Μετάβαση στο περιεχόμενο

Φιλάρετος Ιωαννίδης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Φιλάρετος Ιωαννίδης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1885 ή 1886
Μαυρατζαίοι Σάμου
Θάνατος8  Ιουνίου 1961
Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Ελλάδας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
Αγγλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιεράρχης

Ο Φιλάρετος Ιωαννίδης (1885[1] ή 1886[2][3] - 1961) ήταν Έλληνας ιεράρχης του 20ού αιώνα, ο οποίος διετέλεσε επίσκοπος Σικάγου και μητροπολίτης Σύρου.

Γεννήθηκε στους Μαυρατζαίους[1][2][3] της Σάμου, η οποία τότε αποτελούσε αυτόνομη ηγεμονία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στη γενέτειρά του και κατά την εφηβεία του μετέβη στο Άγιο Όρος, όπου φοίτησε πρώτα στο σχολαρχείο της μονής Βατοπεδίου και κατόπιν στην Αθωνιάδα. Αργότερα συνέχισε τις σπουδές του σε διάφορα ιδρύματα (αναφέρονται η Θεολογική Σχολή της Χάλκης, η Μεγάλη του Γένους Σχολή και το Πυθαγόρειο Γυμνάσιο Σάμου) και κατόπιν εισήχθη στη Θεολογική Σχολή Αθηνών[1][2][3].

Ενδιάμεσα είχε χειροτονηθεί διάκονος, ενώ από το 1919 πραγματοποίησε ως υπότροφος περαιτέρω σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν των ΗΠΑ. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του διετέλεσε ιερέας στο Σαν Φρανσίσκο, αναλαμβάνοντας παράλληλα τη διεύθυνση της ελληνορθόδοξης σχολής του Αγίου Αθανασίου[2][3]. Το 1923 εξελέγη από το Οικουμενικό Πατριαρχείο ως επικεφαλής της - τότε - νεοσύστατης επισκοπής Σικάγου[4], από όπου αποχώρησε μετά από επτά χρόνια λόγω ενδοεκκλησιαστικής έριδας[1].

Το 1930 εξελέγη Μητροπολίτης Σύρου, Τήνου, Άνδρου, Κέας και Μήλου, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1960[2]. Αναφέρεται ως ιεράρχης με σημαντικό κοινωνικό έργο[2], ενώ κατά τη διάρκεια της Κατοχής πέρασε αρκετό χρονικό διάστημα στην Αθήνα, προσπαθώντας να διασφαλίσει τον επισιτισμό των κατοίκων της επικρατείας του[5]. Τον Δεκαπενταύγουστο του 1950, το όνομα του Φιλάρετου ενεπλάκη σε πολιτική κρίση, όταν στο πλαίσιο επίσημου γεύματος στην Τήνο διαφώνησε δημόσια με τον πρωθυπουργό Νικόλαο Πλαστήρα, ο οποίος επέμεινε στην ανάγκη των μέτρων επιείκειας που εφάρμοζε η κυβέρνηση του έναντι των κομμουνιστών[6][7]. Οι δηλώσεις του Πλαστήρα στο πλαίσιο της δημόσιας διαφωνίας του με τον Φιλάρετο προκάλεσαν πολιτική κρίση και αποτέλεσαν την αφορμή για την αποχώρηση από το κυβερνητικό σχήμα του Σοφοκλή Βενιζέλου, με συνέπεια την πτώση της Κυβέρνησης Πλαστήρα[α].

Ο Φιλάρετος παραιτήθηκε από τη θέση του στα τέλη του 1960 λόγω προβλημάτων υγείας[1][3]. Απεβίωσε στην Αθήνα την 8η Ιουνίου του επόμενου έτους και ετάφη στο ορθόδοξο ιερό προσκύνημα του Αγίου Δημητρίου στη Σύρο[1][3].

  1. Στη σχετική αγόρευσή του ο Πλαστήρας στο Κοινοβούλιο είπε «...εδημιουργήθη κυβερνητική κρίσις, διότι εις μιαν θρησκευτικήν εορτήν επανέλαβα το «Ειρήνη υμίν» του Ιησού, δια το οποίον εκείνος κατεδικάσθη από τους τότε Γραμματείς και Φαρισαίους. Θα ήτο φυσικά αντίθετον προς την Ιστορίαν, εάν οι σημερινοί Γραμματείς και Φαρισαίοι δεν κατεδίκαζον δια τον λόγον αυτόν και έναν κοινόν θνητόν[8][9]».
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 «Νεκρολογία: Ο πρ. Σύρου, Τήνου, Άνδρου κλπ Φιλάρετος». Εκκλησία (Αθήναι: Επίσημον Δελτίον της Εκκλησίας της Ελλάδος) (Έτος ΛΗ΄, Αριθ. 13): 249. 1 Ιουλίου 1961. https://www.ecclesia.gr/greek/press/ekklisia/index.asp. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 «Φιλάρετος Ιωαννίδης 1930-1960». imsyrou.gr. Ιερά Μητρόπολη Σύρου. 27 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2023. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια. 11ος. Αθήναι: Αθαν. Μαρτίνος. 1967. σελ. 1067. 
  4. (Αγγλικά) «History». chicago.goarch.org. Ελληνορθόδοξη Μητρόπολη Σικάγου. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2023. 
  5. Ψαλλίδας, Γρηγόρης (2016). Συνεργασία και ανυπακοή. Η πολιτική της ηγεσίας της Εκκλησίας της Ελλάδος στην Κατοχή 1941 - 1944. Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της Εστίας. σελ. 221. 
  6. Λιναρδάτος, Σπύρος (1977). Από τον εμφύλιο στην Χούντα. 1. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση. σελ. 144. 
  7. Καραγιάννης, Γ. (1997). Εκκλησία και Κράτος 1833-1977, ιστορική επισκόπηση των σχέσεών τους. Ποντίκι. σελ. 104-105. ISBN 9789608402492. 
  8. Καραγιάννης, Γ. (1997). Εκκλησία και Κράτος 1833-1977, ιστορική επισκόπηση των σχέσεών τους. Ποντίκι. σελ. 105. ISBN 9789608402492. 
  9. Μύγδαλης, Κωνσταντίνος Α. (2003). Η οικουμενικότητα της ορθοδοξίας. Προβλήματα και προοπτικές στην μεταπολεμική Ελλάδα. Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. σελ. 106. doi:10.12681/eadd/20549.