Αλεξάνταρ Νίκολιτς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αλεξάνταρ Νίκολιτς
Προσωπικά στοιχεία
ΕθνικότηταΣερβική
Γέννηση28 Οκτωβρίου 1924
Σαράγιεβο, Γιουγκοσλαβία
Θάνατος12 Μαρτίου 2000 (75 ετών)
Βελιγράδι, Γιουγκοσλαβία
Ύψος1,73 μ.
Στοιχεία καριέρας
Αθλ. καριέρα1945 - 1951
ΘέσηΣμολ φόργουορντ
Καριέρα σε συλλόγους
Ως παίκτης:0
1945 - 0 Ερυθρός Αστέρας
1945 - 0 Γιουγκοσλαβικός Στρατός
1946 - 1946 0 ΚΚ Παρτιζάν Βελιγραδίου
1947 - 1949 0 Ερυθρός Αστέρας
1950 - 0 ΚΚ Ζελέζνιτσαρ Τσάτσα
1950 - 1951 0 ΟΚΚ Μπέογκραντ
Ως προπονητής:0
1951 - 1965 0 Γιουγκοσλαβία
1961 - 1963 0 ΟΚΚ Μπέογκραντ
1963 - 1965 0 Παλακανέστρο Πάντοβα
1965 - 1969 0 ΟΚΚ Μπέογκραντ
1969 - 1973 0 Παλακανέστρο Βαρέζε
1973 - 1974 0 Ερυθρός Αστέρας
1974 - 1976 0 Φορτιτούντο Μπολόνια
1977 - 1978 0 Γιουγκοσλαβία
1978 - 1980 0 ΚΚ Μπόρατς Τσάτσακ
1981 - 1982 0 Βίρτους Μπολόνια
1982 - 1983 0 Ρέγιερ Βενέτσια
1983 - 1984 0 Βικτόρια Λιμπερτάς Πέζαρο
1984 - 1985 0 Παλλακανέστρο Αματόρι Ούντινε
Τίτλοι
Γιουγκοσλαβία - Προπονητής
Παγκόσμιο Κύπελλο Καλαθοσφαίρισης
Πρώτη θέση 1978 Φιλιππίνες Εθνική Γιουγκοσλαβίας
Δεύτερη θέση 1963 Βραζιλία Εθνική Γιουγκοσλαβίας
Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα FIBA
Πρώτη θέση 1977 Βέλγιο Εθνική Γιουγκοσλαβίας
Δεύτερη θέση 1961 Γιουγκοσλαβία Εθνική Γιουγκοσλαβίας
Δεύτερη θέση 1965 Σοβιετική Ένωση Εθνική Γιουγκοσλαβίας
Τρίτη θέση 1963 Πολωνία Εθνική Γιουγκοσλαβίας

Ο Αλεξάνταρ «Άτσα» Νίκολιτς (σερβικά κυριλλικά: Александар "Аца" Николић‎‎, 28 Οκτωβρίου 1924 – 12 Μαρτίου 2000) ήταν Γιουγκοσλάβος / Σέρβος καλαθοσφαιριστής και προπονητής. Συχνά αναφέρεται ως ο Πατέρας του Γιουγκοσλαβικού Μπάσκετ,[1] και θεωρείται ως ένας από τους μεγαλύτερους προπονητές όλων των εποχών.[2]

Υπήρξε μέντορας πολλών προπονητών μπάσκετ παγκόσμιας κλάσης, όπως οι Μπόζινταρ Μάλκοβιτς, Ντούσαν Ίβκοβιτς, Μπόγκνταν Τάνιεβιτς, Ζέλικο Ομπράντοβιτς, κ.α.. Ο Νίκολιτς είχε τα ψευδώνυμα «Καθηγητής» και «Σιδηρός Λοχίας». Εισήχθη στο Naismith Memorial Basketball Hall of Fame ως προπονητής το 1998 και στο FIBA Hall of Fame το 2007. Το 2008, ονομάστηκε ένας από τους 50 Σπουδαιότερους Συνεισφέροντες της Ευρωλίγκα.[3] Επίσης, ήταν καθηγητής στη Σχολή Αθλητισμού και Φυσικής Αγωγής του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου.[1]

Πρώιμη ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αν και οι γονείς του ζούσαν στο Μπρτσκο, ο Νίκολιτς γεννήθηκε στο Σεράγεβο, στο Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας, λόγω της εγκύου μητέρας του, Κρίστα, που ξαφνικά μπήκε στον τοκετό ενώ επισκεπτόταν την αδερφή της στο Σεράγεβο.[4] Ο νεαρός Αλεξάνταρ απολάμβανε μια προνομιακή ανατροφή χάρη στον πλούσιο πατέρα του, Τζόρτζε Νίκολιτς, ο οποίος τον απέκτησε σε ηλικία 62 ετών.[5] Αφού πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής του στο Μπρτσκο, ο Νίκολιτς μετακόμισε με την οικογένειά του στην πρωτεύουσα, Βελιγράδι, όπου θα μεγάλωνε.

Ο Νίκολιτς παρακολούθησε το Γυμνάσιο Κράλι Αλεξάνταρ στη συνοικία Μπάνοβο Μπρντο του Βελιγραδίου.[4] Στη συνέχεια, σπούδασε ιατρική και νομική στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου, από όπου αποφοίτησε το 1946.

Καριέρα ως παίκτης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ως σμολ φόργουορντ, ο Νίκολιτς έπαιξε 7 σεζόν στο Πρωτάθλημα Γιουγκοσλαβίας, από το 1945 έως το 1951. Αγωνίστηκε για το Γιουγκοσλαβικό Στρατό (1945), την Παρτίζαν (1946), τον Ερυθρό Αστέρα (1945, 1947–1949), την ΚΚ Ζελέζνιτσαρ Τσάτσα και την ΟΚΚ Μπέογκραντ (1951). Κέρδισε το Πρωτάθλημα Γιουγκοσλαβίας το 1945 με τον Γιουγκοσλαβικό Στρατό και το 1947, 1948 και 1949 με τον Ερυθρό Αστέρα. Αποσύρθηκε ως παίκτης με την ΟΚΚ Μπέογκραντ το 1951.[6]

Ήταν μέλος της εθνικής ομάδας καλαθοσφαίρισης της Γιουγκοσλαβίας στα τέλη της δεκαετίας του 1940, συμμετέχοντας σε 10 αγώνες.[2]

Προπονητής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε συλλόγους[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά το τέλος της καριέρας του, ο Νίκολιτς ασχολήθηκε με την προπονητική, τόσο με συλλόγους με έδρα τη Σερβία, όσο και με συλλόγους στην Ιταλία, όπως οι Ίνις Βαρέζε, Φορτιτούντο Μπολόνια, Βίρτους Μπολόνια και Ρέγιερ Βενέτσια. Η καριέρα του στην Ιταλία ξεκίνησε το 1965 και το σημαντικότερο επίτευγμα ήταν η ανάδειξη της Βαρέζε στην κορυφή του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Το 1969, ανέλαβε την ομάδα και στο τέλος της σεζόν του ιταλικού πρωταθλήματος, η Βαρέζε ήταν η πρωταθλήτρια με 20 νίκες και 2 ήττες με επικεφαλής τον σπουδαίο Μεξικανό σκόρερ Μανουέλ Ράγα. Ο μεγάλος ευρωπαϊκός στόχος επιτεύχθηκε την επόμενη σεζόν. Η Βαρέζε τερμάτισε δεύτερη στη φάση των ομίλων πίσω από την ΤΣΣΚΑ Μόσχας, αλλά προκρίθηκε στα ημιτελικά, όπου συνάντησε τη Ρεάλ Μαδρίτης. Στο πρώτο παιχνίδι, που έγινε στις 11 Μαρτίου 1970, ήρθε μια μεγάλη νίκη με 86-90 στη Μαδρίτη, ενώ στο δεύτερο στην Ιταλία η επικράτηση ήταν εύκολη (108-73).

Η ΤΣΣΚΑ, η πρωταθλήτρια Ευρώπης, περίμενε στον τελικό. Τα δύο παιχνίδια των ομίλων κατέληξαν με κάθε ομάδα να κερδίζει από ένα, και η τελική μονομαχία στο Σεράγεβο, στις 9 Απριλίου, θα έσπασε την ισοπαλία - και θα ονομαζόταν επίσης ένας νέος πρωταθλητής. Η Βαρέζε κέρδισε με 79-74 με έναν σπουδαίο Ντίνο Μενεγκίν με 20 πόντους, ενώ ο Σεργκέι Μπέλοφ σκόραρε 21 πόντους για την ΤΣΣΚΑ που δεν ήταν αρκετοί. Ήταν ο δεύτερος ευρωπαϊκός τίτλος για το ιταλικό μπάσκετ. Η ομάδα εκείνη τη χρονιά κατέκτησε και τους τέσσερις τίτλους που διεκδίκησε, δύο εγχώριους και δύο διεθνείς. Ακολούθησε η κυριαρχία της Ίνις (όπως ήταν το όνομά της λόγω χορηγού) με την κατάκτηση δύο ακόμα Κύπελλων Πρωταθλητριών και ενός Διηπειρωτικού Κυπέλλου σε τρία χρόνια.[7]

Εθνική Γιουγκοσλαβίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Νίκολιτς ήταν επίσης ο προπονητής της Εθνικής Γιουγκοσλαβίας, μεταξύ 1953 και 1965, και αργότερα μεταξύ 1977 και 1978. Το 1953, μετά το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα της ​​στη Μόσχα, τέθηκε επικεφαλής της εθνικής ομάδας και έκανε το ντεμπούτο του στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα ​​του 1954 στο Ρίο. Παρέμεινε στη θέση μέχρι το 1966 και, μαζί του στον πάγκο, κατακτήθηκαν τα πρώτα μετάλλια του γιουγκοσλαβικού μπάσκετ: ένα ασημένιο μετάλλιο στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1961 στο Βελιγράδι, ένα χάλκινο μετάλλιο που κατακτήθηκε στην Πολωνία δύο χρόνια αργότερα και ένα ακόμα αργυρό στο Ευρωμπάσκετ 1965. Ήταν επίσης στη δεύτερη θέση του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος του 1963. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, προπονούσε τρία μελλοντικά μέλη του FIBA Hall of Fame, τους Μπόρισλαβ Στάνκοβιτς, Κρέζιμιρ Τσόσιτς και Ραντιβόι Κόρατς. Η Γιουγκοσλαβική Ομοσπονδία αποφάσισε το 1963 να τον στείλει στις Ηνωμένες Πολιτείες για έξι μήνες για να αυξήσει τις γνώσεις του.[7] Υπό την καθοδήγησή του, η Γιουγκοσλαβία σε δύο διοργανώσεις κέρδισε τα χρυσά μετάλλια στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1978 και στο Ευρωμπάσκετ 1977.[2]

Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Νίκολιτς πέθανε στις 12 Μαρτίου 2000 στο Βελιγράδι. Ενταφιάστηκε στο Νέο Κοιμητήριο Βελιγραδίου, στο Διάδρομο των Εκλεκτών Πολιτών. Μετά το θάνατό του, η Αρένα Αλεξάνταρ Νίκολιτς ονομάστηκε προς τιμήν του.[6]

Στη λαϊκή κουλτούρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο σερβικό αθλητικό δράμα του 2015, Θα γίνουμε οι Παγκόσμιοι Πρωταθλητές, τον Νίκολιτς υποδύεται ο Μάρκο Γιάνκετιτς.[8]

Τίτλοι και διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παίκτης

  • 4 × Πρωταθλητής Γιουγκοσλαβίας (1945, 1947–1949)

Προπονητής

  • 2 × Πρωταθλητής Διηπειρωτικού Κυπέλλου FIBA ​​(1970, 1973)
  • 3 × Νικητής Κυπέλλου Πρωταθλητριών (1970, 1972, 1973)
  • Πρωταθλητής Κυπέλλου Κυπελλούχων ​​(1974)
  • 3 × Πρωταθλητής Ιταλίας (1970, 1972, 1973)
  • 3 × Νικητής του Κυπέλλου Ιταλίας (1970, 1971, 1973)
  • Πρωταθλητής Γιουγκοσλαβίας (1963)
  • Κυπελλούχος Γιουγκοσλαβίας (1962)
  • Ευρωπαϊκή Επιλογή FIBA ​​(1979)
  • 2 × Ευρωπαίος προπονητής της χρονιάς (1966, 1976)
  • Οι 50 μεγαλύτεροι συνεισφέροντες της Ευρωλίγκα (2008)

Τιμές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Τάγμα Αξίας της FIBA (FIBA Order of Merit) : 1995

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 «15 godina od smrti Profesora». B92. 12 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2015. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «ALEKSANDAR NIKOLIĆ - THE PROFESSOR». Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2023. 
  3. ↑ «50 GREATEST CONTRIBUTORS LIST». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2020. 
  4. ↑ 4,0 4,1 Spasojević, Nina (12 Μαρτίου 2018). «Ekskluzivno: Nepoznati detalji o profesoru Aci Nikoliću». Koš magazin. http://kosmagazin.com/ekskluzivno-nepoznati-detalji-o-profesoru-aci-nikolicu/. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2018. 
  5. ↑ Život je sjajna zajebancija;Vreme, 28 June 2012.
  6. ↑ 6,0 6,1 «ALEKSANDAR NIKOLIĆ : Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ». Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2022. 
  7. ↑ 7,0 7,1 «31 Masterminds: Aleksandar Nikolic». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2021. 
  8. ↑ Full Cast & Crew of We Will Be the World Champions.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αλεξάνταρ_Νίκολιτς&oldid=10299703"