Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αιγυπτιακές πυραμίδες

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Άποψη των πυραμίδων της Γκίζας από το οροπέδιο προς τα νότια του συγκροτήματος. Από αριστερά στα δεξιά, η Πυραμίδα του Μυκερίνου, Χεφρήνου, και Χέοπα. Οι τρεις μικρές πυραμίδες ανήκουν στις βασίλισσες.
U23G17
r
O24
Πυραμίδα σε ιερογλυφικά
PYRAMIDS, GIZA PLATEAU

Οι αιγυπτιακές πυραμίδες είναι αρχαίες κατασκευές σε σχήμα πυραμίδας που βρίσκονται στην Αίγυπτο.

Τον Μάρτιο του 2008 οι πηγές αναφέρουν είτε 118 είτε 138 ως τον αριθμό των επιβεβαιωμένων αιγυπτιακών πυραμίδων[1][2]. Οι περισσότερες χτίστηκαν ως τάφοι για τους φαραώ και τις συζύγους τους κατά τη διάρκεια του Παλαιού και Μέσου Βασιλείου[3][4][5].

Οι πιο παλιές γνωστές αιγυπτιακές πυραμίδες έχουν βρεθεί στη Σακάρα, βορειοδυτικά της Μέμφιδος. Η παλιότερη μεταξύ αυτών είναι η Πυραμίδα του Ζοζέρ (κατασκευάστηκε το 2630 –2611 π.Χ.) που κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια της Τρίτης Δυναστείας. Η πυραμίδα και το περιβάλλον συγκρότημα σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Ιμχοτέπ, και γενικά θεωρείται το παλιότερο μνημείο του κόσμου που κατασκευάστηκε εξωτερικά με χτίσιμο από πέτρα[6].

Οι πιο γνωστές αιγυπτιακές πυραμίδες είναι αυτές της Γκίζα, στα προάστια του Καΐρου. Κάποιες από τις Πυραμίδες της Γκίζας είναι ανάμεσα στις μεγαλύτερες κατασκευές που έχουν χτιστεί ποτέ[7]. Η Πυραμίδα του Χέοπα είναι η μεγαλύτερη από τις αιγυπτιακές πυραμίδες. Είναι το μόνο από Επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου που υπάρχει ακόμα μέχρι σήμερα.

Ο Μασταμπάς Φαρούν στη Σακάρα.

Μέχρι την πρώιμη δυναστική περίοδο της αρχαίας Αιγύπτου, αυτοί που διέθεταν την οικονομική δυνατότητα θάβονταν σε τάφους με χαρακτηριστικό σχήμα γνωστούς ως μασταμπάδες[8][9].

Η δεύτερη ιστορικά πιστοποιημένη αιγυπτιακή πυραμίδα πιστώνεται στον αρχιτέκτονα Ιμχοτέπ, που σχεδίασε αυτό που οι αιγυπτιολόγοι πιστεύουν ότι είναι ο τάφος του φαραώ Ζοζέρ. Ο Ιμχοτέπ πιστώνεται ως ο πρώτος που συνέλαβε την ιδέα της τοποθέτησης του σχήματος του μασταμπά τον ένα πάνω στον άλλο, καταλήγοντας σε μια κατασκευή με τα επίπεδα της πυραμίδας σε βαθμίδες, με αυτές να μικραίνουν από κάτω προς την κορυφή. Το αποτέλεσμα ήταν η Πυραμίδα του Ζοζέρ, η οποία αποτελεί βαθμιδωτή πυραμίδα, που είχε σκοπό να είναι τα γιγάντια «σκαλιά» με τα οποία η ψυχή του φαραώ θα ανερχόταν στους ουρανούς. Η σημασία του επιτεύγματος του Ιμχοτέπ ήταν τέτοια, που σε συνδυασμό με τη θέση του αργότερα θεοποιήθηκε από τους Αιγύπτιους[10].

Η πιο δημιουργική φάση κατασκευής πυραμίδων συνέπεσε με το μεγαλύτερο βαθμό της απόλυτης εξουσίας. Ήταν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου που κατασκευάστηκαν οι πιο φημισμένες πυραμίδες, οι Πυραμίδες της Γκίζας. Με τον καιρό, καθώς η εξουσία έγινε λιγότερο συγκεντρωτική, η δυνατότητα και η επιθυμία για την εξασφάλιση πόρων και πηγών για την κατασκευή σε τεράστια κλίμακα εξασθένησε, και οι μετέπειτα πυραμίδες ήταν μικρότερες, λιγότερα καλά και συχνά κατασκευασμένες βιαστικά.

Πολύ μετά το τέλος της περιόδου κατασκευής πυραμίδων στην ίδια την Αίγυπτο, υπήρξε μια έξαρση κατασκευής πυραμίδων στη σημερινή περιοχή του βόρειου Σουδάν, όταν το μεγαλύτερο μέρος της Αιγύπτου περιήλθε στον έλεγχο των βασιλέων της Νάπατα. Ενώ η εξουσία τους ήταν σύντομη, τελειώνοντας το 661 π.Χ., ο αιγυπτιακός πολιτισμός άφησε σε αυτούς ανεξίτηλη επίδραση, και κατά την ύστερη περίοδο του Βασιλείου της Μερόης (περίπου 300 π.Χ. – 300 μ.Χ.), αυτή η επίδραση κατέληξε στην αναγέννηση της κατασκευής πυραμίδων με έμπνευση της αιγυπτιακές με το χτίσιμο πάνω από 200 βασιλικών πυραμίδων-τάφων κοντά στις βασιλικές πρωτεύουσες της περιόδου.

Ο Αλ Αζίζ Ουτμάν (1171–1198), δεύτερος Σουλτάνος της Αιγύπτου, προσπάθησε να καταστρέψει τις πυραμίδες της Γκίζας. Εγκατέλειψε την προσπάθεια μετά την πρόκληση ζημιών στην Πυραμίδα του Μυκερίνου γιατί το εγχείρημα αποδείχτηκε τιτάνιο[11].

Συμβολισμός πυραμίδων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Διάγραμμα της εσωτερικής δομής της Μεγάλης Πυραμίδας. Οι εσωτερικές γραμμές δείχνουν την παρούσα κατάσταση, ενώ οι εξωτερικές την αρχική μορφή.

Το σχήμα των αιγυπτιακών πυραμίδων θεωρείται ότι αντιπροσωπεύει τον αρχέγονο λόφο από τον οποίοι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι δημιουργήθηκε ο κόσμος. Επίσης θεωρείται ότι είναι το σχήμα των ακτινών του ήλιου έτσι όπως κατεβαίνουν από αυτόν, και οι περισσότερες πυραμίδες ήταν καλυμμένες με γυαλιστερό άσπρο ασβεστόλιθο που είχε εκθαμβωτική εμφάνιση όταν βλεπόταν από μακριά. Κάποιες φορές επίσης το όνομα των πυραμίδων έκανε αναφορά στη λάμψη του ήλιου. Για παράδειγμα, το όνομα της Κυρτής Πυραμίδας στο Νταχσούρ ήταν «Η Νότια Λαμπρή Πυραμίδα», και εκείνης του Σενουσρέτ στο Ελ Λαγιούν ήταν «Ο Σενουσρέτ Λάμπει». T is Shining.

Αν και γενικά υπάρχει συμφωνία στο ότι οι πυραμίδες ήταν ταφικά μνημεία, υπάρχει συνεχή διαφωνία για τις συγκεκριμένες θεολογικές αρχές στις οποίες βασίστηκε η κατασκευή πυραμίδων. Μια πρόταση είναι ότι σχεδιάστηκαν για ένα είδους «κατασκευής για την ανάσταση»[12].

Οι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι το σκοτεινό μέρος του ουρανού γύρω από το οποίο φαίνεται να περιστρέφονται τα αστέρια ήταν η πύλη για τους ουρανούς. Ένα από τα στενά φρεάτια από το ταφικό θάλαμο διαπερνά όλη την πυραμίδα και στοχεύει κατευθείαν στο κέντρο αυτού του μέρους του ουρανού. Αυτό υποδηλώνει ότι η πυραμίδα μπορεί να σχεδιάστηκε για μεταφέρει μαγικά την ψυχή του νεκρού φαραώ στην κατοικία των θεών[12]

Όλες οι αιγυπτιακές πυραμίδες ήταν χτισμένες στην δυτική όχθη του Νείλου, που ως η τοποθεσία δύσης του ήλιου, σχετιζόταν με το βασίλειο των νεκρών στην αιγυπτιακή μυθολογία[13].

Αριθμός και τοποθεσία πυραμίδων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1842 ο Καρλ Ρίχαρντ Λέψιους έφτιαξε τον πρώτο σύγχρονο κατάλογο πυραμίδων – βλ. Κατάλογος πυραμίδων Λέψιους – στον οποίο καταμέτρησε 67. Από τότε έχουν ανακαλυφθεί πολλές περισσότερες. Ως το Νοέμβριο του 2008, είχαν καταγραφεί 118 αιγυπτιακές πυραμίδες[3].

Η τοποθεσία της Πυραμίδας 29, που ο Λέψιους είχε ονομάσει «Ακέφαλη Πυραμίδα», χάθηκε για δεύτερη φορά καθώς το κτίσμα θάφθηκε από την άμμο της ερήμου μετά την εξερεύνηση του Λέψιους. Βρέθηκε ξανά κατά τη διάρκεια μιας αρχαιολογικής ανασκαφής το 2008[14].

Πολλές πυραμίδες βρίσκονται σε κακή κατάσταση συντήρησης ή θαμμένες από την άμμο. Αν φαίνονται καν, μπορεί να έχουν την εμφάνιση λίγο παραπάνω από ένα σωρό από μπάζα. Ως συνέπεια, οι αρχαιολόγοι συνεχίζουν να ταυτίζουν και μελετούν άγνωστες πριν πυραμίδες.

Η πιο πρόσφατη πυραμίδα που ανακαλύφθηκε ήταν εκείνη της Σεσχεσχέτ, μητέρας του φαραώ της Έκτης Δυναστείας Τετί. Η ανακάλυψη ανακοινώθηκε από τον Ζάχι Χαουάς, Γενικό Γραμματέα του Ανώτατο Συμβούλιο Αρχαιοτήτων στις 11 Νοεμβρίου 2008[4][15].

Όλες οι αιγυπτιακές πυραμίδες εκτός από τη μικρή πυραμίδα της Τρίτης Δυανστείας του Ζαουιέτ ελ Αριάν βρίσκονται στη δυτική όχθη του Νείλου, και οι περισσότερες είναι ομαδοποιημένες σε ειδικά διαμορφωμένες εκτάσεις. Οι πιο σημαντικές από αυτές τις ομάδες παρουσιάζονται παρακάτω, με γεωγραφική σειρά, από τα βόρεια προς τα νότια.

Κύριο λήμμα: Αμπού Ροάς
Η κατά μεγάλο μέρος κατεστραμμένη Πυραμίδα του Ρετζεντέφ.

Το Αμπού Ροάς είναι η τοποθεσία με τις πιο βορειότερης πυραμίδας στην Αίγυπτο (εκτός από τα ερείπια της Πυραμίδας Λέψιους 1)[5], της στο μεγαλύτερο βαθμό κατεστραμμένης Πυραμίδας του Ρετζεντέφ, γιου και διαδόχου του Χέοπα. Αρχικά πιστευόταν ότι αυτή η πυραμίδα δεν είχε ολοκληρωθεί ποτέ, αλλά η τωρινή συμφωνία μεταξύ των αρχαιολόγων είναι ότι όχι μόνο ότι είχε ολοκληρωθεί, αλλά αρχικά είχε το ίδιο περίπου μέγεθος με την Πυραμίδα του Μυκερίνου, κάτι που θα την τοποθετούσε ανάμεσα στις 6 μεγαλύτερες πυραμίδες στην Αίγυπτο.

Η τοποθεσία της κοντά σε μεγάλες διασταυρώσεις την κατέστησε εύκολη πηγή πέτρας. Η αφαίρεση πέτρας από εκεί – που άρχισε ήδη από τη ρωμαϊκή εποχή – έχει αφήσει λίγα εκτός από περίπου 15 σειρές πέτρας πάνω από το φυσικό υπόστρωμα βράχου που σχημάτιζε τον πυρήνα της πυραμίδας. Μια μικρή πυραμίδα-«δορυφόρος» κοντά βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση.

Χάρτης των Πυραμίδων της Γκίζας.
Εναέρια άποψη των Πυραμίδων της Γκίζας.

Η Γκίζα είναι η τοποθεσία της Πυραμίδας του Χέοπα, γνωστής επίσης και ως «Μεγάλη Πυραμίδα», της Πυραμίδας του Χεφρήνου, και της Πυραμίδας του Μυκερίνοιυ. Επίσης υπάρχουν οι πυραμίδες-δορυφόροι, γνωστές ως οι Πυραμίδες των Βασιλισσών, καθώς και η Μεγάλη Σφίγγα .

Από τις τρεις πυραμίδες, μόνο του Χεφρήνου διατηρεί μέρος από τις αρχικές πέτρες επικάλυψης, κοντά στην κουφή της. Η πυραμίδα μοιάζει μεγαλύτερη από τη διπλανή του Χέοπα καθώς είναι χτισμένη σε πιο ανυψωμένο επίπεδο και έχει μεγαλύτερη κλίση, ενώ στην πραγματικότητα είναι πιο μικρή και σε ύψος και σε όγκο.

Το σύμπλεγμα των πυραμίδων της Γκίζας ήταν δημοφιλής τουριστικός προορισμός ήδη από την αρχαιότητα, και έγιναν ιδιαίτερα γνωστές όταν κατά τους ελληνιστικούς χρόνους η Μεγάλη Πυραμίδα κατατάχθηκε από τον Αντίπατρο στα Επτά Θαύματα. Σήμερα είναι το μόνο από αυτά που συνεχίζει να υφίσταται.

Στα μέσα μεταξύ Γκίζας και Αμπουσίρ, το Ζαουιέτ ελ Αριάν είναι η τοποθεσία δύο ημιτελών πυραμίδων του Παλαιού Βασιλείου. Ο ιδιοκτήτης του πιο βόρειου από τις δύο πιστεύεται ότι ήταν ο Νέμπκα, ενώ της νοτιότερης, γνωστής ως Στρωματώδης Πυραμίδα μπορεί να αποδοθεί στον Χαμπά, κοντινό διάδοχο του Σεχεμχέτ. Αν η αντιστοίχιση αυτή είναι σωστή, η μικρή βασιλεία του Χαμπά μπορεί να εξηγήσει την κατά τα φαινόμενα ημιτελή κατάσταση της πυραμίδας του. Σήμερα έχει περίπου 17 μέτρα ύψος, ενώ αν είχε ολοκληρωθεί θα ήταν πιθανόν πάνω από 40 μέτρα.

Κύριο λήμμα: Αμπουσίρ
Η Πυραμίδα του Σαχουρέ στο Αμπού Σιρ, όπως φαίνεται από το τελετουργικό διάδρομό της.

Σε αυτή τη τοποθεσία υπάρχου συνολικά πάνω από δεκατέσσερις πυραμίδες, η οποία χρησίμευσε ως βασιλική νεκρόπολη κατά την Πέμπτη Δυναστεία. Η ποιότητα της κατασκευής των πυραμίδων στο Αμπουσίρ είναι κατώτερη από εκείνη της Τέταρτης Δυναστείας – κάτι που ίσως σηματοδοτεί μια μείωση της βασιλικής εξουσίας ή μείωση της οικονομίας της χώρας. Είναι μικρότερες από τις προηγούμενες από εκείνες, και χτισμένες με κατώτερης ποιότητας ασβεστόλιθο.

Η τρεις μεγαλύτερες είναι εκείνες του Νιουζερέ, η οποία επίσης είναι και η καλύτερα διατηρημένη, του Νεφεριρκαρέ, και του Σαχουρέ. Η περισσότερες από τις πυραμίδες στο Αμπουσίρ φτιάχτηκαν με παρόμοιες τεχνικές, που αποτελούνταν από ένα πυρήνα από χαλάσματα που περιβάλλεται από επίπεδα από πλίνθους με πλάκες ασβεστόλιθου για την εξωτερική κάλυψη. Η μεγαλύτερη, η Πυραμίδα του Νεφεριρκαρέ, πιστεύεται ότι χτίστηκε αρχικά ως βαθμιδωτή πυραμίδα ύψους 70 μέτρων, και αργότερα μεταμορφώθηκε σε πραγματική πυραμίδα με την κάλυψη των βαθμίδων με πέτρα.

Κύριο λήμμα: Σακκάρα
Η Πυραμίδα του Ζοζέρ.

Οι κυριότερες πυραμίδες που βρίσκονται εδώ περιλαμβάνουν την Πυραμίδα του Ζοζέρ – που γενικά θεωρείται το παλιότερο χτισμένο με πέτρα μεγάλο κτίριο στον κόσμο–, η Πυραμίδα του Ουζερκάφ, η Πυραμίδα του Τετί, και η Πυραμίδα του Μερικαρέ, που χρονολογείται από την Πρώτη μεταβατική περίοδο. Στη Σακάρα επίσης βρίσκεται η Πυραμίδα του Ουνίς, η οποία διατηρεί τον τελετουργικό διάδρομό της, ο οποίος είναι ένας από τους καλύτερα διατηρημένους στην Αίγυπτο. Μαζί με εκείνη του Ουζερκάφ, αυτή η πυραμίδα ήταν το αντικείμενο μιας από τις πιο παλιές γνωστές απόπειρες ανοικοδόμησης, και την οποία έκανε ο Χαεμουασέτ, γιος του Ραμσή Β΄[16]. Η Σακάρα είναι επίσης η τοποθεσία της ημιτελούς πυραμίδας του διαδόχου του Ζοζέρ Σεχεμχέτ, γνωστή ως Θαμμένη Πυραμίδα. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν αν αυτή η πυραμίδα είχε ολοκληρωθεί, θα ήταν μεγαλύτερη από εκείνη του Ζοζέρ.

Νότια από το κύριο συγκρότημα των πυραμίδων στη Σακάρα είναι μια ομάδα πιο κατοπινών, μικρότερων πυραμίδων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων των Πεπί Α΄, Ιζεζί, Μερενρέ, Πεπί β΄, κα Ιμπί. Οι περισσότερες από αυτές είναι σε κακή κατάσταση συντήρησης.

Ο φαραώ της Τέταρτης Δυναστείας Σεψεσκάφ είτε δεν ενδιαφέρθηκε είτε δεν είχε τη δυνατότητα να αναλάβει το έργο της κατασκευής πυραμίδας όπως οι προκάτοχοί του. Ο τάφος του, που βρίσκεται επίσης στη νότια Σακάρα, είχε χτιστεί ως ασυνήθιστα μεγάλος μασταμπάς και συγκρότημα ταφικού ναού προσφορών. Είναι γνωστός ως Μασταμπάς Φαρούν[17].

Μια προηγουμένως άγνωστη πυραμίδα ανακαλύφθηκε στη βόρεια Σακάρα στα τέλη του 2008. Πιστεύεται ότι ανήκε στη μητέρα του Τετί, και σήμερα έχει 5 μέτρα ύψος, αν και το αρχικό της ύψος πιστεύεται ότι ήταν κοντά στα 14 μέτρα.

Κύριο λήμμα: Νταχσούρ
Η Κόκκινη Πυραμίδα του Σνεφρού.

Η περιοχή αυτή είναι σαφώς η πιο σημαντική τοποθεσία με πυραμίδες στην Αίγυπτο μετά τη Γκίζα και τη Σακάρα, αν και μέχρι το 1996 η πρόσβαση απαγορευόταν καθώς βρισκόταν μέσα σε στρατιωτική βάση, και είναι σχετικά άγνωστη έξω από τους αρχαιολογικούς κύκλους.

Η νοτιότερη πυραμίδα του Σνεφρού, κοινώς γνωστή ως Κυρτή Πυραμίδα (ή Ρομβοειδής Πυραμίδα), πιστεύεται ότι ήταν η πρώτη αιγυπτιακή πυραμίδα που ήταν σχεδιασμένη από την αρχή να είναι «αληθινή» (με λείες εξωτερικές πλευρές) πυραμίδα. Η παλιότερη από τις πυραμίδες στο Μεϊντούμ έχει λείες πλευρές στην τελική της μορφή, αλλά σχεδιάστηκε ως βαθμιδωτή πυραμίδα, και κατόπιν οι βαθμίδες γεμίστηκαν με μπάζα και μπήκαν οι εξωτερικές πλάκες επικάλυψης.

Ως κατασκευή με λείες πλευρές η Κυρτή Πυραμίδα είχε επιτυχία εν μέρει, αν και είναι επιβλητική ως θέαμα. Είναι επίσης ή μόνη μεγάλη αιγυπτιακή πυραμίδα που διατηρεί ακόμα σημαντικό μέρος της εξωτερικής επικάλυψης με πλάκες από ασβεστόλιθο, και ως τέτοια είναι το καλύτερο παράδειγμα σήμερα για το πώς οι αρχαίοι Αιγύπτιοι ήθελαν να φαίνονται η πυραμίδες τους.

Αρκετά χιλιόμετρα στα βόρεια της Κυρτής Πυραμίδας είναι η τελευταία από τις τρεις – και πιο πετυχημένη – από τις τρεις που κατασκευάστηκαν κατά τη βασιλεία του Σνεφρού. Η Κόκκινη Πυραμίδα είναι η πρώτη επιτυχημένα κατασκευασμένη πυραμίδα του κόσμου με λείες πλευρές. Είναι η τρίτη μεγαλύτερη πυραμίδα της Αιγύπτου, μετά τις πυραμίδες του Χέοπα και του Χεφρήνου.

Επίσης στο Ντχσούρ βρίσκεται η πυραμίδα που είναι γνωστή ως η Πυραμίδα του Αμενεμχέτ Γ', όπως και κάποιες μικρές, κατά κύριο λόγο κατεστραμμένες, πυραμίδες.

Κύριο λήμμα: Μαζγούνα

Νότια του Νταχσούρ βρίσκονται αρκετές πυραμίδες από πλίνθους που χτίστηκαν σε αυτήν την περιοχή κατά την εποχή του ύστερου Μέσου Βασιλείου, ίσως από τον Αμενεμχέτ Δ΄ και τη Νεφρουσομπέκ.

Κύριο λήμμα: Λιστ (Αίγυπτος)
Η Πυραμίδα του Αμενεμχέτ στο Λιστ.

Στο Λιστ είναι γνωστές δύο πυραμίδες, αυτή του Αμενεμχέτ Α΄ , και του γιου του, Σέσωστρι Α΄. Η τελευταία περιβάλλεται από ερείπια δέκα μικρότερων πυραμίδων. Η μία από αυτές είναι γνωστή ως η πυραμίδα του ξαδέλφο του Αμενεμχέτ, Χαμπά Β΄[18]. Η τοποθεσία, η οποία βρίσκεται κοντά στην Όαση του Φαγιούμ, στη μέση μεταξύ Νταχσούρ και Μεϊντούμ, πιστεύεται ότι βρίσκεται κοντά στην τοποθεσία της αρχαίας αιγυπτιακής πόλης Ιτί-Ταουΐ (η ακριβή τοποθεσία της οποίας είναι άγνωστη), και η οποία υπήρξε πρωτεύουσα της Αιγύπτου κατά τη Δωδέκατη Δυναστεία.

Κύριο λήμμα: Μεϊντούμ
Η πυραμίδα στο Μεϊντούμ.

Η πυραμίδα του Μεϊντούμ είναι μία από τις τρεις που κατασκευάστηκαν κατά τη διάρκεια βασιλείας του Σνεφρού, και πιστεύεται από κάποιους ότι η κατασκευή της άρχισε από τον πατέρα και προκάτοχό του Ουνί. Όμως η απόδοση αυτή στον Ουνί δεν είναι βέβαιη, καθώς στη τοποθεσία δεν έχει βρεθεί καμία αναφορά στο όνομά του.

Κατασκευάστηκε ως βαθμιδωτή πυραμίδα, και αργότερα μετατράπηκε σε αληθινή πυραμίδα με την κάλυψη των βαθμίδων με λείο ασβεστόλιθο.

Η πυραμίδα υπέστη αρκετές καταστροφικές κατολισθήσεις κατά την αρχαιότητα και τους μεσαιωνικούς χρόνους. Οι μεσαιωνικοί Άραβες συγγραφείς την περιγράφουν να έχει επτά βαθμίδες – αν και σήμερα έχουν απομείνει μόνο οι τρεις ψηλότερες δίνοντας την εντύπωση μια παράξενη όψη που μοιάζει με πύργο. Ο λόφος πάνω στον οποίο βρίσκεται η πυραμίδα δεν είναι φυσικός, αλλά σχηματίστηκε από τα μπάζα των χαμηλότερων βαθμίδων, οι οποίες κατέρρευσαν.

Κύριο λήμμα: Χαουάρα
Η πυραμίδα του Αμενεμχέτ Γ΄ στη Χαουάρα.

Ο Αμενεμχέτ Γ΄ ήταν ο τελευταίος ισχυρός ηγεμόνας της Δωδέκατης Δυναστείας, και η η πυραμίδα που έχτισε στη Χαουάρα, κοντά στο Φαγιούμ, πιστεύεται ότι είναι μετά τη χρονολογία κατασκευής της λεγόμενης Μαύρης Πυραμίδας που έχτισε ο ίδιος στο Νταχσούρ. Πιστεύεται ότι αυτή η πυραμίδα στη Χαουάρα ήταν ο τόπος ταφής του Αμενεμχέτ.

Κύριο λήμμα: Ελ Λαχούν
Η Πυραμίδα του Σέσωστρι Β΄.

Η πυραμίδα του Σέσωστρι Β΄ στο Ελ Λαχούν είναι ο νοτιότερος βασιλικός τάφος-πυραμίδα στην Αίγυπτο. Οι κατασκευαστές της μείωσαν την απαιτούμενη εργασία για την πυραμίδα χρησιμοποιώντας ως πυρήνα της ένα φυσικό λόφο ύψους 12 μέτρων από ασβεστόλιθο.

Κύριο λήμμα: Ελ Κούρου
Η πυραμίδα του Πιύ στο Ελ Κούρου.

Ο Πιύ, ο πρώτος ηγεμόνας της 25ης Δυναστείας, έχτισε μια πυραμίδα στο Ελ Κούτου. Ήταν ο πρώτος φαραώ που θα θαβόταν σε πυραμίδα μετά από αιώνες.

Κύριο λήμμα: Νούρι
Η πυραμίδα του Ταχάρκα στο Νούρι.

Ο Ταχάρκα έχτισε την πυραμίδα του στο Νούρι, η οποία είναι η μεγαλύτερη στην περιοχή (Βόρειο Σουδάν).

Χρονολογίες κατασκευής

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σκίτσο που δείχνει τη μεταφορά κολοσσού. Το νερό που ρίχνεται μπροστά από το έλκηθρο, που για πολύ καιρό οι αιγυπτιολόγοι απέρριπταν ως τελετουργικό, αλλά σήμερα επιβεβαιώνεται ως ρεαλιστική αναπαράσταση, είχε σκοπό την ενδυνάμωση της σύστασης της άμμου, και πιθανόν μείωνε στο 50% τη δύναμη που απαιτούνταν για τη μετακίνηση του αγάλματος[19].

Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει την χρονολογία κατασκευής των περισσότερων από τις μεγάλες πυραμίδες της Αιγύπτου, αρχίζοντας από την αρχαιότερη.

Πυραμίδα / Φαραώ Βασιλεία Τόπος
Ζοζέρ περ. 2670 π.Χ. Σακάρα
Σνεφρού περ. 2612–2589 π.Χ. Νταχσούρ
Σνεφρού περ. 2612–2589 π.Χ. Μεϊντούμ
Χέοπας cπερ 2589–2566 π.Χ. Γκίζα
Ρετζεντέφ περ. 2566–2558 π.Χ. Αμπού Ροάς
Χεφρήνος περ. 2558–2532 π.Χ. Γκίζα
Μυκερίνος περ. 2532–2504 π.Χ. Γκίζα
Ουζερκάφ περ. 2494–2487 π.Χ. Σακάρα
Σαχουρέ περ. 2487–2477 π.Χ. Αμπουσίρ
Νεφεριρκαρέ περ. 2477–2467 π.Χ. Αμπουσίρ
Νιουσερέ περ. 2416–2392 π.Χ. Αμπουσίρ
Αμενεμχέτ Γ΄ περ. 1991–1962 π.Χ. Λιστ
Σενουσρέτ Α΄ περ. 1971–1926 π.Χ. Λιστ
Σενουσρέτ Β΄ περ. 1897–1878 π.Χ. Ελ Λαχούν
Αμενεμχέτ Γ΄ περ. 1860–1814 π.Χ. Χαουάρα
Χετζέρ περ. 1764–1759 π.Χ. Σακάρα
Πιύ περ. 721 π.Χ. Ελ Κούρου
Ταχάρκα περ. 664 π.Χ. Νούρι

Τεχνικές κατασκευής

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Περαιτέρω πληροφορίες: Ημερολόγιο του Μερέρ

Η κατασκευή των πυραμίδων απαιτούσε τη μετακίνηση τεράστιας ποσότητας πέτρας. Πάπυροι που ανακαλύφθηκαν κοντά στην Ερυθρά Θάλασσα το 2013, αποκάλυψαν το Ημερολόγιο του Μερέρ, ενός αξιωματούχου που ήταν υπεύθυνος για τη μεταφορά ασβεστόλιθου μέσω του Νείλου. Οι πάπυροι αυτοί αποκάλυψαν κάποιες από τις διαδικασίες κατασκευής της Μεγάλης Πυραμίδας στη Γκίζα[20]. Η μεταφορά γινόταν μέσω του Νείλου και όχι από την ξηρά, καθώς εκτός από το ημερολόγιο του Μερέρ έχουν διατηρηθεί ίχνη αρχαίων καναλιών καθώς και έχουν ανακαλυφθεί μεταφορικές βάρκες[21]. Είναι πιθανόν κατόπιν τα κομμάτια πέτρας να μεταφέρονταν στην τοποθεσία της κατασκευής με ξύλινα έλκηθρα, ενώ μπροστά ριχνόταν νερό, το οποίο έκανε την άμμο πιο συμπαγή και γλιστερή, μειώνοντας την τριβή, και άρα και την προσπάθεια μετακίνησης[22].

  1. Slackman, Michael (2008-11-17). «In the Shadow of a Long Past, Patiently Awaiting the Future». The New York Times. https://www.nytimes.com/2008/11/17/world/middleeast/17cairo.html. Ανακτήθηκε στις 2010-05-01. 
  2. Mark Lehner (2008). The Complete Pyramids: Solving the Ancient Mysteries. p. 34. Thames & Hudson. 25 Μαρτίου 2008. ISBN 978-0-500-28547-3. 
  3. 3,0 3,1 «Egypt says has found pyramid built for ancient queen». Reuters. 2008-11-11. https://www.reuters.com/article/us-egypt-pyramid/egypt-says-has-found-pyramid-built-for-ancient-queen-idUSTRE4AA3ID20081111. Ανακτήθηκε στις 2017-11-02. «The pyramid, which Hawass said was the 118th found in Egypt, was uncovered near the world's oldest pyramid at Saqqara, a burial ground for the rulers of ancient Egypt.» 
  4. 4,0 4,1 Slackman, Michael (2007-11-16). «In the Shadow of a Long Past, Patiently Awaiting the Future». New York Times. https://www.nytimes.com/2008/11/17/world/middleeast/17cairo.html. Ανακτήθηκε στις 2008-11-17. «Deep below the Egyptian desert, archaeologists have found evidence of yet another pyramid, this one constructed 4,300 years ago to store the remains of a pharaoh’s mother. That makes 138 pyramids discovered here so far, and officials say they expect to find more.» 
  5. 5,0 5,1 Michael Ritter (2003). «Dating the Egyptian Pyramids: A Problem of Earth-Sun Relations». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2008. 
  6. Lehner, Mark (1997). The Complete Pyramids. New York: Thames and Hudson. σελ. 84. ISBN 978-0-500-05084-2. 
  7. Watkin, David (2005). A History of Western Architecture (4η έκδοση). Laurence King Publishing. σελ. 14. ISBN 978-1-85669-459-9. "The Great Pyramid...is still one of the largest structures ever raised by man, its plan twice the size of St. Peter's in Rome"
  8. «Burial customs: mastabas». University College London. 2001. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2005. 
  9. «Early Dynastic burial customs». Digitalegypt.ucl.ac.uk. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2012. 
  10. Quirke, Stephen (2001). The Cult of Ra: Sun Worship in Ancient Egypt. Thames & Hudson, pp. 118–120.
  11. Lehner, Mark. The Complete Pyramids, London: Thames and Hudson (1997), p.41. (ISBN 0-500-05084-8)
  12. 12,0 12,1 Wilkinson, Toby (2004). «Before the Pyramids». Egypt at its Origins. Studies in Memory of Barbara Adams Proceedings of the International Conference "Origin of the State. Predynastic and Early Dynastic Egypt", Krakow, 28th August - 1st September 2002. Peeters. σελ. 1142. ISBN 978-90-429-1469-8. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2015. Μια τελευταία περίπτωση που απηχεί παλιότερες πρακτικές βλέπουμε στο πεδίο που δημιούργησε ο Ζοζέρ για τη ταφική του λατρεία. Την ονόμασε Hr-sb3-/mti-pt, “Ώρος, το πιο μακρινό αστέρι του ουρανού”. Δεν θα ευχόμασταν πιο καθαρότερη διατύπωση για την πεποίθηση που υπάρχει πίσω από την Βαθμιδωτή Πυραμίδα: ότι ήταν μια μηχανή για την ανάσταση που θα «εκτόξευε» τον βασιλικό ιδιοκτήτη της, τον Ώρο, στο τόπο των αιώνιων αστεριών που δεν χάνονται ποτέ. 
  13. «Discovery Channel Nederland». Discoverychannel.co.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Δεκεμβρίου 2004. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2012. 
  14. Kratovac, Katarina (2008-06-05). «Egypt uncovers 'missing' pyramid of a pharaoh». Yahoo News. Associated Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-06-09. https://web.archive.org/web/20080609220846/http://news.yahoo.com/s/ap/20080606/ap_on_re_mi_ea/egypt_missing_pyramid%3B_ylt%3DAtJMeqg4khfjCZgFw4P7z5us0NUE. Ανακτήθηκε στις 2008-06-06. 
  15. «New Pyramid Found in Egypt: 4,300-Year-Old Queen's Tomb». News.nationalgeographic.com. 28 Οκτωβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2012. 
  16. Kenneth Kitchen: Ramesside Inscriptions, Translated & Annotated, Translations, Volume II, Blackwell Publishers, (ISBN 0-631-18435-X), 1996
  17. [1] The Mastaba of Shepseskaf
  18. Allen, James· Manuelian, Peter (2005). The Ancient Egyptian Pyramid Texts (Writings from the Ancient World, No. 23). Brill Academic. ISBN 978-90-04-13777-6. 
  19. Terrence McCoy (2014-05-02). «The surprisingly simple way Egyptians moved massive pyramid stones without modern technology». The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/news/morning-mix/wp/2014/05/02/the-surprisingly-simple-way-egyptians-moved-massive-pyramid-stones-without-modern-technology/. 
  20. Stille, Alexander. «The World's Oldest Papyrus and What It Can Tell Us About the Great Pyramids». Smithsonian Magazine. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2018. 
  21. Holloway, April. «Archaeologists Announce that New Discoveries Solve Mystery of How the Great Pyramid Was Built». Ancient Origins. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2018. 
  22. «Solved! How Ancient Egyptians Moved Massive Pyramid Stones». Live Science. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-04-09. https://web.archive.org/web/20160409180155/http://m.livescience.com/45285-how-egyptians-moved-pyramid-stones.html. Ανακτήθηκε στις 2018-02-26. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συντεταγμένες: 29°58′34″N 31°07′52″E / 29.97611°N 31.13111°E / 29.97611; 31.13111