Ίαν Χολμ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ίαν Χολμ
Ο Ίαν Χολμ, το 2004
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Ian Holm (Αγγλικά)
Γέννηση12 Σεπτεμβρίου 1931 (1931-09-12) (92 ετών)
Έσσεξ, Αγγλία, ΗΒ
Θάνατος19  Ιουνίου 2020[1][2][3]
Λονδίνο[4][3]
Αιτία θανάτουνόσος του Πάρκινσον[2][5]
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια[6]
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο Χάιγκεϊτ
ΕθνικότηταΒρετανός
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένο Βασίλειο
ΣπουδέςΒασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης του Λονδίνου (1953)[7] και Chigwell School
ΙδιότηταΗθοποιός
Εν ενεργεία1957-2014
ΣύζυγοςΛιν Μερι Σο
(1955-1965, διαζύγιο)
Σόφι Μπέικερ
(1982-1986, διαζύγιο)
Πενέλοπε Γουίλτον[8]
(1991-2001, διαζύγιο)
Σόφι ντε Στεμπέλ[9]
(2003-)
Τέκνα5[10]
Είδος τέχνηςΣαιξπηρική κωμωδία
Σημαντικά έργαΤριλογία του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, Οι Δρόμοι της Φωτιάς και Άλιεν
ΒραβεύσειςΒραβείο Tony (1967)
BAFTA (1981)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο (σερ) Ίαν Χολμ (αγγλικά: Ian Holm Cuthbert, 12 Σεπτεμβρίου 1931 - 19 Ιουνίου 2020) ήταν Άγγλος ηθοποιός του κινηματογράφου και του θεάτρου. Έλαβε βραβείο Τόνι -Καλύτερου Ηθοποιού- για το θεατρικό έργο The Homecoming (1967) και Βραβείο Ολίβιε -Καλύτερου Ηθοποιού- για τον ομώνυμο ρόλο στην θεατρική παράσταση Βασιλιάς Ληρ (1997), βασισμένη στο ομώνυμο έργο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Κέρδισε βραβείο BAFTA -Καλύτερου Ηθοποιού- για τον ρόλο του στην ταινία Οι δρόμοι της φωτιάς (1981), ενώ για την ίδια ταινία, ήταν επίσης υποψήφιος για Όσκαρ καλύτερης ερμηνείας.

Άλλοι γνωστοί κινηματογραφικοί ρόλοι του ήταν το ανδροειδές Ας στην ταινία Άλιεν (1979), ο ιερέας Βίτο Κορνίλιους στην ταινία Το πέμπτο στοιχείο (1997) και ο σεφ Σκίνερ στην ταινία Ο Ρατατούης. Περισσότερη δημοτικότητα έλαβε ως Μπίλμπο Μπάγκινς στην τριλογία Ο άρχοντας των δαχτυλιδιών (2001-2003) και στην τριλογία Χόμπιτ (2012-2014). Στη δεύτερη τριλογία ερμήνευσε τον χαρακτήρα μόνο στις σκηνές προχωρημένης ηλικίας, με τον Μάρτιν Φρίμαν να ενσαρκώνει τον Μπίλμπο στη νεότερη εκδοχή του.[11]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προτομή του Χολμ στο νεκροταφείο Χάιγκεϊτ του βόρειου Λονδίνου

Ο Ίαν Χολμ γεννήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 1931 στο Έσσεξ από τους Σκωτσέζους γονείς Τζέιμι Χάρβεϊ Κάθμπερτ και Τζον Γουίλσον. Ο πατέρας του ήταν ψυχίατρος, όπου εργαζόταν στην ψυχιατρική κλινική West Ham Corporation και ήταν ένας από τους πρωτοπόρους της θεραπείας με ηλεκτροσόκ. Η μητέρα του ήταν νοσοκόμα. Είχε έναν μεγαλύτερο αδερφό, που πέθανε όταν ο ίδιος ήταν 12 ετών. Ο Χολμ φοίτησε στο ανεξάρτητο Chigwell School στο Έσσεξ. Οι γονείς του μετακόμισαν στο Μόρτεχιου του Ντέβον και αργότερα στο Γουόρθινγκ, όπου ο Χολμ έγινε μέλος μιας ερασιτεχνικής θεατρικής ομάδας.

Μία τυχαία συνάντηση με τον Χένρι Μπέιντον, γνωστό σαιξπηρικό ηθοποιό, βοήθησε τον Χολμ να εκπαιδευτεί και να γίνει δεκτός στην Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης, στην οποία εξασφάλισε θέση το 1950. Οι σπουδές του εκεί διακόπηκαν την επόμενη χρονιά όταν τον κάλεσαν να υπηρετήσει στον βρετανικό στρατό. Κατά την στρατιωτική του θητεία, μετατέθηκε στο Κλάγκενφουρτ της Αυστρίας και κατατάχθηκε ως υποδεκανέας. Οι σπουδές του διακόπηκαν για δεύτερη φορά όταν πήγε ως εθελοντής σε περιοδεία στις ΗΠΑ το 1952. Τελικά, το 1953 ο Χολμ αποφοίτησε από την Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης. Έκανε την πρώτη του εμφάνιση στο θέατρο το 1954, στο Στράτφορντ-απόν-Έιβον, όπου ενσάρκωσε έναν μικρό ρόλο στην παράσταση Οθέλλος. Δύο χρόνια αργότερα, έκανε την πρώτη του εμφάνιση στο Λονδίνο, στην θεατρική παράσταση Love Affair.

Στα πρώτα χρόνια της καριέρας του ασχολήθηκε κυρίως με το θέατρο και τα έργα του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, ενώ για την θεατρική παράσταση The Homecoming στην οποία συμμετείχε το 1967, θα βραβευτεί με το Βραβείο Τόνι. Το 1968 παίζει στην πρώτη του ταινία με τίτλο The Bofors Gun και για την επόμενη δεκαετία θα συμμετάσχει σε αρκετές ταινίες αγγλικής παραγωγής. Το 1977 μαζί με τους Τζιν Χάκμαν, Τέρενς Χιλ, Κατρίν Ντενέβ και Μαξ φον Σίντοφ πρωταγωνίστησε στην ταινία δράσης Οι τυχοδιώκτες της ερήμου, ενώ το 1979 συνεργάστηκε με τον Ρίντλεϊ Σκοτ στην περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας Άλιεν, στον ρόλο του ανδροειδούς Ας, κάνοντάς τον ευρέως γνωστό στο κοινό,[12][13] ενώ το 1981 είχε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία Οι δρόμοι της φωτιάς, με την οποία κέρδισε το βραβείο BAFTA -Καλύτερης ερμηνείας-, καθώς και υποψηφιότητα για Όσκαρ στην ίδια κατηγορία.[14] Την ίδια χρονιά (1981) έπαιξε τον ρόλο του Ναπολέοντα στην ταινία Υπέροχοι ληστές και τα κουλουβάχατα της ιστορίας, ενώ το 1984 συμμετείχε στην βραβευμένη ταινία Γκρέιστοουκ: Ο θρύλος του Ταρζάν, άρχοντα της ζούγκλας. Ένα χρόνο μετά (1985), συνεργάστηκε με τους Ρόμπερτ Ντε Νίρο, Τζόναθαν Πράις, Κάθριν Χέλμοντ και Μπομπ Χόσκινς στη σατιρική κωμωδία Μπραζίλ. Το 1989 και 1990 έπαιξε ξανά σε έργα του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ (Ερρίκος ο Ε΄ και Άμλετ), στην κινηματογραφική τους έκδοση αυτήν την φορά και το 1992 συνεργάστηκε με τους Μάικλ Κέιν και Σον Γιανγκ στην ταινία Απόρρητος φάκελος.

Το 1997 έπαιξε για ακόμη μία φορά στο θέατρο ένα έργο του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, ερμηνεύοντας τον Βασιλιά Ληρ στο ομώνυμο θεατρικό, όπου και βραβεύτηκε με το βραβείο Ολίβιε -Καλύτερου Ηθοποιού-,[15] ενώ την ίδια χρονιά θα συνεργαστεί με τους Μπρους Γουίλις, Μίλα Γιόβοβιτς, Γκάρι Όλντμαν και Κρις Τάκερ στην ταινία επιστημονικής φαντασίας Το πέμπτο στοιχείο, όπου θα έχει τον ρόλο του ιερέα Βίτο Κορνίλιο. Το 2001 συμπρωταγωνίστησε τον Τζόνι Ντεπ στην ταινία θρίλερ Επισκέπτης από την κόλαση, ενώ την ίδια χρονιά έπαιξε ξανά τον ρόλο του Ναπολέοντα στο ιστορικό δράμα The Emperor's New Clothes. Εκείνη την χρονιά όμως έγινε ευρέως γνωστός στον ρόλο του Χόμπιτ Μπίλμπο Μπάγκινς στην κινηματογραφική έκδοση του Άρχοντα των δαχτυλιδιών, ενώ το 2003 θα ενσαρκώσει ξανά τον ίδιο ρόλο στην τρίτη ταινία της τριλογίας.[16] Την επόμενη χρονιά (2004) έπαιξε μαζί με τους Ντένις Κουέιντ και Τζέικ Τζίλενχαλ στην ταινία οικολογικής καταστροφής Μετά την επόμενη μέρα, ενώ συνεργάστηκε και με τους Μάρτιν Σκορσέζε, Λεονάρντο Ντι Κάπριο, Κέιτ Μπλάνσετ και Τζουντ Λο στην βιογραφική, οσκαρική ταινία Ιπτάμενος Κροίσος. Ένα χρόνο μετά, το 2005, μαζί με τους Νίκολας Κέιτζ, Ήθαν Χοκ και Τζάρεντ Λέτο έπαιξε στην ταινία Κυρίαρχος του παιχνιδιού, ενώ το 2007 έδωσε την φωνή του στον Σεφ Σκίνερ, στην ταινία κινουμένων σχεδίων Ο Ρατατούης, έναν ρόλο που θα του χαρίσει βραβείο Άννι. Τελευταία του εμφάνιση σε κινηματογραφική ταινία ήταν στο Χόμπιτ: Η μάχη των πέντε στρατών το 2014, όπου υποδύθηκε ξανά, όπως και στον Άρχοντα των δαχτυλιδιών, τον χαρακτήρα του Μπίλμπο Μπάγκινς σε μεγάλη ηλικία (ρόλο που έπαιξε και το 2012 στο Χόμπιτ: Ένα αναπάντεχο ταξίδι, την πρώτη ταινία της τριλογίας, με τον Μάρτιν Φρίμαν να υποδύεται τον Μπιλμπο Μπάγκινς σε νεότερη ηλικία).[17]

Εκτός από το θέατρο και τον κινηματογράφο, ήταν ενεργός και σε διάφορες τηλεοπτικές σειρές, όπως στο 9 επεισοδίων τηλεοπτικό έργο Napoleon and Love, όπου είχε ξανά τον ρόλο του Ναπολέοντα και προβλήθηκε το 1974, ενώ το 1977 θα υποδηθεί τον ρόλο του Ζεράχ στην μίνι σειρά του Φράνκο Τζεφφιρέλλι Ο Ιησούς από την Ναζαρέτ. Επίσης αξίζει να αναφερθεί η συμμετοχή του για 27 συνεχόμενα έτη (1981-2008) στη σειρά ντοκιμαντέρ του BBC Horizon.

Ο Ίαν Χολμ χρίστηκε ιππότης (σερ) το 1998 για την προσφορά του στον κόσμο της Τέχνης.[18]

Προσωπική ζωή και θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Χολμ είχε παντρευτεί τέσσερις φορές: Mε την Λιν Μαίρη Σο το 1955 (διαζύγιο 1965), με τη Σόφι Μπέικερ το 1982 (διαζύγιο 1986), με την ηθοποιό Πενέλοπε Γουίλτον στο Γουίλσαϊρ το 1991 (διαζύγιο 2002), και με τη ζωγράφο Σόφι ντε Στέμπελ το 2003. Είχε δύο κόρες, την Τζέσικα Χολμ και την Σάρα-Τζέιν Χολμ, από τον πρώτο του γάμο, έναν γιο, τον Χάρι Χολμ, από τον δεύτερο γάμο του και μία κόρη, την Μελίσα (Λίσι) Χολμ και έναν γιο, τον Μπάρναμπι Χολμ, από την 15ετή σχέση του με τη φωτογράφο Μπι Γκίλμπερτ.

Ο Χολμ και η Γουίλτον εμφανίστηκαν μαζί στην μίνι σειρά του BBC The Borrowers (1993). Η τελευταία σύζυγός του, Σόφι ντε Στέμπελ, ήταν μοντέλο του Λούσιαν Φρόιντ και ζωγράφος.

Το 2001 θεραπεύθηκε από τον καρκίνο του προστάτη και στα τελευταία χρόνια της ζωής του υπέφερε από τη νόσο του Πάρκινσον. Ο Χολμ πέθανε σε νοσοκομείο του Λονδίνου στις 19 Ιουνίου 2020 σε ηλικία 88 ετών, ύστερα από επιπλοκές της ασθένειας.[19][20][21]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Ian Holm, star of Lord of the Rings, Alien and Chariots of Fire, dies aged 88». (Αγγλικά)
  2. 2,0 2,1 «Muere Sir Ian Holm, el actor que dio vida a Bilbo Bolsón».
  3. 3,0 3,1 «Fallece Ian Holm, actor de “El Señor de los Anillos” y “Carros de Fuego”».
  4. www.theguardian.com/film/2020/jun/19/ian-holm-dies-alien-chariots-of-fire-bilbo-baggins.
  5. www.efe.com/efe/espana/cultura/fallece-ian-holm-actor-de-el-senor-los-anillos-y-carros-fuego/10005-4276099.
  6. www.elespanol.com/cultura/cine/20200619/muere-ian-holm-actor-bilbo-bolson-anillos/498950639_0.html.
  7. «Student & graduate profiles - Ian Holm». Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης του Λονδίνου.
  8. England and Wales Marriages 1984–2005 Αρχειοθετήθηκε 20 February 2009 στο Wayback Machine.
  9. «Portrait of the actor and his fourth wife». The Daily Telegraph (London). 7 February 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 June 2004. https://web.archive.org/web/20040630191135/http://www.telegraph.co.uk/opinion/main.jhtml?xml=%2Fopinion%2F2004%2F02%2F07%2Fdp0701.xml. Ανακτήθηκε στις 14 July 2008. 
  10. Holm, Ian· Jacobi, Steven (2004). Acting my Life. London: Bantam Press. σελίδες 220, 224, 313ff. ISBN 0-593-05214-5. 
  11. «Έφυγε από τη ζωή ο σπουδαίος ηθοποιός Ίαν Χολμ». www.news247.gr. https://www.news247.gr/kosmos/efyge-apo-ti-zoi-o-spoydaios-ithopoios-ian-cholm.7664783.html. 
  12. «Ο Ian Holm των Lord of the Rings και Alien έφυγε από την ζωή». gr.ign.com. https://gr.ign.com/entertainment/80304/news/o-ian-holm-ton-lord-of-the-rings-kai-alien-ephuge-apo-ten-zoe. 
  13. «To «Άλιεν» που στοίχειωσε κοινό και σινεμά με την κλειστοφοβική και εφιαλτική σαγήνη του». www.newsbeast.gr. https://www.newsbeast.gr/entertainment/arthro/3352706/to-alien-pou-stichiose-kino-ke-sinema-me-tin-klistofoviki-ke-efialtiki-sagini-tou. 
  14. «Οι Δρόμοι της Φωτιάς». www.sansimera.gr. https://www.sansimera.gr/articles/547. 
  15. «Αντίο στον Ιαν Χολμ, τον Βασιλιά Ληρ αλλά και τον Μπίλμπο Μπάγκινς». www.protagon.gr. https://www.protagon.gr/epikairotita/pethane-sta-88-tou-o-ian-xolm-o-bilbo-bagkins-tou-arxonta-twn-daktylidiwn-44342073361. 
  16. «Πέθανε ο σερ του Αρχοντα των Δαχτυλιδιών Ίαν Χολμ». Τα Νέα. https://www.tanea.gr/2020/06/19/lifearts/pethane-o-ser-tou-arxonta-ton-daxtylidion-ian-xolm/. 
  17. «Έρχεται το "Χόμπιτ" του Πήτερ Τζάκσον». www.pressmixer.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-01-21. https://web.archive.org/web/20210121172021/http://www.pressmixer.gr/2011/12/blog-post_22.html. Ανακτήθηκε στις 2020-08-12. 
  18. «Τελευταίο αντίο στον Ιαν Χολμ». Το Βήμα. https://www.tovima.gr/2020/06/20/culture/teleytaio-antio-ston-ian-xolm/. 
  19. «Πέθανε ο Βρετανός ηθοποιός Ιαν Χολμ, ο «Μπίλμπο» του Αρχοντα των Δαχτυλιδιών». Η Καθημερινή. https://www.kathimerini.gr/1083610/article/politismos/kinhmatografos/pe8ane-o-vretanos-h8opoios-ian-xolm-o-mpilmpo-toy-arxonta-twn-daxtylidiwn. 
  20. «Πέθανε ο Ίαν Χολμ, ο πρώτος κάτοχος του δακτυλιδιού στο «Lord of the Rings»». Έθνος. https://www.ethnos.gr/politismos/sinema/111355_pethane-o-ian-holm-o-protos-katohos-toy-daktylidioy-sto-lord-rings. 
  21. «Πέθανε ο Ίαν Χολμ του Lord of the Rings». www.cnn.gr. https://www.cnn.gr/kosmos/story/223991/pethane-o-ian-xolm-toy-lord-of-the-rings. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]