε από τον Γούλφσταν, αρχιεπίσκοπο της Γιορκ και έναν ανώνυμο κόμη από την Μερκία.[23]

Επιστροφή στην Ιρλανδία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την πτώση τους ο Αμλάιμπ δραπέτευσε στην Ιρλανδία και ο Ραγκνάλ σκοτώθηκε στην Γιορκ.[24] Η δυναστεία των Ουί Αιμάρ υπέφερε άλλο ένα σημαντικό πλήγμα όταν το Δουβλίνο κυριεύτηκε από τον Υψηλό βασιλιά της Ιρλανδίας Κονγκαλάχ Κνόγκμπα (944) ο οποίος είχε σαν βάση την έδρα του την Μπρέγκα στα βόρεια του Δουβλίνου στις χαμηλότερες όχθες του ποταμού Μπόιν. Την επόμενη χρονιά σαν αποτέλεσμα της λεηλασίας του Δουβλίνου ο ξάδελφος του Αμλάιμπ Μπλακέρ εκδιώχθηκε και τον αντικατέστησε ο ίδιος ο Αμλάιμπ στον θρόνο του Δουβλίνου, ο Αμλάιμπ συμμάχησε με τον Κονγκαλάχ Σνόγκμπα, με την συμμαχία αυτή ανέβηκε σημαντικά η δύναμη του.[25] Ο Κονγκαλάχ και ο Αμλάιμπ πολέμησαν εναντίον του Ρουέιντρι-ουα-Καναννέιν ενός βασιλιά που διοικούσε την περιοχή γύρω από την σημερινή κομητεία του Ντόνεγκαλ, αρχικά νίκησαν τμήμα του στρατού του Ρουέιντρι στην περιοχή του Λάουθ (945) και την επόμενη χρονιά ο Αμλάιμπ λεηλάτησε το Κίλκουλλεν στην κομητεία του Λένστερ. Το 947 ο Ρουέιντρι συνέτριψε τον Κονγκαλάχ και τον Αμλάιμπ στο Σλέιν, ο στρατός τους είχε τεράστιες απώλειες, όσοι διασώθηκαν κατόρθωσαν να δραπετεύσουν. Η ήττα κόστισε στον Αμλάιμπ το βασίλειο του αφού την επόμενη χρονιά τα χρονικά καταγράφουν σαν αρχηγό των στρατιωτικών δυνάμεων του Δουβλίνου τον Μπλακάιρ αντί για το Αμλάιμπ, ο Μπλακάιρ σκοτώθηκε από τις δυνάμεις του Κονγκαλάχ (948) και τον διαδέχθηκε ο αδελφός του Αμλάιμπ Γκοφραίντ.[26]

Δεύτερη βασιλεία στην Γιορκ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πορεία των γεγονότων στην Νορθουμβρία την εποχή που ο Αμλάιμπ ήταν εξόριστος στην Ιρλανδία είναι αβέβαιη. Ο Εδμόνδος Α΄ της Αγγλίας είχε υπό τον έλεγχο του την χώρα μετά την εξορία του Αμλάιμπ και τον φόνο του Ραγκνάλ αλλά σύντομα έχασε τον έλεγχο του βόρειου τμήματος από κάποιον βασιλιά με το όνομα Έρικ ο οποίος ταυτίζεται με τον Έρικ Χάραλντσον.[27] Ο Εδμόνδος δολοφονήθηκε (946) και τον διαδέχθηκε ο αδελφός του Έντρεντ της Αγγλίας, το Αγγλοσαξωνικό χρονικό γράφει ότι ο Έντρεντ "κατάφερε να υποτάξει ολόκληρη την Νορθουμβρία και ανάγκασε τους Σκωτσέζους να του δώσουν όρκους υποταγής".[28] Η υποταγή των Νορθούμβριων στον Έντρεντ επικυρώθηκε σε μια συνάντηση των επιφανών ευγενών της Γιορκ υπό την ηγεσία του αρχιεπισκόπου Γούλφσταν (947) αλλά την επόμενη χρονιά ο Έρικ επέστρεψε ξανά στην Νορθουμβρία αφήνοντας στον Έντρεντ μονάχα το νοτιότερο τμήμα της, ο Έντρεντ πίεσε τους Νορθούμβριος να διώξουν τον Έρικ κάτι που έκαναν.[29] Την επόμενη χρονιά (949) πέθανε ο Μπλακέρ και ο αδελφός του Αμλάιμπ έγινε βασιλιάς του Δουβλίνου οι Νορθούμβριοι κάλεσαν τον ίδιο τον Αμλάιμπ να γίνει βασιλιάς στην Γιορκ με την συμφωνία του ίδιου του Έντρεντ.[30][31] Την ίδια χρονιά ο Μαέλ Κολουίμ μακ Ντόμναλλ, βασιλιάς της Άλμπα έκανε επιδρομή στην Νορθουμβρία νότια του ποταμού Τι με πολλούς αιχμαλώτους και λάφυρα, μια δεύτερη επίθεση από τα βόρεια (952) με την συμμαχία του Μαέλ Κολουίμ με Σάξονες και Σκωτσέζους αποκρούστηκε. Είναι αβέβαιο αν οι επιδρομές ήταν εναντίον του Αμλάιμπ ή αν είχαν στόχο να τον υποστηρίξουν αλλά τελικά εκθρονίστηκε το 952 και αντικαταστάθηκε από τον Έρικ, ο ίδιος Αμλάιμπ επέστρεψε στην Ιρλανδία και δεν βασίλευσε ξανά ποτέ στην Γιορκ.[32] Ο Έρικ βασίλευσε στην Νορθουμβρία για μικρό χρονικό διάστημα και με τον θάνατο του (954) η Νορθουμβρία προσαρτήθηκε στο βασίλειο της Αγγλίας (954).

Νέες συγκρούσεις στην Ιρλανδία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 951 την εποχή που ο Αμλάιμπ βρισκόταν στην Βρετανία ο αδελφός του Γκοφραίντ πέθανε στο Δουβλίνο.[33] Ο Ρουαντρί αντίπαλος του Κονγκαλάχ πέθανε επίσης δημιουργώντας μια σειρά από απειλές στο Δουβλίνο και στο Λένστερ, οι απειλές οδήγησαν στον θάνατο του Κονγκαλάχ σε μια ενέδρα στο Κίλνερ ή στην περιοχή του ποταμού Λίφφει ενώ συνέλεγε φόρους για το Λένστερ (956).[34] Ο Ντομνάλλ-ουά-Νέιγ αδελφός της νέας συζύγου του Αμλάιμπ Ντάνφλαιθ έγινε ο επόμενος υψηλός βασιλιάς της Ιρλανδίας, o γάμος με την Ντάνφλαιθ συνέδεσε τον Αμλάιμπ όχι μονάχα με την δυναστεία του Ουί Νέιγ αλλά και με την Νοτιοιρλανδική δυναστεία του Κλάν Τσολμάιν καθώς έγινε ο θετός πατέρας του νεαρού γιου της Ντάνφλαιθ Μαέλ Σεχνάιλ μακ Ντομνέιγ.[35]

Στις αρχές της δεκαετίας του 960 ο Αμλαίμπ Κουαράν αντιμετώπισε νέα πρόκληση από τους γιους του ξαδέλφου του Αμλαίμπ μακ Γκοφρίθ, τα Χρονικά του Ούλστερ γράφουν ότι ο Κάμμαν γιος του Αμλαίμπ μακ Γκοφρίθ νικήθηκε σε μια αδιευκρίνιστη θέση το Ντάμπ (960). Δυο χρόνια αργότερα ο Σιτριούκ Καμ ηττήθηκε από τους Δουβλινέζους του Αμλαίμπ Κουαράν και τους κατοίκους του Λένστερ ενώ έκανε επιδρομή στο Λένστερ. Ο Αμλαίμπ Κουαράν τραυματίστηκε στην μάχη αλλά ο Σιτριούκ δραπέτευσε στα πλοία του, στην συνέχεια ο Σιτριούκ και τα αδέλφια του πραγματοποιούν νέα επιδρομή στο Μύνστερ αλλά εξαφανίζονται στην συνέχεια από τις πηγές και δεν επέστρεψαν στην Ιρλανδία.[36] Οι δραστηριότητες του Αμλάιμπ στις αρχές της δεκαετίας του 960 περιορίστηκαν σε σποραδικές επιδρομές στο Λένστερ, επιτέθηκε στο Κίλνταρ (964), το Κίλνταρ έγινε στόχος δεύτερη φορά το 967 όταν ο ηγούμενος σκοτώθηκε από τον Αμλαίμπ και τον Κερμπάλ μακ Λορκέν έναν ευγενή του Μουίρενταχ. Μια δεύτερη επιδρομή το 964 έληξε με μια βαριά ήττα για τον Αμλαίμπ κοντά στο Κίλντας από τον Οσραίγκ.[37] Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 960 ο διάδοχος του Κονγκαλάχ Ντομάλλ ουά Νέιγ ήταν απασχολημένος με πολέμους στην πατρίδα του χωρίς να πραγματοποιήσει επιθέσεις στο Λένστερ ή στην ενδοχώρα του Δουβλίνου. Μετά την ήττα των εχθρών του ξεκίνησε την πολιορκία του Λένστερ (968) και στην συνέχεια του Δουβλίνου, δεν κατάφερε να καταλάβει το λιμάνι αλλά μπόρεσε να κάνει κατάσχεση σε μεγάλο αριθμό από βοοειδή. Ο Αμλάιμπ συμμάχησε με τον βασιλιά του Λένστερ Μουρχάντ μακ Φινν και ξεκίνησε νέες επιθέσεις στο Κελλ (969), μια καταδίωξη των συμμάχων του Νέιγ αποκρούστηκε με επιτυχία κοντά στην κομητεία του Μιθ.[38]

Τελική ήττα, παραίτηση και θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εγκαταστάσεις Σκανδιναβών στην Ιρλανδία τον 9ο αιώνα

Το 970 ο Ντομνάλ-ουά-Νέιγ και οι σύμμαχοι του επιτέθηκαν στον νέο σύμμαχο του Αμλάιμπ τον βασιλιά της Μπρέγκα Ντομνάλ γιο του Κονγκαλάχ, ο Ντομνάλλ-μακ-Κονγκαλάιγκ παντρεύτηκε την ίδια περίοδο μια κόρη του Αμλάιμπ. Οι εκκλησίες στην Μπρέγκα που φρουρούνταν από τον στρατό του Αμλάιμπ έγιναν ξανά στόχος επιδρομών, ο Ντομνάλ της Μπρέγκα και ο Αμλάιμπ πολέμησαν εναντίον του Ντομνάλ-ουά-Νέιγ στην μάχη του Κιλμόνα, στην θέση της σημερινής κομητείας του Ουέστμιθ. Ο στρατός του Ντομνάλ ο οποίος περιείχε συμμάχους του από το Ουλάιντ ηττήθηκε και ο Αρντγκάλ μακ Ματουντέιν, βασιλιάς του Ουλάιντ σκοτώθηκε στην μάχη. Η μάχη του Κιλμόνα δεν ήταν το τέλος του πολέμου, ο πόλεμος εξαπλώθηκε την επόμενη χρονιά στα εδάφη του Κλαν Τσολμαίν όταν οι εχθροί του Ντομνάλ-ουα-Νέιγ τον έδιωξαν αλλά ο ίδιος επέστρεψε λεηλατώντας το Μιθ και τα εδάφη γύρω από το Δουβλίνο βαδίζοντας νότια για το Λένστερ. Η εκστρατεία καθιέρωσε τον Ντομνάλ-ουά-Νέιγ κυρίαρχο στο Μίνλαντς και στο Λένστερ για μερικά χρόνια.[39] Το 977 οι γιοι του Ντομνάλ-ουά-Νέιγ Κονγκαλάχ και Μουίτσερταχ σκοτώθηκαν υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες και ο Αμλάιμπ χρεώθηκε τον θάνατο τους, ο Ντομνάλ δεν έκανε καμιά προσπάθεια να εκδικηθεί τον θάνατο τους αποσύρθηκε σε μοναστήρι στο Άρμαγκ όπου και πέθανε (980). Ο στρατός του Δουβλίνου εξεστράτευσε εναντίον του Λένστερ στα τέλη της δεκαετίας του 970, ο υποτελής βασιλιάς του Λένστερ Ουγκαίρ-μακ-Τουαθαίλ αιχμαλωτίστηκε (976), πιθανότατα ελευθερώθηκε επειδή λίγο αργότερα σκοτώθηκε στην μάχη του Κίλνταρ εναντίον των Δουβλινέζων. Ο διάδοχος του Ουγκαίρ Ντομνάλ Κλαέν αιχμαλωτίστηκε από τους Δουβλινέζους την επόμενη χρονιά.[40]

Μετά τον θάνατο του Ντομνάλ-ουά-Νέιγ ο θετός γιος του Αμλάιμπ Μαελ Σεχνάιγ μακ Ντομνάιγ διεκδίκησε τον τίτλο. Ο πρώην σύμμαχος του Αμλάιμπ και γιος του Κονγκαλάχ Ντομνάλ πέθανε (976) και καθώς ο Αμλάιμπ σκότωσε δυο από τους γιους του Ντομνάλ-ουά-Νέιγ ο Μαελ Σεχνάιγ μπόρεσε να ανέβει στην εξουσία. Ο Μαελ Σεχνάιγ έγινε βασιλιάς του Ριθ και αρχηγός του βασιλικού οίκου του Κλαν Τσολμάιν (975), ξεκίνησε την βασιλεία του με επίθεση στον θετό του πατέρα καίγοντας το δάσος έξω από το Δουβλίνο. Το 980 ο Μαελ Σεχνάιγ με την υποστήριξη των κατοίκων του Λέινστερ αντιμετώπισε τους γιους του Αμλάιντ αφού ο ίδιος ο Αμλάιντ ήταν ηλικιωμένος έξω από τον λόφο της Tάρα, οι Δουβλινέζοι είχαν συμμάχους σύμφωνα με τα Ιρλανδικά χρονικά πολεμιστές από την Νήσο του Μαν και τις Εβρίδες. Στην μάχη που ακολούθησε ανάμεσα στους νεκρούς ήταν ο Ραγκνάλ γιος του Αμλάιμπ και πολλοί άλλοι βασιλείς που πολέμησαν στο πλευρό του Μαελ Σεχνάιγ, το αποτέλεσμα της μάχης ήταν ένα αιματηρό χτύπημα για το Δουβλίνο, ο Μαελ Σεχνάιγ κατέλαβε την πόλη επιβάλλοντας βαρύ φόρο στους κατοίκους.[41] Την επόμενη μέρα της μάχης ο Αμλάιμπ παραιτήθηκε υπέρ του υιού του Γκλουνιέιρν, αποσύρθηκε στο μοναστήρι του Ιωνά και πέθανε αμέσως μετά. [42]

Κληρονόμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Αμλάιμπ διαδέχθηκε ο γιος του, Γκλουνιέιρν, που είχε αποκτήσει με την σύζυγό του, Ντουνλαίθ, κόρη του Μουίτσερταχ μακ Νέιγ. Στη συνέχεια, σύζυγός του υπήρξε η Γκόρμφλαιθ, κόρη του Μουρτσάντ μακ Φιν, βασιλιά του Λένστερ και μελλοντική σύζυγος του Μπράιαν Μπορού. Ο γιος της Γκόρμφλαιθ, Σιθρίκ Σίλκμπιρντ, έγινε βασιλιάς του Δουβλίνου μετά τον θάνατο του Γκλουνιέιρν. Άλλα παιδιά του Αμλάιμπ ήταν η Γύθα που παντρεύτηκε τον Όλαφ Τρίγκβασον και η Μαέλ Μουίρ που παντρεύτηκε τον Μαελ Σεχνάιλ μακ Ντομνέιλ[43].

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ In Old English he was Anlaf. To Irish speakers he may also have been Amlaib mac ua Imair or Amlaib ua Imair but others shared these names. Likewise, his Norse nickname, "Olaf the Red" was applied to several Norse rulers in Ireland and the Isles.
  2. ↑ Keynes, "Vikings in England", pp. 50–51; O Corrain, "Ireland, Wales, Man, and the Hebrides", pp. 83–85.
  3. ↑ Keynes, "Vikings in England", pp. 51–52; O Corrain, "Ireland, Wales, Man, and the Hebrides", pp. 84–89.
  4. ↑ O Croinin, Early Medieval Ireland, pp. 250–254, discusses Imar's career and the various arguments. See also Woolf, Pictland to Alba, chapter 2; Downham, Viking Kings, chapters 1–3, especially pp. 17–23 & 64 –67. O Corrain, "Vikings in Scotland and Ireland", passim, sets out the case against the identification.
  5. ↑ Thus Downham, Viking Kings, p. 29, figure 6. Cyril Hart's contributions to the Oxford Dictionary of National Biography make Ragnall, Sitriuc and Gofraid brothers; likewise Hudson, Viking Pirates, p. 31, figure 1, makes these three brothers, sons of Guthred.
  6. ↑ Downham, Viking Kings, pp. 27–35.
  7. ↑ According to William of Malmesbury, who states that he did not know the princess's name, she was ?thelstan's full sister, daughter of Edward the Elder and his first wife Ecgwynn, John of Wallingford gives her name as Orgiue, perhaps Eadgifu; Hudson, Viking Pirates, pp. 28–29.
  8. ↑ Hudson, Viking Pirates, p. 31, figure 1, shows only Gofraid; Downham, Viking Kings, p. 29, figure 6 & pp. 245, 247, 254 & 269; Annals of Clonmacnoise, s.a. 931.
  9. ↑ Hart, "Sihtric Caech"; "Saga of Olaf Tryggvason", chapter 32, Heimskringla, pp. 171–173; Hudson, Viking Pirates, p. 31, figure 1 & p. 84.
  10. ↑ Downham, Viking Kings, p. 100; Hudson, Viking Pirates, p. 29; Woolf, Pictland to Alba, p. 151. Hudson, "Olaf Sihtricson", presumes Amlaib to have been born in York, in which case he was a child at this time.
  11. ↑ Woolf, Pictland to Alba, pp. 168–173; Downham, Viking Kings, pp. 103–105; Hudson, Viking Pirates, page numbers to be supplied.
  12. ↑ Hudson, Viking Pirates, pp. 30–31; Hudson states: "If there is any historical basis to this story, Olaf Cuaran is clearly confused with his cousin ...".
  13. ↑ Hudson, "Olaf Guthfrithson"; Woolf, Pictland to Alba, p. 174.
  14. ↑ Halloran, Kevin (September 2013). "Anlaf Gufthrithson at York: A Non-existent Kingship?"
  15. ↑ Downham, Viking Kings, pp. 43, 241 & 248; Costambeys, "Ragnall Guthfrithson"; Hudson, "Olaf Sihtricson"; Hudson, Viking Pirates, pp. 33–34; Woolf, Pictland to Alba, p. 181; Annals of Clonmacnoise, s.a. 933.
  16. ↑ Higham, "Five Boroughs"; Higham, Kingdom of Northumbria, p. 193; Miller, "Edmund"; Woolf, Pictland to Alba, p. 174; but that either Amlaib controlled the Mercian Danelaw is questioned by Downham, Viking Kings, pp. 108–109.
  17. ↑ Swanton, Anglo-Saxon Chronicle, p. 111, Ms. D, s.a. 943.
  18. ↑ The events are associated with Amlaib mac Gofrith by Higham, Kingdom of Northumbria, p. 193; Miller, "Edmund"; Woolf, Pictland to Alba, p. 174. Others, such as Swanton, Anglo-Saxon Chronicle, p. 111, note 11; Downham, Viking Kings, p. 110; Hudson, "Olaf Sihtricson", associate them with Amlaib Cuaran.
  19. ↑ Swanton, Anglo-Saxon Chronicle, pp. 110–111, Ms. A, s.a. 942, Ms. D, s.a. 942 & 943.
  20. ↑ Asser's Life of King Alfred the Great. Thus Hudson, Viking Pirates, p. 34. Regarding the confirmation, Hudson describes it as "... a politically motivated act ... a recognised means of sealing an alliance with a dominant individual ...". Ragnall was baptised some time later according to the Anglo-Saxon Chronicle.
  21. ↑ Swanton, Anglo-Saxon Chronicle, pp. 110–111, Ms. A, s.a. 944, Ms. E., s.a. 944.
  22. ↑ Downham, Viking Kings, pp. 46 & 111–112; Woolf, Pictland to Alba, p. 182.
  23. ↑ Hudson, Viking Pirates, p. 35; Woolf, Pictland to Alba, p. 182, suggests that the unnamed Mercian leader was Æthelstan Half-King.
  24. ↑ Costambeys, "Ragnall"; Downham, Viking Kings, p. 46; the killing of Ragnall is reported in the Annals of Clonmacnoise, s.a. 937.
  25. ↑ Downham, Viking Kings, pp. 46, 241 & 248; Hudson, Viking Pirates, pp. 35–36.
  26. ↑ Downham, Viking Kings, pp. 46–47 & 241; Hudson, Viking Pirates, pp 36–37; Woolf, Pictland to Alba, p. 186.
  27. ↑ For a contrary view of Erik's identity see Downham, Viking Kings, pp. 115–120 and Woolf, Pictland to Alba, pp. 187–188.
  28. ↑ Swanton, Anglo-Saxon Chronicle, pp. 112–113, Mss A & D, s.a. 946, Ms. E, s.a. 948.
  29. ↑ Swanton, Anglo-Saxon Chronicle, pp. 112–113, Ms D, s.a. 947 & 948.
  30. ↑ Swanton, Anglo-Saxon Chronicle, pp. 112–113, Ms E, s.a. 949.
  31. ↑ Downham, Viking Kings, pp. 114–115.
  32. ↑ Woolf, Pictland to Alba, pp. 178–190; Hudson, Viking pirates, pp. 37–38; Downham, Viking Kings, pp. 153–155.
  33. ↑ Downham, Viking Kings, pp. 47 & 254; Hudson, "Óláf Sihtricson".
  34. ↑ Downham, Viking Kings, pp. 48 & 241; Hudson, "Óláf Sihtricson".
  35. ↑ Hudson, "Domnall ua Néill"; Hudson, Viking Pirates, page numbers needed.
  36. ↑ Downham, Viking Kings, pp. 48–49, 184–185, 242, 249, 263 & 269; check Hudson, Viking Pirates.
  37. ↑ [Muiredach, see Byrne, "Church and politics", @673?] Downham, Viking Kings, pp. 50 & 242; Hudson, "Domnall ua Néill".
  38. ↑ Downham, Viking Kings, pp. 50 & 242; Hudson, "Óláf Sihtricson"; Hudson, "Domnall ua Néill".
  39. ↑ Downham, Viking Kings, pp. 50–51 & 242; Hudson, "Óláf Sihtricson"; Hudson, "Domnall ua Néill". Check Viking Pirates also.
  40. ↑ Downham, Viking Kings, p. 51; Hudson, "Óláf Sihtricson"; Annals of Tigernach, AT 976.3, 977.1, 978.2 & 979.2. Domnall Claen may have been a personal enemy of Amlaíb as he had killed Amlaíb's father-in-law Murchad mac Finn "deceitfully" in 972; Hudson, "Óláf Sihtricson"; Annals of Ulster, AU 972.2.
  41. ↑ Downham, Viking Kings, pp. 51–52 & 190; Hudson, "Óláf Sihtricson"; Hudson, "Máel Sechnaill"; Hudson, Viking Pirates, page numbers needed.
  42. ↑ Downham, Viking Kings, pp. 51–53; Hudson, "Óláf Sihtricson"; Hudson, Viking Pirates, page numbers needed. Only son by Dúnlaith?
  43. ↑ Downham, Viking Kings, p. 29, figure 6; Hudson, Viking Pirates, p. 49, figure 2 & p. 83, figure 3; Etchingam, "Gwynedd and Ireland", p. 167, fig. 7.1.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Costambeys, Marios; Harrison, B. (2004), "Ragnall Guthfrithson (fl. 943–944)", Oxford Dictionary of National Biography.
  • Downham, Clare (2007), Viking Kings of Britain and Ireland: The Dynasty of Ívarr to A.D. 1014, Edinburgh: Dunedin.
  • Etchingham, Colman (2007), "Viking age Gwynedd and Ireland: political relations", in Jankulak, Karen; Wooding, Jonathan M., Ireland and Wales in the Middle Ages, Dublin: Four Courts Press, pp. 149–167.
  • Hall, R. A. (2001), "A kingdom too far: York in the early tenth century", in Higham, N. J.; Hill, D. H., Edward the Elder 899–924, London: Routledge, pp. 188–199,
  • Hall, R. A. (1999), "York", in Lapidge, Michael, The Blackwell Encyclopedia of Anglo-Saxon England, Oxford: Blackwell Publishing, pp. 497–499.
  • Higham, N. J. (1999), "Five Boroughs", in Lapidge, Michael, The Blackwell Encyclopedia of Anglo-Saxon England, Oxford: Blackwell Publishing, p. 186.
  • Higham, N. J. (1993), The Kingdom of Northumbria AD 350–1100, Stroud: Sutton.
  • Hudson, Benjamin T.; Harrison, B. (2004), "Óláf Guthfrithson (d. 941)", Oxford Dictionary of National Biography.
  • Hudson, Benjamin T.; Harrison, B. (2004), "Óláf Sihtricson (c.926–981)", Oxford Dictionary of National Biography.
  • Hudson, Benjamin T. (2005), Viking Pirates and Christian Princes: Dynasty, Religion and Empire in the North Atlantic, Oxford: Oxford University Press.
  • Keynes, Simon (1999), "Rulers of the English, c.450–1066", in Lapidge, Michael, The Blackwell Encyclopedia of Anglo-Saxon England, Oxford: Blackwell Publishing, pp. 500–516.
  • Keynes, Simon (1997), "The Vikings in England, c.790–1016", in Sawyer, Peter, The Oxford Illustrated History of the Vikings, Oxford: Oxford University Press, pp. 48–82.
  • Keynes, Simon (1999), "Wulfstan I", in Lapidge, Michael, The Blackwell Encyclopedia of Anglo-Saxon England, Oxford: Blackwell Publishing, pp. 492–493.
  • Miller, Sean (1999), "Edmund", in Lapidge, Michael, The Blackwell Encyclopedia of Anglo-Saxon England, Oxford: Blackwell Publishing, pp. 159–160.
  • Ó Corráin, Donnchadh (1997), "Ireland, Wales, Man, and the Hebrides", in Sawyer, Peter, The Oxford Illustrated History of the Vikings, Oxford: Oxford University Press, pp. 83–109.
  • Ó Corráin, Donnchadh (1998), "The Vikings in Scotland and Ireland in the Ninth Century" (PDF), Peritia, 12: 296–339, retrieved 2007-12-01
  • Ó Cróinín, Dáibhí (1996), Early Medieval Ireland 400–1200, Longman History of Ireland, London: Longman.
  • Stenton, Frank M. (1971), Anglo-Saxon England (3rd ed.), Oxford: Oxford University Press.
  • Sturluson, Snorri (1964), Hollander, Lee M., ed., Heimskringla: History of the Kings of Norway, Austin: University of Texas Press.
  • Swanton, Michael (1996), The Anglo-Saxon Chronicle, New York: Routledge.
  • Woolf, Alex (2007), From Pictland to Alba, 789–1070, The New Edinburgh History of Scotland, Edinburgh: Edinburgh University Press.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αμλάιμπ Κουαράν
 Θάνατος: 981
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος
Όλαφ Γκούθφριθσον 		Βασιλιάς της Νορθουμβρίας
941 - 944 		Διάδοχος
Αγγλικός έλεγχος
Προκάτοχος
Αγγλικός έλεγχος 		Βασιλιάς της Νορθουμβρίας
949 - 952 		Διάδοχος
Έρικ Χάραλντσον
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αμλάιμπ_Κουαράν&oldid=10442182"